«Η φωτογραφια ειναι η αφορμη και μετα ερχεται το ταξιδι»

Η συζήτηση με ένα φωτογράφο, όπως ο Μιχάλης Μπολιάκης, που ταξιδεύει σε χώρες της Λατινικής Αμερικής για να φωτογραφήσει ξεκινάει με ευρυγώνια διάθεση, το αποτέλεσμα όμως δεν είναι παρά ένα ελάχιστο κομμάτι από τα βιώματά του, τις εικόνες που έχει αιχμαλωτίσει με το φακό του. «Στην Κούβα» λοιπόν, για μια σύντομη στάση, αν και η κουβέντα με το Μιχάλη Μπολιάκη αναδύει αρώματα, ήχους, γεύσεις, προκαλεί, για ένα ταξίδι, πρώτα στις φωτογραφίες του κι έπειτα στην Κούβα.

ΠτΘ: κ. Μπολιάκη, το ταξίδι ή η φωτογραφία ήταν η αφορμή;

Μ.Μ.: Πάντα η φωτογραφία είναι η αφορμή και μετά έρχεται το ταξίδι. Είμαι φωτογράφος, δεν είμαι ταξιδευτής. Δεν πάω κάπου εάν δεν έχω να φωτογραφήσω. Είχα ξεκινήσει ένα μακρύ ταξίδι για τις χώρες της Λατινικής Αμερικής και μία από τις στάσεις μου ήταν η Κούβα. Αισθάνθηκα πάρα πολύ όμορφα φωτογραφίζοντας. Είχε πάρα πολλές εικόνες. Μου έβγαιναν πάρα πολλές εικόνες. Σταμάτησα τα υπόλοιπα ταξίδια και άρχισα να πηγαινοέρχομαι στην Κούβα. Συνολικά πραγματοποίησα οκτώ ταξίδια με αντικειμενικό σκοπό να συγκεντρώσω υλικό για ένα βιβλίο.

Στην έκθεση ο θεατής βλέπει τις φωτογραφίες, ενώ με το βιβλίο γίνεται η καλύτερη επαφή με τη φωτογαφία.

ΠτΘ: Τι σας άφησε η επαφή με τους Κουβανούς;

Μ.Μ.: Ο κουβανέζικος λαός είναι σπάνιος και σαν ιδιοσυγκρασία και σαν ψυχοσύνθεση. Είναι ένας λαός που είναι 42 χρόνια υπό εμπάργκο, που δεν το βάζει κάτω, που αντέχει, που γεννάει, δεν είναι μίζερος.

Μπορεί να μην έχουν να φάνε αλλά χορεύουν και τραγουδούν. Έχουν μάθει να ζουν με λίγα και να τα απολαμβάνουν, να τα εκτιμούν.

ΠτΘ: Έχουν όμως σημαντικά προβλήματα διαβίωσης. Για μας τους δυτικούς η φτώχεια και το χαμόγελο είναι περίεργος συνδυασμός.

Μ.Μ.: Είναι ένα περίεργο κράμα, αφρομεσογειοκαραϊβικό. Είναι διαφορετικοί από εμάς, αν και στα γλέντια μοιάζουμε. Έχουν μία εντυπωσιακή αλληλεγγύη μεταξύ τους.

ΠτΘ: Λέγεται ότι εάν δεν επισκεφθεί κάποιος την Κούβα τα επόμενα 4-5 χρόνια, «κινδυνεύει» να δει κάτι τελείως διαφορετικό λόγω της εξάρτησης από την Αμερική.

Μ.Μ.: Δεν το πιστεύω αυτό. Όποιος όμως δεν πάει τώρα όσο πιο πολύ καθυστερεί τόσο πιο ακριβά θα πληρώσει το ταξίδι, γιατί ο τουρισμός είναι ο μοναδικός τρόπος να εισπράξουν συνάλλαγμα. Η Κούβα δεν είναι ακριβή αυτή τη στιγμή αλλά πιστεύω ότι θα ακριβύνει.

ΠτΘ: Έχω την αίσθηση ότι ο φωτογράφος ακτινογραφεί, μπαίνει στην ψυχολογία αυτού που φωτογραφίζει. Έχετε διακρίνει κάτι διαφορετικό από τα όσα έχουμε ακούσει για την Κούβα κατά καιρούς, τους μύθους, τον Τσε, τα πούρα…

Μ.Μ.: Κατ’ αρχάς, στην Κούβα δεν υπάρχουν μύθοι. Ο Τσε Γκουεβάρα είναι μια πραγματικότητα. Η παρουσία του είναι ακόμα έντονη, όχι μόνο μέσα από τα μπλουζάκια και τις αφίσες, αλλά στον τρόπο ζωής των Κουβανών.

Η αγροτική μεταρρύθμιση του Τσε είναι αυτή που υπάρχει ακόμη στην Κούβα.

Ούτε τα πούρα είναι μύθος. Μύθος είναι ότι τα στρίβουν νεαρές κοπέλες πάνω στους μηρούς τους.

Αυτό γίνεται μόνο από έμπειρους ρόλερ και πάντα σε σκληρή επιφάνεια. Το στρίψιμο στα πόδια γινόταν την ώρα της διαλογής, όταν ήθελαν να καπνίσουν το δικό τους πούρο, έστριβαν γρήγορα πέντε φύλλα, τα έβαζαν στο στόμα και τα άναβαν.

Στην Κούβα, ο χορός, η μουσική, το ρούμι είναι πραγματικότητα. Δεν είναι όμως μόνο αυτά. Είναι ένας κόσμος με έντονη αλληλεγγύη. Όταν κάποιος πέσει κάτω τρέχουν όσοι θα βρεθούν εκεί για να τον σηκώσουν. Όταν γίνεται κάτι μαζεύεται η γειτονιά για να συμπαρασταθεί. Είναι ένας κόσμος που ζει ανθρώπινα, παρόλη την στέρηση και τις ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης, όπως το σαπούνι, το μελάνι, το τσιμέντο.

ΠτΘ: Παρατηρώντας τις φωτογραφίες την ώρα της εκτύπωσης, παίρνατε τις αποστάσεις από τα θέματά σας; Πώς λειτουργούσε ο μηχανισμός της μνήμης;

Μ.Μ.: Την ώρα που πατάω το κουμπί ξέρω τι έχω φωτογραφήσει . Δεν υπήρχε έκπληξη όταν εμφάνιζα φιλμ. Οι εκπλήξεις υπήρχαν ζώντας ανάμεσά τους καθημερινά.

ΠτΘ: Τα οκτώ ταξίδια στην Κούβα ήταν μόνο για την προετοιμασία του βιβλίου ή νιώσατε να ξυπνάει ένα κομμάτι της χώρας μέσα σας;

Μ.Μ.: Πήγα οκτώ φορές γιατί δεν είχα τεχνικά τη δυνατότητα να ζήσω έξι μήνες εκεί. Εάν μου έδιναν βίζα για έξι μήνες θα έμενα και θα φωτογράφιζα απερίσπαστος. Από την άλλη, ήταν η δουλειά και οι υποχρεώσεις μου εδώ. Κανονικά έπρεπε να μείνω στην Κούβα για ένα συνεχές διάστημα. Όταν μεταβαίνεις σε κάτι καινούριο χρειάζεται ένας χρόνος προσαρμογής.

ΠτΘ: Η φωτογράφηση στην Κούβα ήταν μια μορφή έρευνας;

Μ.Μ.: Όχι. Δεν κάνω στρατευμένη φωτογραφία. Αυτό που παρουσιάζω από την Κούβα είναι αυτό που αισθάνομαι εγώ. Ζούσα στην Κούβα, παρατηρούσα και κάποια στιγμή μου έβγαιναν εικόνες. Οι εικόνες που υπάρχουν από την Κούβα είναι η έκφραση του Μιχάλη Μπολιάκη, των συναισθημάτων που του δημιουργούνται όταν ζει στην Κούβα.

ΠτΘ: Ποιο θα είναι το επόμενο ταξίδι;

Μ.Μ.: Τα σχέδια αφορούν στο να συνεχίσω αυτό που σταμάτησα. Θέλω να ολοκληρώσω τη Λατινική Αμερική. Είναι μακρύ ταξίδι με μεγάλο κόστος.

Ελπίζω να το ολοκληρώσω.

ΠτΘ: κ. Μπολιάκη, καλή επιτυχία.

Μ.Μ.: Σας ευχαριστώ.

Μαρία Αμπατζή

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.