Λιλη Λαμπρελλη, συγγραφεας – αφηγητρια παραμυθιων «Λεω παραμυθια πρωτιστως για την ψυχη μου»

Εισαγωγικό σεμινάριο, για εκπαιδευτικούς αλλά και για όσους αγαπούν τα παραμύθια πραγματοποιούν σήμερα στις 12 το μεσημέρι, το Δημοκρίτειο Βιβλιοπωλείο και οι εκδόσεις Πατάκη.
 
Εισηγήτρια του σεμιναρίου, θα είναι η συγγραφέας και αφηγήτρια παραμυθιών κ. Λίλη Λαμπρέλλη. Η ίδια σπούδασε νομική την οποία και άσκησε για λίγα χρόνια, δούλεψε ως μεταφράστρια στο Λουξεμβούργο και τις Βρυξέλλες, ωστόσο από το 1998, όταν και από καθαρή συγκυρία, συνάντησε τον παραμυθά Ανρί Γκουγκό βούτηξε στα βαθιά των παραμυθιών, από όπου, όπως γράφει η ίδια, δεν έχει αναδυθεί ποτέ.
 
Σήμερα αριθμεί περισσότερα από δεκαεπτά δικά της βιβλία και ένα cd με παραμύθια, ενώ αφηγείται παραμύθια σε μικρούς και μεγάλους. Με αφορμή την παρουσία της στην Κομοτηνής, η κ. Λαμπρέλλη μίλησε τον «ΠτΘ» για την αξία των λαϊκών παραμυθιών σήμερα αλλά και τις «ιαματικές» ιδιότητες που όπως υποστηρίζει η ίδια έχουν.
 
Λίλη Λαμπρέλλη όμως… 

«Το λαϊκό παραμύθι αποκαλύπτει πράγματα για εμάς και τον κόσμο που ζούμε» 

ΠτΘ: κ. Λαμπρέλλη σήμερα θα βρίσκεστε στον χώρο του βιβλιοπωλείου «Δημοκρίτειο» όπου θα μιλήσετε για το λαϊκό παραμύθι. Τι ακριβώς θα παρακολουθήσουμε;
Λ.Λ.: Η πρόθεσή μου είναι να πω όσο περισσότερα γίνεται πάνω στο λαϊκό παραμύθι και τι θέλει να πει. Τα κρυμμένα του μηνύματα. Μία σπουδαία ανθρωπολόγος, είχε πει ότι το παραμύθι δεν λέει αυτό που θέλει να μας πει, δηλαδή δεν πρέπει να το παίρνουμε ποτέ τοις μετρητοίς, στο πρώτο επίπεδο. Ο βασιλιά δεν είναι βασιλιάς, το δέντρο δεν είναι δέντρο, ο φτωχός δεν είναι φτωχός. Πολλά κρύβουν άλλα πράγματα από πίσω και αυτά είναι αυτά που θα προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε. Έτσι και αλλιώς το μαγικό ειδικά παραμύθι, που είναι και η βασική κατηγορία λαϊκού παραμυθιού, απευθύνεται σε αυτούς που θέλουν να βαθύνουν τη σχέση τους με την ψυχή τους. Δηλαδή αποκαλύπτει πράγματα για εμάς τους ίδιους και για τον κόσμο που ζούμε και αυτά θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε ώστε να μπορέσουμε μετά να τα αφουγκραστούμε ο καθένας μόνος του. 

«Στην Ελλάδα έχουμε πολύ μεγάλο πλούτο λαϊκών παραμυθιών» 

ΠτΘ: Τι εννοείτε όταν λέτε λαϊκό παραμύθι και πώς διαχωρίζεται από τα υπόλοιπα;
Λ.Λ.: Λαϊκό παραμύθι είναι αυτό που έχει μεταδοθεί, έχει γεννηθεί μέσα στην προφορικότητα, δηλαδή προ γραφής, και έχει μεταδοθεί με τον προφορικό λόγο. Τα λέμε παραμύθια προφορικής παράδοσης. Από κει και ύστερα, όλα αυτά τα πασίγνωστα παραμύθια με τα οποία μεγαλώσαμε, η κοκκινοσκουφίτσα, η χιονάτη, η σταχτοπούτα, ο παπουτσωμένος γάτος, τα παραμύθια του Περό και του Γκριμ, άντλησαν το υλικό τους μέσα από την προφορική παράδοση. Το θέμα είναι ότι στην Ελλάδα ειδικά έχουμε πάρα πολύ μεγάλη ανάπτυξη, πάρα πολύ μεγάλο πλούτο ως προς το λαϊκό παραμύθι και ειδικά ως προς τη σταχτοπούτα. Είμαστε ο τόπος του κόσμου με τη μεγαλύτερη πυκνότητα σταχτοπούτας και μάλιστα μη λογοκριμένης. Είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσες οι δικές μας σταχτοπούτες, έχουμε εκατοντάδες που έχουν καταγραφεί και έχουν δημοσιευτεί αρκετές από αυτές , πολύ περισσότερες έχουν καταγραφεί και είναι οι αυθεντικές σταχτοπούτες που έχουν κάτι να μας πουν. Και αυτό που έχει να μας πει η σταχτοπούτα είναι ότι πρέπει να μεγαλώσουμε μετά από έναν οδυνηρό αποχωρισμό από τη μάνα.
 

ΠτΘ: Θα μπορούσε ωστόσο να πει κανείς ότι μέσα από την προσπάθεια περαιτέρω διερεύνησης των παραμυθιών, χάνεται η ομορφιά του μύθου, της μυθοπλασίας…
Λ.Λ.: Ο μυθικός λόγος, ό,τι και να κάνουμε, θα παραμείνει μυστηριώδης. Οι προσεγγίσεις μας δεν αναλύουν τα πάντα, απλώς μπορούμε να δούμε και άλλες πτυχές. Σας βεβαιώνω ότι σε ένα λαϊκό παραμύθι, ας πούμε στην σταχτοπούτα γιατί είναι πάρα πολύ γνωστή, όταν ανοίξουμε μια πόρτα, από πίσω βρίσκουμε άλλες εκατό κλειστές πόρτες που δεν τις είχαμε υποπτευθεί. Μπορώ δηλαδή να σας βεβαιώσω ότι το μυστήριο μεγαλώνει. Δεν απομυθοποιείται ο μύθος, δεν αποκαλύπτει τόσο εύκολα τα μυστικά του, απλώς εμείς καταλαβαίνουμε ότι έχει πολύ μεγαλύτερο βάθος από ό,τι φανταζόμασταν πριν.

ΠτΘ: Στα λαϊκά παραμύθια, υπό την έννοια ότι αποτελούν «προϊόντα» προφορικής παράδοσης υπάρχουν και ιστορίες, μύθοι που διακατέχονται από μία κάποια σκληρότητα…
Λ.Λ.: Έχει γίνει πάρα πολύς λόγος για τη μυθική αγριότητα. Όπως και σε κάθε μυθικό υλικό, στην ελληνική μυθολογία για παράδειγμα που θεωρείται σημείο αναφοράς από όλους τους ερευνητές του μύθου, έχουμε πάρα πολύ μεγάλη μυθική αγριότητα. Για παράδειγμα, ο Κρόνος που έτρωγε τα παιδιά του. Αυτό διδάσκεται σε μας στα δημοτικά σχολεία και δεν έχει διαμαρτυρηθεί μέχρι στιγμής κανένας γονιός. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν φοβάται κανείς, καθώς έχουμε πάντα μια απόσταση από το μύθο. Ξέρουμε ότι είναι κάτι πολύ μακρινό, ότι είναι κάτι που δεν είναι αλήθεια και έτσι δεν τρομάζει ούτε τα μικρά παιδιά. Αν κάτι μπορεί να τρομάξει τα παιδιά, κατά την άποψή μου, είναι η έτοιμη εικόνα που έρχεται από την τηλεόραση, από το διαδίκτυο, το σινεμά και οπουδήποτε. Μια έτοιμη αγριευτική εικόνα μπορεί να δηλητηριάσει, εν’ αντιθέσει με τον προφορικό λόγο και ειδικά αυτόν με μεγάλη αφαιρετικότητα. Το λαϊκό παραμύθι, το μαγικό που έχει αυτή τη μυθική αγριότητα ορισμένες στιγμές, το λέμε πάρα πολύ αφαιρετικά, ώστε το κάθε παιδί και ο κάθε μεγάλος, γιατί αυτά απευθύνονται στους μεγάλους, τα λέμε πάντα αργά το βράδυ σε βραδιές παραμυθιών που είναι για ενήλικες και το λέμε για μεγάλα παιδιά. Βλέπουμε μέσα από αυτά ότι ο καθένας όταν δει την άγρια εικόνα πολύ αφαιρετικά, μικρός μεγάλος, φτιάχνει μόνος του στο μυαλό του την εικόνα που θέλει και που αντέχει. 

«Λέω λαϊκά παραμύθια, γιατί πιστεύω ότι αν δεν τα πει κανείς μπορεί να ξεχαστούν» 

ΠτΘ: Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με το παραμύθι; Τόσο σε ό,τι αφορά τη συγγραφή όσο και την αφήγηση…
Λ.Λ.: Τυχαία. Είχα γράψει δύο ιστοριούλες και με παρότρυνση ενός φίλους, συγγραφέα, τα έστειλα στον εκδοτικό οίκο που συνεργαζόταν και ο ίδιος, στη «Σύγχρονη εποχή». Τα έστειλα με το ταχυδρομείο, τα πήραν αμέσως και μάλιστα μου είπαν ότι ήθελαν μια σειρά και έτσι «αναγκάστηκα» με φοβερή χαρά βέβαια και με μεγάλη ταχύτητα να συμπληρώσω τη σειρά και έτσι βγήκαν αυτά τα πρώτα έξι λογοτεχνικά παραμύθια μου. Από κει και ύστερα στην πορεία των χρόνων, από μία πολύ ευνοϊκή συγκυρία για μένα, ήταν η τυχερή μέρα της ζωής μου, σε ένα σεμινάριο που είχα πάει και αυτό από τύχη, έτυχα πάνω στο λαϊκό παραμύθι και από τότε δεν έχω βγει ποτέ από αυτό. Απλώς βγαίνω κάποιες φορές για να γράψω ένα δικό μου παραμύθι, όπως για παράδειγμα το «Κρυμμένο νερό», το οποίο και πάλι έχει και αυτό στοιχεία λαϊκού.
 
Από εκεί και μετά αφηγούμαι με προφορικό τρόπο μόνο λαϊκά παραμύθια, γιατί θεωρώ ότι είναι αυτά που αξίζει να αφηγηθούμε, γιατί εάν δεν τα πει κανείς μπορεί να ξεχαστούν. Προσωπικά λέω παραμύθια για την ψυχή μου, ελπίζοντας βέβαια ότι αυτό θα λειτουργήσει ως ένα είδος ίασης, γιατί πραγματικά τα παραμύθια είναι ιαματικά χωρίς να το παινεύονται. Ειδικά στην οδύνη και για αυτό θεωρώ ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, έχουμε ανάγκη από παραμύθια και ειδικά τα λαϊκά, γιατί έρχονται από πάρα πολύ μακριά. 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.