Καταργει την αξιοπιστια της E.E. το κουρεμα των καταθεσεων στην Κυπρο

Ένα «Ιστορικό ΌΧΙ» είπε η τελικά η κυπριακή Βουλή στην ΕΕ, απορρίπτοντας με πανηγυρική πλειοψηφία, ή μάλλον με καμία ψήφο υπέρ, το νομοσχέδιο φορολόγησης των καταθέσεων, που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων. Στο ρυθμό του κυπριακού «καρτσιλαμά» χορεύει ωστόσο ολόκληρη η Ευρώπη, ειδικά μετά το «Όχι» εν αναμονή των εξελίξεων ή καλύτερα του «plan B» της κυβέρνησης Αναστασιάδη.
Τον χορό όμως σύρει η Μεγαλόνησος καθώς η ίδια αναταραχή επικρατεί και εκεί, με τις τράπεζες να αναμένουν τις πρώτες αντιδράσεις των καταθετών, μικρών και μεγάλων, με το άνοιγμα των καταστημάτων – το πιο πιθανό την Παρασκευή – ενώ φωτιά έχουν πάρει και οι λογαριασμοί των τηλεφώνων από τα υπεραστικά σε Ρωσία.
Όπως αναφέρουν τα κυπριακά blogs οι Ρώσοι μεγαλοκαταθέτες το τελευταίο διήμερο παρκάρουν τα ιδιωτικά τους αεροπλάνα στο αεροδρόμιο της Λάρνακας, εν αναμονή του ανοίγματος των τραπεζών για την άμεση απόσυρση των καταθέσεων τους (40 δις. συνολικά),ενώ στη Μόσχα βρίσκεται ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών κ. Σαρρής προκειμένου να κατευνάσει τις όποιες ανησυχίες.
Την ίδια ώρα οι Ευρωπαίοι ηγέτες σαν να μην έγινε τίποτα, συνεχίζουν να «στηρίζουν το ευρώ και τα κράτη μέλη της ευρωζώνης». Συγκεκριμένα η Άνγκελα Μέρκελ, αφιέρωσε είκοσι συνολικά δευτερόλεπτα για να εκφράσει την λύπη της για την απόρριψη του σχεδίου του Eurogroup από το κυπριακό κοινοβούλιο και αμέσως μετά συνέχισε τονίζοντας πως οι Ευρωπαίοι εταίροι αναμένουν τώρα νέα πρόταση από την Λευκωσία. Χαρακτήρισε τον κυπριακό τραπεζικό τομέα «μη βιώσιμο», αλλά επισήμανε ότι η Γερμανία επιθυμεί λύση στο πρόβλημα.
Δεδομένου λοιπόν τώρα ότι η κυπριακή Βουλή απέρριψε το νομοσχέδιο, η Λευκωσία καλείται να βρει μία εναλλακτική λύση προκειμένου να καλύψει τα 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ που θα αντλούσε από το εν λόγω μέτρο, ποσό που αποτελεί μέρος των 7 δισεκατομμυρίων ευρώ που πρέπει να συγκεντρώσει η Λευκωσία προκειμένου να συμπληρωθεί το πλήρες πακέτο διάσωσης που χρειάζεται, ύψους 17 δισεκατομμυρίων.
Τα υπόλοιπα 10 δισ. θα προέλθουν από δάνεια που θα της παραχωρήσουν οι ευρωπαίοι εταίροι της, εφόσον βεβαίως κριθεί ικανοποιητικό το σχέδιο που θα παρουσιάσει η κυπριακή κυβέρνηση στην τρόικα.
Εν αναμονή των εξελίξεων λοιπόν, από την θέση του θεατή και αυτή του γνώστη της επιστήμης των Οικονομικών, μίλησε στον «ΠτΘ» ο Πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ και προσφάτως βραβευμένος με το συμβολικό «Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης» κ. Μωυσής Σιδηρόπουλος, δίνοντας την δική του εκδοχή των γεγονότων.

«Η στάση της Ευρώπης απέναντι στην Κύπρο απόρροια της προεκλογικής περιόδου της Γερμανίας»

ΠτΘ: Πώς αντιδράσατε στο άκουσμα της απόφασης για «κούρεμα» των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες;
Μ.Σ.: Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα, είναι ότι η Ευρώπη πήρε μια νέα απόφαση, ότι αποφάσισε έναν άλλο τρόπο «κουρέματος», το οποίο είναι ένα «κούρεμα», όπως και τα προηγούμενα, αλλά το συγκεκριμένο χτυπάει αυτή τη στιγμή στις καταθέσεις. Κι εξηγείται πολύ λογικά το γιατί γίνεται την συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Λόγω προεκλογικής περιόδου στη Γερμανία, προτιμούν το κόστος να το πάρουν οι καταθέσεις, με το φόρο αυτό. Βέβαια αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση είναι ότι καταργείται πλέον η αξιοπιστία του κράτους και της Ευρώπης, η οποία Ευρώπη και τα κράτη της, μετά την πτώχευση της Lehman Brothers, δήλωσαν ότι θα εγγυώνται τις καταθέσεις τουλάχιστον μέχρι το ύψος των 100.000 ευρώ ανά καταθέτη. Ένα μέτρο που βάσει της πρώτης ανακοίνωσης καταργείται. Όταν βάζουμε δηλαδή στους μικροκαταθέτες μέχρι 100.000 ευρώ φορολογία 6,7% και στους υπόλοιπους 9,9%, αυτό καταργεί πλέον αυτήν την αξιοπιστία και από εκεί και πέρα, όταν λείπει η αξιοπιστία στους καταθέτες δημιουργούνται φαινόμενα πανικού.

«Οι άλλες λύσεις δεν συνέφεραν την Γερμανία, γι’ αυτό επέλεξαν να χτυπήσουν τις καταθέσεις»

ΠτΘ: Ένας άπειρος στα οικονομικά πράγματα θα σκεφτόταν ότι πρόκειται για μία αλόγιστη, μία ελαφρά την καρδία ληφθείσα απόφαση από τους Ευρωπαίους. Ποιο είναι το σχόλιό σας πάνω σε αυτό;
Μ.Σ.: Κοιτάξτε, το ποσό που ήταν να συγκεντρώσουν συνολικά ήταν 17 δις. Έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος για να συγκεντρωθεί αυτό το ποσό για την Κύπρο. Πάντοτε βέβαια είναι συνδεδεμένο το χρέος του κράτους με τις τράπεζες. Τα λέω αυτά, για να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα σε όλες τις χώρες της Ευρώπης είναι το ίδιο. Αλλού όμως ξεκινάει από τις τράπεζες και αλλού από το δημόσιο χρέος. Στην Ελλάδα για παράδειγμα ξεκίνησε από το δημόσιο χρέος. Στην Ιταλία, στην Ιρλανδία, στην Κύπρο ξεκίνησε από τις τράπεζες, οι οποίες «ανοίχτηκαν» πάρα πολύ και αυτό κατέληξε να γίνει πρόβλημα του κράτους. Υπάρχει δηλαδή ένα ζευγάρι μεταξύ δημόσιου χρέους και τραπεζικού προβλήματος. Μια από τις επιλογές που είχαν για να καλύψουν το πρόβλημα αυτό, ήταν ίσως η περπατημένη, αυτή που είχαμε στην Ελλάδα, δηλαδή να «κουρευτούν» τα ομολόγα, οι πιστωτές των κρατών και των τραπεζών που πτώχευσαν. Μία άλλη λύση θα ήταν να πληρώσουν περισσότερο οι βόρειες χώρες, που έχουν πλεονάσματα, και οι φορολογούμενοί τους κατ’ επέκταση, όπως επίσης έγινε στην Ελλάδα, με το πέρασμα ενός μέρους των χρεών μας από τον ιδιωτικό στο δημόσιο τομέα, αφού δανειζόμαστε πλέον από τα κράτη-μέλη και όχι από τις αγορές. Θα μπορούσαν να γίνουν κι άλλα πολλά πράγματα, τα οποία δεν κάναμε. Στην Ευρώπη τέλος πάντων αυτά τα δυο αναφέρονται, αλλά απέφυγαν και τις δυο αυτές λύσεις. Διότι και οι δυο αυτές λύσεις στην περίοδο που διανύουμε τώρα, μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου που θα γίνουν οι εκλογές στη Γερμανία, δε συμφέρουν στη Γερμανία. Κι έτσι αποφάσισαν την τρίτη αυτή επιλογή, το να χτυπήσουν τις καταθέσεις.

«Δεν το βρίσκω παράλογο το να πληρώσουν οι μεγαλοκαταθέτες»

ΠτΘ: Η συγκεκριμένη επιλογή, αν ήταν με άλλους όρους, δηλαδή με το «κούρεμα» να γίνεται σε πολύ υψηλότερες καταθέσεις, θα κρινόταν διαφορετικά πιστεύετε;
Μ.Σ.: Κατά την άποψή μου θα ήταν σωστό. Γιατί, αν το «κούρεμα» ήταν σε καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ, δε θα ήταν παράλογο. Γιατί, ξέρετε, οι μεγάλοι καταθέτες σε τελική ανάλυση ελέγχουν λίγο-πολύ τη συμπεριφορά των τραπεζών. Αν οι τράπεζες κάνουν λάθη στις επιλογές τους και δίνουν δάνεια, τα οποία δεν έχουν στήριγμα, ευθύνονται και λίγο οι μεγαλοκαταθέτες, γιατί κάπου ελέγχουν τη συμπεριφορά των τραπεζών. Ε, ας πληρώσουν το κόστος αυτοί. Το κράτος μπορεί να εγγυάται για τους χαμηλούς καταθέτες-είναι σωστό αυτό-αλλά δεν μπορεί να εγγυηθεί και δεν πρέπει να εγγυηθεί για τον μεγαλοκαταθέτες, γιατί έτσι δημιουργεί ένα πρόβλημα ηθικής υπόστασης. Δηλαδή ο μεγαλοκαταθέτης θα παίρνει μεγαλύτερο ρίσκο, αφού το κράτος θα τον καλύψει. Ενώ αν τον αφήνει ακάλυπτο, τότε θα προσπαθήσει να αποτρέψει την τράπεζά του, όπου έχει τα μεγάλα, τα πολλά τα κεφάλαια, από το να κάνει λάθη. Δεν το βρίσκω λοιπόν παράλογο το να πληρώσουν οι μεγαλοκαταθέτες. Κι όχι από λόγους αν θέλετε ιδεολογίας, ώστε να πληρώσουν οι μεγάλοι, δεν το λέω έτσι. Αλλά είναι τελείως λογικό, αφού αυτοί ελέγχουν μια τράπεζα, όχι οι μικροκαταθέτες.
Επιπλέον, δε νομίζω ότι η Κύπρος θα κερδίσει και πάρα πολλά χρήματα από τους μικροκαταθέτες. Δηλαδή, αν κάνουμε έναν υπολογισμό, τα χρήματα που θα πάρει θα είναι περί τα 5-6 δις. Αλλά το να το κάνει αυτό στις μικροκαταθέσεις θα αποφέρει ένα πολύ μικρό το ποσό. Γιατί οι μεγαλύτερες καταθέσεις, από ό,τι έχω διαβάσει αντιστοιχούν στο 55% των συνολικών καταθέσεων. Άρα δεν έχει λόγο να φορολογήσει μικρούς καταθέτες. Γιατί φορολογώντας αυτούς τους καταθέτες, τότε δημιουργεί μεγαλύτερη βλάβη στην αξιοπιστία του κράτους και δημιουργεί και έναν γενικό πανικό σε όλο το σύστημα, όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και στις υπόλοιπες χώρες.

«Να συγκεντρωθεί όλο το χρέος των κρατών-μελών και να διαχειριστεί κεντρικά»

ΠτΘ: Εντέλει, απαριθμήσαμε μία, δυο, τρεις λύσεις. Διαφορετική λύση όμως υπάρχει για την Ευρώπη; Ή από αυτές τις τρεις λύσεις, όποια κι αν ακολουθείται, έχει τη δυνατότητα να μας βγάλει από την οικονομική κρίση;
Μ.Σ.: Όχι, οι λύσεις αυτές, οι προηγούμενες που ανέφερα επιγραμματικά, οι οποίες εφαρμόζονται στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, δεν φτάνουν. Λύσεις όμως υπάρχουν. Απαιτείται να συγκεντρωθεί όλο των χρέος των κρατών-μελών και να διαχειριστεί κεντρικά. Αυτά που λέμε δηλαδή τόσον καιρό, τα ευρωομόλογα, και το πιο σημαντικό από όλα, το να υπάρξει μια εγγύηση κεντρική, μέσα από μια ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση, η οποία να εγγυάται τις καταθέσεις όλου του κόσμου στην ευρωζώνη κατά τον ίδιο τρόπο-τόσο των Γερμανών, όσο και των Κυπρίων ή των Ελλήνων. Αυτή τη στιγμή, αν υποθέσουμε ότι για μία ώρα αφήσουμε ελευθέρα τα κεφάλαια, θα φύγουν όλα και θα πάνε στη Γερμανία. Γιατί εκεί είναι το ασφαλές καταφύγιο. Αλλά γιατί να είναι το ασφαλές καταφύγιο η Γερμανία; Τόσον καιρό, από τα μέσα Ιουλίου που έγινε το Συμβούλιο των αρχηγών όπου ο Μόντι επέμενε και κέρδισε η άποψή του να υπάρχει μια ενιαία τραπεζική αντιμετώπιση, να γίνει μια ενοποίηση τραπεζική, δεν έγινε τίποτα. Δε γίνονται ορισμένα πράγματα, τα οποία γνωρίζουμε όλοι ότι μας πάνε στο σωστό δρόμο. Άρα, τελικά, μας δημιουργείται μια υποψία σε όλη αυτήν την ιστορία. Ότι η Γερμανία και η Μέρκελ, όλοι αυτοί ξέρουν πολύ καλά ποια είναι τα σωστά μέτρα. Τα λέμε, τα ξαναλέμε, κανένας δεν αμφιβάλλει. Αλλά εδώ πέρα υπάρχει μια στρατηγική της Γερμανίας, για να δημιουργηθεί αυτή η γερμανική Ευρώπη. Εγώ εκεί καταλήγω, στη γερμανική Ευρώπη, η οποία θα προωθεί τα κεφάλαια και θα τα μεταφέρει στη Γερμανία, το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό επίσης στη Γερμανία, τους πόρους ενδεχομένως που λέγεται αυτή τη στιγμή ότι υπάρχουν στη Μεσόγειο… Αυτά είναι. Αυτή τη στιγμή είμαστε σε περίοδο ενός τρίτου παγκοσμίου πολέμου, ο οποίος είναι οικονομικός.

«Οι εκλογές στην Γερμανία τελειώνουν τον Σεπτέμβριο, αλλά μετά θα είμαστε όμηροι κάποιου άλλου, γιατί θα έχει άλλες εκλογές»

ΠτΘ: Από ό,τι καταλαβαίνουμε, μέχρι τον Σεπτέμβριο τουλάχιστον θα είμαστε όμηροι της Γερμανίας…
Μ.Σ.: Ναι, αλλά μετά θα είμαστε όμηροι κάποιου άλλου, γιατί θα έχει άλλες εκλογές, αυτό είναι το θέμα. Και ποιος μας λέει ότι μετά το Σεπτέμβριο θα αλλάξει κάτι; Μέχρι τότε η Γερμανία θα κερδίζει. Θα περιμένουμε τις εκλογές προ του κινδύνου και θα κάνουμε πράγματα λόγω κινδύνου. Και η Ευρώπη πάει έτσι. Εδώ και τόσον καιρό είμαστε προ των εκλογών στην Αμερική, προ των εκλογών στη Γερμανία… Αυτό νομίζω είναι ένας μύθος τελικά.

«Η διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας είναι τόσο αδύναμη αυτή τη στιγμή, που μπορεί να προσδοκά μόνο αν αλλάξει κάτι συνολικά»

ΠτΘ: Η Ελλάδα με αφορμή την όλη κινητικότητα που εμφανίζεται τώρα με την υπόθεση της Κύπρου, μπορεί να διεκδικήσει κάτι παραπάνω ή πρέπει να υπάρξει συνολική αντίδραση από τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης;
Μ.Σ.: Δεν μπορώ να δω αυτή τη στιγμή αν μπορεί να κερδίσει κάτι η Ελλάδα. Νομίζω ότι είναι τόσο αδύναμη η διαπραγματευτική θέση της αυτή τη στιγμή της, που μπορεί να προσδοκά μόνο αν συνολικά αλλάξει κάτι, αν δηλαδή συνολικά στην Ευρώπη υπάρξει τόσο μεγάλη ύφεση-που θα υπάρξει-και διαμαρτυρηθούν κι άλλες χώρες και αλλάξουν κάποιους όρους.

«Η Γερμανία η μόνη χώρα της ευρωζώνης με ανάκαμψη»

ΠτΘ: Εσείς πιστεύετε ότι θα συνεχιστεί η ύφεση στην Ευρωζώνη…
Μ.Σ.: Ναι, βέβαια. Η μόνη χώρα που έχει δείγματα ανάκαμψης είναι η Γερμανία αυτή τη στιγμή στην ευρωζώνη. Τον τελευταίο καιρό μόνο η Γερμανία παρουσιάζει ανάκαμψη, όλες οι άλλες είναι σε ύφεση, σε βαθιά ύφεση.

 

Ρεπορτάζ: Θωμάς Σταμούλης, Νατάσσα Βαφειάδου
[email protected], [email protected]

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.