Ερωτας και εξουσια

Γράμματα στην Άσπα - 19

Κομοτηνή, 03-06-16
 
Καλή μου,
 
O Zlf Livaneli, έλεγε πως «ο έρωτας είναι το περπάτημα δίπλα στο γκρεμό με κλεισμένα μάτια». Όπως επίσης, υποστήριζε πως είναι το πιο επικίνδυνο και δολοφονικό συναίσθημα.
 
Ακούμε/διαβάζουμε καθημερινά στις ειδήσεις δεκάδες «ερωτικούς φόνους». Όπως και στην ιστορία. Στην Ιρλανδία του 1200, ο ανιψιός του Βασιλιά Μαρκ, Τρίσταν, ερωτεύτηκε τη γυναίκα του θείου του, την Ισόλντ. Και ξεκίνησε μεταξύ τους ένας μεγάλος έρωτας. Όταν το έμαθε ο Βασιλιάς, σκότωσε τον ανιψιό του με ένα δηλητηριώδες σπαθί. Και η Ισόλντ όταν είδε το πτώμα του εραστή της, πέθανε απ’ τη στενοχώρια της…
 
Ο έρωτας σε κάνει δυνατό. Σου φέρνει αυτοπεποίθηση. Σε κάνει θαρραλέο. Αλλά πολλές φορές και το αντίθετο.
 
Ένας απ’ τους πιο ισχυρούς και ανελέητους άνδρες της εποχής, ο Σουλτάνος Σελίμ Α’ (που του δόθηκε και το παρατσούκλι «Γιαβούζ» που σημαίνει «σκληρός, ισχυρός»), εξηγούσε σε ένα δίστιχο του το πώς λύγισε μπροστά στον έρωτα:
 
«Εκεί που τρέμαν’ και τα λιοντάρια απ’ τη δύναμη μου
Η μοίρα μ’ έκανε αιχμάλωτο σε μια όμορφη»
 
Αλλά το κοινό που έχουν όλοι οι μεγάλοι έρωτες, που έμειναν στην ιστορία, νομίζω είναι ότι έχουν άσχημο τέλος. Ή, μάλλον, ότι είναι αδύνατοι.
 
Γιατί, αλλιώς, πιστεύω πως δε θα μπορούσαν να μείνουν κιόλας στην ιστορία. Αν φανταστούμε πως ο Βασιλιάς Μαρκ, αντί να σκοτώσει τον ανιψιό του, του επέτρεπε να παντρευτεί τη γυναίκα του, ο Τρίσταν και η Ισόλντ θα ζούσαν για ένα χρονικό διάστημα μαζί, μετά θ’ άρχιζαν οι διαφωνίες, οι καυγάδες μεταξύ τους, ίσως και θα άρχιζαν να απατούν ο ένας τον άλλο.
 
Και εδώ μπαίνει το αιώνιο ερώτημα: Αφού ξέρουμε πως ο αιώνιος έρωτας δεν υπάρχει και όλοι οι μεγάλοι έρωτες έχουν άσχημο τέλος, γιατί όλοι μας λυσσάμε να βρούμε το ανύπαρκτο ή το πράγμα που θα μας οδηγήσει στο κακό;
 
Η απάντηση είναι, νομίζω, επειδή σε κάνει να προχωράς και να γίνεις πιο έμπειρος, πιο σοφός.
 
Αλλά και κάτι άλλο: ν’ αλλάξεις την υπαρκτή αντίληψη περί έρωτα. Γιατί –κακώς– στην εποχή μας, στον έρωτα όλοι προσπαθούν ν’ ασκήσουν εξουσία. Και το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού, που δεν θα μπορούσε να εξηγηθεί καλύτερα, είναι η περίφημη φράση του Μουσταφά Κεμάλ, όταν χώριζε με τη γυναίκα του, τη Λατιφέ: «Εγώ που διοίκησα έναν ολόκληρο στρατό, δε μπόρεσα να διοικήσω μια γυναίκα».
 
Στον έρωτα, λοιπόν, δε χωράει η εξουσία. Και όποιος-α στον έρωτα θέλει να εξουσιάζει, χάνει το παιχνίδι απ’ την αρχή. Και το κακό όλης της ιστορίας αυτής; Ότι χάνει μαζί του και ο απέναντι.
 
Ο έρωτας, λοιπόν, είναι περπάτημα δίπλα στο γκρεμό με κλειστά μάτια. Όποιος κουβαλάει πάνω του τον εγωισμό και θέλει να ασκήσει εξουσία, πέφτει απ’ το γκρεμό.
 
Δικός σου,
ΜουΤσο 

Ναζίμ Χικμέτ

Μετάφραση: Μουσταφά Τσολάκ

Το να σε σκέφτομαι

 
Το να σε σκέφτομαι είναι ωραίο πράγμα,
είναι πράγμα ελπιδοφόρο,
είναι σαν να ακούει κανείς το ομορφότερο τραγούδι
απ’ την ομορφότερη φωνή του κόσμου…
Αλλά πλέον η ελπίδα δεν μου αρκεί,
εγώ πια δε θέλω ν’ ακούω τραγούδια,
θέλω να τραγουδήσω.
 
 
Μεμέτ
 
Στην απέναντι όχθη είναι η πατρίδα,
σου φωνάζω απ’ τη Βάρνα,
ακούς;
Μεμέτ! Μεμέτ!
Η Μαύρη Θάλασσα ρέει ασταμάτητα,
τρελή νοσταλγία, τρελή νοσταλγία,
γιέ μου σου φωνάζω
ακούς;
Μεμέτ! Μεμέτ!

Με πέντε γραμμές
 
Απ’ τα νανουρίσματα των μανάδων
μέχρι την είδηση που διαβάζει ο εκφωνητής,
το να νικάς το ψέμα στη καρδιά, στο βιβλίο, στο δρόμο,
το να καταλάβεις, αγάπη μου, είναι μεγάλη ευτυχία
το να καταλάβεις αυτό που φεύγει και αυτό που έρχεται.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.