«Οι ανθρωποι των ΜΚΟ θελουν να βλεπουν αποτελεσματα»

Σ’ έναν κόσμο χωρίς πολιτική συνείδηση, σ’ έναν πλανήτη που βιώνει τεράστιες και δυσάρεστες κλιματικές αλλαγές, σε μια χώρα που οι παραδοσιακές πολιτικές αδυνατούν να συλλάβουν τις νέες κοινωνικές ανάγκες, ο αντιπρόεδρος της Greenpeace, δημοσιογράφος Νικήτας Λιοναράκης, μας μιλά για τον κόσμο στον οποίο συμμετέχει ενεργά, για τη δράση της Greenpeace, για τη νέα μορφή άσκησης πολιτικής, τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, για τα νέου τύπου ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις και για το μέλλον στο οποίο προσβλέπει.

ΠτΘ: Μέσα από την εμπειρία σας ως αντιπρόεδρος της Greenpeace, θα θέλαμε να μας μιλήσετε για την λειτουργία της και τους σκοπούς της…

Ν.Λ.: Είναι μια από τις μεγαλύτερες μη κυβερνητικές οργανώσεις στον κόσμο με παραρτήματα σε όλες τις ηπείρους και στα περισσότερα κράτη, εκτός από την Αφρική. Λειτουργεί σαν μια τεράστια δύναμη που ασκεί πίεση στην κατεύθυνση των διεθνών περιβαλλοντικών προβλημάτων και δε στοχεύει απλώς στην ενημέρωση και την επαγρύπνηση, αλλά στην όσο το δυνατόν πιο άμεση αντιμετώπισή τους. Το λέω αυτό για να εξηγήσω ότι η Greenpeace δεν ασχολείται με τα μικρά προβλήματα. Φυσικά δεν υποτιμάει και τα μικρά, αλλά υπάρχουν άλλες οργανώσεις που ασχολούνται μ’ αυτά. Το συγκριτικό μας πλεονέκτημα είναι ότι με το να είμαστε διεθνείς μπορούμε να κινητοποιήσουμε κόσμο σε όλο τον πλανήτη και να πετύχουμε τους στόχους μας. Στην Ελλάδα η οργάνωση έχει 25.000 μέλη κι είναι από τις πιο μεγάλες. Όπως καταλαβαίνετε, συνεπώς, δεν υπάρχει θέμα στην προσφορά έμψυχου δυναμικού. Τα προβλήματα που απασχολούν, όμως, την οργάνωση είναι διεθνή και συνεπώς τεράστια.

ΠτΘ: Οι δραστηριότητες της Greenpeace πηγάζουν από αγάπη για το περιβάλλον ή είναι μια προσπάθεια διάσωσης της ανθρωπότητας από την ίδια της τη δράση;

Ν.Λ: Στο θέμα των πυρηνικών είναι σίγουρα το δεύτερο. Στα άλλα θέματα είναι μάλλον θέμα αγάπης για τον πλανήτη μας. Άλλωστε, είναι τόσα πολλά τα μέλη της διεθνώς που δε γίνεται να μπει κανείς στο μυαλό κάποιου και να μάθει γιατί συμμετέχει στην οργάνωση. Αυτό εξάλλου δεν είναι κάτι που ενδιαφέρει σε πρώτο επίπεδο. Για να μας πλησιάσει κάποιος άνθρωπος σημαίνει ότι θέλει να έχει αποτελέσματα η δράση του, αυτό είναι το σίγουρο. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η μόνη νίκη που μπορεί να υπάρξει στα κόμματα, στις παραδοσιακές μορφές πολιτικής, είναι αυτή στις εκλογές. Στις νέες μορφές πολιτικής, όμως, όπως είναι οι ΜΚΟ, υπάρχουν καθημερινά πολλές νίκες. Δηλαδή αν βάλουμε στόχο ότι θα πρέπει τα μεταλλαγμένα να μη βγούνε στα ράφια των σούπερ μάρκετ, κινητοποιείται ο ταχύτερος μηχανισμός σε όλη την Ελλάδα κι ελέγχει τα ράφια των σούπερ μάρκετ. Αν μετά από δέκα μέρες η ελληνική κυβέρνηση αποσύρει ένα προϊόν, για εμάς είναι μια νίκη, στην οποία θα έχουν συμβάλλει 10.000 άνθρωποι σε 1.000 δήμους.

ΠτΘ: Λέτε λοιπόν ότι υπάρχει και κοινωνική και πολιτική αναγκαιότητα για την ύπαρξη των ΜΚΟ…

ΝΛ.: Νομίζω ότι είναι μια σύγχρονη μορφή πολιτικής.

ΠτΘ: Ποια είναι η λειτουργία τους κι η αποτελεσματικότητά τους;

Ν.Λ.: Στο θέμα της λειτουργίας τους συμβαίνουν κι οι περισσότερες παρανοήσεις. Πολλοί λένε να ελεγχθούν οι ΜΚΟ. Ποιος δίνει, όμως, το δικαίωμα να ελεγχθεί μια μορφή σωματείου;. Άλλοι λένε να ελεγχθεί η μαζικότητά τους. Μα οι ΜΚΟ δε χρειάζονται μαζικότητα, αλλά αποτελεσματικότητα. Μπορεί κανείς να πετύχει το στόχο με 1 άτομο ή με 15.000 άτομα. Ο στόχος έχει σημασία. Άλλοι κάνουν λόγο για έλεγχο των δημοκρατικών διαδικασιών- τι εννοούν αλήθεια; Μπορεί μια μη κερδοσκοπική αστική εταιρία με 3 άτομα και 20.000 μέλη να μην είναι δημοκρατική με την παραδοσιακή έννοια γιατί μόνο οι 3 αποφασίζουν, αλλά με μια σύγχρονη αντίληψη για τη συναίνεση οι 20.000 άνθρωποι νομιμοποιούν αυτήν την οργάνωση. Χρειάζονται νέου τύπου ερωτήματα για να δοθούν απαντήσεις και το θέμα είναι να μην πάρουμε παραδοσιακά ερωτήματα προσπαθώντας να βιάσουμε νέου τύπου απαντήσεις. Δε θα βγαίνει κανένα νόημα.

ΠτΘ: Τι θεωρείτε ότι πρέπει να γίνει για να εξασφαλιστεί η λειτουργία των ΜΚΟ και να προωθηθούν οι σκοποί τους;

Ν.Λ.: Είμαστε στην Ελλάδα όπου υπάρχει έντονα κομματικοκρατικό σύστημα, και στη διακυβέρνηση της χώρας και στην πολιτική. Η φιλελεύθερη οπτική αντιμετωπίζεται ως περιθωριακό φαινόμενο. Όταν μαζευτήκαμε αρχικά 45 οργανώσεις είπαμε ότι δε γίνεται με μικρά βήματα ν’ αλλάξει η κατάσταση. Έπρεπε λοιπόν να στοχεύσουμε στο σύνταγμα και να προτείνουμε την αναγνώριση και την αναβάθμιση των ΜΚΟ μέσα από αυτό. Κι αυτό κάναμε με επιτυχία, γιατί για πρώτη φορά στην ιστορία της Ελλάδας συγκεντρώθηκαν 800 οργανώσεις με άτομα από όλους τους πολιτικούς χώρους και σε πλήρη ομόνοια κινητοποιήθηκαν στο πλαίσιο της καμπάνιας για τη συνταγματική κατοχύρωση των ΜΚΟ. Έπειτα, ήρθε κι η θετική αντίδραση από τα κόμματα.

ΠτΘ: Πόσες ΜΚΟ υπάρχουν;

Ν.Λ.: Κανείς δεν το γνωρίζει με ακρίβεια. Έρευνα του υπουργείου Εξωτερικών τα έτη 2003-2004 έδειξε ότι μόνο στις διεθνείς σχέσεις υπάρχουν 31.585. Αλλά είναι πολλές παραπάνω. Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις δεν είναι μόνο η Greenpeace κι η Διεθνής Αμνηστία. Θα έλεγα ότι είναι και οι ομοσπονδίες του ποδοσφαίρου. Το γεγονός ότι οι ομοσπονδίες συγκρούονται και μ’ αυτήν και με την προηγούμενη κυβέρνηση και στο τέλος νικούν δείχνει ότι είναι ΜΚΟ με διεθνή δικτύωση. Η άσκηση πίεσης στην κυβέρνηση είναι πολιτική.

ΠτΘ: Πώς βλέπετε να λειτουργεί μια ανεξάρτητη αρχή που θα διαχειρίζεται τα των ΜΚΟ;

Ν.Λ.: Πιστεύω ότι θα χρειαστεί για να διαπιστεύονται εκεί οι ΜΚΟ, αλλά δεν μπορώ ακόμα να προσδιορίσω πώς θα λειτουργεί.

ΠτΘ: Πώς αντιμετώπισε η κυβέρνηση την καμπάνια σας;

Ν.Λ.: Ο κ. Καραμανλής, πρότεινε κατ’ αρχήν να μπουν στο άρθρο 16 για την ανώτατη εκπαίδευση, σε παράγραφο που θα αναφέρεται στον εθελοντισμό. Ο σύμβουλος του πρωθυπουργού κ. Αντ. Μακρυδημήτρης, διατύπωσε από κοινού με τον Δ. Τσάτσο την πιο προχωρημένη άποψη, να μπει ως 2η παράγραφος στο α.29 περί κομμάτων, δηλαδή σχεδόν ως πολιτική οντότητα. Η πρόταση αυτή μας ενθουσίασε, αλλά εμείς συγχαίρουμε και τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ και τον Συνασπισμό που αποδέχθηκαν το αίτημά μας και πρότειναν τη συνταγματική αναβάθμιση των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Από τις επίσημες προτάσεις των κομμάτων, που φυσικά διαφοροποιούνται μεταξύ τους, προκύπτει ότι το αυριανό τοπίο της πολιτικής και της διακυβέρνησης της χώρας θα είναι αγνώριστο. Κι αυτό θα οφείλεται στον αναβαθμισμένο ρόλο συλλόγων, σωματείων, ιδρυμάτων κ.λπ. Εμείς εκεί προσβλέπουμε.

ΠτΘ: Μπορούν να συμμετάσχουν οργανώσεις από την Κομοτηνή στην καμπάνια; Και τι έχουν να κερδίσουν;

Ν.Λ.: Είναι περίεργο, αλλά μέχρι στιγμής καμία οργάνωση (πολιτιστικό σωματείο, αθλητικός σύλλογος, ίδρυμα, κίνηση πολιτών) από την Ροδόπη δε μετέχει στην καμπάνια. Δε γνωρίζω το γιατί. Πιθανώς δεν το έμαθαν. Πιθανώς θεώρησαν ότι αυτή αφορά μόνο μεγάλες οργανώσεις της Αθήνας. Ούτως ή άλλως ποτέ δεν είναι αργά! Κάθε σύλλογος ή σωματείο έχει συμφέρον να δηλώσει και τώρα συμμετοχή. Γιατί; Μα για να διαπραγματευτεί, μέσω της καμπάνιας και μαζί με τις λοιπές ομοειδείς οργανώσεις της καμπάνιας, με Υπουργεία κι άλλες αρχές για τα συμφέροντά τους.

ΠτΘ: Ποιος τρόπος επικοινωνίας υπάρχει για κάποιο σύλλογο που θα ενδιαφερθεί;

Ν.Λ.: Έχει να κερδίσει πολλά κάθε σύλλογος, ακόμα κι ο πιο μικρός, από την συμμετοχή του. Μπορεί να επικοινωνήσει με την ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected] ή να τηλεφωνήσει στο 6944-421453. Αυτό αρκεί!

ΠτΘ: Σας ευχαριστούμε πολύ.

Ν.Λ.: Κι εγώ σας ευχαριστώ.

Ηλιάνα Κωστή

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.