Γενετικα τροποποιημενοι οργανισμοι

Στο σημερινό άρθρο θα ασχοληθούμε με τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ή όπως συνήθως τα λέμε τα μεταλλαγμένα, σε μια προσπάθεια να ενημερώσουμε με τρόπο απλό και κατανοητό για το τι είναι, πώς φτάσαμε σε αυτά και ποιοι κίνδυνοι διαφαίνονται από τη στιγμή που ο σύγχρονος άνθρωπος αποφάσισε να παίξει το ρόλο του μικρού θεού.

Θα χρησιμοποιήσω το όρο «γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί ή τρόφιμα (ΓΤΟ)» γιατί αυτός είναι σωστότερος από τον όρο «μεταλλαγμένα». Ο όρος μεταλλαγμένο αναφέρεται κυρίως σε τυχαίες αλλαγές γονιδίων ενώ ο όρος γενετικά τροποποιημένο αναφέρεται σε σκόπιμες και κατευθυνόμενες αλλαγές γονιδίων.

Όπως καταλαβαίνετε το θέμα των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών είναι κρίσιμης σπουδαιότητας, γιατί αγκαλιάζει το διατροφικό μας μέλλον, και ιδιαίτερα των παιδιών μας, και μάλιστα όλο και πιο ασφυκτικά. Αυτό το διαπιστώνει κανείς από τη συνεχή, επίμονη και οργανωμένη προσπάθεια των πολυεθνικών εταιρειών της βιοτεχνολογίας και του πολλαπλασιαστικού υλικού σε όλα τα επίπεδα. Κάθε χρόνο βήμα – βήμα επιδιώκουν και δυστυχώς, με τους μηχανισμούς που έχουν, κατακτούν το στόχο μιας ευρύτερης κάθε φορά επέκτασης των δικαιωμάτων τους και προώθησης νέων τεχνολογιών ελέγχου για όλες τις εμπορικές φυτικές ποικιλίες και όχι μόνο. 

Η απόφαση για απαγόρευση της καλλιέργειας γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στην ΕΕ

Στο πλαίσιο αυτό κινείται και η μεθοδευμένη αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ, ίσως ένα από τα τελευταία εμπόδια. Και για του λόγου το αληθές ας παρακολουθήσουμε τις τελευταίες σχετικές εξελίξεις πάνω στο θέμα της σχετικής νομοθεσίας της ΕΕ.

Ύστερα από δεκατέσσερα χρόνια συζητήσεων και τέσσερα χρόνια παγώματος της σχετικής απόφασης, οι αρμόδιοι υπουργοί περιβάλλοντος, υπό την προεδρία του Έλληνα ομολόγου, όταν είχαμε την προεδρία το πρώτο εξάμηνο του 14, και με σχετική εισήγηση της Κομισιόν, σχεδόν ομόφωνα, με την θετική ψήφο 26 κρατών μελών από τα 28 της ΕΕ και δύο αποχές, πέρασε η πρόταση κανονισμού της Ελληνικής Προεδρίας, σχετικά με την απαγόρευση της καλλιέργειας Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών στην ΕΕ
Η απόφαση αφορούσε την τροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ για τη δυνατότητα για τα κράτη μέλη να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια Γενετικά Τροποποιημέων Οργανισμών στην επικράτειά τους.

Η αρχική πρόταση είχε κατατεθεί από την Επιτροπή τον Μάρτιο του 2010 σε συνέχεια σχετικού αιτήματος που διατύπωσαν 13 Κράτη Μέλη προς την Επιτροπή τον Ιούνιο του 2009, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Σύμφωνα με την πρόταση τροποποίησης της Οδηγίας, προβλέπεται και δίδεται στα Κράτη Μέλη για πρώτη φορά, η δυνατότητα να απαγορεύουν μονομερώς την καλλιέργεια ΓΤΟ, που έχουν αδειοδοτηθεί ή είναι υπό αδειοδότηση στην ΕΕ, δίνοντας επιτυχές τέλος σε μια διαπραγμάτευση που έχει ήδη κρατήσει πάνω από 4 χρόνια.

Η απαγόρευση θα πραγματοποιείται με απόφαση του κάθε Κράτους Μέλους, χωρίς την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ασφαλώς χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των εταιριών.
Όσες χώρες δεν θέλουν, έχουν τη δυνατότητα να επικαλεστούν λόγους δημοσίας υγείας, δημόσιας τάξης, προστασίας του περιβάλλοντος, ακόμη και λόγους χωροταξίας, ώστε να απαγορευτούν οι καλλιέργειες αυτές.

Μάλιστα τότε ο υπουργός δήλωσε ότι «Η Ελλάδα δεν πρόκειται να επιτρέψει την καλλιέργεια μεταλλαγμένων στο έδαφός της, ακόμη κι αν απομείνει η μοναδική χώρα στον κόσμο που θα ισχύει μια τέτοια απόφαση. Με τη σημερινή απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ, για πρώτη φορά, θεσμοθετείται η δυνατότητα αυτή και θωρακίζεται νομικά η εθνική μας επιλογή να απαγορεύουμε την καλλιέργεια Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών , ανεξάρτητα από τις κάθε φορά αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των άλλων κρατών της ΕΕ».

Τα νομικά κενά της απόφασης

Όμως η απόφαση αυτή είχε νομικά κενά, είχε παραθυράκια και άφηνε τα κράτη-μέλη εκτεθειμένα στις επιθέσεις των πολυεθνικών των μεταλλαγμένων, τις οποίες έτσι μετέτρεπε σε «επίσημους συνομιλητές» στη διαδικασία απαγόρευσης. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, αν κάποια ή κάποιες χώρες αποφασίσουν να επιτρέψουν την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων φυτών και με δεδομένη τη δυνατότητα ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων κεφαλαίων και αγαθών, θα είναι πρακτικά αδύνατον να εμποδιστεί η επέκταση των γενετικά τροποποιημένων φυτών και των προϊόντων τους στις άλλες κοινοτικές χώρες, που δεν επιθυμούν την κατανάλωση ΓΤΟ, είτε ως ζωοτροφές είτε ως τμήματα του περιεχομένου τροφίμων για τους ανθρώπους (αλεύρι, κονσέρβες, είδη ζαχαροπλαστικής, μπισκότα κ.λπ.), διότι όπως καταλαβαίνουμε όλοι μας η γενετική ρύπανση δεν είναι εύκολο να ελεγχθεί, δεν είναι καθόλου εύκολο να περιορισθεί .

Όπως αναφέραμε στο προηγούμενο μας άρθρο η κοινοτική συνθήκη επιβάλλει την ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών και προϊόντων σε όλες ανεξαιρέτως τις κοινοτικές χώρες, που δεν διαθέτουν κανένα μέσον άμυνας για το θέμα αυτό. Με τον τρόπο αυτό άνοιγε ο δρόμος για διαπραγματεύσεις μεταξύ του κάθε κράτους – μέλους με τις πολυεθνικές των μεταλλαγμένων φυτών ώστε να επιτραπεί η καλλιέργειά τους γενικώς ή σε συγκεκριμένα τμήματα της καλλιεργήσιμης επιφάνειάς τους.

Όμως στα μέσα Νοεμβρίου 2014, η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισε υπέρ της απαγόρευσης της καλλιέργειας μεταλλαγμένων στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και περιόρισε το ρόλο των εταιρειών βιοτεχνολογίας στη διαδικασία απαγόρευσης. Με την κίνηση αυτή οι Ευρωβουλευτές βελτίωσαν σημαντικά την προαναφερθείσα πρόταση, την οποία οι Ευρωπαίοι Υπουργοί είχαν υιοθετήσει στο Συμβούλιο Περιβάλλοντος τον περασμένο Ιούνιο και αποκατέστησαν το δικαίωμα των κρατών-μελών να απαγορεύουν την καλλιέργεια μεταλλαγμένων στην επικράτειά τους εξαιτίας περιβαλλοντικών ανησυχιών. 

Η πρώτη «Πράσινη Επανάσταση»

Αξίζει να κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή για να δούμε πώς φτάσαμε μέχρι εδώ. Βέβαια δεν έχω καμία εμμονή με την παρελθοντολογία, αλλά μέσω της διαχρονικής αναφοράς, βλέπει κανείς από πού ξεκινήσαμε, ποια λάθη κάναμε, πού ολιγωρήσαμε, πού αδιαφορήσαμε και πώς όλα αυτά τα αξιοποίησαν οι επιτήδειοι. Και όταν βλέπεις ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, ότι δεν μαθαίνουμε από τα λάθη και τις ολιγωρίες μας, τουλάχιστο απογοητεύεσαι.

Στον πλανήτη μας έχουν γίνει, ως γνωστό πολλές επαναστάσεις. Εμείς θα αναφερθούμε στις πράσινες επαναστάσεις, αυτές δηλαδή που έχουν σχέση με την γεωργία.

Η πρώτη «Πράσινη Επανάσταση» έγινε κυρίως στις αναπτυγμένες χώρες μεταξύ 1950 -1970. Αφορούσε στην αύξηση της παραγωγής σε βασικές καλλιέργειες όπως το ρύζι, το σιτάρι και το καλαμπόκι και προέκυψε από τη χρήση αφθονίας λιπασμάτων, ζιζανιοκτόνων και νερού. Η εντατική μορφή γεωργίας.

Η δημιουργία νέων ποικιλιών σιταριού από τον νομπελίστα Norman Borlaug

Η Δεύτερη Πράσινη Επανάσταση ξεκίνησε από το 1967 και έγινε κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες και σηματοδοτείται από την απονομή του Νόμπελ ειρήνης στον βελτιωτή σιτηρών, τον Norman Borlaug. Ο Borlaug κατόρθωσε να δημιουργήσει, εργαζόμενος στο Μεξικό και διασταυρώνοντας τοπικές παραδοσιακές ποικιλίες, νέες κοντές ποικιλίες σιταριού που εκμεταλλευόταν καλύτερα τα λιπάσματα και το νερό με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη στρεμματική απόδοση σε σχέση με τις παραδοσιακές καλλιέργειες.

Στις παραδοσιακές ποικιλίες αυξημένες ποσότητες λιπασμάτων και νερού δημιουργούν ψηλά φυτά αλλά όχι μεγαλύτερη καρποφορία. Αντίθετα στις νέες ποικιλίες μεγαλύτερες δόσεις λιπασμάτων και νερού ευνοούν την καρποφορία, διότι είναι φυτά βραχυστέλεχα, δύσκαμπτα στον άνεμο και τη βροχή με υψηλή απόδοση (2-5 φορές υψηλότερη από αυτή των παραδοσιακών ποικιλιών).

Έτσι το Μεξικό σε σύντομο χρονικό διάστημα από χώρα ελλειμματική σε σιτάρι απέκτησε αυτάρκεια και προχώρησε και σε εξαγωγές. Όμως γρήγορα διαπιστώνεται ότι οι νέες ποικιλίες δεν γνωρίζουν σύνορα και χαρακτηρίζονται από μεγάλη προσαρμοστικότητα. Έτσι δοκιμάστηκαν και σε άλλες χώρες – Ινδία, Πακιστάν – που αντιμετώπιζαν επισιτιστικά προβλήματα και αποδείχτηκαν το ίδιο αποτελεσματικές. Ασφαλώς δεν θα μπορούσε να υπάρξει επιτυχέστερη επιλογή για την απονομή του βραβείου Νόμπελ ειρήνης από αυτή που δείχνει ότι η γεωργική έρευνα μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στο να παγιωθεί η παγκόσμια ειρήνη.

Με αυτά τα αποτελέσματα ήταν επόμενο τα πρώτα χρόνια της Πράσινης Επανάστασης να συνοδευτούν από μεγάλο ενθουσιασμό παγκόσμια καθώς οι πρακτικές της υπόσχονταν την εξάλειψη της πείνας στα αναπτυσσόμενα έθνη. Όμως όλα αυτά τα ωραία δεν άρεσαν ή μάλλον δεν συνέφεραν οικονομικά τις εταιρίες παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού, τις εταιρίες σπόρων. Το να είναι μια ποικιλία αποδοτική και να μπορεί ο παραγωγός να κρατήσει σπόρο και για τις επόμενες σπορές – όπως γινόταν για χιλιάδες χρόνια προηγουμένως – μπορεί να ήταν καλό για το παραγωγό, που έτσι δεν ήταν εξαρτημένος, αλλά δεν ήταν καλό για την εταιρία σποροπαραγωγής. 

Η δημιουργία των παραγωγικών υβριδίων και οι μεγάλες βιομηχανίες σπόρων

Έτσι λοιπόν ο επόμενος σταθμός ήταν τα παραγωγικά υβρίδια. Τα υβρίδια είναι εμπορικές ποικιλίες, δημιούργημα της έρευνας βελτίωσης των φυτών, που προέρχονται και αυτά από διασταυρώσεις ποικιλιών – όχι ιδιαίτερα παραγωγικών, τα στοιχεία τους βέβαια είναι επτασφράγιστο μυστικό και φυσικά η οικονομική εκμετάλλευσή τους ανήκει σε κάποιο ίδρυμα ή εταιρεία.

Είναι πολύ παραγωγικά και παρουσιάζουν χαρακτηριστικά που ανταποκρίνονται στα εμπορικά καταναλωτικά πρότυπα που προωθήθηκαν από τις οργανωμένες πολυεθνικές εταιρείες της εποχής μας – κυρίως ομοιομορφία χρώματος, σχήματος και μεγέθους , μια ομογενοποίηση σε μεγάλο βαθμό, αλλά μέχρι εκεί. Υστερούν σε οργανοληπτικά χαρακτηριστικά γεύση, άρωμα. Έχουν μεγάλες απαιτήσεις σε νερό και λίπασμα, για να πετύχουν τις υψηλές αποδόσεις, αποδεικνύονται έως και πολύ ευαίσθητες ποικιλίες, σε εχθρούς και ασθένειες από το πρώτο μέχρι το τελευταίο στάδιο της παραγωγικής τους διαδικασίας, με συνέπεια αυξημένες ανάγκες σε φροντίδα παρακολούθησης και ποσότητας φυτοπροστατευτικών προϊόντων, σε βαθμό που κάποια μικρή αστοχία να οδηγεί σε πλήρη καταστροφή. Είναι πλήρως εξαρτημένες από τις χημικές εισροές.

Όμως, αυτή η ευρωστία στις αποδόσεις και την εμφάνιση, που περιγράψαμε, εκδηλώνονται μόνο στην πρώτη γενιά, από τη δεύτερη ξεκινά η κατάρρευση, επειδή φέρουν εκφυλιστικά κύτταρα, όπως μας λέει ο κ. Αθανάσιος Μαυρομάτης, επίκουρος καθηγητής γενετικής και βελτίωσης φυτών. Γι’ αυτό και οι παραγωγοί είναι υποχρεωμένοι να αγοράζουν κάθε χρόνο καινούργιους σπόρους , πληρώνοντάς τους βέβαια αρκετά ακριβά.

Με αυτό τον τρόπο, όπως άριστα αντιλαμβάνεστε, αναπαράγεται ένας φαύλος κύκλος, που αναγκάζει τους παραγωγούς να αγοράζουν κάθε χρόνο σπόρους, καθώς επίσης και λιπάσματα, φάρμακα. Αυτά πάνε πακέτο. Έτσι το κόστος παραγωγής απογειώνεται, το περιβάλλον υποφέρει και επιβαρύνεται υπέρμετρα, τα προβλήματα από την αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων μεγεθύνονται και επεκτείνονται και στο μέλλον, κληρονομιά μας δυστυχώς στις επόμενες γενιές.

Με αυτές τις διαδικασίες οι εταιρείες –ιδιοκτήτες ποικιλιών σπόρων απέκτησαν μεγάλο οικονομικό εκτόπισμα, πολιτικοκοινωνική δύναμη, τεράστια κέρδη, αλλά το δέλεαρ του μεγαλύτερου κέρδους εξακολουθούσε και εξακολουθεί να είναι ελκυστικότατο. Σήμερα δέκα μόνον πολυεθνικές εταιρίες καλύπτουν ήδη το 73% της παγκόσμιας εμπορικής κυκλοφορίας σπόρων και φθάσαμε σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, σήμερα να καλλιεργούμε μόνο το 10% των παραδοσιακών ποικιλιών σε σχέση με τις πρακτικές που ακολουθούσαμε πριν από 100 χρόνια.

Να τονίσουμε για μια ακόμη φορά ότι αυτό είναι καταστροφικό για τη βιοποικιλότητα, δηλαδή για τη συνέχεια της ζωής στον πλανήτη και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η σταθερότητα των οικοσυστημάτων βασίζεται στην ποικιλομορφία, στη βιοποικιλότητα και όχι στην ομογενοποίηση. Είναι γεγονός ότι η βιομηχανία των σπόρων έχει πετύχει μια υπερπροστασία των προϊόντων της, ωστόσο συνεχίζει να είναι δυσαρεστημένη και παράλληλα η υπερβολική συγκέντρωση δύναμης από τη Βιομηχανία των σπόρων συνεχίζεται αδιάκοπα. Συγχρόνως οι μεγάλες αγροχημικές εταιρίες εξαγοράζουν συνεχώς μικρές και μεσαίες εταιρίες παραγωγής σπόρων, όχι βέβαια για να τις βελτιώσουν ή να τις αξιοποιήσουν αλλά για να τις κλείσουν περιορίζοντας τον ανταγωνισμό και επιβάλλοντας πλέον έτσι, μια εντατικής μορφής, χημική γεωργία, χωρίς περιθώρια επιλογής, για όσους καλλιεργητές επιλέγουν ήπιου τύπου πολυλειτουργικά συστήματα γεωργίας.

Η δημιουργία της γενετικής μηχανικής

Παράλληλα με όσα προηγουμένως αναφέραμε, εξελισσόταν και οι βιοτεχνολογικές επιστήμες με βήματα μικρά και αργά στην αρχή αλλά με εκρηκτικές εξελίξεις στη συνέχεια, με κορυφαίους σταθμούς τη διευκρίνιση του ρόλου του DNA στην κληρονομικότητα το 1952 καθώς και την απόδειξη ότι είχε τη μορφή της διπλής έλικας.
Έτσι από τη δεκαετία του 1970 γεννιέται και αναπτύσσεται η γενετική μηχανική, η επιστήμη που υπόσχεται ένα άμεσο τρόπο χειρισμού του DNA από τον άνθρωπο. Να σημειώσουμε εδώ ότι ο όρος «γενετική μηχανική» επινοήθηκε για πρώτη φορά από τον Τζακ Ουίλλιαμσον , στο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας το «Νησί του Δράκου», που δημοσιεύθηκε το 1951. Από το μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα πραγματικό εφιάλτη, που ακούει στο όνομα «γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί» και κατ επέκταση «γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα».

Ο εφιάλτης αυτός άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά μετά τις προόδους της γενετικής μηχανικής στο θέμα της αποκωδικοποίησης του DNA, της «ανακάλυψης» ότι τα κληρονομικά χαρακτηριστικά των ζωντανών οργανισμών, τα γονίδια δηλαδή, είχαν χημική σύσταση, ότι είχαν μια συγκεκριμένη σειρά, μια συγκεκριμένη αλληλουχία ιδιαίτερη σε κάθε οργανισμό, ότι οι εκδηλώσεις τους επηρεάζονταν από διάφορους παράγοντες, και πολλά πολλά άλλα. Όμως αυτά που ακόμη δεν ξέρουμε για τα γονίδια, είναι ίσως περισσότερα από αυτά που μάθαμε μέχρι τώρα. Αυτό δεν εμπόδισε τον άνθρωπο να αναλάβει να παίξει το ρόλο το μικρού θεού και να αρχίσει να παίζει επικίνδυνα «παιχνίδια» με τους νόμους της φύσης. Βρήκε τρόπους να αλλάζει τη σειρά των γονιδίων, βρήκε τρόπους να αφαιρεί και να προσθέτει γονίδια, σα να ήταν χάντρες κομπολογιού.
Μερικά παραδείγματα «επιτευγμάτων» της γενετικής μηχανικής

Για να περιγράψουμε μερικά από αυτά τα «θαυμαστά» επιτεύγματα:

Δημιούργησε ποικιλία πατάτας που παρήγαγε περισσότερες πρωτείνες από τις κλασικές ποικιλίες, μεταφέροντας και εμφυτεύοντας στο DNA της πατάτας ένα ανθρώπινο γονίδιο.

Δημιούργησε άλλη ποικιλία πατάτας, που οι ρίζες της παρήγαγαν μια τοξίνη, ένα δηλητήριο δηλαδή , που εξουδετέρωνε επιβλαβή έντομα του εδάφους και έτσι περιόριζε τα φυτοφάρμακα, εμφυτεύοντας στο DNA της πατάτας ένα γονίδιο σκορπιού που παρήγαγε το σχετικό δηλητήριο.

Δημιούργησε αντίστοιχα ποικιλίες καλαμποκιού και βαμβακιού που δηλητηριάζουν ορισμένα επιβλαβή για αυτά έντομα, και έτσι περιοριζόταν η χρήση φυτοφαρμάκων, εμφυτεύοντας γονίδια από ένα συγκεκριμένο βάκιλο (τον βάκιλο της θουριγγίας), που παράγει τη σχετική τοξίνη.

Δημιούργησε ποικιλία ρυζιού που παρήγαγε περισσότερη βιταμίνη C, έτσι ώστε όσοι διατρέφονται κυρίως με ρύζι να μη κινδυνεύουν από αβιταμίνωση – σκορβούτο. Το κατάφερε εμφυτεύοντας στο ρύζι κάποιο γονίδιο μικροοργανισμού.

Δημιούργησε ποικιλία μπανάνας που παρήγαγε και περιείχε ο καρπός αντιβιοτικά και διάφορα αντισώματα ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως εμβόλιο. Το κατάφερε εμφυτεύοντας στη μπανανιά γονίδια μικροβίων.

Δημιούργησε ποικιλίες σιτηρών που αντέχουν σε ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες. Το κατάφερε εμφυτεύοντας στα σιτηρά γονίδια ψαριού που ζει στο νότιο πόλο.
Δημιούργησε ποικιλίες σόγιας με εμφυτευμένο γονίδιο που εξουδετέρωνε τη δραστική ουσία glyfosate ενός ισχυρού ζιζανιοκτόνου. Έτσι ο παραγωγός μπορούσε να ψεκάσει την καλλιέργεια με το ζιζανιοκτόνο, να καταστρέψει τα ζιζάνια χωρίς να πάθει τίποτε η καλλιέργεια. Το αξιοσημείωτο βέβαια είναι ότι και η ποικιλία σόγιας και το ζιζανιοκτόνο ανήκουν στην ίδια εταιρεία. 

Το ηθικό πρόβλημα της γενετικής μηχανικής

Θα έλεγα ότι όσα και δισεκατομμύρια χρόνια και αν περάσουν τέτοιο πράγμα – ανταλλαγή γονιδίων μεταξύ διαφορετικών ειδών – δεν πρόκειται να γίνει. Όλα τα είδη στο θέμα της αναπαραγωγής τους έχουν πολλές, πάρα πολλές ασφαλιστικές δικλίδες προκειμένου να διασφαλίσουν τη μοναδικότητά τους, την καθαρότητά τους, τη δυναμική και τη δυνατότητα καλύτερης προσαρμογής και επιβίωσης μέσω της εξέλιξης.

Θα πρέπει να πούμε όμως ότι ο άνθρωπος άλλαζε τα γονιδιώματα των ειδών επί χιλιάδες χρόνια μέσω της τεχνητής επιλογής και, πιο πρόσφατα, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, αλλά αυτό γινόταν μεταξύ ποικιλιών του ιδίου είδους. Μπορεί επίσης μέσα στα δισεκατομμύρια χρόνια εξέλιξης, να συνέβησαν στη φύση τυχαίες γενετικές τροποποιήσεις – μεταλλάξεις – κάτω από σπάνιες καταστάσεις φυσικοχημικών επιδράσεων ή ακτινοβολίας, μέσα όμως στο ίδιο είδος. Από τους οργανισμούς που προέκυψαν όσοι δεν κατάφεραν να προσαρμοστούν αφανίστηκαν, όσοι μπόρεσαν να προσαρμοστούν ενσωματώθηκαν σιγά –σιγά στο φυσικό περιβάλλον μέσα σε περιόδους εκατοντάδων ίσως και χιλιάδων ετών.

Αυτό όμως που επιχειρούν σήμερα οι εταιρείες του χώρου είναι βίαιη, απότομη αλλαγή των νόμων της φύσης από τη μια στιγμή στην άλλη. Τροποποιώντας με τεχνητό τρόπο τα γονίδια για την παραγωγή νέων φυτών και ζώων, που ποτέ δεν θα είχαν εξελιχθεί µε φυσικό τρόπο, οι γενετιστές μεταβάλλουν ουσιαστικά την ίδια τη ζωή.

Δυστυχώς, είμαστε μάρτυρες ενός παγκόσμιου πειράματος µε τη φύση και την εξέλιξη, τα αποτελέσματα του οποίου είναι αδύνατο να προβλεφθούν. Οι ανεπαρκείς έρευνες και οι αναποτελεσματικοί κανονισμοί ελέγχου, οδηγούν αναμφίβολα στο συμπέρασμα ότι οι πιθανές επιπτώσεις των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων και τροφίμων θα ανακαλυφθούν, όταν ίσως θα είναι πολύ αργά. 

Παραδείγματα του παρελθόντος παρέμβασης στη φύση με καταστροφικές συνέπειες

Επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό να φρεσκάρω στη μνήμη σας κάποια σημαντικά γεγονότα του παρελθόντος.

1. Το πιο διάσημο εντομοκτόνο, το DDT, αφού χρησιμοποιήθηκε επί 30-40 χρόνια, αφού θησαύρισαν οι εταιρείες, διαπιστώθηκε ότι ήταν επικίνδυνο και απαγορεύτηκε η χρήση του, όμως δυστυχώς ακόμη και σήμερα ανιχνεύεται παντού στο περιβάλλον αλλά και στο μητρικό γάλα μητέρων που γεννήθηκαν 30 χρόνια μετά την απαγόρευση και μάλιστα σε συγκεντρώσεις πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια.

2. Πριν από 35 χρόνια τουλάχιστον χρόνια, οι επιστήμονες επεσήμαιναν τον κίνδυνο της επερχόμενης κλιματικής αλλαγής, αλλά οι ισχυροί του κόσμου απαξίωναν τα συμπεράσματα, αδιαφορούσαν προκλητικά και μας καθησύχαζαν. Σήμερα όχι μόνο αισθανόμαστε κάθε μέρα και πιο κοντά το επερχόμενο κίνδυνο αλλά βιώνουμε τα πρώτα συμπτώματα και ακόμη μυαλό δεν βάζουμε.

3. Επιδιώκοντας μεγαλύτερα κέρδη από την παραγωγή γάλακτος από τις αγελάδες τις μετατρέψαμε σε μηχανές γαλακτοπαραγωγής και από ζώα φυτοφάγα τα μετατρέψαμε σε σαρκοφάγα, ταΐζοντας τα με κρεατάλευρα, αιματάλευρα, οστεάλευρα και ιχθυάλευρα, μετατρέποντας σε τροφή υλικά που ήταν για πέταμα, με συνέπεια να εμφανισθεί η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια, να σφαγιασθούν δεκάδες χιλιάδες αγελάδες και να απαγορευτεί η χρήση των παραπάνω ζωοτροφών στο σιτηρέσιο των παραγωγικών ζώων.

Για ό,τι πάει κόντρα στη φύση, για ό,τι η φύση δεν μπορεί να το αφομοιώσει ομαλά, υπάρχει αντίδραση. Εάν είμαστε αρκετά έξυπνοι και προνοητικοί πρέπει να μαθαίνουμε από τα λάθη μας, αυτά που κάποτε τα θεωρούσαμε θαυμαστά επιτεύγματα, αλλιώς θα υποστούμε τις συνέπειες των έργων μας.

Αξίζει τον κόπο να δούμε κάπως αναλυτικότερα το συγκεκριμένο θέμα διότι παρόλο που οι κίνδυνοι είναι υπερβολικά μεγάλοι και οι συνέπειες πιθανά καταστροφικές, η νέα τεχνολογία εισβάλλει ταχύτατα σε κάθε πλευρά της ζωής µας, χωρίς μάλιστα να λαμβάνονται κάποια μέτρα για την ασφάλεια. Ορισμένοι ειδικοί μάλιστα χαρακτηρίζουν τα συμβαίνοντα «ως μια ατελή τεχνολογία που εμπεριέχει σημαντικούς κινδύνους ,δεδομένης της μεγάλης ανησυχίας, που προκαλεί η αδυναμία πρόβλεψης των αποτελεσμάτων που γεννάει η συγκεκριμένη τεχνολογία».

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.