Οταν τα μουσεια γινονται αφορμη για παραμυθια
Στην Κομοτηνή θα βρεθεί σήμερα η συγγραφέας Λίνα Μουσιώνη, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου της με τίτλο «Το μουσείο των υποσχέσεων» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, στο πλαίσιο της πολύ προσεγμένης σειράς «Διαβάζω ιστορίες». Μιας υποδειγματικής σειράς με τα οπισθόφυλλα των βιβλίων της να επιχειρούν να κατευθύνουν όσους δεν έχουν μεγάλη σχέση με το βιβλίο για παιδιά, θέλουν όμως να αγοράσουν ένα βιβλίο για αυτά με μόνη αφετηρία την ηλικία τους. Εξ ου και στα οπισθόφυλλα αναγράφονται με ευδιάκριτους αριθμούς οι ηλικίες 6+,7+,8+,9+, και συγχρόνως οι εκδόσεις της σειράς περιέχουν παιγνίδια και ασκήσεις.
Με αφορμή την ανάγνωση του βιβλίου που υπήρξε πολύ απολαυστική και χρήσιμη για μας αναγνωστική εμπειρία, για το χιούμορ της γραφής, την ευρηματικότητά της, την άψογη διαλεκτική σχέση συγγραφέα-εικονογράφου, σε τέλεια θαρρείς σύμπτωση, και την ένταξη της ιστορίας του παραμυθιού σε απολύτως σύγχρονο πλαίσιο ζωής και γλώσσας, απευθυνθήκαμε στην κ.Μουσιώνη να συζητήσουμε μαζί της γι’ αυτήν την ωραία ιστορία αλλά και για να τη γνωρίσουμε.
Λίνα Μουσιώνη όμως…
«Το παιδικό βιβλίο είναι ο φυσικός μου χώρος»
ΠτΘ: Το βιβλίο σας «Το μουσείο των υποσχέσεων», θα παρουσιαστεί στην Κομοτηνή. Πώς προέκυψε στη ζωή σας η συγγραφή βιβλίων για παιδιά;
Λ.Μ.: Στην Κομοτηνή είναι η τρίτη φορά που έρχομαι. Αγαπώ πάρα πολύ την πόλη σας και ιδιαίτερα τη βόρεια Ελλάδα. Έχω κάνει πολύ καλές συνεργασίες με βιβλιοπωλεία της πόλης σας και με το Aρχαιολογικό Mουσείο, οπότε νοιώθω μια οικειότητα και μια ιδιαίτερη αγάπη. Για μένα ήταν μια πολύ φυσική διαδικασία να αρχίσω να γράφω, γιατί πάντα δούλευα με τα παιδιά. Ήμουν υπεύθυνη του τμήματος εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο της Λάρισας για 18 χρόνια. Ερχόμουν καθημερινά σε επαφή με τα παιδιά, έκανα τα εκπαιδευτικά προγράμματα, συντόνιζα τις δραστηριότητες, έγραφα φυλλάδια και φυσικά παράλληλα έγραφα παραμύθια. Όταν άλλαξαν κάποια δεδομένα επαγγελματικά, ξεπήδησε πολύ πιο εύκολα το κομμάτι της συγγραφής και από το 2010 ασχολούμαι συστηματικά πια με το παιδικό βιβλίο, το παιδικό παραμύθι και τις ιστορίες. Ακόμα συνεχίζω να κάνω δραστηριότητες με τα παιδιά, ανοικτά προγράμματα σε ανοικτές δράσεις και ομάδες. Είναι ο φυσικός μου χώρος. Δεν μπορώ να εργάζομαι κάπου που δεν υπάρχουν παιδιά.
ΠτΘ: Ξεκινήσατε μέσα από τα μουσεία και τη δραστηριότητα με τα παιδιά. Τα παραμύθια σας κομίζουν νέα στοιχεία. Έχουν ύφος μοντέρνο…
Λ.Μ.: Για να αγγίξεις τα παιδιά πρέπει να μιλάς και τη γλώσσα τους, να είσαι και λίγο μέσα στη σημερινή πραγματικότητα.
«Επειδή και δομικά το «Μουσείο των Υποσχέσεων» είναι ένα πολύ ιδιαίτερο κείμενο, με βοήθησε πάρα πολύ η οπτική της εικονογράφου μου»
ΠτΘ: Πέρα από το ύφος επίσης ενδιαφέρουσα είναι και η εικονογράφηση του παραμυθιού…
Λ.Μ.: Είμαι πολύ περήφανη για την εικονογράφηση της κ. Ναταλίας Καπατσούλια. Είναι πολύ ευρηματική και πραγματικά βοηθάει πάρα πολύ στην εξέλιξη της ιστορίας. Πραγματικά την ευγνωμονώ. Είχα πάντα την τύχη να συνεργάζομαι με εξαιρετικούς εικονογράφους, αλλά πρέπει να σας πω ότι, επειδή και δομικά είναι ένα πολύ ιδιαίτερο κείμενο, με βοήθησε πάρα πολύ η οπτική της Ναταλίας, να στήσει το βιβλίο και να είναι εύληπτο για τα παιδιά, γιατί πρέπει διαβάζοντας να περπατάνε μέσα σε έναν χώρο.
ΠτΘ: Ήσασταν παρούσα όταν η κ. Καπατσούλια εικονογραφούσε το παραμύθι ή η μεταξύ σας συνεννόηση γινόταν από απόσταση;
Λ.Μ.: Θα σας πω το μυστικό. Υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι για να συνεργαστείς με έναν εικονογράφο. Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στον εικονογράφο μου και ποτέ δε θέλω να επεμβαίνω σε αυτό που έχει σκεφτεί και αυτό που έχει οραματιστεί για να δώσει εικόνα στις δικές μου λέξεις. Αυτή είναι η δικιά μου φιλοσοφία, γιατί αγαπώ πάρα πολύ την τέχνη και είμαι άνθρωπος ιδιαίτερα δημοκρατικός, οπότε, δε θα μπορούσα να επιβάλλω τη δική μου άποψη. Έφερα λοιπόν το κείμενο στην κ. Καπατσούλια, γιατί πιστεύω ότι το στυλ και το χιούμορ της ταιριάζει με το ύφος το δικό μου και από κει και πέρα είδα μια ολοκληρωμένη πρόταση. Συζητήσαμε μόνο δύο κομμάτια που θα έπρεπε να έχουν κάποιες μικρές παραλλαγές. Είδα ένα βιβλίο τελειωμένο στα χέρια μου, σχεδόν όπως το βλέπετε κι εσείς. Είναι η δικιά μου άποψη αυτή όταν συνεργάζομαι με τους εικονογράφους.
«Το “Μουσείο των Υποσχέσεων” μπορεί να διαβαστεί από παιδιά, αλλά και από μεγάλους»
ΠτΘ: Διαβάζοντας το βιβλίο σας το παιδί, έχει μπροστά του ένα καινούργιο πρωτότυπο μουσείο, με «εκθέματα» -αναφορές στους παλιούς παραμυθάδες, και μαθαίνει πράγματα…
Λ.Μ.: Το βιβλίο αναλύεται σε δύο επίπεδα. Το ένα επίπεδο έχει να κάνει με το πώς προσεγγίζουμε ένα μουσείο, το χώρο ενός μουσείου, για τα οποία εγώ πιστεύω ότι αφορούν ένα ταξίδι αυτογνωσίας, και μέσα από αυτό βλέπουμε τον εαυτό μας και γεννιούνται συναισθήματα. Και το άλλο είναι το προσωπικό κομμάτι της πρωταγωνίστριας, τι θέλει να κάνει δηλαδή και πού θέλει να πάει τη ζωή της. Έχω δηλαδή δυο στόχους, ο ένας είναι να μιλήσω για το χώρο που αγαπάω πάρα πολύ, κι αυτός είναι ο χώρος των μουσείων. Έτσι στο παραμύθι πέρα από την αίθουσα με τα παραμύθια, υπάρχουν και οι αίθουσες με το φυσικό περιβάλλον, οι αίθουσες με τα μικρά καθημερινά πράγματα, υπάρχει δηλαδή μια ολόκληρη φιλοσοφία, όπως και σε ένα μουσείο υπάρχουν διάφορες ενότητες. Υπάρχει όμως και το άλλο κομμάτι, μέσα από τη διαδρομή της ηρωίδας σε όλες τις αίθουσες, να βρει τα δικά της κομμάτια που αφορούν τη ζωή της και τη μικρή της αλήθεια. Πιστεύω ότι είναι μια ιστορία που μπορεί να διαβαστεί από παιδιά, αλλά και από μεγάλους, γιατί τα μουσεία είναι για όλους, για μικρούς και μεγάλους.
ΠτΘ: Μου άρεσε ο τρόπος που αναφέρετε, του πώς προσεγγίζουμε ένα μουσείο κι ας είμαστε και μικροί. Το ότι δηλαδή δεν φοράμε παπούτσια με ροδάκια στα μουσεία και δεν παίρνουμε και φόρα, δεν αγγίζουμε πράγματα γιατί μπορεί να «ανάψει» ο συναγερμός. Δηλαδή ενέργειες που πολύ χαριτωμένα κάνει η ηρωίδα, η Μαργαρίτα.
Λ.Μ.: Όλα αυτά είναι πράγματα που ήμουν αυτόπτης μάρτυς είτε επισκεπτόμενη μουσεία με την οικογένειά μου είτε με τα παιδιά που συμμετείχαν σε εκπαιδευτικά προγράμματα. Τα έχω ζήσει όλα αυτά τα περιστατικά που περιγράφω. Και πατίνια στα μουσεία έχω δει και συναγερμούς να χτυπάνε, γιατί κάποιοι πλησιάζουν πολύ κοντά. Βέβαια δεν ευθύνονται τα παιδιά γι’ αυτό. Απλά είναι μικρά μυστικά που πρέπει να ξέρουν από νωρίς τα παιδιά και οι γονείς, για να μπορούν να απολαμβάνουν μια επίσκεψη στο μουσείο χωρίς περιπέτειες.
ΠτΘ: Το παραμύθι σας χρησιμοποιεί πολύ μοντέρνα γλώσσα, χωρίς υποκοριστικά. Μια καθαρή γλώσσα, πολύ έξυπνη, πολύ καλλιεργημένη…
Λ.Μ.: Πιστεύω στην καθαρότητα της γλώσσας, πιστεύω ότι κανείς μπορεί να πει πολλά πράγματα με λίγες λέξεις, αν και ως άνθρωπος είμαι φλύαρη. Νομίζω ότι στα παιδιά πρέπει να μιλάμε με καθαρότητα, να λέμε αλήθειες. Από κει και πέρα τα πράγματα προχωρούν μόνα τους. Χρειάζεται σεβασμός στη γλώσσα μας, και στα παιδιά μας. Υπάρχει ένας προσδιορισμός ηλικίας στα βιβλία, 8+, 10+, κλπ. Αυτό εξαρτάται πάντα από την αναγνωστική ωριμότητα των παιδιών. Είναι ένας «μπούσουλας», που, πολλές φορές, μπορεί να είναι και αποπροσανατολιστικός. Πιστεύω ότι οι γονείς με τα παιδιά πρέπει να επισκέπτονται τα βιβλιοπωλεία, να βλέπουν τα βιβλία, να διαβάζουν τις περιλήψεις, και από κει και πέρα να τολμήσουν να διαβάσουν και ένα βιβλίο που μπορεί να έχει και περισσότερες λέξεις. Ας το διαβάσουν σιγά σιγά. Νομίζω ότι τα όρια είναι πλαστά και καμιά φορά δεν βοηθούν να κάνουμε μια σωστή επιλογή.
«Τα προγράμματα που γίνονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής είναι πρωτότυπα και ευφάνταστα»
ΠτΘ: Το μουσείο έχει αρχίσει να πρωταγωνιστεί θεματικά στην ελληνική λογοτεχνία, αλλά και το Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής έχει πάψει να είναι «άγαλμα», ειδικά τα τελευταία χρόνια, με τη συνδρομή της αρχαιολόγου-μουσειολόγου κ.Νάγιας Δαλακούρα. Είναι τελικά πηγή έμπνευσης το μουσείο, τι συμβαίνει ακριβώς;
Λ.Μ.: Στην κ. Νάγια Δαλακούρα, που είναι αγαπημένη φίλη, οφείλονται οι τόσο συχνές επισκέψεις μου στην Κομοτηνή, και στην βαθιά μου γνωριμία με την Κομοτηνή. Τα προγράμματα που γίνονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής, πιθανότατα να γίνονται και σε άλλους χώρους, είναι πρωτότυπα και ευφάνταστα. Δεν είναι όλα τα προγράμματα των μουσείων έτσι. Πολλά δίνουν ίσως περισσότερη έμφαση στο κομμάτι το γνωστικό, και μπορεί να είναι και βαρετά.
Στην Κομοτηνή τα προγράμματα είναι πολύ δημιουργικά και πιστεύω ότι τα μουσεία είναι ένας χώρος που μπορεί να δώσει βήμα σε πολλούς για πάρα πολλές δραστηριότητες δημιουργικής γραφής, δημιουργικής έκφρασης. Όπως πιστεύει και η Μαργαρίτα, το πιστεύω και εγώ και όλοι όσοι εργάζονται στο χώρο των μουσείων, τα πράγματα στα μουσεία μιλούν, μόνο που στον καθένα μιλούν διαφορετικά. Καταλαβαίνετε λοιπόν πόσα πολλά πράγματα και πόσες πολλές φωνές μπορούν να ακουστούν με αφορμή τα αντικείμενα των μουσείων. Είστε πολύ τυχεροί γιατί στην Κομοτηνή γίνονται σπουδαία πράγματα και για τα οποία είμαι πάρα πολύ περήφανη.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
