Εκδηλωση βραβευσης Σαρακατσανων μαθητων

Άρης Γιαννακίδης:

«Η πολιτιστική μας μνήμη,

αυριανή μας ταυτότητα»

Στην ομιλία του ο νομάρχης Ροδόπης αναφερόμενος στους Σαρακατσάνους είπε πως «σύμφωνα με πολλές επιστημονικές έρευνες είναι ένα βαθιά και γνήσια ελληνικό φύλο. Η πίστη στις παραδόσεις, την πατρίδα και την πίστη στο Θεό αποτελούν γονιδιακό συστατικό των Σαρακατσάνων που πέρασε από τους παππούδες στην νεότερη γενιά. Οι Σαρακατσάνοι είναι ένα πέρα για πέρα ελληνικό φύλλο με αδούλωτη ψυχή. Το λέει άλλωστε, όπως και εσείς γνωρίζετε και το όνομα Σαρακατσάνος, το οποίο σύμφωνα με τις περισσότερες εθνοτικές αναζητήσεις προέρχεται από τις τουρκικές λέξεις καρα-δηλαδή μαύρος και κατσιάν δηλαδή φυγάς, ανυπότακτος. Σαρακατσάνος λοιπόν αυτός που φορούσε μαύρα και είχε αδούλωτη την ψυχή του. Ο γνήσιος Έλληνας πατριώτης που στην πορεία των αιώνων προσέφερε τα μέγιστα στην αναγεννητική προσπάθεια του έθνους. Με ήρωες και αγωνιστές που πολλαπλά προσέφεραν στους αγώνες της πατρίδας».

Κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην γλώσσα των Σαρακατσάνων ο κ. Νομάρχης είπε ότι είναι «ελληνική με στοιχεία της Αρχαιοελληνικής διαλέκτου, απαλλαγμένη από ξένα στοιχεία, παράλληλα με τη διατήρηση της αυθεντικότητας των εθίμων, κανόνων συμπεριφοράς και διαβίωσης αποδεικνύει την πανάρχαια ελληνικότητά τους.

Παρότι στο τσελιγκάτο, στο οποίο οργανώνονταν η νομαδική ζωή των Σαρακατσάνων υπήρχαν αυστηροί άγραφοί νόμοι και κανόνες, η πίστη τους στα θρησκευτικά και λατρευτικά έθιμα, καθώς και στις παραδόσεις, ήταν μεγάλη. Η χαρά και η λύπη ήταν συνυφασμένη με ένα μεγάλο κύκλο εκδηλώσεων και ιεροτελεστιών που τηρούσαν με ευλάβεια. Ο γάμος ήταν ένα πολυδιάστατο κοινωνικό φαινόμενο με έναν κύκλο πράξεων και συμβόλων. Τα τραγούδια τους αποτελούν παρακαταθήκη για τους νεότερους, στην προσπάθεια για τη διατήρηση της εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας του λαού μας. Οι χοροί λεβέντικοι, έχουν την καταγωγή τους στον αρχαίο ελληνικό ρυθμό. Η φλογέρα ήταν το κατεξοχήν μουσικό όργανο του Σαρακατσάνου τσοπάνη. Τα έργα της λαϊκής τέχνης είναι εμπνευσμένα από την καθημερινή ζωή τους και έχουν πρακτική αξία: υπέροχα ξυλόγλυπτα και όμορφα υφαντά. Η χαρακτηριστική σοβαρότητα των σκούρων χρωμάτων στις φορεσιές, τα υπέροχα χρώματα και σχέδια στις μικρές ποδιές από χοντρό μάλλινο ύφασμα, ο ολοκέντητος κόκκινος φλάμπουρας του γάμου με θέματα αυστηρής συμμετρίας ανάμεσα και γύρω από τις τέσσερις γωνίες του σταυρού είναι μερικά από τα στοιχεία της Σαρακατσάνικης τέχνης».

Ο κ. Γιαννακίδης αναφέρθηκε στην επί αιώνες νομαδική ζωή των Σαρακατσάνων και στην προσπάθεια ένταξης στην νέα ζωή. «Τότε εκείνη την εποχή όλα έμοιαζαν δύσκολα ,όμως οι Σαρακατσαναίοι τα κατάφεραν. Μπήκαν σε ένα νέο τρόπο ζωής. Τα πράγματα ήταν βέβαια δύσκολα τότε στη Θράκη,οι πόλεμοι μόλις είχαν τελειώσει, η προσφυγιά ήταν νωπή ακόμη, οι πληγές της πρόσφατης ιστορίας ανοιχτές και χέουσες αίμα. Και το βλέπει ακόμη και σήμερα κανείς το γιατί μόνο και μόνο αν κοιτάξει αυτήν την γοργή ματιά των Σαρακατσαναίων, το βλέμμα των ανθρώπων που δεν δέχονται την αποτυχία ως επιλογή πουθενά. Και με αυτήν την πυξίδα οδηγό πορεύθηκαν, δάμασαν τον τόπο που η πολιτεία τους εγκατέστησε και πρόκοψαν. Νέα Σάντα, Διαλαμπή, Ιασμος, Παλλάδιο, Γλυκονέρι, Σάλπη, Κομοτηνή αποτελούν την νέα πατρίδα των Σαρακατσάνων της Θράκης που λειτούργησαν ως καταλύτης στην ανάπτυξη της περιοχής καταφέρνοντας όχι μόνο να κρατήσουν τα χωριά ζωντανά με την κτηνοτροφία και την γεωργία αλλά και να αναζητήσουν νέους δρόμους ως πρωτοπόροι και επίμονοι άνθρωποι. Άλλωστε η επιμονή και η δύσκολη αλλαγή γνώμης χαρακτηρίζουν τους Σαρακατσάνους και οι φίλοι συμπολίτες δεν μπορεί να αποτελέσουν εξαίρεση».

Στη συνέχεια ο κ. Γιαννακίδης αναφέρθηκε στη συνεργασία του με το Μορφωτικό Σύλλογο Σαρακατσάνων Θράκης και στη δημιουργία του ντοκιμαντέρ που αφορά στη ζωή των Σαρακατσάνων και το οποίο μοιράσθηκε με την εφημερίδα «Έθνος της Κυριακής», τονίζοντας ότι η επιτυχία αυτής της συνεργασίας αποτελεί εγγύηση για το επόμενο βήμα που αφορά «στην ανάπλαση του οικισμού στην διασταύρωση του Γλυκονερίου με την τοποθέτηση νέων καλυβιών και την δημιουργία εστιατορίου όπου ο καθένας θα γεύεται παραδοσιακά φαγητά και ταυτόχρονα θα γνωρίζει την πολιτιστική κουλτούρα των Σαρακατσάνων του τόπου μας. Γνωρίζοντας τις ικανότητες των επιστημόνων Σαρακατσάνων νομίζω ότι θα φτιάξουμε ένα μοντέλο που θα συνδυάζει τον πολιτισμό με την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής και θα προσφέρει εναλλακτικά εισοδήματα στους περίοικους κατοίκους».

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στις ευκαιρίες ανάπτυξης που δημιουργούνται μέσω ΕΣΠΑ για την περιοχή γενικότερα της Ροδόπης κατονομάζοντας κάποια από αυτά τα έργα.

«Ως Νομάρχης Ροδόπης αισθάνομαι ευτυχής που ο λαός αυτού του ευλογημένου τόπου μου έδωσε την ευκαιρία να τον υπηρετήσω τα τελευταία 16 χρόνια μέσα από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Από όπου λοιπόν με τάξει στο μέλλον ένα σας διαβεβαιώνω ότι θα πρέπει να ξέρετε: η κάθε μου σκέψη και πολιτική παρέμβαση είχε πάντα ως επίκεντρο τον άνθρωπο, τον συμπολίτη που επί δεκαετίες ήταν αποκλεισμένος από τα κέντρα των αποφάσεων, στο περιθώριο της ανάπτυξης, που έβλεπε τη νέα γενιά να φεύγει μην βρίσκοντας τύχη στη περιοχή μας.

Τώρα είναι χρέος των παιδιών μας να πάρουν το νήμα και να προχωρήσουν. Να διδαχθούν από τα λάθη μας και να δημιουργήσουν μία νέα Θρακική πραγματικότητα. Να συνθέσουν και να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες του τόπου. Να καταστήσουν τη Θράκη επίκεντρο εξελίξεων. Και να κρατήσουν την παράδοση τους ζωντανή, ως κιβωτό μνήμης μέσα τους. Σαν την ψυχή τους. Αφού η πολιτιστική μας μνήμη είναι αυριανή μας ταυτότητα».

Ο Πρόεδρος του Μορφωτικού Συλλόγου Σαρακατσάνων Θράκης κ. Νάκος ευχαρίστησε τον νομάρχη Ροδόπης για το «αμέριστο ενδιαφέρον που δείχνεται σε ό,τι κάνει ο σύλλογός μας. Εκπροσωπώντας το σύλλογο θα ήθελα να ευχαριστήσω, εσάς και όλο το νομαρχιακό συμβούλιο για την χρηματοδότηση του ντοκιμαντέρ «Οι Σαρακατσάνοι της Θράκης» και όχι μόνο.

Θα θέλαμε να πιστεύουμε ότι στο μέλλον θα είστε δίπλα μας, αρωγός σε κάθε προσπάθειά μας».