Κακοποιηση ζωων: Οι Ελληνες γνωριζουν αλλα δεν καταγγελλουν

Τα πορίσματα της έρευνας του εργαστηρίου Εγκληματολογικών Ερευνών του ΔΠΘ - Οι «κλειστές πόρτες» της Ροδόπης «άνοιξαν» την έρευνα στο πανελλήνιο

Ελλιπής παιδεία και ενημέρωση, έλλειψη συμμόρφωσης στα όσα ορίζει ο νόμος και η μη καταγγελία περιστατικών κακοποίησης τα κύρια ευρήματα

Η ελλιπής ενημέρωση γύρω από το ζήτημα της διαχείρισης των ζώων και γενικότερα ό,τι αφορά στα δικαιώματα τους και τις υποχρεώσεις μας απέναντι σε αυτά, αλλά και στα όσα ορίζει η σχετική νομοθεσία, ήταν ένα μόλις από τα βασικά συμπεράσματα που εξήχθησαν από την ημερίδα παρουσίασης των πορισμάτων  των ερευνών που διεξήγαγε το Εργαστήριο Εγκληματολογικών Επιστημών του Δημοκριτείου Πανεπιστήμιου Θράκη σε σχέση με την κακοποίηση των ζώων.
 
Η ελλιπής ενημέρωση σε συνδυασμό με ιδιαίτερα κρίσιμα για την κατανόηση του προβλήματος στοιχεία όπως το γεγονός ότι η πλειοψηφία των ερωτηθέντων αναγνωρίζουν την κακοποίηση των ζώων, άμεση και έμμεση, ως αποτέλεσμα ψυχικής διαταραχής, έχουν γίνει μάρτυρες περιστατικών κακοποίησης με την πλειοψηφία ωστόσο να  έχει αδρανήσει ή αδιαφορήσει για την καταγγελία του περιστατικού στις αρμόδιες ή άλλες αρχές, γνωρίζουν τις κυρώσεις του νόμου σε ό,τι αφορά την μη συμμόρφωση στην κείμενη νομοθεσία για τα δικά τους δεσποζόμενα ζώα (στείρωση και τσιπάρισμα) αλλά δεν έχουν πράξει τα αναγκαία και τέλος αναγνωρίζουν σε συντριπτικό ποσοστό πως τα ζώα έχουν ψυχή και συναισθήματα, επιβεβαιώνοντας την αλλαγή αντίληψης που τουλάχιστον υπάρχει για το περιβάλλον και τους κατοίκους εν γένει αυτού του πλανήτη, αντιτιθέμενοι μάλιστα στη ισχύουσα νομοθεσία, η οποία κρίνει το ζώο ως πράγμα. 

Πανελλαδική η έρευνα λόγω «κλειστών πορτών»  στη Ροδόπη

Τα προαναφερθέντα αποτελούν λίγα μόλις από τα πορίσματα που διεξήγαγε το Εργαστήριο Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης την περίοδο 2018 -2019 τα οποία και παρουσίασε στο κοινό που έδωσε το «παρών» στην ημερίδα που έλαβε χώρα στο Ίδρυμα Παπανικολάου το απόγευμα της Πέμπτης, 28 Νοεμβρίου, η αναπληρώτρια καθηγήτρια κ. Αθηνά Συκιώτου με μέλη της 9μελούς ομάδας της, η οποία ωστόσο ξεκίνησε την ανάγνωση των πορισμάτων, υπογραμμίζοντας πως ενώ η έρευνα ξεκίνησε με στόχο μόνο την περιοχή της Κομοτηνής και παρά την ενημέρωση που είχε γίνει από τα ΜΜΕ, ελάχιστοι ήταν εκείνοι οι οποίοι άνοιξαν τις πόρτες τους και αποδέχτηκαν να λάβουν μέρος σε αυτή, με αποτέλεσμα η έρευνα να «ανοιχτεί» και στην υπόλοιπη Ελλάδα, με τυχαίο δείγμα.
 
Ως προς τα στοιχεία ταυτότητας της έρευνας, ήταν ποσοτική με τυχαίο δείγμα πληθυσμού συνολικά 1.152 ατόμων, ήταν ανώνυμη και βασίστηκε σε ερωτηματολόγιο35 κλειστών ερωτήσεων, το οποίο διανεμήθηκε και συμπληρώθηκε από φοιτητές, ιδιώτες και  αστυνομικούς τόσο από την Κομοτηνή όσο και από την υπόλοιπη Ελλάδα. Επί του συνόλου των ερωτηθέντων 23% δήλωσε τόπο κατοικίας Κομοτηνή, ποσοστό 15% Αθήνα, 14% Θεσσαλονίκη και υπήρξαν μικρότερα ποσοστά από όλη την υπόλοιπη Ελλάδα. 
 
Στην έρευνα έλαβαν μέρος 633 άνδρες, ήτοι ποσοστό 55%και 511 γυναίκες, με ποσοστό 44%,η πλειοψηφία των οποίων μεταξύ 18 έως 25 ετών.
 
Αξίζει δε να σημειωθεί πως η γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας συνέπεσε με την γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων αντίστοιχης έρευνας που διεξήγαγε το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, τα πορίσματα της οποίας όπως εξήγησε η κ. Συκιώτου είναι παρόμοια με αυτά της έρευνας του ΔΠΘ.

Γνώση του νόμου αλλά όχι και «συμμόρφωση» σε αυτόν

Από τα σημαντικότερα ευρήματα, πέραν των προαναφερθέντων, είναι το γεγονός ότι το 42% των ερωτηθέντων είναι ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς, με την πλειοψηφία να έχουν ένα σκύλο, από τα οποία μόλις το 52% να δηλώνει πως αυτά είναι στειρωμένα, ενώ το 59% αυτών έχουν βάλει στο ζώο τους μικροτσίπ.
 
Το ανησυχητικό στοιχείο σε σχέση με τα προαναφερθέντα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία όσων έλαβαν μέρος την έρευνα (77%) απάντησαν ότι γνωρίζουν ότι το τσιπάρισμα των ζώων συντροφιάς είναι υποχρεωτικά παρόλα αυτά δεν το έχουν πράξει.

 

Η πλειοψηφία αγνοεί τις αρμόδιες για την φροντίδα των αδέσποτων υπηρεσίες

Ένας στους δύο δήλωσε πως φροντίζει ζώα έξω από το σπίτι του, με το μεγαλύτερο ποσοστό να δηλώνει άγνοια ως προς το αν αυτά είναι στειρωμένα, γεγονός που όπως επισημαίνεται και στην έρευνα σημαίνει ίσως ότι δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τα ζώα, ενώ ιδιαίτερα σημαντικό ως προς τα όσα πρέπει να γίνουν πρωτίστως σε επίπεδο ενημέρωσης από πλευράς των αρχών είναι το συντριπτικό 61% που δήλωσε άγνοια ως προς την ύπαρξη υπεύθυνων για κτηνιατρική φροντίδα αδέσποτων υπηρεσιών.
 
Ως προς το κομμάτι της κακοποίησης το 97% των ερωτηθέντων απάντησε θετικά στην ερώτηση για το αν γνωρίζουν τι είναι κακοποίηση των ζώων, με τη κ. Συκιώτου να επισημαίνει πως αφορά την άποψη των ερωτηθέντων για το τι είναι κακοποίηση, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ποσοστά εκείνων που θεωρούν κακοποίηση την εκτροφή ζώων για παραγωγή γούνας (72%), τη χρησιμοποίηση ζώων για ιατρικά/φαρμακευτικά πειράματα (71,5%) και την παραγωγή κρέατος (66%).

Η κακοποίηση δεν καταγγέλλεται

Το 44% των ερωτηθέντων δήλωσε πως έχει γίνει μάρτυρας πράξης κακοποίησης ή θανάτωσης ζώου, εκ των οποίων ωστόσο η πλειοψηφία, ήτοι το 32% δήλωσε πως δεν έκανε τίποτα, μόλις το 26% δήλωσε πως κατήγγειλε την κακοποίηση στη Αστυνομία και σε μικρότερα ποσοστά κατήγγειλαν την κακοποίηση στον Δήμο, σε κτηνίατρο, σε φιλοζωική, με μόλις έναν να απευθύνεται απευθείας σε Εισαγγελέα.
 
Βέβαια όπως επισημάνθηκε το πιο ανησυχητικό είναι ότι οι περισσότεροι γνωρίζουν πού μπορούν να απευθυνθούν εάν υποπέσει στην αντίληψή τους περιστατικό κακοποίησης-κακομεταχείρισης ζώου  σε ποσοστό 70%, ενώ μόλις 28% δεν γνωρίζουν και 2% δεν απαντούν. Από τους ίδιους μόλις το 6% απάντησε θετικά στο ερώτημα αν έχει ασκήσει βίαιη συμπεριφορά σε βάρος ζώου, έστω και χάριν αστεϊσμού, με μόλις 48 εξ αυτών να διευκρινίζουν το είδος, την πλειοψηφία των περιπτώσεων με χτύπημα, κλωτσιά, τράβηγμα ουράς, πνιγμό, κάψιμο, εγκατάλειψη, πυροβολισμό και κτύπημα με αυτοκίνητο, ή με πέτρα.

Επιτακτική η ανάγκη δράσεων ενημέρωσης του κοινού σε σχέση με την κακοποίηση των ζώων

Ενδιαφέρον είχε στο σημείο αυτό και η επισήμανση από πλευράς της κ.Συκιώτου ότι η ποικιλία του τρόπου θανάτωσης είναι ενδιαφέρουσα εγκληματολογικώς για την ψυχοσύνθεση του δράστη και τον τρόπο δράσης του (modusoperandi) αφού κυμαίνεται από ευθανασία, εγκατάλειψη, πέταγμα στα σκουπίδια, πνιγμό, κάψιμο μέχρι και πυροβολισμό.
 
Ως προς το πώς κρίνουν μία πράξη βίας κατά αδέσποτου ζώου, το 82% των ερωτηθέντων την κρίνει ως μη αποδεκτή, ενώ μόλις το 17% την κρίνει ως αποδεκτή, ποσοστό που αυξάνεται στο 32% στην περίπτωση που το αδέσποτο επιδείξει επιθετική συμπεριφορά.
 
Οι περισσότεροι σε ποσοστό 59% γνωρίζουν τι ποινές προβλέπει η νομοθεσία για την κακοποίηση των ζώων και θεωρούν ότι είναι ικανοποιητικές, έναντι 40% που δεν τις θεωρεί ικανοποιητικές, με αντίστοιχα υψηλό ποσοστό, του 55%, να δηλώνει γνώστης του τι προβλέπει η νομοθεσία για τα αδέσποτα ζώα.
 
Ο συνδυασμός των δυο αυτών ερωτήσεων οδηγεί στο συμπέρασμα της ελλιπούς εκπαίδευσης και την ανάγκη λήψης σχετικών μέτρων, γεγονός με το οποίο συμφωνεί μάλιστα το 87% των ερωτηθέντων που δήλωσε πως δεν υπάρχει επαρκής παιδεία στα σχολεία και ενημέρωση του κοινού για την υπεύθυνη συμπεριφορά των πολιτών απέναντι στα ζώα.

Άμεση η σχέση κακοποίησης ζώου με ψυχικές διαταραχές

Τέλος  στη σύνδεση κακοποίησης ζώων με κακοποίηση ανθρώπων, ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό 19% απάντησε ότι γνωρίζει περιστατικά όπου άτομα που διέπραξαν κακοποίηση ζώων διέπραξαν παρόμοια κακοποίηση και σε ανθρώπους, ενώ ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία είναι ότι το συντριπτικό ποσοστό του 81%, θεωρεί πως η κακοποίηση είναι αποτέλεσμα ψυχικής διαταραχής, έναντι του  61% που θεωρεί πως είναι τρόπος επίδειξης δύναμης, το 59,5% επειδή θεωρεί το ζώο επιβλαβές ή ενοχλητικό, 35%για παιχνίδι και 25% για κερδοσκοπία.

Δειλή αλλά θετική η αλλαγή αντίληψης σε σχέση με τα ζώα

Το πιο θετικό και αισιόδοξο στοιχείο της έρευνας προέκυψε από την τελευταία ερώτηση αυτής,  στην οποία ποσοστό 92% απάντησε ότι το ζώο έχει ψυχή και συναισθάνεται, απάντηση η οποία όπως εξήγησε και η κ. Συκιώτου δείχνει ότι βαθμιαία αλλάζει η αντίληψη που έχουμε για το περιβάλλον και τους κατοίκους αυτού του πλανήτη έρχεται σε αντίθεση με τη μέχρι σήμερα ισχύουσα νομοθεσία που θεωρεί το ζώο πράγμα (res) και οδηγεί εύλογα στο συμπέρασμα ότι θα πρέπει να γίνουν προσπάθειες για την αλλαγή της νοοτροπίας των λίγων, αλλά και της νομοθεσίας.
 
Μετά το τέλος της παρουσίασης των πορισμάτων της έρευνας του ΔΠΘ, παρουσιάστηκαν και τα αντίστοιχα αποτελέσματα του Εργαστηρίου Παθολογικής Ανατομικής της Κτηνιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, από τον αναπληρωτή καθηγητή κ.Δημήτριο Τόντη και τους φοιτητές Αθανάσιο Κατσικονούρη και Ευαγγελία Ράπτη.
 
Κατά την έναρξη της εκδήλωσης είχε προηγηθεί χαιρετισμός του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων, του αντιδημάρχου κ. Γιάννη Μουρτίδη και του Γενικού Περιφερειακού Αστυνομικού Διευθυντή ΑΜΘ υποστράτηγου κ. Νικολάου Μενεξίδη.

«Αυξημένος ο αριθμός καταγγελιών, όχι των περιστατικών κακοποίησης»

Μετά την παρουσίαση των πορισμάτων τον λόγο έλαβε ο Αντιεισαγγελέας Πρωτοδικών Ροδόπης κ. Διονύσιος Λαμπρίδης, ο οποίος μίλησε για την ποινική αντιμετώπιση της κακοποίησης των ζώων εξηγώντας πως τη διετία 2017-2019 παρουσιάζεται αυξητική τάση στις κακοποιήσεις στη Ροδόπη σύμφωνα με τις σχετικές υποθέσεις που φτάνουν στα δικαστήρια, για να εκφράσει ωστόσο την άποψη ότι η αύξηση αυτή οφείλεται στην αύξηση των καταγγελιών και όχι των περιστατικών που λαμβάνουν χώρα.
 
Ο ίδιος στάθηκε αναλυτικά στα όσα προβλέπει ο νομοθέτης, αλλά και στις υποθέσεις εκείνες που τα ζώα εμφανίζονται ως «θύτες», υποθέσεις επιθέσεων ζώων σε ανθρώπους, που γεννούν όπως εξήγησε πόλωση και αντιφιλοζωικά αντανακλαστικά στην κοινωνία τα οποία εκδηλώνονται με τον πλέον άσχημο τρόπο και τελικό αποδέκτη τα ίδια τα ζώα που βγαίνουν όπως εξήγησε «ζημιωμένα».

 

«Το ζητούμενο είναι η πρόληψη και λιγότερο η καταστολή»

Ο Αστυνομικός Διευθυντής Ροδόπης κ. Μιχαήλ Σεβδυνίδης, παίρνοντας τον λόγο μίλησε για τον ρόλο των αστυνομικών αρχών στις υποθέσεις κακοποίησης ζώων, ανατρέχοντας επακριβώς στα γενικά στάδια έρευνας που οφείλουν οι αστυνομικοί να ακολουθούν  παρουσιάζοντας και αναλυτικά στοιχεία σχετικά με τις καταγγελίες και τα περιστατικά σε επίπεδο ΠΑΜΘ και Ροδόπης που φτάνουν στις αστυνομικές αρχές, κάνοντας λόγο για αυξητική τάση τόσο στα περιστατικά όσο και στις καταγγελίες, με συνηθέστερο θύμα τον σκύλο, για να εξηγήσει πως η κακοποίηση ζώων θεωρείται «έγκλημα εξουσίας και ελέγχου» και σχετίζεται τόσο με τη παιδεία όσο και με τον χαρακτήρα του ανθρώπου.
 
«Το ζητούμενο είναι η πρόληψη και λιγότερο η καταστολή» σημείωσε ο ίδιος για να μιλήσει για την συνεχή μετεκπαίδευση των αστυνομικών σε σχέση με την διαχείριση των περιστατικών αυτών, για να παρουσιάσει επίσης με την βοήθεια συναδέλφου του σκάνερ με τα οποία εφοδιάστηκαν και οι αστυνομικές αρχές της Ροδόπης για τους ελέγχους τσιπαρίσματος.

«Αναγκαία η ένταξη της φιλοζωικής παιδείας σε  όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης»

Αξιοπρόσεκτη και η ομιλία της κ. Μαρίας Κοντού, επίκουρης καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και π. Προέδρου του Φιλοζωικού Σωματείου «Anim. A.L.» η οποία εξήγησε πως κοινός στόχος όλων, φιλόζωων και μη,   είναι το να μην υπάρχουν αδέσποτα, στόχος ο οποίος όμως δεν θα καταστεί ευκταίος αν δεν λυθεί το πρόβλημα από την «πληγή» του ήτοι τα δεσποζόμενα ζώα και την ελλιπή ευθύνη των ιδιοκτητών τους.
 
Η ίδια επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη εντατικοποίησης των δράσεων στην ρίζα του προβλήματος, ήτοι την παιδεία ζητώντας την ένταξη της φιλοζωικής παιδείας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης με  επιτυχημένα παραδείγματα άλλων χωρών, παρουσιάζοντας στη συνέχεια το πρόγραμμα «Άνθρωποι και ζώα: Συγκάτοικοι στον ίδιο πλανήτη» που υλοποιείται πλέον και υπό την Αιγίδα του πανεπιστημίου Θεσσαλίας και αφορά σε μία δίωρη διαδραστική παρουσίαση, σε διάφορες – ανάλογα το ακροατήριο- εκδοχές όλων όσων θα πρέπει κανείς να γνωρίζει για τα ζώα.

Η κατάρριψη των σύγχρονων αντιλήψεων

Μέσω μαγνητοσκοπημένης παρουσίασης, λόγω έκτακτων υποχρεώσεων, ο κ. Χρήστος Καραγιάννης, Δρ. Συμπεριφοριολόγος-κτηνίατρος, κατέρριψε τρεις σύγχρονες αντιλήψεις σχετικά με τα ζώα και  πιο συγκεκριμένα την ύπαρξη επιθετικών φυλών, το ότι τα καθαρόαιμα ζώα είναι πιο ήρεμα και πιο υπάκουα αλλά και τον κυριαρχικό χαρακτήρα του σκύλου, στεκόμενος κριτικά και στις διάφορες «ταμπέλες» που συνοδεύουν σήμερα περιστατικά επιθετικής συμπεριφοράς σκύλων ή γάτων, στον ίδιο τον νομοθέτη αλλά και τα ΜΜΕ για τον τρόπο παρουσίασης των συναφών ειδήσεων.
 
Η ημερίδα έκλεισε με την ομιλία του κ. Δημήτριου Δούκα, Κτηνίατρου ΠΘ και  Διδάσκοντα της Κτηνιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με τίτλο «Κακοποίηση ζώων συντροφιάς: Τα κίνητρα και η ψυχική υγεία του δράστη καθώς και η πολύπλευρη σημασία τους».
 

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.