Εφη Παπαθεοδωρου, ηθοποιος «Ο Ριτσος ηταν ενα γλυκυτατος ανθρωπος και η “Σονατα του Σεληνοφωτος” ενα διαχρονικο κειμενο»

«Η Σονάτα του Σεληνόφωτος» είναι ένα ποίημα του Γιάννη Ρίτσου από τη συλλογή «Τέταρτη Διάσταση». Ένα ποίημα με πρωταγωνίστρια μια γυναίκα στη δύση της ζωής της, ένα ποίημα για τη μοναξιά και τη φθορά του χρόνου αλλά και ένα ποίημα που αγαπήθηκε και θεωρείται ένα από τα καλύτερα του μεγάλου έλληνα ποιητή. Το ποίημα πολλάκις έχει μεταφερθεί στο θέατρο με τη μορφή μονολόγου και κάθε φορά καταφέρνει να συγκινεί το ίδιο, όπως μόνο η υψηλή τέχνη μπορεί και καταφέρνει. «Ο λόγος είναι τόσο υψηλός, που νομίζω ότι αγγίζει όλους τους ανθρώπους» θα εκμυστηρευτεί η κ. Έφη Παπαθεοδώρου που εδώ και τρία χρόνια αναμετράται με το κείμενο.
 
Λίγο ώρες πριν ανέβει στην «αυτοσχέδια» σκηνή της Λέσχης Κομοτηναίων για να παρουσιάσει τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου, η κ. Έφη Παπαθεοδώρου βρέθηκε στο στούντιο του Ράδιο Παρατηρητής εκφράζοντας τα συναισθήματα και τις σκέψεις της για αυτό το μεγάλο έργο του Ρίτσου.
Στο πλευρό της η κ. Άντζελα Δράκου και η κ. Ρένα Μάινα που επίσης έβαλαν το δικό τους λιθαράκι για να μπορέσουμε να απολαύσουμε αυτή την εξαιρετική ερμηνεία και στην Κομοτηνή…
 
Ο λόγος στις ίδιες όμως…
 
ΠτΘ: κ. Παπαθεοδώρου βρίσκεστε στην Κομοτηνή για να μας παρουσιάσετε τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου. Πείτε μας για αυτή την πολύ ωραία δουλειά…
Ε.Π.: Είμαι πολύ χαρούμενη γι’ αυτή την πολύ ωραία συγκυρία. Μίλησα με την Άντζελα Δράκου ώστε να έρθω στην Κομοτηνή για την Ημέρα της Γυναίκας, να παίξω τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» και να παρουσιάσουμε το βιβλίο «Πώς γλυκαίνουν οι τσουκνίδες». Είμαι ευχάριστα έκπληκτη με όλα αυτά τα καταπληκτικά που κάνετε οι γυναίκες εδώ πάνω.
Είχα τη μεγάλη τύχη να γνωρίσω το Γιάννη Ρίτσο. Παίζαμε τότε με τους Ελεύθερους Καλλιτέχνες το «Πέρα από τον ίσκιο των κυπαρισσιών» και ήταν παρών ο Ρίτσος πάντα στην πρώτη σειρά, με ένα τσιγάρο στο χέρι. Παίζαμε με την Μαλαίνα Ανουσάκη τις μαυροφόρες γυναίκες στο έργο. Μέσα στο κείμενο υπήρχε ένα τραγούδι που εμείς το λέγαμε δυνατά και ενθουσιαστικά και ο Ρίτσος μας λέει όχι, θα το λέτε απλά. Και μας είπε το δημοτικό «Κόκκιν’ αχείλι φίλησα». Σκεφτείτε, αυτός ο μέγας ποιητής μας δίδασκε μέσα από ένα συγκλονιστικό δημοτικό κομμάτι. Ο Ρίτσος ήταν ένα γλυκύτατος άνθρωπος και η «Σονάτα του Σεληνόφωτος» είναι ένα διαχρονικό κείμενο. Είναι η τρίτη χρονιά που παρουσιάζω τη «Σονάτα». Την παρουσιάσαμε στην Αθήνα σε διάφορα θεατράκια. Είναι τόσο δυνατό το κείμενο που ο κόσμος μετά το τέλος της παράστασης, καθόταν και περίμενε. Ήταν πραγματικά συγκλονιστικό. Τώρα μου δίνεται η ευκαιρία, χάρις στην αγαπητή μου Άντζελα Δράκου, να το παίξω και στην Κομοτηνή. 

«Επειδή το κείμενο είναι τόσο δυνατό, στέκεται όπως και να είναι»

ΠτΘ: Στην Αθήνα η παράσταση παρουσιάζονταν με τη συμμετοχή του Μηνά Χατζησάββα, στο ρόλο του αφηγητή.
Ε.Π.: Πήγα και τον είδα προτού πεθάνει. Ήταν σε κώμα και δεν μπόρεσα να τον δω. Ήταν πάρα πολύ ευγενικό από μέρους γιατί είναι φίλος με το Νίκο Κατράκη, και του είπε να του δώσει να διαβάσει το κείμενο. Τώρα αλλάζει όλο αυτό, θα διαβάσει τα κείμενα η Ρένα Μάινα και όλη την οργάνωση την έχει η Άντζελα.
Επειδή το κείμενο είναι τόσο δυνατό, στέκεται όπως και να είναι. Δε χρειάζεται την παρέμβαση εξωτερικών παραγόντων. Είναι αυτή η μοναξιά που φέρνει η φθορά του χρόνου. Αυτή η γυναίκα είναι, για μένα, ο ίδιος ο Ρίτσος. Πέρα από τη δόξα, ήταν μοναχικός άνθρωπος. Είχε τραβήξει πάρα πολλά. Προτού φύγω τηλεφώνησα και στην κόρη του, της είπα ότι θα είμαι στην Κομοτηνή και χάρηκε πάρα πολύ. Μας είχε παραχωρήσει το κείμενο χωρίς χρήματα. 

«Η ηλικία προσθέτει στην τεχνική του ηθοποιού»

ΠτΘ: Είναι ένας μονόλογος που αφορά γυναίκες που κουβαλάνε την εμπειρία της ζωής, που μετράνε τη ζωή. Μετρούν απώλειες και μετρούν και κέρδη. Θεωρείτε ότι ο χρόνος και η σοφία που προσθέτει, είναι καλή σκευή και στον ηθοποιό, του δίνει προσόντα, του προσθέτει όπλα;
Ε.Π.: Βέβαια. Αυτό τον μονόλογο τον είχα διαβάσει πριν τριάντα χρόνια. Και θυμάμαι ήταν ηλικιωμένες κυρίες από κάτω και κλαίγανε, χωρίς να καταλαβαίνω γιατί. Τώρα, ύστερα από τόσα χρόνια, με εμπειρίες κλπ, βλέπω ότι θα πρέπει να το παίξω κάπως αλλιώς, και είναι αναπόφευκτο αυτό, γιατί και ο ηθοποιός είναι ένας άνθρωπος που γερνάει. Αυτό προσθέτει στην τεχνική του, προπαντός, και δίνει μεγαλύτερο βάθος στην ερμηνεία. Το κείμενο όμως αγγίζει και τα νέα παιδιά. Το βλέπουν βέβαια με άλλο μάτι, όμως όταν είναι αληθινό το παίξιμο και όταν ο λόγος είναι τόσο υψηλός, νομίζω ότι αγγίζει όλους τους ανθρώπους. 

Άντζελα Δράκου «Ήδη από τις πρόβες έχουμε μείνει εκστασιασμένες»

ΠτΘ: Είδαμε ότι αυτόν Μάρτη το πρόγραμμα της Λέσχης Κομοτηναίων είναι εμπλουτισμένο. Θα το συνεχίσετε αυτό κ. Δράκου; Δηλαδή το να υπάρχει ένα πρόγραμμα κατά μήνα που να εμπεριέχει και τέτοια υψηλής ποιότητας γεγονότα για την πόλη;
Α.Δ.: Αρχική μας προτεραιότητα, από τον Σεπτέμβρη ακόμη, ήταν να βγάλουμε μια πολιτιστική ατζέντα, με το τι μέλει γενέσθαι στη Λέσχη Κομοτηναίων. Το πρόβλημα είναι ότι ποτέ δεν έχουμε το χρόνο, ποτέ δεν μπορούμε να τα οργανώσουμε όλα, παρά την τελευταία στιγμή. Θέλαμε να κάνουμε κάτι στη Γιορτή της Γυναίκας. Επειδή ο Ροταριανός Όμιλος Κομοτηνής αποτελείται κυρίως από γυναίκες, προσπαθήσαμε να κάνουμε ένα θεατρικό εγχείρημα από μόνες μας. Τελικά δεν μας βγήκε ακόμη, όμως θα το παρουσιάσουμε κατά τον Ιούνιο.
Ψάχνοντας, λοιπόν πετυχαίνω την κ. Παπαθεοδώρου και το «Πώς γλυκαίνουν οι τσουκνίδες». Παράλληλα η ευτυχής συγκυρία είναι ότι η Ρένα έχει κάνει την πτυχιακή της πάνω στη «Σονάτα του Σεληνόφωτος», έτσι βλέπουμε την ερμηνεία της κ. Παπαθεοδώρου και λέω θα στείλω ένα μήνυμα, αν μου απαντήσει καλώς, αν όχι θα κάνουμε κάτι άλλο. Ήταν άμεση η απάντηση κι από κει και πέρα άρχισε μια σειρά συνομιλιών και μπορέσαμε να το υλοποιήσουμε. Ήδη από τις πρόβες έχουμε μείνει εκστασιασμένες. Είναι συγκλονιστική η ερμηνεία. Λιτό, δωρικό θα είναι το σκηνικό, αλλά γεμίζει ο χώρος από την πληθωρική της παρουσία της κ. Παπαθεοδώρου.
 
ΠτΘ: Το πρόγραμμα της Λέσχης Κομοτηναίων για το Μάρτιο τι θα περιλαμβάνει κ. Δράκου;
Α.Δ.: Θα δείτε εκθέσεις ζωγραφικής, θα δείτε βιβλιοπαρουσιάσεις, θα δείτε τουλάχιστον δύο θεατρικές παραστάσεις, εμβόλιμα lives. Προσπαθούμε να κρατήσουμε ένα αξιοπρεπές επίπεδο, μέχρι εκεί που φτάνουν οι δυνατότητές μας. 

Ρένα Μάινα «Υπάρχουν κι άλλα μηνύματα που περνάνε, πέρα από το γήρας και τη φθορά του χρόνου»

ΠτΘ: «Η Σονάτα του Σεληνόφωτος» είναι ένα τόσο γοητευτικό κείμενο, κ. Μάινα…
Ρ.Μ.: Είναι ένας από τους δεκαέξι θεατρικούς μονολόγους του Ρίτσου στην «Τέταρτη Διάσταση». Θεωρώ ότι η δεκαετία που έχει γράψει αυτά τα έργα ήταν και η πιο γόνιμη και δημιουργική του Γιάννη Ρίτσου. Σε όλου αυτούς τους μονολόγους το κύριο θέμα είναι το άγχος, η μοναξιά, η απογοήτευση, η φθορά του χρόνου, ο απολογισμός, η ενδοσκόπηση. «Η Σονάτα», για μένα, είναι το κορυφαίο. Έχει βραβευτεί άλλωστε.
Η ερμηνεία της κ. Παπαθεδώρου είναι συγκλονιστική, αποδίδει ακριβώς αυτή τη γυναίκα, που η πείρα της ζωής, οι εμπειρίες, οι αποτυχίες, η αποστασιοποίηση από το κοινωνικό σύνολο και το κοινωνικό γίγνεσθαι, την έχουν κάνει πλέον να δει με έναν άλλο τρόπο τη δύση της ζωής της και τελικά να αντιληφθεί ότι μάλλον η συναδελφικότητα, η αλληλεγγύη, η πολιτεία με τη γροθιά της, η «αέρινη και τσιμεντένια», όπως λέει ο Ρίτσος, που μας κουβαλάει όλους στη ράχη της, είναι η μόνη που μπορεί να επιζήσει με τη συνεργασία όλων μας. Εγώ θεωρώ ότι υπάρχουν κι άλλα μηνύματα που περνάνε, πέρα από το γήρας και τη φθορά του χρόνου, που είναι και πάρα πολύ επίκαιρα με όλα όσα συμβαίνουν. Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει της παράστασης δε θα κουράσουμε με αναλύσεις φιλολογικές, απλώς κάνουμε ενδεικτικά μια αναφορά στο τι είναι η γυναίκα στην ποίηση του Ρίτσου, γιατί θέλαμε και να το συνδέσουμε με τη Γιορτή της Γυναίκας, και θα σας αναφέρω ενδεικτικά τις τρεις διαστάσεις της γυναίκας στον Ρίτσο. 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.