«Μια απο τις κυριαρχες δυναμεις στην Τουρκια ειναι ο Στρατος»

Eπισημαίνει ότι το Τουρκικό κράτος καταβάλλει προσπάθεια ώστε να διατηρηθεί ενιαίο και να επιτευχθεί εθνική, εθνοτική ομογενοποίηση. Χαρακτηρίζει όνειδος και ντροπή για την τουρκική κοινωνία τα «εγκλήματα τιμής» εις βάρος των γυναικών και δηλώνει ότι μια από τις κυρίαρχες δυνάμεις στην Τουρκία είναι ο Στρατός. Ο Ozhan Onder, στέλεχος του κόμματος «Ελευθερία και Αλληλεγγύη» της Τουρκίας μιλά για την πορεία ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση σημειώνοντας ότι και η στάση των Τούρκων έναντι της προοπτικής ένταξης είναι ρευστή…

Πώς σκιαγραφείται σήμερα το πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία;

Η σημερινή πολιτική κατάσταση στην Τουρκία είναι όντως περίπλοκη. Στην ημερήσια διάταξη είναι η γενικότερη κατάσταση στη Μέση Ανατολή, ο πόλεμος που γίνεται στο ΙΡΑΚ και η αποστολή στρατεύματος από την Τουρκία στο Λίβανο.

Προχθές είχαμε την επέτειο της 12ης Σεπτεμβρίου, της Στρατιωτικής επέμβασης του 1980. Μετά την πάροδο 26 ετών και ακόμη η Τουρκία κυβερνιέται μ’ αυτό το σύνταγμα και με τα κατάλοιπα των Νόμων εκείνης της εποχής. Όλες αυτές οι εξελίξεις, αποστολή στρατεύματος, πολιτική κατάσταση που κληρονομήθηκε από την δεκαετία του ‘80 μας οδηγούν σε μια στρατικοποίηση της κοινωνίας της Τουρκίας.

Μπορείτε να πείτε με βεβαιότητα ότι η Τουρκία είναι μια χώρα που κυβερνιέται Δημοκρατικά; Ή ο ρόλος των Ενόπλων Δυνάμεων είναι καθοριστικός όπως λέγεται;

Οπωσδήποτε μια από τις κυρίαρχες δυνάμεις στην Τουρκία είναι ο Στρατός. Η διακυβέρνηση μιας χώρας είναι οπωσδήποτε μια ισορροπία δυνάμεων που υπάρχουν μέσα στη χώρα και οι οικονομικές δυνάμεις που αναπτύσσονται στην Τουρκία αλληλο- συμπλέκονται με τον Στρατό και αυτό διαμορφώνει την πολιτική κατάσταση της χώρας.

Πώς σχολιάστηκε από τον λαό η απόφαση αποστολής στρατεύματος στο Λίβανο;

Είμαστε ενάντια και στη στρατικοποίηση εντός των συνόρων και στην αποστολή στρατευμάτων έξω από την χώρα. Δεν θέλουμε να γίνουμε στρατός καμιάς δύναμης και καμιάς χώρας. Άλλωστε στη χώρα εδώ και 35 χρόνια υπάρχει ένας πόλεμος «χαμηλής έντασης» ανάμεσα στους Κούρδους αυτονομιστές και τον Τουρκικό Στρατό. Υπάρχει μεγάλη ένταση στο Ιράκ και από όλη αυτή την εμπειρία ο λαός της Τουρκίας σ’ ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, 82% , είναι σαφέστατα ενάντια σε κάθε μορφή πολέμου και στην αποστολή στρατεύματος στο Λίβανο. Συμβαίνει και το εξής περίεργο:Οι συντηρητικές δυνάμεις, οι Ισλαμοφασίστες, όπως ονομάζονται, είναι αντίθετοι στην αποστολή στρατεύματος διότι θεωρούν ότι έτσι βοηθιέται το Ισραήλ, είναι μια έκφραση αντι-σιμιτισμού. Οι άλλες πολιτικές δυνάμεις, οι φιλελεύθερες και οι δημοκρατικές αντιτίθενται ουσιαστικά στην αποστολή στρατεύματος στο Λίβανο, επειδή είναι αντιμιλιταριστές.

Πώς θα σταματήσει ο κύκλος αίματος που έχει ανοίξει κυρίως με τη δράση των Κούρδων στο Βόρειο Ιράκ;

Υπάρχει μια προσπάθεια από τη μεριά του κράτους να διατηρηθεί ενιαίο το Τουρκικό Κράτος και να επιτευχθεί εθνική, εθνοτική ομογενοποίηση. Τα τελευταία χρόνια νομίζω ότι αυτή η αντίληψη ξεπερνιέται και με τη δική μας συμβολή έχει διανυθεί αρκετός δρόμος προς την αναγνώριση διάφορων εθνοτικών ταυτοτήτων που υπάρχουν στην Τουρκία, στη συνύπαρξη και στη συμβίωση αυτών των ταυτοτήτων και στη μη σύγκρουση ανάμεσα σ΄ αυτές τις ταυτότητες. Εκεί νομίζω ότι οδεύουμε και οι δημοκρατικές δυνάμεις της Τουρκίας και ένα μέρος του Κουρδικού Κινήματος στην επίτευξη της συμβίωσης, συνύπαρξης, με σεβασμό σε κάθε διαφορετικότητα.

Η κυρίαρχη ιδεολογία μέχρι τώρα -όχι μόνο στην Τουρκία αλλά και σ’ άλλες χώρες – αρνείται την ύπαρξη άλλων ταυτοτήτων κι άλλων εθνοτήτων. Αυτό στην Τουρκία ισχύει για τους Κούρδους, για τους ΡΟΜΑ και για άλλες εθνότητες. Ενώ από το 1923 έχουν αναγνωριστεί οι Έλληνες και οι Αρμένιοι υπάρχει το πρόβλημα της αναγνώρισης και της διατήρησης της ταυτότητάς τους και είναι ένας συνεχής αγώνας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πίστευαν πολλοί τα τελευταία χρόνια θα ασκούσε τέτοια έλξη ώστε να μεταμορφώσει την Τουρκία σε χώρα «δυτικού τύπου», τι συνέβη τελικά με την προσπάθεια της ευρωπαϊκής εναρμόνισής;

Οπωσδήποτε η προσπάθεια εναρμόνισης της Τουρκίας στην Ε.Ε. βοήθησε αρκετά από την άποψη των δικαιωμάτων. Τα κριτήρια της Κοπεγχάγης βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Ταυτόχρονα βέβαια αυτή η διαδικασία γέννησε μέσα στην Τουρκία ένα ιδιότυπο πατριωτισμό, αλλά και στην ίδια την Ε.Ε. δημιουργείται ένας ιδιότυπος ευρωπαϊκός πατριωτισμός που όλους τους άλλους λαούς τους βλέπει έξω από το χάρτη, έξω από τα τείχη της. Εμείς στην Τουρκία βλέπουμε την ανάπτυξη δυο πατριωτισμών: του τούρκικού, που από την μια αντιτίθεται στην ευρωπαϊκή προοπτική και από την άλλη αυτή η προοπτική βάζει σε χειρότερη μοίρα και στα μάτια των Τούρκων τους άλλους λαούς που δεν έχουν αρχίσει αυτή τη διαδικασία.

Υπήρξαν δυσμενείς επιπτώσεις απ’ αυτή τη διαδικασία εναρμόνισης;

Η διαδικασία της εναρμόνισης ταυτόχρονα γεννά και σοβαρά οικονομικά προβλήματα, όπως στον αγροτικό τομέα, όπου φέτος είχαμε μεγάλες κινητοποιήσεις των παραγωγών του φουντουκιού, του ηλίανθου. Επιπτώσεις που θα δημιουργήσουν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα και θα αποδιαρθρώσουν την παραγωγική δομή της χώρας.

Ο τουρκικός λαός τι θέλει; Μήπως άλλαξε γνώμη και δεν επιθυμεί την ένταξη όπως αρχικώς διαφαινόταν;

Τα διάφορα γκάλοπ δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα. Αλλά η θέση των ανθρώπων γύρω από την ευρωπαϊκή προοπτική και την ένταξη στην ευρωπαϊκή ένωση καθορίζεται και από τις συνέπειες αυτής της προοπτικής και τα όσα διαδραματίζονται. Διάφορες εξελίξεις γύρω από το κυπριακό προκαλούν αντανακλαστικά και τον εκφασισμό της κοινωνίας και την αντίδραση. Ή αρκετά στρώματα με δημοκρατικές και προοδευτικές παραδόσεις είναι ευχαριστημένα από την προοπτική της ένταξης και της εναρμόνισης. Άλλα πάλι στρώματα, τα οποία υποφέρουν από τις διάφορες ρυθμίσεις στο σύστημα υγείας ή στις εξελίξεις στο χώρο της οικονομίας, θεωρούν σαν υπαίτιο αυτής της προσπάθειας την ένταξη. Είναι μια ρευστή κατάσταση η στάση των ανθρώπων της τουρκικής κοινωνίας απέναντι σ΄ αυτή την προοπτική της ένταξης.

Πώς θα ιεραρχούσατε τα τρία σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η τουρκική κοινωνία;

Ο μιλιταρισμός και η στρατικοποίηση της ζωής είναι το πρώτο. Το δεύτερο, η απώλεια κεκτημένων δικαιωμάτων από τα πλατειά στρώματα της κοινωνίας. Το τρίτο είναι ανάπτυξη της μη ανοχής εξαιτίας των δυο που προανέφερα και μιας σύγκρουσης μέσα στην κοινωνία

Ο διεθνής Τύπος αναφέρεται συχνά στην Τουρκία και με αφορμή τα «εγκλήματα τιμής» που συμβαίνουν εντός και εκτός συνόρων. Πώς αλήθεια σχολιάζετε το γεγονός γυναίκες να τιμωρούνται με θάνατο από συγγενικά τους πρόσωπα επειδή υποτίθεται πρόσβαλαν την τιμή της οικογένειάς τους;

Η μιλιταριστική κοινωνία έχει τις ρίζες της στην πατριαρχική δομή της κοινωνίας. Αυτή η δομή στην Νοτιοανατολική Τουρκία και στην Ανατολική Τουρκία είναι βαθιά ριζωμένη μέσα στην κοινωνία και στερεί από την γυναίκα παντελώς τα δικαιώματά της και τη θέτει πολύ στο περιθώριο. Οπωσδήποτε είναι όνειδος, ντροπή για την κοινωνία η ύπαρξη αυτών των «εγκλημάτων τιμής» στη χώρα. Σαφέστατα όλοι και σαν χώρα, αλλά και σαν άντρες πρέπει να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα της γυναίκας και να αντισταθούμε σε τέτοιες ενέργειες και να βγάλουμε τη γυναίκα από την αφάνεια.

Μαρία Νικολάου

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.