Γιορταστηκε το χιντερλεζ

Ένα έθιμο που χάνεται στα βάθη του χρόνου, αλλά τελείται με πάθος και προσήλωση από τους Ρωμά είναι το χιντερλέζ, που γιορτάζεται στις 5 και 6 Μαΐου κάθε χρόνο. Ποτό, μουσική, χορός, υποδοχή της άνοιξης και της καινούριας ζωής από τους Ρωμά όπου κι αν κατοικούν, σ’ ένα έθιμο που έχει ως κυρίαρχο στοιχείο το νερό, μέσο κάθαρσης, σύμβολο αναγέννησης. Όλοι αδελφωμένοι είναι το σύνθημα που κυριαρχεί ενώ τα χέρια παιδιών, αντρών και γυναικών κάθε ηλικίας πλέκονται σε αγκαλιά μέχρι το τέλος της διαδρομής, στο ποτάμι, στον Τρελοχείμαρο.

Αρχίζει η δουλειά

Ο Φεριδούν Αμέτ, πρόεδρος του Πολιτιστικού Μορφωτικού Συλλόγου Αλάν Κογιού Ρωμανέ μίλησε με περηφάνια στον ΠτΘ για το έθιμο. «Το χιντερλέζ κρατάει πάρα πολλά χρόνια, από πάππου προς πάππου κι όπως έχω μάθει από τους γονείς μου το χιντερλέζ είναι ο ερχομός της άνοιξης. Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 και 6 Μαΐου. Η γιορτή ξεκινάει από το απόγευμα της 5ης Μαΐου. Ανάβουμε φωτιές στις γειτονιές, ο καθένας έχει τη μουσική του. Στο παρελθόν που δεν είχαμε σύλλογο αν κάποιος ήξερε μουσική έπαιζε κι όλοι τραγουδούσαν, χόρευαν κι έπιναν μέχρι το πρωί και τα χαράματα κατέβαιναν όλοι μαζί στο ποτάμι, τον Τρελοχείμαρο, αγκαλιασμένοι γυναίκες, άντρες και παιδιά, χαρούμενοι. Πλένουν τα χέρια και το πρόσωπό τους, σαν να λέμε ότι είναι ένα αντίο στην παλιά ζωή, στο σκοτάδι, γιατί οι δικοί μας δεν δούλευαν παλιά όλο το χειμώνα. Στο παρελθόν πήγαιναν με καραβάνια στα χωριά και δούλευαν και το Μάη έλεγαν θα βγούμε έξω, θα χαρούμε, θα πάμε να δουλέψουμε».

Το χιντερλέζ είναι το μοναδικό έθιμο των Ρωμ που κρατάει αιώνες και παλεύουν να το διατηρήσουν από γενιά σε γενιά. Αφορά βέβαια όλους τους Ρωμά όπου κι αν κατοικούν στην Ελλάδα ή τον κόσμο κι όπως λεει χαρακτηριστικά ο Φεριδούν Αμέτ «όπου υπάρχουν Ρωμ στις 6 Μαΐου γιορτάζουν και γλεντάνε με όλη τους την ψυχή. Ο καθένας ό,τι προηγούμενα κι αν έχει με τον άλλον στις 6 Μαϊου τα ξεχνάει με το χορό και τη χαρά».

Χωρίς τη στήριξη πολιτικών

Ο Σύλλογος ιδρύθηκε το 1999 αλλά δυστυχώς, όπως σημειώνει ο πρόεδρος, δεν χρηματοδοτείται από κανέναν. «Έχουμε ζητήσει από το νομάρχη και από την περιφέρεια, στο παρελθόν και από το δήμαρχο οικονομική στήριξη αλλά είπαν ότι δε μπορούν να μας βοηθήσουν γιατί δεν είναι στην αρμοδιότητά τους». Ο Φεριδούν Αμέτ δείχνει μια αποθήκη που βρίσκεται στο χώρο που ανέβηκε ο «Καραγκιόζης έμπορος», η οποία στήθηκε σε ιδιοκτησία του πατέρα του και ξεκίνησε ο ίδιος να την κατασκευάζει με δικά του χρήματα. «Προσπαθούμε να την τελειώσουμε για να γίνει στέκι του Συλλόγου μας αλλά δε βρίσκουμε τον τρόπο. Θέλουμε έστω και κάποιο μικρό ποσό για να τελειώσει. Όπως βλέπετε εδώ συγκεντρώνονται πολλά παιδιά, έρχονται για τέσσερις ώρες την ημέρα και κάνουν μαθήματα ζωγραφικής και Θεάτρου Σκιών, με δάσκαλο το Γιάννη Βουλτσίδη στον οποίο οφείλουμε χίλια ευχαριστώ όπως και στη γυναίκα του τη Γεωργία, αλλά και τη Μίνα Μαχαιροπούλου. Αυτοί οι άνθρωποι μας ζουν καθημερινά κι έχουν γίνει ένα κομμάτι δικό μας».

Ο Καραγκιόζης βρίσκει την παράγκα του

Τα φώτα έχουν χαμηλώσει, η νύχτα πέφτει στο Ανάχωμα, οι μικροί μουσικοί και καραγκιοζοπαίχτες είναι στις θέσεις τους. Παιδιά από πέντε έως 12 ετών μυήθηκαν στα μυστικά μονοπάτια του Θεάτρου Σκιών από τον καραγκιοζοπαίχτη Γιάννη Βουλτσίδη, έφτιαξαν τον δικό τους Καραγκιόζη, έναν ήρωα που παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με τον τρόπο ζωής των Ρωμά κι έστησαν το δικό τους θέατρο στο δικό τους χώρο με τις προσωπικές τους δυνάμεις.

Ο Καραγκιόζης έμπορος, όπως είναι και οι περισσότεροι Ρωμά καλησπέρισε τους θεατές, ανακοινώνοντας «χωριανοί σήμερα έχουμε το χιντερλέζ». Το Κολλητήρι εμφανίστηκε στο λευκό σεντόνι και φώναξε στον μπαμπά Καραγκιόζη ότι γιορτάζουν το χιντερλέζ. Εύλογα ο μερακλής πατέρας αναρωτήθηκε πώς γίνεται γιορτή δίχως χορό και τραγούδι και το Κολλητήρι δια στόματος των μικρών καλλιτεχνών ανέλαβε να φέρει το κέφι στους θεατές.

Στο φινάλε της παράστασης ο Γιάννης Βουλτσίδης μετέφερε στα παιδιά που μυήθηκαν στην τέχνη του Καραγκιόζη «η Κομοτηνή δεν έχει τέτοιο θέατρο, εμείς θα τους το πάμε, θα το παίξουμε στην πλατεία της Κομοτηνής και μετά θα πάμε στην Ξάνθη και τη Θεσσαλονίκη».

Ο Φεριδούν Αμέτ μεταφέρει ότι τα μαθήματα του Θεάτρου Σκιών ξεκίνησαν πριν δυο μήνες και όλοι οι κάτοικοι του Αναχώματος περίμεναν με αγωνία την παράσταση γιατί δεν είχαν δει Καραγκιόζη. «Θέλαμε να γίνει μετά από τέσσερις – πέντε μήνες η παράσταση για να έχει μια σωστή εικόνα, αλλά τα παιδιά αποφάσισαν να κάνουν μια μικρή παράσταση με τίτλο «Ο Καραγκιόζης έμπορας», όπως είμαστε εμείς οι Ρωμ. Τα κείμενα της παράστασης τα έχουν βγάλει τα ίδια τα παιδιά.

Συμμετέχουν όσα παιδιά χορεύουν, ηλικίας από πέντε έως δώδεκα χρονών». Από την ομάδα των παιδιών που συνέβαλαν για να βγει η παράσταση μόνο δύο είχαν προηγούμενη εμπειρία από Καραγκιόζη. «Δύο παιδιά έχουν διαβάσει τον Καραγκιόζη στο σχολείο γιατί οι περισσότεροι δικοί μας δεν πάνε στο σχολείο. Τα παιδιά βλέπουν για πρώτη φορά τον Καραγκιόζη και τον ευχαριστιούνται πάρα πολύ» σημειώνει ο κ. Αμέτ.

Ο Γιάννης Βουλτσίδης νιώθει οικεία με τους μαθητές του γιατί μοιάζουν να κάνουν με αγάπη κάθε κίνηση. «Η κούραση εδώ είναι ξεκούραση γιατί αυτά τα παιδιά έχουν όρεξη, δεν τα παρκάρουν από φροντιστήριο σε φροντιστήριο. Εδώ κάνουμε πρόβες στην παράγκα του Καραγκιόζη. Όλοι αυτοί που διοικούν την Ελλάδα θα πρέπει να δουν πώς θα προχωρήσει όμορφα εδώ η κατάσταση γιατί μέσα από τον πολιτισμό σμίγουν τα πράγματα κι όχι μέσα από τα γκέτο».

Ο κ. Βουλτσίδης εξηγεί το πόσο σημαντικό είναι για τη γειτονιά του Αλάν Κογιού να γίνεται ένα θέατρο για τα παιδιά. «Τα κείμενα έγιναν εδώ. Το θέμα είναι ο Καραγκιόζης παζαρτζής, το γράψαμε μαζί με τα παιδιά. Όλα αυτά δεν θα γινόταν εάν δεν έτρεχε δεξιά κι αριστερά η Μίνα Μαχαιροπούλου για να βρει διαύλους και να στήσουμε αυτό το εργαστήριο».

Πριν από κάθε πρόβα ο Γιάννης Βουλτίδης διδάσκει στους 50 μαθητές του Αλάν Κογιού ανάγνωση, αριθμητική και φιλοσοφία. Ο χώρος δεν είναι ο καταλληλότερος αλλά χωρίς χρήματα η αποθήκη θα συνεχίσει να μοιάζει την παράγκα του Καραγκιόζη και να επιβεβαιώνει το ρητό για τη μοίρα των φτωχών.

Μαρία Αμπατζή

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.