Ιχνηλατωντας την Ανατολικη Θρακη

Δεν πρόκειται για νέα εκδοτική άφιξη αλλά για ένα επίκαιρο και ισχυρό ταξιδιωτικό εργαλείο στα χέρια του ερευνητή, του αστού που η ταξιδιωτική περιπέτεια είναι η ψυχοθεραπεία του, αλλά και του νοσταλγού που με προγονικές ρίζες στη Θράκη μετά τον Έβρο, επιθυμεί να ταξιδέψει στην πατρίδα κάποιου εκ των προγόνων του. Για συγκεκριμένους λόγους, το κομψό τσαντάκι με τους 8+1 χάρτες, το μικρό συνοδευτικό τομίδιο και τον τίτλο «Ανατολική Θράκη-Ιχνηλασία» που εξέδωσε το ΠΑΚΕΘΡΑ το 2001 δεν αποτελεί μια «κλασική» ταξιδιωτική έκδοση που χρήζει ανάγκης επικαιροποίησης ανά διετία, αλλά ένα -επί παντός καιρού- εργαλείο ταξιδιωτικής πλοήγησης στη συγκεκριμένη περιοχή. Αναρωτιέστε το γιατί;

Έχουμε και λέμε, λοιπόν…

Αυτό που κάνει επίκαιρη και ταυτόχρονα κλασική την έκδοση είναι το ότι για πρώτη φορά κυκλοφορεί χάρτης της Ανατολικής Θράκης στον οποίο σημειώνονται – παράλληλα με τα σημερινά τουρκικά- και τα ελληνικά τοπωνύμια με τα οποία οι Έλληνες, ως επί το πλείστον, γνωρίζουμε τον τόπο. Τι θέλω να πω: Ως γνωστόν, οι Τούρκοι μετά το ’22, την απομάκρυνση των Ελλήνων από την Ανατολική Θράκη και τον εποικισμό της συγκεκριμένης περιοχής από τουρκικό πληθυσμό, άλλαξαν -κατά το έθος των επικρατούντων- τα τοπωνύμια της περιοχής. Εκτός, δηλαδή, από περιπτώσεις που διατηρήθηκε το ίδιο τοπωνύμιο (πχ, το Καβακλί παρέμεινε Kavakli) ή παρέμεινε το ίδιο μεν τοπωνύμιο, προσαρμοσμένο όμως στην τουρκική γραμματική (πχ Ταϋφύρι= Τayfurkoy), ή το ίδιο τοπωνύμιο αλλά παραφθαρμένο (πχ Λάμψακος=Lapseki), παρατηρούνται και οι εξής περιπτώσεις: α) μετάφραση της ελληνικής λέξης στα τουρκικά και επικράτηση του νέου τοπωνυμίου, πχ το Νεοχώρι έγινε Υenikoy (yeni= καινούργιος, νέος) β) αλλαγή του τοπωνυμίου στο ολοκαίνουργό του, το οποίο καμία σχέση δεν έχει με τον παλιό, ούτε ακουστική αλλά ούτε και νοηματική. (πχ. Αβάσσο=Βayrampasa)

Το διά ταύτα είναι ότι…

Mε το νέο τοπωνυμικό καθεστώς, τα παρακάτω πολύπλοκα ερωτήματα -τυλιγμένα με δόσεις άγχους και ανασφάλειας- ορθώνονται αυτόματα ενώπιον του επιθυμούντα να ταξιδέψει για ν’ ανακαλύψει πχ το σπίτι του παππού του στους Αγίους Θεοδώρους της Ίμβρου: «Ποια είναι η σημερινή ονομασία του χωριού; Από ποιον δρόμο θα πάει; Σε τι κατάσταση είναι το οδικό δίκτυο της περιοχής;» και άλλα συνδεόμενα με τα ανωτέρω. Αν όμως γνώριζε εκ των προτέρων ότι η νέα ονομασία του χωριού είναι Zeytinlikoy και ότι το οδικό δίκτυο είναι της τάδε κατηγορίας, η λύση του προβλήματος θα απλώνονταν αυτομάτως μπροστά του ως βούτυρο στο ψωμί του.

To ΠΑΚΕΘΡΑ λοιπόν…

… έρχεται με τη συγκεκριμένη έκδοση να καλύψει το χαρτογραφικό κενό που υπήρχε για τη συγκεκριμένη περιοχή, λύνοντας ταυτόχρονα τα χέρια του πελαγωμένου εν δυνάμει ταξιδιώτη της Ανατολικής Θράκης. Η έκδοση αποτελείται από: α) 9 απλούς ταξιδιωτικούς (πολιτικούς) χάρτες (1 γενικό, σε κλίμακα 1: 750.000 και 8 επιμέρους, σε κλίμακα1:180.000), που περιέχουν όλα τα τοπωνύμια με τη σημερινή τους ονομασία στην τουρκική και την προηγούμενη στην ελληνική γλώσσα, καθώς και πληροφορίες για το οδικό δίκτυο και το δίκτυο οικισμών β) έναν μικρό τόμο, στον οποίο περιέχονται επεξηγηματικά και καθοδηγητικά κείμενα, που ακολουθούνται από σειρά Πινάκων με περισσότερο συστηματικές πληροφορίες.

Στους χάρτες εμφανίζονται οι εξής πληροφορίες:

Το πλήρες οδικό δίκτυο διαφοροποιημένο κατά κατηγορία και όλες οι επί μέρους χιλιομετρικές αποστάσεις

Οι οικισμοί με τα ονόματά τους, διαφοροποιημένοι ανάλογα με το σημερινό διοικητικό τους επίπεδο

Σειρά συμβόλων που σημαίνουν την ύπαρξη στον οικισμό που εμφανίζονται ορισμένων χαρακτηριστικών σημείων αναφοράς (ναοί, σχολεία, βρύσες, ενδιαφέροντα κτίρια κ.λπ.)

Υπέροχες φωτογραφίες με ακόμα πιο υπέροχες -ιντριγκαδόρικες σε αρκετά σημεία- λεζάντες.

Στο συνοδευτικό τόμο υπάρχουν:

α) πληροφορίες για το ταξίδι στην Ανατολική Θράκη (μετάβαση, οδικό και επαρχιακό δίκτυο, χωματόδρομοι, συμβουλές για το χρόνο του ταξιδιού, τόποι ενδιαφέροντος, οι σημερινοί κάτοικοι κ.λπ.)

β) πλήρης πίνακας οικισμών ελληνικού ενδιαφέροντος με το σημερινό τουρκικό και το παλιότερο ελληνικό τους όνομα, καθώς και πίνακας διασωθέντων μέχρι σήμερα ναών και μονών

γ) πίνακας βιβλιογραφίας, μονογραφιών καθώς και των χαρτών που χρησιμοποιήθηκαν.

Tην πρωτοτυπία της έκδοσης…

… έρχεται να συμπληρώσει ένα κομψό αδιάβροχο τσαντάκι που περιλαμβάνει όλα τα καλούδια (χάρτες, τόμος) για το ταξίδι… Ένα ταξίδι που για τα μέλη και τους φίλους του ΠΑΚΕΘΡΑ, που εργάζονταν για την ολοκλήρωση της συγκεκριμένης έκδοσης, διάρκεσε τρία ολόκληρα χρόνια, με εξονυχιστική βιβλιογραφική μελέτη και σπιθαμή προς σπιθαμή καταγραφή της περιοχή με επιτόπια ταξίδια.

Για το τέλος…

Αν ένα ταξίδι στην Ανατολική Θράκη -που σημειωτέον δεν είναι μόνο η Ραιδεστός, η Αδριανούπολη και το Σκεπαστό- σας ακούγεται «εξωτικό» και ανέφικτο, με τους συγκεκριμένους χάρτες ανά χείρας και μ’ ένα καλό σέρβις στο αμάξι σας, το εγχείρημα είναι εφικτότατο. Όσο για «εξωτικό», ναι στην περίπτωση που δεν πατήσατε ποτέ έξω από τη γραμμή Παρίσι, Λονδίνο, Πανόραμα Ιταλίας…

ΥΓ. Και κάτι τελευταίο: Ιχνηλατώντας τόπους «πάλαι ποτέ», η ψυχραιμία στα συναισθήματά σας θα μεγιστοποιήσει την καθαρή απόλαυση της ταξιδιωτικής σας περιπέτειας και θα σας ξεμπλοκάρει από τη νόσο της μερικής -και όχι ολιστικής- θέασης του επέκεινα ημών και του τόπου τούτου.

Προσπαθήστε το.

Κείμενο & Επιμέλεια: Βάγια Παπαδοπούλου

Σημείωση: Οι -με ιδιαίτερη γλαφυρότητα και μεράκι συνταγμένες- λεζάντες που συνοδεύουν τις φωτογραφίες του κειμένου προέρχονται -μετά από μικρή προσαρμογή- από την έκδοση στην οποία το παρόν δημοσίευμα είναι αφιερωμένο.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.