Προυποθεσεις επιβιωσης του κλαδου της κλωστουφαντουργιας

Δύσκολες μέρες διέρχεται η κλωστοϋφαντουργία όχι μόνον εντός συνόρων αλλά παγκοσμίως. Μετά την κατάργηση των ποσοστώσεων και την είσοδο της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), μια νέα κατάσταση διαμορφώνεται στον κλάδο. Οι φόβοι που εκφράζονται για κυριαρχία της Κίνας στο διεθνές εμπόριο υφάσματος και ενδύματος σε συνδυασμό με τη διεύρυνση της ΕΕ με χώρες χαμηλού κόστους της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης δημιουργούν προβληματισμό στις ελληνικές επιχειρήσεις για το μέλλον των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Το πρόβλημα μεγιστοποιείται με την κατάργηση των ποσοστώσεων στις αρχές του 2005 οπότε θα έχουμε πλήρη φιλελευθεροποίηση του εμπορίου προϊόντων ένδυσης και κλωστοϋφαντουργίας.

Τα αποτελέσματα της όλης αυτής κατάστασης είδη φαίνονται στην εσωτερική αγορά. Τον τελευταίο καιρό πληθαίνουν συνεχώς οι πληροφορίες που αφορούν στην άσχημη θέση που βρίσκεται η κλωστοϋφαντουργία στην Ελλάδα. Επιχειρήσεις κλείνουν, εκατοντάδες άτομα μένουν άνεργα και οι επιχειρήσεις που λειτουργούν αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα. Σημαντικότατη κάμψη παρατηρείται και στις επιχειρήσεις της περιοχής, κάμψη η οποία συνοδεύεται με καταγγελίες για απολύσεις και για εθελούσιες εξόδους

Επειδή το θέμα είναι μείζον ο ΠτΘ αναδημοσιεύει σήμερα συνέντευξη του Προέδρου της Ελληνικής Υφαντουργίας Α.Ε, κ. Χρήστου Ακκά στην εφημερίδα «ΕΞΠΡΕΣ»

Οι αθρόες κινεζικές εισαγωγές, η γενικότερη οικονομική ύφεση στην Ε.Ε., η ισχυρή ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου, η σημαντική πτώση της παραγωγής, καθώς και η συρρίκνωση των θέσεων εργασίας την τελευταία τριετία, αποτελούν τα μεγάλα προβλήματα του κλάδου της κλωστοϋφαντουργίας, όπως δηλώνει σε συνέντευξη που παραχώρησε στην Ειδική Έκδοση της «Εξπρές» ο κ. Χρήστος Ακκάς, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και πρόεδρος της Ελληνικής Υφαντουργίας Α.Ε. Αναφορικά με τις εισηγμένες στο Χ.Α. εταιρίες, ο κ. Ακκάς τονίζει ότι απαιτείται να ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα, όπως η διακοπή των ζημιογόνων δραστηριοτήτων και η εξυγίανση με κεφαλαιακή ενίσχυση.

Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι αιτίες της κρίσης που διέρχεται ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων;

– Η παγκοσμιοποίηση της παραγωγής και του εμπορίου, η συμφωνία στο πλαίσιο του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για τα κλωστοϋφαντουργικά, η δραματική αύξηση των εισαγωγών από τις χώρες χαμηλού κόστους, η δυναμική ανάπτυξη των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και άλλων χωρών χαμηλού κόστους, η περιορισμένη άνοδος στην κατανάλωση και η γρήγορη ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, είναι οι παράγοντες που την τελευταία δεκαετία επηρέασαν τον κλάδο και άλλαξαν τη μορφή της ευρωπαϊκής και κατ’ επέκταση της ελληνικής βιομηχανίας κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης.

Οι καθοριστικοί παράγοντες όμως για τις ραγδαίες εξελίξεις στον κλάδο ήταν η ένταξη της Κίνας στον ΠΟΕ στα τέλη του 2001 και η απελευθέρωση των ποσοτικών περιορισμών στα είδη κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης από 1/1/2005.

Αυτό, άλλωστε, περιλαμβανόταν στη συμφωνία της GATT, που είχε υπογραφεί 10 χρόνια πριν, από εκπροσώπους αναπτυσσόμενων και ανεπτυγμένων χωρών και προέβλεπε τη σταδιακή μείωση των δασμών και ποσοστώσεων μέχρι την κατάργησή τους.

Οι εισαγωγές κινεζικών προϊόντων διογκώνουν τα προβλήματα του κλάδου. Ιεραρχώντας τα προβλήματα, ποιοι είναι οι υπόλοιποι παράγοντες που επηρεάζουν την πορεία του κλάδου στη χώρα μας;

– Πριν απαντήσω στο ερώτημά σας, θεωρώ σκόπιμο να σας παραθέσω ορισμένα στοιχεία για το συγκεκριμένο κλάδο στη χώρα μας.

Η ελληνική κλωστοϋφαντουργία και ένδυση είναι ένας παραδοσιακός κλάδος, ο οποίος χρησιμοποιεί σε μεγάλο βαθμό εγχώριες πρώτες ύλες και κυρίως βαμβάκι, δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη βαμβακοπαραγωγός χώρα στην Ε.Ε.(με παραγωγή που αγγίζει το 80% της κοινοτικής).

Ο κλάδος προσφέρει σήμερα απασχόληση σε περισσότερο από 80.000 εργαζομένους (50.000 στην ένδυση και 30.000 στην κλωστοϋφαντουργία) ή στο 16% των εργαζομένων στη μεταποίηση της χώρας. Εάν, μάλιστα, συμπεριληφθούν ο πρωτογενής τομέας (βαμβακοπαραγωγοί) και ο τριτογενής τομέας(εμπόριο), τότε ο αριθμός των απασχολουμένων ξεπερνά τους 160.000 εργαζομένους.

Σε ορισμένες περιοχές της χώρας η συμμετοχή του κλάδου στη βιομηχανική απασχόληση ξεπερνά το 25% (π.χ. Κεντρική Μακεδονία). Ένα άλλο κύριο χαρακτηριστικό του κλάδου είναι ότι προσφέρει απασχόληση στις γυναίκες, αφού το 80% των εργαζομένων στον κλάδο είναι γυναίκες.

Επιπρόσθετα η κλωστοϋφαντουργία- ένδυση αποτελεί το σημαντικότερο εξαγωγικό βιομηχανικό τομέα της Ελλάδας, με αξία εξαγωγών που το 2004 ανήλθε σε 2,4δις. ευρώ και αντιπροσώπευε το 20,8% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών και το 41,3% των ελληνικών βιομηχανικών εξαγωγών. Περισσότερο από το 50% της παραγωγής του κλάδου εξάγεται, αφού ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων κλωστοϋφαντουργίας – ένδυσης ανήλθε σε 4,2 δις. ευρώ.

Πέρα από τις αθρόες κινεζικές εισαγωγές που αντιμετωπίζει ο κλάδος, τόσο σε επίπεδο Ε.Ε. όσο και στη χώρα μας, το μεγαλύτερο πρόβλημά του παραμένει η σημαντική πτώση της παραγωγής και η συρρίκνωση των θέσεων εργασίας την τελευταία τριετία. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη γενικότερη οικονομική ύφεση στην Ε.Ε., στην ισχυρή ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου που πλήττει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές και κυρίως στην τεράστια διαφορά του κόστους εργασίας μεταξύ Ε.Ε. και αναπτυσσόμενων χωρών, όπως η Κίνα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα την περίοδο 2000-2004 η κλωστοϋφαντουργία απώλεσε 22,7% της παραγωγής της και η ένδυση το 18,5%. Το γεγονός ότι η απώλεια της παραγωγής στην κλωστοϋφαντουργία είναι μεγαλύτερη από αυτή της ένδυσης οφείλεται στο ότι μεγάλο μέρος της βιομηχανίας ένδυσης, ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα, ξεκίνησε να μετακομίζει στις γειτονικές χώρες και ιδιαίτερα στη Βουλγαρία πολύ νωρίτερα από το 2000. Όσον αφορά την κλωστοϋφαντουργία (κλωστήρια, υφαντήρια, φινιριστήρια) που είναι βιομηχανία εντάσεως κεφαλαίου, δεν παρουσιάστηκε καμία μετακίνηση σε άλλες χώρες, επομένως οι απώλειες στην παραγωγή είναι πραγματικές.

Πόσο μπορεί να βοηθήσει η αναβολή μέχρι το 2007 της τελικής φάσης κατάργησης των ποσοστώσεων στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα;

– Οι κανόνες του ΠΟΕ μπορεί να έχουν σκοπό τη μέγιστη δυνατή απελευθέρωση του παγκόσμιου εμπορίου, εμπεριέχουν όμως και ρήτρες προστασίας για την περίπτωση αιφνίδιων και μαζικών ροών προϊόντων καθώς και αθέμιτου ανταγωνισμού, ώστε να δοθεί στις επιχειρήσεις των κρατών που υφίστανται τις συνέπειες ένα περιθώριο προσαρμογής. Σε κάθε περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τα τέλη Μαρτίου άρχισε να παρακολουθεί συστηματικά την κατάσταση και να κινείται προς την κατεύθυνση της επιβολής ποσοτικών περιορισμών στις εισαγωγές από την Κίνα, αλλά και αυτό μετά από διαβουλεύσεις με τη χώρα αυτή και για περιορισμένο χρονικό διάστημα λίγων μηνών.

Ήδη αντιμετωπίζεται η λήψη μέτρων από την Ε.Ε. όσον αφορά τις εισαγωγές από την Κίνα ορισμένων κατηγοριών προϊόντων όπως τα t-shirts και τα νήματα από λινό. Τα πρώτα προστατευτικά βήματα εναντίον των κινεζικών εισαγωγών εφαρμόζονται ήδη στις ΗΠΑ, όπου καθιερώθηκε ποσοτικός περιορισμός στις εισαγωγές νημάτων και ετοίμων ενδυμάτων (παντελονιών) πρόσφατα. Με βάση τους κανόνες του Π.Ο.Ε., τα όποια μέτρα δεν μπορούν να ισχύσουν πέραν των αρχών του 2008.

Καινοτομία και υψηλή προστιθέμενη αξία. Οι αναλυτές τονίζουν ότι τόσο το ευρώ, όσο και ο ανταγωνισμός από την Κίνα, την Ινδία, αλλά και από τις νέες χώρες – μέλη της Ε.Ε., καθώς και τις άλλες αναδυόμενες οικονομίες είναι πραγματικότητα πλέον για την Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να συνεχιστεί η προσπάθεια προσαρμογής του κλάδου σε αυτό το νέο πλαίσιο και να ξεχάσουμε τα συστήματα προστασίας της εγχώριας αγοράς;

– Δυστυχώς, πέρα από ορισμένα προσωρινά αμυντικά μέτρα περιορισμένης προστασίας του κλάδου, τόσο σε εγχώριο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρά το γεγονός ότι συζητεί κάποιας μορφής οικονομική ενίσχυση στις επιχειρήσεις του κλάδου, δεν προτίθεται να προβεί σε άλλες ενέργειες.

Θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι χώρες, όπως η Γερμανία και η Σουηδία, όπου η κλωστοϋφαντουργία έχει περιορισθεί στο ελάχιστο, όπως και μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων στην Ε.Ε., αντιτίθενται στη λήψη οποιωνδήποτε μέτρων.

Πρέπει, λοιπόν, κάθε κλωστοϋφαντουργική επιχείρηση να επιδιώξει, με τις δικές της δυνάμεις, να καταστεί περισσότερο ανταγωνιστική και να εγκαταλείψει σταδιακά την παραγωγή προϊόντων που είναι πλέον ασύμφορα λόγω της αθρόας εισαγωγής παρόμοιων από τις Ασιατικές χώρες.

Το μέλλον της ευρωπαϊκής κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης, σε ένα οικονομικό περιβάλλον που βασίζεται στη γνώση, θα εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την ικανότητα της βιομηχανίας να δημιουργεί συνεχώς καινοτόμα προϊόντα, να χρησιμοποιεί τις πιο προηγμένες, ευπροσάρμοστες και αποτελεσματικές μεθόδους και να επικεντρώνει την οργανωτική δομή της και τις λειτουργίες της στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των πελατών της.

Η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του κλάδου στην Ευρώπη θα πρέπει να εστιαστεί σε τρεις κυρίως τομείς:

– Τη διαφοροποίηση της παραγωγής από τα κοινά νήματα και υφάσματα σε εξειδικευμένα προϊόντα μεγάλης προστιθέμενης αξίας, μέσω ευέλικτων διαδικασιών υψηλής τεχνολογίας.

– Την επιλογή, καθιέρωση και επέκταση των κλωστοϋφαντουργικών σαν επίλεκτη πρώτη ύλη σε νέες εφαρμογές και σε άλλους βιομηχανικούς τομείς.

– Τη μετατροπή της παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων από μαζική σε ένα νέο πρότυπο με επίκεντρο τον πελάτη.

Ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου είναι εισηγμένες στο Χ.Α. Σήμερα αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Ποια νομίζετε ότι είναι η επόμενη μέρα γι’ αυτές τις εταιρίες;

– Κάθε εταιρία του κλάδου που είναι εισηγμένη στο Χ.Α. και αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα αποτελεί και μια ξεχωριστή περίπτωση. Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ γενικά ότι σε ανάλογες περιπτώσεις απαιτείται να ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα. Συγκεκριμένα, διακοπή των ζημιογόνων δραστηριοτήτων, προσαρμογή στα νέα δεδομένα της αγοράς, εξυγίανση με κεφαλαιακή ενίσχυση και ενδεχόμενα νέο management.

Με δεδομένα τα μεγάλα προβλήματα των κλωστοϋφαντουργιών, ποιες εταιρίες τελικά θα επιβιώσουν στον κλάδο;

– Βασικές προϋποθέσεις για την επιβίωση των κλωστοϋφαντουργικών μονάδων αποτελούν η οικονομική ευρωστία, η σωστή και συνετή διοίκηση, η κάθετη οργάνωση και η παραγωγή καινοτόμων προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία για εξειδικευμένες αγορές. Η ύπαρξη όλων αυτών των στοιχείων πρέπει απαραίτητα να συνοδεύεται από τον συνεχή εκσυγχρονισμό του παραγωγικού εξοπλισμού τους. Ιδιαίτερα στις βιομηχανίες εντάσεως κεφαλαίου, όπως τα κλωστήρια, υφαντήρια και φινιριστήρια, η εντυπωσιακή εξέλιξη της τεχνολογίας συντελεί τόσο στη βελτίωση της ποιότητας και της παραγωγικότητας όσο και στη μείωση της συμμετοχής του κόστους εργασίας στο τελικό προϊόν.

Πιστεύω ότι με αυτές τις προϋποθέσεις οι εταιρίες του κλάδου έχουν όχι μόνο προοπτικές επιβίωσης αλλά και εξέλιξης, δεδομένου ότι λειτουργούν στην Ε.Ε., που αποτελεί τη σημαντικότερή και πιο περιζήτητη αγορά του κόσμου.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.