Η πορεια της Κομοτηνης στο διαβα του χρονου

Στον κατάμεστο από κόσμο χώρο του Πολιτιστικού Κυττάρου παρουσιάσθηκε το απόγευμα της Τετάρτης από το δήμαρχο Κομοτηνής κ. Τάσο Βαβατσικλή «Η Κομοτηνή του παρελθόντος. Φωτογραφικό οδοιπορικό (1920 έως σήμερα)», έκδοση του Δήμου Κομοτηνής και της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης.

Προλογίζοντας η πρόεδρος της ΔΕΠΑΚ μίλησε για το ταξίδι της θύμησης που μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε το βιβλίο «για να ξαναφέρουμε μπροστά μας πρόσωπα και όνειρα ακριβά, αυτά που αφέθηκαν στη φθορά εδώ και κάποια χρόνια. Σε εποχές που η αποξένωση και ο ωχαδελφισμός και η έκπτωση των αξιών έχουν μετατρέψει τον κόσμο μας σε μετέωρο και άνυδρο εθνικά και ιδεολογικά εμείς φιλοδοξούμε και με αυτό το βιβλίο να ξεκινήσουμε μία αφετηρία για τη μνήμη της καρδιάς και των συναισθημάτων και να συνάψουμε σιωπηρή συμμαχία με τον καιρό να μην πληγωθούν τα όνειρά μας…»

Παρουσιάζοντας το βιβλίο ο δήμαρχος κ. Βαβατσικλής στάθηκε στην αρχή στο ρόλο της φωτογραφίας στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων.

«Η φωτογραφία αποτελεί ανέκαθεν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής. Έχει ενσωματωθεί στις συνήθειές μας και στην κοινωνική ζωή, παίζοντας πρωταρχικό ρόλο σε ό,τι συμβαίνει τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα.

Έτσι την βρίσκουμε παντού. Της αποδίδουμε χαρακτήρα ντοκουμέντου γιατί τη θεωρούμε την πλέον πιστή μέθοδο αναπαράστασης ή αποτύπωσης της κοινωνικής μας ζωής. Και επιπλέον ως το πιο αποστομωτικό στοιχείο έναντι οποιουδήποτε επιχειρήσει να αμφισβητήσει την αλήθεια και την πραγματικότητα των πάσης φύσεως αφηγήσεών μας.

Την φωτογραφία την βρίσκουμε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Την βρίσκουμε τόσο στον χώρο ενός εργάτη ή ενός αγρότη, όσο και εκείνων του εμπόρου, του βιομήχανου, του υπαλλήλου ή του βιοτέχνη. Την βρίσκουμε όμως περισσότερο στις οικογενειακές, στις φιλικές, στις μαθητικές, στις επαγγελματικές, στις σπουδαστικές συντροφιές. Και την κρατάμε χρόνια και χρόνια σαν κάτι το ιερό και πολύτιμο, συνδεμένο με τις εποχές που πέρασαν, μάρτυρα κατηγορηματικό όλων των χαρούμενων ή και των πικρών στιγμών μας.

Από την άποψη αυτή η φωτογραφία έχει, κατ’ εξοχήν στοιχεία ανθρωποκεντρικά, γεμάτα τρυφερότητα και αγάπη. Αναπολούμε μέσα απ’ αυτήν, την παλιά ζωή μας και πλημμυρίζουμε από συναισθηματισμό. Η φωτογραφία λοιπόν συντελεί στην παρουσίαση των στοιχείων της ζωής και της γενικότερης δράσης μας, όχι με την απλουστευμένη περιγραφική ταξιδιωτική ή παραμυθιακή διηγηματικότητα, και εξιστορική γραφίδα των προσωπικών εντυπώσεων και αναμνήσεων, αλλά με την ζωντανή απεικόνιση που μας παρέχει ο φωτογραφικός φακός.

Έχοντας όλα αυτά κλεισμένα στην ψυχή του, ένας εκλεκτός συνδημότης μας, ο κ. Σάββας Κουτλογεωργίου, συνειδητοποίησε κάτι που στους καιρούς μας μπορεί να αποτελεί πρόκληση: Το κοίταγμα και λίγο προς τα πίσω, ώστε εμείς οι σύγχρόνοι να ξεφύγουμε μαζί του από το αγωνιώδες περίβλημα που δημιουργεί η κλειστή και άκαρδη καθημερινότητα της ζωής σε μια επαρχιακή πόλη και να στραφεί με τρυφερότητα, με ανακούφιση και με νοσταλγία στην ιχνηλασία της παλιάς τοπικής κοινωνίας και των ανθρώπων της.

Αποτελεί μια πολύ κοπιώδη εργασία το να αναζητήσει κανείς, να επιτύχει να συγκεντρώσει, να διαχωρίσει, να κατατάξει και να παρουσιάσει ένα φωτογραφικό Λεύκωμα αξιώσεων, που προβάλει την Ιστορία και τον Πολιτισμό της παλιάς Κομοτηνής μας και του ανθρώπινου στοιχείου της που πάλεψε ηρωϊκά και τυραννισμένα για να δημιουργηθεί αυτό που σήμερα βλέπουμε και για το οποίο είμαστε όλοι υπερήφανοι.

Το σημαντικό είναι ότι στην προσπάθεια της συγκέντρωσης των φωτογραφικών ντοκουμέντων που ανέδειξε ο κ. Κουτλογεωργίου ανταποκρίθηκε πρόθυμα το πλήθος των κατοίκων στο οποίο προσέφευγε καθημερινά, μήνες και μήνες.

Οι φωτογραφίες του Λευκώματος αποτελούν ντοκουμέντα που πλουτίζουν τις όποιες εικόνες έχουμε σχηματίσει και αποτυπώσει στη μνήμη μας από την παλιά ζωή της Κομοτηνής. Κεντρίζουν το ενδιαφέρον για ένα γοητευτικό κόσμο δεμένο με την ιστορία και την εξέλιξη της κοινωνίας μας».

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο φωτογραφικό υλικό και στο περιεχόμενό του χαρικατηρίζοντάς το «μια ανεκτίμητη συνεισφορά που μπορεί να αποτελέσει, μαζί με κάποιες άλλες εκδόσεις του Δήμου, την βάση για τη συγκέντρωση αρχειακού υλικού που θα αφορά στην ιστορία και στην αστική και αγροτοεργατική κοινωνική εξέλιξη της πόλης, μέχρι σήμερα. Είναι η φωνή του σύγχρονου παρελθόντος μας. Η φωνή της Ιστορίας και της Αλήθειας», αλλά και «οδηγός που μας δείχνει τον δρόμο προς την αγάπη γι’ αυτήν την πόλη και προς την αναγνώριση και καταξίωση των περασμένων γενιών μας…

…Τα όσα παρουσιάζονται στο Λεύκωμα είναι μια υπόθεση που αφορά στην συλλογική μνήμη και στην συγκριτική πρόοδο που συντελέστηκε μετά τα μεταπελευθερωτικά χρόνια.

Είναι ακριβώς το σημείο που επάνω του ισορροπείς, για να μπορέσεις να προχωρήσεις, όπως μας θυμίζει ο Οδυσσέας Ελύτης στο «Άξιον Εστί». Είναι κομμάτι από την μνήμη του τόπου μας. Η ιστορική μας συνέχεια.

Είναι ταυτόχρονα και ένα μεγάλο σεργιάνι στο παρελθόν. Ενάντια στην, δυστυχώς, κυρίαρχη λογική των καιρών που αρνείται ποικιλοτρόπως να αποδεχθεί την ποίηση και την ομορφιά της διαφορετικότητας και των ονείρων.

Το Λεύκωμα του κ. Κουτλογεωργίου κάνει μια έφοδο στο παρελθόν και ανασύρει στην επιφάνεια μνήμες και θύμισες μιας άλλης εποχής, αλησμόνητης και ηθικά κατασταλαγμένης. Τότε, που οι άνθρωποι δεν ακολουθούσαν μοναχικές πορείες, αλλά κατέθεταν τις σκέψεις τους, τις ελπίδες τους, την αλληλεγγύη και την φιλαλληλία τους, τους πόθους τους, ακόμη και τα πάθη τους, ανταμωμένοι στις αυλές με τα γιασεμιά, και στον γλυκό άνεμο που μέσα από τα φύλλα των ευκαλύπτων κουβαλούσε ευωδίες από γαρύφαλλο και αγιόκλημα. Τον απαλό και ζείδωρο άνεμο που έδιωχνε, σαν μοναδικό και θαυματουργό εντομοκτόνο τα σμήνη των κουνουπιών που τους ταλαιπωρούσαν. Τους ανωφελείς εκείνους αγγέλους που βούιζαν στα αυτιά τους. Τότε, που όλα σχεδόν τα σπίτια φωτίζονταν από την φλόγα της ζεστής γκαζόλαμπας και οι νοικοκυρές μαγείρευαν στις φουφούδες. Τότε που τα παιδιά μετρούσαν με το μπόι τους την ευτυχία και την ανεμελιά της παιδικής ψυχής τους και σημάδευαν τον χρόνο με την υπεροχή και μεγαλοσύνη της φαντασίας και των ονείρων τους. Τότε που τα συναισθήματα έπλαθαν ψυχές και προσδιόριζαν την καθημερινότητα της ζωής.

Σ’ αυτόν τον ιδανικό και λησμονημένο χωροχρόνο απευθύνεται το Λεύκωμα, πρόσκληση ονομαστική σε όλους μας: Να κατανοήσουμε βαθιά και απεριόριστα ότι η προσπάθειά μας για μια πετυχημένη διαδρομή του σύγχρονου πολιτισμού μας, πρέπει να περάσει μέσα από την δημιουργική επαφή του με το Χθες.

Και κυρίως να κατανοήσουμε ότι η πόλη μας, η παλιά και η σημερινή, δεν είναι μόνο τα κτίρια, οι δρόμοι, οι πλατείες, οι γειτονιές και το κέντρο της. Περισσότερο, είναι η παρουσία των ανθρώπων που εξακολουθούν να την κατοικούν. Και πολύ περισσότερο, η παρουσία των ανθρώπων που την κατοίκησαν στο παρελθόν και που μας γέννησαν και μας ανάστησαν όλους».

Ακολούθως ο συγγραφέας κ. Σάββας Κουτλογεωργίου μετέφερε τις δικές του μνήμες από την πόλη παρουσιάζοντας την πορεία της και την εξέλιξή της, μέσα από πρόσωπα τοπία και γεγονότα ενώ συγχρόνως σε σλάιντς παρουσιάζονταν το φωτογραφικό υλικό του.

«Αυτά που ακούσατε είναι λίγα. Είναι όμως κατάθεση ψυχής και ανιδιοτελούς προσφορά. Είναι ιστορική μνήμη της πόλης που γεννήθηκα. Στέλνω μία αγκαλιά από ευχαριστίες στο δήμαρχό μας Τάσο Βαβατσικλή, στην ακούραστη και πανταχού παρούσα Πρόεδρο της ΔΕΠΑΚ Σοφία Μενεσελίδου, στον Ξάνθο Κώστογλου, αυτόν τον ιδαλγό της δημοσιογραφίας, στην Τζένη Κατσαρή – Βαφειάδη, της εφημερίδος “Παρατηρητής” που έδωσε για το λεύκωμα την καρδιά αλλά και την ψυχή της καθώς και στη συνεργάτιδά της Βάγια Παπαδοπούλου. Τέλος στην Ελένη Αντωνιάδου που μου εμπιστεύθηκε αυτό το πολύτιμο και ανέκδοτο υλικό» κατέληξε ο κ. Κουτλογεωργίου.

Α.Π.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.