«Οταν ο Καμυ καθισε στη θεση του νεκρου»
O Vladimir Janklvitch, στο δοκίμιό του «Ο Θάνατος» (“La Mort”), οριοθετεί με εναργή τρόπο την πραγματικότητα του θανάτου στην ανθρώπινη συνείδηση: Όποιο θέμα κι αν μελετάμε, κατά κάποιο τρόπο αναφερόμαστε στο θάνατο. Αν αναφερόμαστε π.χ στην ελπίδα μιλάμε υποχρεωτικά για το θάνατο, όταν μιλάμε για τον πόνο μιλάμε, χωρίς να τον κατονομάζουμε, για το θάνατο. Όταν φιλοσοφούμε για το χρόνο τότε, διαμέσου της χρονικότητας, αναφερόμαστε, χωρίς να τον κατονομάζουμε, στο θάνατο. Ο στοχασμός για την εμφάνιση, που είναι μίγμα του είναι και του όχι-είναι παραπέμπει έμμεσα στο θάνατο.
Ο Θάνατος είναι το υπολειπόμενο στοιχείο οποιουδήποτε προβλήματος. Ο Albert Camus προσπαθούσε να μεταστρέψει τη ζωή του σε μια συνεχή πρόσκληση θανάτου. Η βίαιη παραδοχή του απόλυτου θανάτου τού επιτρέπει να καταστρέψει στον εαυτό του, τη «θέληση για ζωή» και παραδόξως το ένστικτο του θανάτου. Έτσι εξηγείται εν μέρει η αποστροφή του Camus για τη θρησκεία, εφόσον η πρόσληψη της μελλοντικής ζωής συνδέεται με την έννοια του πιθανού και, κατά συνέπεια, του αβέβαιου.
O Αλμπέρ Καμύ μισούσε την ταχύτητα και ήταν «παράλογο» να πεθάνει μέσα σε τσαλακωμένα μεταλλικά φύλλα. Ο παράλογος θάνατος όμως δεν κάνει διακρίσεις. Για να επιστρέψει από το Lourmarin, μια πανέμορφη περιοχή του Luberon, που ακόμη με πληγώνει με τις μνήμες ανθρώπων, όπως ο Marios Prassinos και ο Κώστας Κουλεντιανός με τις μεστές συζητήσεις, παρέα με τον αγαπητό μου π. Joachim, μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων, o Καμύ είχε αγοράσει εισιτήριο τρένου για το Παρίσι. Υποχώρησε όμως, στην πρόσκληση του φίλου του και εκδότη Michel Gallimard, που μόλις είχε αποκτήσει ένα αυτοκίνητο Facel-Vega που είχε μια μηχανή 253 αλόγων. Ο Καμύ κάθισε στη θέση του νεκρού. Η διαδρομή τερματίσθηκε στη ρίζα ενός πλατάνου. Ο τυχαίος θάνατος του Καμύ, στην ηλικία των 47 ετών, συνέβαλλε σε αυτό το μηχανικό ρομαντισμό μιας άλλης εποχής: ήταν όμορφος, διάσημος, περιτριγυρισμένος από γυναίκες, και είχε τόσα πολλά να γράψει. Ακόμη κι οι χειρότεροι επικριτές του υποκλίθηκαν σε μια μοίρα τόσο σύντομα τερματισμένη. Ειπώθηκε πως λίγο πριν το θάνατό του ο Camus διάβασε το θεολογικό δοκίμιο του Vladimir Lossky, “Essai sur la thologie mystique de l’glise d’Orient” («Δοκίμιο για τη μυστική Θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας») και ετοίμαζε μια δραματοποίηση των «Δαιμονισμένων» του Ντοστογιέφσκι.
Εβδομάδα των Παθών, θυμήθηκα την κρυφή αγωνία του πατέρα μου που τα δυο τελευταία χρόνια πριν το θάνατό του έλεγε το πρωί της Κυριακής του Πάσχα: Τελευταία χρονιά που σας ετοιμάζω το αρνί. Του χρόνου δεν θα υπάρχω. Την επόμενη χρονιά επαναλάμβανε τη φράση με μια εσωτερική ηρεμία όμως. Του απάντησα στη γνώριμη γι’ αυτόν γλώσσα του αυτοσαρκασμού: Από χρονιά σε χρονιά πας πατέρα για να εξορκίσεις το θάνατο. Η τρίτη ήταν κι η φαρμακερή. Έφυγε λίγες εβδομάδες πριν το Πάσχα… Χωρίς αγωνία, χωρίς πόνο, όπως ταίριαζε στη ζωή που έζησε και χάριζε σ’ όσους ήταν τριγύρω του.
* O Παναγιώτης Σωτηρόπουλος είναι εκπαιδευτικός. Κάτοχος τεσσάρων μεταπτυχιακών και ενός διδακτορικού τίτλου, έχει εργαστεί σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και της Γαλλίας, ενώ υπήρξε επί χρόνια συνεργάτης του Ινστιτούτου Πολιτιστικής και Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
