Χρυσανθος Τασσης «Η ανοδος του νεοφιλελευθερισμου, ειχε ως αποτελεσμα τα πολιτικα κομματα να φυγουν απο την κοινωνια»

Μία διαφορετική ανάλυση των ευρωεκλογών από τον λέκτορα του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης ΔΠΘ - «Η πολιτική κρίση δεν είναι τίποτε άλλο από την κρίση της εκπροσώπησης αιτημάτων της κοινωνίας στο κράτος»

Μία διαφορετική ματιά γύρω από τα προτάγματα των ευροεκλογών έδωσε μιλώντας κατά τη διάρκεια του εκλογικού ραδιομαραθωνίου του Ράδιο Παρατηρητής ο λέκτορας του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης του ΔΠΘ κ. Χρύσανθος Τάσσης.
 
Υπό την επιστημονική του ιδιότητα ο κ. Τάσσης εξήγησε φαινόμενα τα οποία απασχολούν τον δημόσιο λόγο κατά την ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Φαινόμενα, όπως τα μεγάλα ποσοστά αποχής, η πτώση των εκλογικών ποσοστών των «παραδοσιακών» πολιτικών κομμάτων και η άνοδος των ακροδεξιών μορφωμάτων ή των ευροσκεπτικιστικών κομμάτων. 
 
Ο λόγος στον ίδιο όμως…
 
ΠτΘ: κ. Τάσση ποιες είναι οι αρχικές σας παρατηρήσεις για τις ευρωεκλογές;
Χ.Τ.:
Το πρώτο που θα πρέπει να παρατηρήσουμε είναι ότι οι εκλογές για το ευρωκοινοβούλιο είναι εκλογές που τις αναλύουμε ως εκλογές δεύτερης τάξης, δηλαδή ότι ουσιαστικά δεν είναι μια διαδικασία, η οποία αφορά στην υπό διαμόρφωση στην Ε.Ε. όπως θα έπρεπε να είναι. Αυτό συμβαίνει σε όλες τις χώρες όχι μόνο στην Ελλάδα. Οι ευρωεκλογές ουσιαστικά είναι μια αποδοκιμασία ή επιδοκιμασία της κυβέρνησης. Αυτό είναι ένα πρώτο ζήτημα το οποίο πάντα υπάρχει κατά την άποψή μου. Οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου δεν φέρουν καλές υπηρεσίες με αυτή την τακτική. Όλη η πολιτική ατζέντα ασχολήθηκε με το αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα κάνει εκλογές,  αν θα είναι ψήφος εμπιστοσύνης, αν η Νέα Δημοκρατία θα κερδίσει με διαφορά έτσι ώστε να προκηρυχθούν εκλογές και νομίζω ότι λίγα πράγματα συζητήθηκαν σχετικά με το πώς είναι η πορεία της Ε.Ε., πώς οικοδομείται, πώς θα πάμε σε μια περισσότερο ή λιγότερο Ευρωπαϊκή Ένωση, πώς τα πολιτικά δικαιώματα των ευρωπαίων πολιτών θα γίνουν πιο αποφασιστικής σημασίας, σε σχέση με τις εφαρμοζόμενες πολιτικές. Αυτά είναι ζητήματα τα οποία έρχονται δευτερεύοντα στη συζήτηση, γι' αυτό ακριβώς λέγονται και εκλογές δεύτερης τάξης.
 
ΠτΘ: Το φαινόμενο της αποχής πώς το σχολιάζετε;
Χ.Τ.:
Η μεγάλη αποχή και η τάση των πολιτών να απομακρύνονται από την πολιτική μέσα από τη μη συμμετοχή τους στα πολιτικά κόμματα, είναι κάτι το οποίο έχει ξεκινήσει στη βόρεια Ευρώπη τα τελευταία σαράντα χρόνια. Δεν είναι μια τάση η οποία υπάρχει τώρα. Θυμόμαστε στη δεκαετία του '80 να υπάρχουν στην Ελλάδα πάρα πολλά οργανωμένα  κόμματα, με πολλά μέλη, με πολύ μεγάλη πολιτική κινητοποίηση, κάτι το οποίο δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή και αποτυπώθηκε έντονα στις «μεγάλες» συγκεντρώσεις των δύο κομμάτων, οι οποίες ήταν πραγματικά πολύ μικρότερες σε σχέση με την παραδοσιακή διαδικασία που είχαμε γνωρίσει πριν από τριάντα χρόνια. Από τη δεκαετία του '80 όμως, στη βόρεια Ευρώπη έχει ξεκινήσει αυτή η τάση. Η πολιτική κρίση δεν είναι τίποτε άλλο από την κρίση της εκπροσώπησης αιτημάτων της κοινωνίας στο κράτος. Αυτό άρχισε να γίνεται με πολύ έντονο τρόπο στα τέλη της δεκαετίας του '70, με την άνοδο του οικονομικού φιλελευθερισμού ή νεοφιλελευθερισμού, που είχε ως αποτέλεσμα τα πολιτικά κόμματα να φύγουν από την κοινωνία και σταδιακά να προσεγγίσουν αυτό το οποίο λέμε κράτος, όταν μιλάμε για καρτελοποίηση-πολιτική κρατικοποίηση. Με αυτόν τον τρόπο τα προτάγματα του κράτους γίνονται τα πιο σημαντικά σε σχέση με τα αιτήματα της κοινωνίας και των πολιτών. Αυτό ώθησε τους πολίτες, στο να μην συμμετέχουν ούτε στα κόμματα, αλλά και να εμφανίζουν μεγάλα ποσοστά αποχής. Αυτή η διαδικασία ήρθε και στην Ελλάδα από τα μέσα της δεκαετίας του '90 και ουσιαστικά είναι αυτή που εντάθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης. Θεωρούμε ότι η πολιτική κρίση προϋπάρχει της οικονομικής, γι' αυτό όταν ήρθε η οικονομική κρίση το 2009, οι πολιτικές δυνάμεις, και σε επίπεδο χωρών, αλλά και σε επίπεδο Ε.Ε., αποφάσισαν να επιλύσουν την κρίση με μια επιθετική πολιτική λιτότητας προς τις κοινωνίες, το οποίο ενέτεινε την απογοήτευση. 

«Υπάρχει ένα ζήτημα υιοθέτησης της ακροδεξιάς ατζέντας από τα λεγόμενα συστημικά κόμματα της δεξιάς» 

ΠτΘ.: Ουσιαστικά έριξε «λίπασμα» στη Χρυσή Αυγή;
Χ.Τ.:
Η διαδικασία της ακροδεξιάς είναι διπλή. Αφενός εμφανίζεται λόγω της αδυναμίας των βασικών πολιτικών δυνάμεων να αναπαράγουν την κοινωνική διαστρωμάτωση ως έχει, δηλαδή τώρα πια έχουμε δυσκολίες κοινωνικής και οικονομικής αναπαραγωγής, κυρίως των μεσαίων στρωμάτων, τα οποία πέφτουν κατηγορία. Αφετέρου υπάρχει ένα ζήτημα υιοθέτησης της ακροδεξιάς ατζέντας από τα λεγόμενα συστημικά κόμματα της δεξιάς. Αυτό σημαίνει ότι «κανονικοποιείται» η πολιτική, η φρασεολογία και η ρητορική της ακροδεξιάς και νομιμοποιείται στην κοινωνία. Άρα αυτή που έχει «ευθύνη» είναι η δεξιά. Η αριστερά έχει και εκείνη τη δική της «ευθύνη» γιατί δεν φαίνεται ότι μπορεί να κάνει κάτι πολύ εναλλακτικό σε σχέση με την κυριαρχία της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Κάνει τις  βασικές κομματικές οικογένειες τη σοσιαλδημοκρατία και τη χριστιανοδημοκρατία να συγκλίνουν, τόσο σε επίπεδο πολιτικής και ιδεολογίας όσο και σε επίπεδο πρακτικής και εφαρμοζόμενης κυβερνητικής πολιτικής. Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν αφήνεται χώρος και στις δυνάμεις της άκρας δεξιάς και στις δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς. Όταν η Ε.Ε. δεν αποδέχεται μια δημοκρατική επιλογή εναλλακτική της κρίσης –χαρακτηριστική περίπτωση είναι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο του 2015- δίνει χώρο κυρίως σε αντισυστημικές δυνάμεις που έχουν να κάνουν με την κυριαρχία της ναζιστικής ακροδεξιάς.
 
ΠτΘ.: Το ΚΙΝΑΛ, φαίνεται ότι σε επίπεδο ευρωβουλής κερδίζει την τρίτη θέση και προηγείται της Χρυσής Αυγής…
Χ.Τ.:
Πάντα στις δημοσκοπήσεις η Χρυσή Αυγή υποεκτιμάται, γιατί ακριβώς φαίνεται να υπάρχει απροθυμία του κόσμου, που ενώ ψηφίζει τη Χρυσή Αυγή, δεν το δηλώνει. Αυτό από μόνο του αποτελεί μια νίκη για τη δημοκρατία. Το βασικό που λένε αυτά τα κόμματα είναι ότι η επιστροφή σε ένα είδος απομονωτισμού στο επίπεδο του έθνους-κράτους θα μας ωφελήσει. Αυτός ο ισχυρισμός είναι κατά την άποψή μου τουλάχιστον αϊστορικός, γιατί τα έθνη-κράτη, τα οποία είναι προϊόντα της νεωτερικότητας κυρίως, μπαίνουν στο παιχνίδι μετά τη συνθήκη της Βεστφαλίας, αλλά βασικά μετά τη Γαλλική Επανάσταση. Όμως τα πρώτα 150 χρόνια, μέχρι το 1945 ήταν κράτη στα οποία δεν υπήρχαν ούτε κοινωνικά δικαιώματα, δεν υπήρχε το δικαίωμα στην υγεία, το δικαίωμα στην παιδεία, το δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση. Όλα αυτά είναι κατακτήσεις, στο έθνος-κράτος βέβαια, αλλά από το 1945 και μετά στη δυτική και βόρεια Ευρώπη. Άρα λοιπόν η επιστροφή και μόνο στην έννοια του έθνους-κράτους, δεν σημαίνει ότι θα μπορούν να έρθουν ή να πετύχουμε επίπεδα κοινωνικής πολιτικής ανάπτυξης, τα οποία είχαμε στην Ελλάδα πριν από τριάντα χρόνια, στη δυτική και βόρεια Ευρώπη πριν από 50-60 χρόνια. Είναι αϊστορικό, κατά την άποψή μου. 

«Η πτώση των ποσοστών της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, δεν είναι εκλογική διαδικασία, είναι μια διαδικασία ιδεολογική και οργανωτική» 

ΠτΘ: Πώς εξηγείτε την άνοδο των Πράσινων στη Γερμανία και την περαιτέρω συρρίκνωση των σοσιαλδημοκρατών και των χριστιανοδημοκρατών;
Χ.Τ.:
Πρώτα πρέπει να δούμε τις διαδικασίες που υπάρχουν στον χώρο της βασικής οικογένειας που οικοδόμησε την Ε.Ε., την σοσιαλιστική οικογένεια. Η οικοδόμηση της ευρωπαϊκής πορείας από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα,  στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και μετά στην Ε.Ε., είναι μια πορεία σύγκλισης των δύο βασικών οικογενειών στην Ευρώπη, της χριστιανοδημοκρατίας και των κομμάτων της σοσιαλιστικής οικογένειας. Θεωρούσαμε για την περίπτωση της σοσιαλδημοκρατίας ότι η Ελλάδα γενικά σαν φαινόμενο είναι μια χώρα η οποία καθυστερεί και έρχονται τα πολιτικά φαινόμενα μετά από καιρό. Βλέπουμε όμως τώρα ότι η Ελλάδα πρωτοστατεί σε αυτή την εξέλιξη, και υπάρχει στη δημόσια συζήτηση στην Ευρώπη ο όρος pasokification, δηλαδή πασοκοποίηση, που σημαίνει την εκλογική κατάρρευση των ποσοστών των κομμάτων της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας και την ανάδυση άλλων κομμάτων της ριζοσπαστικής αριστεράς δίπλα τους. Η πτώση των ποσοστών της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, δεν είναι εκλογική διαδικασία, είναι μια διαδικασία ιδεολογική και οργανωτική. Πρώτον ιδεολογική γιατί υιοθέτησε τα βασικά προτάγματα του νεοφιλελευθερισμού και δεν προέτεινε ένα σχέδιο εναλλακτικής πολιτικής για τις κοινωνίες, για τις χώρες και για την Ευρώπη, και το δεύτερο είναι ότι εγκατέλειψε την οργανωτική δομή της μαζικής οργάνωσης, η οποία έδινε τη δυνατότητα να ανανεώνονται και ιδεολογικά αλλά και σε ζητήματα πολιτικού προσωπικού. Αυτή η διαδικασία εκχωρήθηκε στα ιδιωτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης τα τελευταία τριάντα χρόνια. Άρα η «πασοκοποίηση», η πτώση των σοσιαλιστών σε όλη την Ευρώπη, είναι ένα αποτέλεσμα που έχει να κάνει με μετασχηματισμούς, τόσο στην ιδεολογία, όσο στην οργανωτική τους δομή.
 
Από την άλλη το βασικό για το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα είναι από πού γίνεται κριτική. Οι φυγόκεντρες δυνάμεις είναι προς τους χριστιανοκοινωνιστές, οι οποίοι είναι μια πιο σκληρή εκδοχή των χριστιανοδημοκρατών, ή «Η εναλλακτική για τη Γερμανία» που είναι οι νεοναζί; Πρέπει να δούμε συνολικά πώς αυτοί οι μετασχηματισμοί γίνονται στις κοινωνίες. Το βασικό όμως που υπάρχει είναι ότι τα κυρίαρχα κόμματα που είναι η χριστιανοδημοκρατία και η σοσιαλδημοκρατία,  δυσκολεύονται να αναπαραχθούν. Είναι σημαντικό που οι Πράσινοι φαίνεται ότι είναι η εναλλακτική δύναμη, η δημοκρατική δύναμη. Όμως αυτά τα πειράματα, όπως και στην Ελλάδα η περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, αν αποτύχουν ή οι κυρίαρχες πολιτικές ελίτ δεν δώσουν βάρος σε αυτά, τότε θεωρώ ότι μετά ο κόσμος είναι πιθανόν να στραφεί σε ακροδεξιά ναζιστικά μορφώματα.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.