Εγκαινιαστηκε η εκθεση χαρακτικης του Λεωνιδα Γιαννακοπουλου

Το βράδυ της Τρίτης 13 Ιανουαρίου στις 19:30, στο πλαίσιο του κύκλου εκδηλώσεων που διοργανώνει η Φιλοπρόοδος Ένωση Ξάνθης με τίτλο «Εικαστικός Περίπατος στην παλιά πόλη της Ξάνθης» έγιναν τα εγκαίνια της έκθεσης χαρακτικής του Λεωνίδα Γιαννακόπουλου στον Πολυχώρο του βιβλιοπωλείου Παπασωτηρίου. Φίλοι της ΦΕΞ και του βιβλιοπωλείου ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και ανάμεσά τους ο συντονιστής της ΦΕΞ Πασχάλης Ξανθόπουλος και ο ιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου Ανδρέας Καφετζής. Για το έργο του νεαρού χαράκτη μίλησε η Κική Χριστοδούλου, ιστορικός Τέχνης, μουσειολόγος, ενώ ο χαράκτης ευχαρίστησε για την πρόσκληση και μίλησε για τη δουλειά του.

Η τέχνη της οξυγραφίας

Η κ. Χριστοδούλου μετέφερε ότι ο χαράκτης Λεωνίδας Γιαννακόπουλος έχει ασχοληθεί με ζωγραφική σκηνικών, σκηνογραφία και γκράφιτι στα πλαίσια της σκηνογραφίας κι επικέντρωσε στα έργα της έκθεσης. «Η βασική τεχνική χαρακτικής στην παρούσα έκθεση είναι η οξυγραφία, στην οποία υπάρχουν πολλές παραλλαγές: η απλή οξυγραφία, η ακουατίντα, η οξυγραφία μαλακού φόντου, κ.ά.

Σε γενικές γραμμές, αρκεί να γνωρίζει κανείς ότι, οξυγραφία είναι η τεχνική εκείνη της χαρακτικής, στην οποία χρησιμοποιούμε κάποιο οξύ, για την αποτύπωση του σχεδίου πάνω σε μια μεταλλική πλάκα. Στη συνέχεια, οι εκτυπώσεις γίνονται από τη σχηματισμένη επιφάνεια.

Ο Λεωνίδας Γιαννακόπουλος προχωράει παραπέρα, πειραματιζόμενος ως προς το αποτέλεσμα αφού χρησιμοποιεί πένα και μελάνι παράλληλα με το οξύ. Προσπαθεί κατά κάποιον τρόπο να συνδυάσει τη χαρακτική με τη ζωγραφική, φτιάχνοντας ένα σχέδιο με πενάκι πάνω στο μέταλλο. Με τον τρόπο αυτό καταλήγει σε διαφορετικά επίπεδα οξείδωσης του μετάλλου. Αναλογικά λοιπόν διαμορφώνονται οι τόνοι και

συνεπώς το αποτέλεσμα».

Αερόστατα και ζέπελιν

Στη συνέχεια κ Κ. Χριστοδούλου μίλησε για τις αναφορές του χαράκτη. «Το σχέδιό του αναφέρεται σαφώς στο κόμικ και το γκράφιτι. Έντονα είναι και τα στοιχεία κινέζικης και ιαπωνικής ζωγραφικής, όμως με ένα τέτοιο προσωπικό στίγμα, ώστε να οδηγείται σε δρόμους τελείως διαφορετικούς από εκείνους που ακολούθησε η ευρωπαϊκή ζωγραφική του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου, κάτω από τους ίδιους επηρεασμούς.

Η θεματογραφία του στην πρώτη ανάγνωσή της, είναι απλή. Στα περισσότερα έργα του αναπαρίστανται δομές που αιωρούνται. Οι δομές αυτές είναι κυρίως: κουτιά, ξύλινες κατοικίες, κτίσματα διάφορα, αερόστατα και ζέπελιν.

Το σχέδιο των κατασκευών, άλλοτε λεπτομερές και άλλοτε περιληπτικό, είναι πάντοτε γραμμικό και οι εικόνες συγκεκριμένες. Φαντάζουν εντούτοις αυστηρές ως προς τις αναλογίες των όγκων και των διαστάσεών τους.

Κάπου εδώ τελειώνει η πρώτη ανάγνωση και αρχίζουν τα προβλήματα. Το πρώτο είναι το τι συμβολίζουν οι αιωρούμενες δομές και το δεύτερο πού ή πάνω από τι αιωρούνται.

Ξέρουμε όλοι ότι τα ζέπελιν και τα αερόστατα ότι είναι δύο από τις πρώτες πτητικές μηχανές που χρησιμοποιήθηκαν από τον άνθρωπο στην προσπάθειά του να πετάξει. Ο ίδιος ο δημιουργός θεωρεί ότι για κείνον αντιπροσωπεύουν ένα παράλληλο σύμπαν. Γιατί όμως επιλέγει αυτές τις πτητικές μηχανές για να το συμβολίσει, εφόσον μάλιστα, η ιστορία μας διδάσκει ότι τελικά δεν εξασφάλιζαν τις πλέον ελεγχόμενες πτήσεις, αλλά ούτε και τις πιο ασφαλείς;»

Για την κ. Χριστοδούλου ένα συμπέρασμα που ανάγεται στηρίζεται στους δύο παραπάνω λόγους. «Γιατί τελικά ένα ταξίδι σ’ ένα παράλληλο σύμπαν δεν είναι ούτε εξακριβωμένο, ούτε ασφαλές, ούτε ελεγχόμενο. Υποβόσκει εδώ ο συμβολισμός των φόβων και των ανασφαλειών που καλούμαστε καθημερινά να ξεπεράσουμε. Η μετάβαση από το ένα σύμπαν στο άλλο δεν είναι παρά η αέναη προσπάθεια του ανθρώπου να εξουδετερώσει αυτούς ακριβώς τους φόβους.

Προσέξτε όμως: οι κατασκευές μέσα στις οποίες καλούμαστε να ταξιδέψουμε είναι όπως είπαμε αυστηρά δομημένες. Η γερή δομή τους συμβολίζει τη γεωμετρία και την αρχιτεκτονική, κατ’ επέκταση το ανθρώπινο πνεύμα που τις ανέπτυξε και συνεπώς την τάξη και την οργάνωση».

Στη συνέχεια, η ομιλήτρια προσέγγισε το δεύτερο ερώτημα «πάνω από τι αιωρούνται οι δομές αυτές» και υποστήριξε. «Εδώ τα πράγματα είναι ομολογουμένως πιο μπερδεμένα. Οι σχηματισμοί στο κάτω μέρος μπορεί να είναι σύννεφα, κάποιο δάσος, ίσως θάλασσα, άβυσσος, το χάος ή ο αιθέρας. Ο αιθέρας, υπό την παλαιότερη έννοιά του ως το στοιχείο εκείνο που πίστευαν ότι γεμίζει το κενό στο σύμπαν, ανάμεσα στους πλανήτες και τα αστέρια. Η απόσταση από τις ρεαλιστικές αποδόσεις, θεωρώ ότι οφείλεται στην κρητική καταγωγή του καλλιτέχνη ως αναφορά στις τοιχογραφίες του μινωικού πολιτισμού. Εκεί όπου χρώμα και σχήμα θυμίζουν το πραγματικό αλλά απέχουν από την ρεαλιστική του αναπαράσταση.

Καταλήγουμε λοιπόν να θεωρούμε σημαντικότερη την κατανόηση του συμβολισμού της εικόνας, από την ίδια την εικόνα. Το μη πραγματικό, το φανταστικό, επαναλαμβάνεται σταθερά στην ιστορία της τέχνης, με διαφορετικούς συμβολισμούς ανάλογα με τις εποχές και τις προσωπικότητες (π.χ. σουρεαλισμός).

Έτσι, o αιθέρας ή θάλασσα ή σύννεφο, συμβολίζει ίσως το χάος, το παράλογο, το άγνωστο, το μη κατανοητό, το μη ανθρώπινο.

Με μια πρώτη ανακεφαλαίωση λοιπόν, έχουμε δομές που συμβολίζουν τον λόγο και την τάξη και σχηματισμούς που συμβολίζουν το χάος και το παράλογο. Διαμάχη που απασχολεί τον άνθρωπο από την αρχαιότητα και που συμβολίζεται με τις Τιτανομαχίες, τις Κενταυρομαχίες, κ.ά. Εντούτοις, στο έργο του Λεωνίδα Γιαννακόπουλος η ρήξη μοιάζει να αμβλύνεται, μέσω ενός συνδετικού κρίκου των δύο κόσμων.

Ποιος είναι ο κρίκος που συνδέει τις καταστάσεις, τους κόσμους και τα σύμπαντα;

Η σκάλα, ή αλλιώς κλίμακα, είναι συχνά σύμβολο μετάβασης από το ένα επίπεδο στο άλλο. Ενώ άλλοτε, το μέσο που αποδίδει την ανάταση της ψυχής και της προόδου του πνεύματος (ή άλλοτε της καθόδου).

Δεν είναι τυχαίο ότι η λέξη κλίμακα χρησιμοποιείται και σε μια άλλη τέχνη: τη μουσική. Τα σκαλοπάτια της (τάστα για όσους έχουν σχέση με τα έγχορδα) δίνουν τις νότες, το ρυθμό, τον τόνο, τα διαστήματα. Αποδίδει την αρμονία της μελωδίας και της συνύπαρξης των παράλληλων κόσμων. Όπου δεν υπάρχει η κλίμακα, η σύνδεση έχει επιτευχθεί με διαφορετικό τρόπο: η δομή να χάνεται στο περιβάλλον της. Η αλληλεξάρτηση των παράλληλων κόσμων φτάνει στο σημείο να απορροφά ο ένας τον άλλο. Η δομή χάνεται, άρα και ο λόγος και η τάξη; Ή απλούστερα σημαίνει ότι ο άνθρωπος στην πορεία του καταφέρνει να κρατήσει ένα μέτρο και μια εύθραυστη ισορροπία;

Καλούμαστε τελικά, να βρούμε στο τέλος του ταξιδιού μας αυτήν ακριβώς την ισορροπία που αποδίδει στον άνθρωπο ο Λεωνίδας Γιανακόπουλος με τα έργα του».

Μια πρόσκληση στην ισορροπία και την πτήση λοιπόν, μέσα από ένα κόσμο φανταστικό με έντονους συμβολισμούς.

Μαρία Αμπατζή

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.