Πετρος Τατσοπουλος «Το “Γκαγκαριν” αποτελει μια αποπειρα μου να δω την Ελλαδα απο χαμηλα, αντιστροφα δηλαδη απο τα βιβλια ιστοριας που διαβαζουμε στα σχολεια»
To νέο βιβλίο του συγγραφέα Πέτρου Τατσόπουλου, με τίτλο «Γκαγκάριν. Ο κόσμος από χαμηλά» παρουσιάζεται σήμερα στην Κομοτηνή, με πρωτοβουλία του Δημοκριτείου Βιβλιοπωλείου και της Brainfood Εκδοτικής, στον χώρο του βιβλιοπωλείου στις 19:00.
Πρόκειται για το 19ο βιβλίο του κ. Τατσόπουλου το οποίο αποτελεί ένα non fiction novel στο οποίο ο ίδιος αφηγείται την ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας, «όπως δεν θα τη διδαχτούμε ποτέ στα σχολεία», όπως λέει ο ίδιος, ξεκινώντας από την επίσκεψη του πρώτου κοσμοναύτη Γιούρι Αλεξέγιεβιτς Γκαγκάριν και την επίσκεψή του στην Ελλάδα το 1962 και φτάνει έως το σήμερα, με πόλο έλξης τον ιστορικό χώρο πολιτισμού “Gagarin 205” του αειμνήστου σκηνοθέτη Νικόλα Τριανταφυλλίδη και τις αφηγήσεις του ιδίου και του πατέρα του Χάρρυ Κλυνν. Ένα βιβλίο που έχει έως τώρα κερδίσει διθυραμβικές κριτικές και για το οποίο ο συγγραφέας θα μιλήσει, με τη γράφουσα, σε μία ζωντανή συνέντευξη μπροστά στο κοινό.
Μία πρώτη γεύση από τα όσα αναμένεται να συζητηθούν, μπορείτε να πάρετε από την ραδιοφωνική συνομιλία που προηγήθηκε στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm».
Ο λόγος στον ίδιο…
ΠτΘ: κ. Τατσόπουλε δεν ξέρω αν είναι σημαδιακό, αλλά η παρουσίαση του βιβλίου σας με τίτλο «Γκαγκάριν», το όνομα του γνωστότερου κοσμοναύτη έως σήμερα, έρχεται τη στιγμή της ανακοίνωσης της κυβέρνησης για την Ίδρυση της Ελληνική Διαστημικής Υπηρεσίας…
Π.Τ.: Μάλλον η κυβέρνηση δεν θέλει να φύγει με ελικόπτερο, αλλά με διαστημόπλοιο.
ΠτΘ: Πέραν του ονόματος και των αναφορών στον Γιούρι Αλεξέγιεβιτς Γκαγκάριν στο πρώτο κεφάλαιο του, το βιβλίο σας είναι ένα non fiction novel, στο οποίο αφηγείστε την ιστορία της Ελλάδας τα τελευταία 70 χρόνια, όχι με την επίσημη εκδοχή της, αλλά όπως αναφέρει και ο υπότιτλος του βιβλίου «από τα χαμηλά»…
Π.Τ.: Το παράδοξο σε αυτό το βιβλίο ξεκινάει με τον τίτλο, με τον υπότιτλο για την ακρίβεια, «ο κόσμος από χαμηλά». Όταν βλέπει κανείς το όνομα του Γκαγκάριν του πρώτου κοσμοναύτη της ανθρωπότητας, θα έλεγε κανείς ότι θα μιλούσε για τον κόσμο από ψηλά. Διότι πρόκειται για τον πρώτο άνθρωπο που είδε τον κόσμο από τόσο ψηλά. Από κει ακριβώς ξεκινάει και η ιδιομορφία του βιβλίου, διότι είναι ένα διπλό κλείσιμο του ματιού, πρώτα πρώτα γιατί μπορεί ο ίδιος ο Γκαγκάριν να είδε τον κόσμο από τόσο ψηλά, ωστόσο μέχρι τότε έβλεπε τον κόσμο από πολύ χαμηλά, καθώς ήταν πολύ κοντός, μόλις 1,57. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που τον επέλεξαν, γιατί ήταν τόσο κοντός. Ο θάλαμος διακυβέρνησης της κάψουλας εκείνο τον καιρό χωρούσε πάρα πολύ μικροκαμωμένους ανθρώπους. Στην ουσία λοιπόν ο Γκαγκάριν ήταν ένα ανθρώπινο πειραματόζωο. Ήταν δεμένος, ήταν φασκιωμένος, δεν μπορούσε να κάνει τίποτα μέσα στην κάψουλα και όλα γινόταν από το κοσμοδρόμιο από τη Γη. Στην πραγματικότητα αυτό που ήθελαν να δουν είναι πώς αντιδρά το ανθρώπινο σώμα στις συνθήκες του διαστήματος. Αν αντέχει, πώς αντιδρά στην ακτινοβολία κ.ο.κ. Ήταν στην ουσία μια ανθρώπινη Λάικα, και μάλιστα ταξίδεψε με ελάχιστα καλύτερες συνθήκες από τη Λάικα. Η Λάικα πήγε στο διάστημα τέσσερα χρόνια νωρίτερα από τον Γκαγκάριν, το 1957, αλλά δεν είχαν προβλέψει καθόλου να ξαναγυρίσει ζωντανή. Με τον ίδιο τρόπο πειραματίζονταν και με τον Γκαγκάριν και μάλιστα πήγαν όλα στραβά, αλλά με μια απίστευτη τύχη κατάφερε να βγει ζωντανός. Όχι βέβαια για πολύ καιρό γιατί πέθανε νέος, σε αεροπορικό δυστύχημα στα 34 του χρόνια.
Έναν χρόνο μετά από την πτήση του, το 1961, πέρασε και από την Ελλάδα. Έγινε ο κακός χαμός στην Ελλάδα. Υπήρχε μια σειρά από παρανοϊκές παρενέργειες, γιατί ήρθε στην καρδιά του ψυχρού πολέμου, και ενώ ο ίδιος ο Χρουστσόφ είπε ότι θα βομβαρδίσει με πυρηνικά την Ακρόπολη…
«Ο Νίκος Τριανταφυλλίδης με το “Gagarin 205” συνέχισε αυτό που έκανε ο Μάνος Χατζιδάκις, που έλεγε ότι πολλές φορές το αίσθημα ανθίζει και μέσα στο ευτελές»
ΠτΘ: Ο ελληνικός λαός και στις δηλώσεις του Γκαγκάριν τότε έλαβε ουσιαστικά τις διαβεβαιώσεις τις οποίες χρειαζόταν ότι η Ακρόπολη δεν θα βομβαρδιστεί…
Π.Τ.: Ακριβώς. Ήταν ένας αγγελιοφόρος καλών ειδήσεων, γι' αυτό και τον λάτρευαν. Ήταν ένας πρεσβευτής καλής θέλησης εκείνο τον καιρό που η παράνοια είχε χτυπήσει κόκκινο. Ήμασταν στην καρδιά του ψυχρού πολέμου και ένα βήμα από τον πυρηνικό όλεθρο. Ήταν μια πολύ τρελή εποχή και σε εκείνη την εποχή οι παρενέργειες της επίσκεψής του ήταν αλυσιδωτές και πολύ απρόβλεπτες.
Από την άλλη μεριά, το βιβλίο, δεν αναφέρεται μονάχα στον Γκαγκάριν, τον κοσμοναύτη. Ο κοσμοναύτης αφορά το πρώτο από τα δέκα κεφάλαια του βιβλίου. Ο άλλος πόλος γύρω από τον οποίο περιστρέφεται το βιβλίο είναι το μαγαζί “Gagarin 205”, του Νίκου Τριανταφυλλίδη, στην Αθήνα. Ένα μαγαζί με πάρα πολύ «βαριά» ιστορία. Ξεκίνησε σαν θερινός κινηματογράφος πριν από τον πόλεμο, έγινε κέντρο κράτησης των ομήρων της Οργάνωσης Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών (Ο.Π.Λ.Α.) κατά τα Δεκεμβριανά, μετά ήταν χώρος για Βαριετέ, μετά χώρος για να παίζουν τσόντες, και αναδείχθηκε κυριολεκτικά από την τέφρα του από τον Νίκο Τριανταφυλλίδη, ο οποίος τον μετέτρεψε σε έναν χώρο, πόλο έλξης των καλλιτεχνών που τους λέγαμε περιθωριακούς ή παρακατιανούς, αυτούς που σνομπάρουν οι ποιοτικοί.
Ο Νίκος Τριανταφυλλίδης στην ουσία συνέχισε αυτό που έκανε ο Μάνος Χατζιδάκις, που έλεγε ότι πολλές φορές το αίσθημα ανθίζει και μέσα στο ευτελές, δηλαδή μην κολλάς στο περίβλημα κάποιου. Μπορεί το περίβλημα να είναι ευτελές, αλλά να υπάρχει αίσθημα, ενώ αντίθετα σε έναν άλλο καλλιτέχνη μπορεί να είναι ποιοτικό το περίβλημα, αλλά να μην υπάρχει καθόλου αίσθημα, να μην υπάρχει καθόλου περιεχόμενο.
Αυτοί οι δύο πόλοι, ο κοσμοναύτης Γκαγκάριν και το μαγαζί, ο χώρος πολιτισμού “Gagarin”, είναι οι δύο πόλοι γύρω από τους οποίους περιστρέφεται το βιβλίο. Ασχολείται με ανθρώπους που δεν περνάει το μυαλό μας ότι μπορεί να συνδέονται μεταξύ τους, ακριβώς όπως ο Μάνος Χατζιδάκις με τον Φλωρινιώτη, αλλά και με τις πορνοταινίες στις μέρες μας, γιατί το βιβλίο φτάνει μέχρι τις μέρες μας, ακόμα και η Τζούλια Αλεξανδράτου είναι ηρωίδα του βιβλίου. Όλος αυτός ο κόσμος είναι μια απόπειρα δική μου να δω τον κόσμο από χαμηλά. Να δω την Ελλάδα από χαμηλά, αντίστροφα από τα βιβλία ιστορίας που διαβάζουμε στα σχολεία, που παρουσιάζονται τα πράγματα από πάνω προς τα κάτω. Είναι η λεγόμενη μακροϊστορία, δηλαδή ποιους είχαμε πρωθυπουργούς, ποια είναι τα ιστορικά γεγονότα. Εγώ προσπάθησα να περιγράψω την ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας, αυτά τα 73 χρόνια, αν ξεκινήσουμε από τα Δεκεμβριανά, από κάτω προς τα πάνω. Να δείξω το πώς αυτοί οι καλλιτέχνες, οι λαϊκοί ήρωες πολλές φορές διαμόρφωσαν πολύ περισσότερο την κοινωνία ακόμα και περισσότερο από τα ίδια τα ιστορικά γεγονότα.
«Στην πραγματικότητα είμαστε τρεις, τέσσερις Ελλάδες σε συσκευασία της μίας»
ΠτΘ: Αναφερθήκατε στον κ. Τριανταφυλλίδη, τον γιο του Χάρρυ Κλυνν, ο οποίος πέραν της φιλικής σχέσης την οποία είχατε, ήταν και από τους «πρωτεργάτες» του βιβλίου…
Π.Τ.: Το βιβλίο στηρίζεται πάρα πολύ σε αφηγήσεις του Νίκου για το μαγαζί “Gagarin”, αλλά και σε αφηγήσεις του πατέρα του, του Χάρρυ Κλυνν, ο οποίος κι αυτός ορμώμενος από την Καλαμαριά έφτασε μέχρι την ελληνική ομογένεια στον Καναδά και την Αμερική. Εγώ προσπάθησα μέσα από την ιστορία των λαϊκών καλλιτεχνών, μέσα από τις αφηγήσεις των ανθρώπων αυτών, η πλειοψηφία των οποίων ήταν προφορικές, και πολύ λίγες γραπτές, διάσπαρτες σε λαϊκά περιοδικά της εποχής, να συνθέσω την εικόνα τού τι είμαστε, σε τι έχουμε διαμορφωθεί σήμερα. Να δώσω την πραγματική μας σήμερα εικόνα και όχι αυτή που νομίζουμε ότι είμαστε, που νομίζουν οι ξένοι ότι είμαστε. Στην πραγματικότητα είμαστε τρεις, τέσσερις Ελλάδες σε συσκευασία της μίας. Η μία Ελλάδα μπορεί να σιχαίνεται την άλλη και να μην την αναγνωρίζει, να την απεχθάνεται – συμβαίνει και στην πολιτική – αλλά όλες αυτές οι Ελλάδες είμαστε εμείς. Δεν υπάρχει κάποια που να μπορούμε να την αποκρύψουμε. Όλες αυτές οι Ελλάδες μας έχουν διαμορφώσει.
«Όταν μπει κάποιος στην ενεργό πολιτική ανοίγει το κάδρο και ξαφνικά από τις 300 χιλιάδες οι άνθρωποι που σε ξέρουν αν είσαι επιτυχημένος συγγραφέας, γίνονται 4-5 εκατομμύρια»
ΠτΘ: κ. Τατσόπουλε διάβαζα προηγουμένως κάποιες κριτικές για το βιβλίο σας, μια εκ των οποίων ξεκινούσε λέγοντας ότι «Μερικά βιβλία θα έπρεπε να τα διαβάζεις κάνοντας ότι δεν πρόσεξες το συγγραφέα τους. Να τα τελειώνεις πρώτα, να διαμορφώνεις άποψη και μετά να μαθαίνεις ποιος τα έγραψε», προσθέτοντας ότι «κάπως έτσι θα έπρεπε να γίνει και με το “Γκαγκάριν”». Λόγω της πολιτικής σας πορείας, έχετε συνδεθεί και με προκλητικές συμπεριφορές και κυρίως ως ένας άνθρωπος με έντονη προσωπικότητα, που δεν περιορίζεται σε αυτά που υπαγορεύει ο δημόσιος λόγος ή εικόνα ενός πολιτικού. Σας ενοχλεί αυτή η εικόνα που έχει για εσάς ένα κομμάτι τουλάχιστον της κοινωνίας;
Π.Τ.: Υπάρχει μια παροιμία που λέει «μην κλαίς πάνω από το χυμένο γάλα», που σημαίνει πως είτε με ενοχλεί είτε δεν με ενοχλεί θα πρέπει να ζήσω με αυτό. Δεν είναι κάτι το οποίο μπορώ να το αποφύγω. Αυτό που συμβαίνει με την πολιτική θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι άδικο, αλλά από τη στιγμή που συμβαίνει είναι περιττό να πούμε αν είναι δίκαιο ή άδικο. Η πολιτική «ανοίγει το κάδρο». Είναι πολλοί που τη γνώμη που σχηματίζουν για τους άλλους την έχουν γνωρίζοντάς τους στον επαγγελματικό χώρο ή παρακολουθώντας τους από τη δραστηριότητά τους, αλλά όχι σε σχέση με το έργο τους. Όσο ασχολούμουν μονάχα με τα βιβλία, η γνώμη που είχαν για μένα ήταν ανθρώπων που μπορεί να μην είχαν ακούσει για μένα και ήταν καλή, κακή ή μέτρια άποψη. Σε ξέρουν 200- 300 χιλιάδες άνθρωποι, στην καλύτερη των περιπτώσεων, και έχουν άποψη για σένα, αλλά μιλάνε μετά λόγου γνώσεως. Όταν μπει κάποιος στην ενεργό πολιτική – στην οποία εγώ μπήκα πολύ μεγάλος, στα 52 μου – ανοίγει το κάδρο και ξαφνικά από τις 300 χιλιάδες οι άνθρωποι που σε ξέρουν γίνονται 4-5 εκατομμύρια. Οι άνθρωποι διαμορφώνουν άποψη χωρίς να γνωρίζουν τίποτα για σένα και ο τρόπος με τον οποίο ο ίδιος διαμορφώνει άποψη είναι αν συμφωνεί μαζί σου ή όχι πολιτικά. Αν δηλαδή μάθει ότι είσαι ΣΥΡΙΖΑ και ο ίδιος δεν είναι ΣΥΡΙΖΑ του αρκεί αυτό για να σε διαγράψει τελείως, να σε βρίσει κ.ο.κ. Αν αντίθετα φύγεις από τον ΣΥΡΙΖΑ θα σε βρίζουν οι Συριζαίοι. Είναι μια μοίρα με την οποία μαθαίνεις να ζεις. Δεν είναι ευχάριστο γιατί νοιώθεις διαρκώς αδικία και οργή. Και θα σας δώσω ένα απλό παράδειγμα. Υπάρχουν αναρτήσεις και χλευαστικά σχόλια στα οποία αναγράφεται ο «υποτιθέμενος συγγραφέας» ή ο «αυτοαποκαλούμενος συγγραφέας σε ό,τι αφορά το πρόσωπό μου. Εκεί λες εντάξει. Καλώς ή κακώς έχω γράψει 19 βιβλία. Γράφω από δεκαοχτώ χρονών και σήμερα έχω πατήσεις τα πενήντα οχτώ.
Μπορεί λοιπόν κανείς να πει ότι είμαι ο χειρότερος συγγραφέας του κόσμου, δεν μπορεί όμως να πει κανείς ότι δεν είμαι συγγραφέας, ή ότι εγώ αποκαλώ τον εαυτό μου συγγραφέα, ενώ είμαι κάτι άλλο. Αυτό το είδος σχολίου, ένα «τσουνάμι χολής» που έχουμε τα τελευταία χρόνια, ειδικά με τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, πρέπει να μάθεις να το διαχειρίζεσαι, αλλιώς πας στο σπίτι σου, ησυχάζεις και εσύ και ησυχάζουν και οι άλλοι από σένα.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
