Αντωνης Ρελλας «Τουλαχιστον το 30% των προσφυγων που ερχεται στη χωρα εχει αναπηρια»

Μία εξαιρετικού και πρωτότυπου περιεχομένου για τα έως τώρα δεδομένα της πόλης μας συζήτηση διοργανώνει σήμερα, στις 19:00 στον Σύλλογο ΠΕΡΠΑΤΩ η Κίνηση Χειραφέτησης ΑμεΑ «Μηδενική Ανοχή» με τίτλο «Διαχρονικοί φράκτες και Αναπηρία».
 
Στη συζήτηση θα αναπτυχθούν ζητήματα που υφίστανται παρά το γεγονός ότι δεν αναγνωρίζονται από το ευρύ κοινό, για το κίνημα των ατόμων με αναπηρία όπως αυτό των προσφύγων με αναπηρία, τα κλειστά ιδρύματα και την αποϊδρυματοποίηση αλλά και τον καθημερινό αποκλεισμό που υφίστανται από μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας.
 
Της συζήτησης θα «προεδρεύσει» ο κ. Αντώνης Ρέλλας, ιδρυτικό μέλος της Κίνησης Χειραφέτησης Ατόμων με Αναπηρία «Μηδενική Ανοχή» καθώς και της Κίνησης Καλλιτεχνών με αναπηρία, σκηνοθέτης, σύμβουλος του Θεάτρου Κωφών Ελλάδος και ενεργός ακτιβιστής του κινήματος, ενώ κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα προβληθεί το ντοκουμέντο από την κατάληψη του παραρτήματος ΑμεΑ Λεχαινών «Από το Άσυλο στην Κοινωνία».
 
Με αφορμή την εκδήλωση αυτή αλλά και την επίσκεψή του στην Κομοτηνή ο κ. Ρέλλας μίλησε στο Ράδιο Παρατηρητής και στις Νατάσσα Βαφειάδη και Τζένη Κατσαρή – Βαφειάδη για το μέγιστο ζήτημα των προσφύγων με αναπηρίες, τα γενικότερα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία και τη νοοτροπία της χώρας μας σε ό,τι τους αφορά, καθώς επίσης και για τα παραδείγματα εκείνα που αποδεικνύουν ότι ακόμα και σήμερα οι κοινωνικοί «φράχτες» είτε αφορούν τα άτομα με αναπηρία είτε το γενικότερο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας στέκουν «ακούνητοι» έως ότου η κοινωνία συλλογικά αποφασίσει να συμμετάσχει στην κατάρρευσή τους.
 
Αντώνης Ρέλλας όμως…
 
ΠτΘ: Σήμερα από την Κομοτηνή ξεκινά μια σειρά εκδηλώσεων και κινητοποιήσεων οι οποίες θα συνεχιστούν και τις επόμενες μέρες, συγκεκριμένα το Σάββατο στην Αλεξανδρούπολη, στην πανελλαδική κινητοποίηση στην οποία θα συμμετάσχετε και την Κυριακή στις 24 Ιανουαρίου, με την πορεία προς το φράχτη στους Κήπους του Έβρου. Πείτε μας λίγα λόγια για τα όσα θα συζητήσουμε σήμερα το απόγευμα στις εγκαταστάσεις του Συλλόγου ΠΕΡΠΑΤΩ;
Α.Ρ.: Η έννοια του φράχτη είναι μια διαδικασία που εμποδίζει τους ανθρώπους να πραγματώσουν κάποιες διαδικασίες. Είναι ουσιαστικά η μη απορρόφηση πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Προφανώς το προσφυγικό είναι ένα τεράστιο ζήτημα όχι μόνο για εμάς τους Έλληνες, αλλά και όλη την Ευρώπη. Εμείς όμως ανοίγουμε την ατζέντα που αφορά τους φράχτες, τους οποίους αντιμετωπίζουμε όλοι και όλες στην καθημερινότητά μας. Επί της ουσίας, μιλάμε για τους στοχευμένους φράχτες που βιώνει το 1 εκατομμύριο και πλέον πολιτών ή μη, αναπήρων, στη χώρα. Στην πολύ σημαντική συζήτηση που θα γίνει στον ΠΕΡΠΑΤΩ, ουσιαστικά θα θέσουμε τα θέματα των προσφύγων με αναπηρία. Να θυμίσω ότι η χώρα μας έχει κυρώσει τη διεθνή σύμβαση των δικαιωμάτων των ανθρώπων με αναπηρία του ΟΗΕ, με νόμο του κράτους το 2012, στην οποία είναι ξεκάθαρο ότι οι πρόσφυγες με αναπηρία τυγχάνουν της μεταχείρισης που τους αναλογεί. Αυτό δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα. Ως κίνηση για τη χειραφέτηση των ατόμων με αναπηρία «Μηδενική ανοχή», έχουμε συνδράμει περισσότερους από τριάντα πρόσφυγες με αναπηρία, οι οποίοι περιμένουν ατέλειωτες ώρες στις ουρές. Αντιλαμβάνεστε ότι ένας ακρωτηριασμένος, μια τυφλή γυναίκα, ένας άνθρωπος με αμαξίδιο, είναι αδύνατο να σταθεί στις ατελείωτες ουρές που σχηματίζονται έξω από το υπουργείο για να πάρουν την πολυπόθητη κάρτα. Έτσι λοιπόν παραβιάζονται τα δικαιώματά τους. Επίσης, όσο κι αν διαφωνούν οι «ρατσιστές», οι πρόσφυγες με αναπηρία έχουν δικαιώματα από τη στιγμή που βρίσκονται φιλοξενούμενοι στη χώρα μας. Έχουν δικαίωμα να περάσουν ΚΕΠΑ για να πάρουν το αναπηρικό επίδομα, όσο βρίσκονται εδώ, κι όλα αυτά είναι απόλυτα νόμιμα. Δεν τους χαρίζεται κάτι. Δεν είναι θέμα ευαισθησίας. Είναι θέμα με το οποίο σχετίζεται με τα δικαιώματα. 

«Η συντριπτική πλειοψηφία των προσφύγων θέλει να πάει προς τη Γερμανία και τη Σουηδία γιατί εκεί γνωρίζουν ότι θα αντιμετωπίσουν πιο ανθρώπινες συνθήκες»

ΠτΘ: Η Ευρώπη η οποία επίσης είναι η μεγάλη κοιτίδα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αντιμετωπίζει αντίστοιχο πρόβλημα δείχνει μεγαλύτερο σεβασμό απέναντι στους πρόσφυγες και δη με αναπηρία;
Α.Ρ.: Τουλάχιστον το 30% των προσφύγων που έρχεται στη χώρα έχει αναπηρία. Αυτό το αντιλαμβανόμαστε γιατί προέρχονται από εμπόλεμη ζώνη. Αυτή τη στιγμή εδώ στην Αμυγδαλέζα είναι τουλάχιστον 50 άτομα με αναπηρία. 50 πρόσφυγες άντρες, γυναίκες και μικρά παιδιά, οι οποίοι αρχικά δεν τυγχάνουν ούτε καν του σεβασμού αναφορικά με την πρόσβαση. Τα κοντέινερ που έχουν στηθεί δεν είναι προσβάσιμα. Ούτε οι τουαλέτες που έχουν στηθεί. Έχουν στηθεί κι αυτά με τη λογική της κανονικότητας. Αυτό λοιπόν είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει το σύνολο της κοινωνίας μας εδώ στην Ελλάδα. Επειδή λοιπόν με ρωτήσατε τι συμβαίνει στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, θα απαντήσω απλά ότι η συντριπτική πλειοψηφία των προσφύγων θέλει να πάει προς τη Γερμανία, προς τη Σουηδία. Άρα αντιλαμβάνεστε ότι αυτό που γνωρίζουν, γιατί οι πρόσφυγες έχουν επικοινωνία με δικούς τους ανθρώπους που βρίσκονται εκεί, είναι ότι θα αντιμετωπίσουν πιο ανθρώπινες συνθήκες. 

«Η κοινωνική ομάδα των ΑμεΑ είναι μια ευάλωτη ομάδα που βρίσκεται κάτω από τον πάτο του βαρελιού, πολύ πριν ξεκινήσει η κρίση»

ΠτΘ: Γιατί συμβαίνει όμως αυτό; Εμείς έχουμε την τύχη να έχουμε έναν σύλλογο όπως ο ΠΕΡΠΑΤΩ, ο οποίος πέραν όλων των άλλων έχει βάλει την πόλη μας στον χάρτη των πόλεων προτύπων στο κομμάτι της προσβασιμότητας. Από κει και πέρα γνωρίζουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στο σύνολό του το αναπηρικό κίνημα. Γιατί αυτή η πλήρης απαξίωση της κοινωνικής αυτής ομάδας στη χώρα μας;
Α.Ρ.: Είναι χαρακτηριστικός ο τίτλος της δικής μου ραδιοφωνικής εκπομπής «Η αναπηρία είναι άγνωστη χώρα». Και οι άνθρωποι αυτής της άγνωστης χώρας δεν είναι εμφανείς στην καθημερινότητα. Η Κομοτηνή είναι ένα θετικό παράδειγμα, γιατί πραγματικά οι άνθρωποι με κινητική αναπηρία μπορούν να κυκλοφορήσουν έξω στο δρόμο, στη πόλη. Ο Αλέξανδρος Ταξιλδάρης έχει κάνει μια καταπληκτική δουλειά κι αυτό μας δίνει και δύναμη και αισιοδοξία να πιστεύουμε ότι μπορούμε να αλλάξουμε αρκετά πράγματα στη χώρα. Παρόλα αυτά η κρίση έχει ενδυναμώσει τα προβλήματα. Η κοινωνική ομάδα των ΑμεΑ είναι μια ευάλωτη κοινωνική ομάδα που βρίσκεται κάτω από τον πάτο του βαρελιού, πολύ πριν ξεκινήσει η κρίση στην Ελλάδα.
 
Αναφορικά με τις παραβιάσεις και τη μη αποδοχή της από το σύνολο της κοινωνίας, αλλά και της πολιτείας. Να θυμίσω ότι στην Ελλάδα του 2016, μέσω του Προεδρικού Διατάγματος 370, το οποίο ορίζει τη λειτουργία των δραματικών σχολών και σχολών χορού στην Ελλάδα, απαγορεύεται οι άνθρωποι με αναπηρία να μετέχουν στην εκπαίδευση της θεατρικής και χορευτικής τέχνης. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι ένας «μεταξικός» νόμος ο οποίος τροποποιήθηκε και έγινε Π.Δ. το ’84, είναι σε ισχύ. Έτσι λοιπόν θα δείτε ότι δεν έχουμε ούτε έναν ηθοποιό με αναπηρία στη χώρα. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι οι φράχτες είναι πολύ ψηλοί και δυστυχώς δεν μπορούμε να τους πηδήξουμε, αν δεν συμμετέχει στην κατάρρευσή τους το σύνολο της κοινωνίας ή τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος αυτής. 

«Την περίοδο της κρίσης έχουμε δει μεγαλύτερη βελτίωση στα θέματα που αφορούν ΑμεΑ απ’ ότι είχαμε τα περασμένα χρόνια»

ΠτΘ: Οι φράχτες σήμερα στη ζωή μας είναι παντού. Στην οικονομία, στο επάγγελμα, στην επιβίωση, στην απασχόληση. Ευελπιστείτε ότι με τόσους πολλούς φράχτες να μας περιβάλλουν κάτι μπορεί να γίνει; Τι μας έφταιξε τελικά και δομήσαμε τόσους πολλούς φράχτες παντού; Θεωρείτε ότι μέσω του διαλόγου που θα πραγματοποιηθεί αύριο, μέσω της ενημέρωσης και μέσα από δράσεις και κινήσεις, όπως η κίνηση χειραφέτησης ΑμεΑ «Κοινωνική Ανοχή», και ο σύλλογος ΠΕΡΠΑΤΩ, μπορεί τελικά να ξεκινήσει αυτή η αλλαγή;
Α.Ρ.: Θα απαντήσω χρησιμοποιώντας λόγια του μεγάλου Βιγκότσκι ο οποίος έλεγε πως «το Α και το Ω της εξέλιξης ενός πολιτισμού επαφίεται στις παράπλευρες διαδρομές». Εμείς επιχειρούμε μια τέτοια διαδρομή ως κίνηση για τη χειραφέτηση των ΑμεΑ, προσπαθώντας να αφυπνίσουμε, να ενημερώσουμε και μέσα από τις ακτιβιστικές μας δράσεις, να ενεργοποιήσουμε και να κάνουμε συνυπεύθυνους ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας των πολιτών. Της κοινωνίας που πιστεύει ότι μπορούμε να ανατρέψουμε τα στερεότυπα, τις ρατσιστικές συμπεριφορές, τους ρατσιστικούς νόμους κ.α. Υπάρχει ανταπόκριση, υπάρχει ελπίδα. Αυτή την περίοδο της κρίσης, τα τελευταία χρόνια, έχουμε δει μεγαλύτερη βελτίωση απ’ ό, τι είχαμε τα περασμένα χρόνια. Σε οικονομικό επίπεδο, προφανώς αντιμετωπίζουμε πολύ σοβαρά προβλήματα εμείς οι άνθρωποι με αναπηρία, αλλά ο κόσμος έχει αρχίσει να ενεργοποιείται. 

«Έχουμε να δώσουμε έναν τεράστιο αγώνα»

ΠτΘ: Είναι τόσο δραματικά τα πράγματα για το ένα εκατομμύριο συμπολιτών μας αναπήρων στην άλλη Ελλάδα. Είμαστε ακόμη σε πρώτο στάδιο;
Α.Ρ.: Ναι είναι. Και αυτό ισχύει και για τους ανάπηρους που ζουν στην Κομοτηνή. Το θέμα της πρόσβασης δεν είναι το μοναδικό που πρέπει να επιλύσουμε. Επίσης πρέπει να πω ότι ανάπηροι δεν είναι μόνο οι κινητικά ανάπηροι. Περιλαμβάνονται πολλοί περισσότεροι ανάπηροι από τους κινητικά αναπήρους. Είναι κωφοί, τυφλοί, είναι οι άνθρωποι με νοητική καθυστέρηση και πολλές άλλες ομάδες. Φυσικά είναι και οι άνθρωποι με τις χρόνιες βλάβες που η αναπηρία τους δεν είναι εμφανής. Οπότε λοιπόν έχουμε να δώσουμε έναν τεράστιο αγώνα και δυστυχώς τα οικονομικά μας δεν είναι τέτοια για να πετύχουμε πάρα πολλούς στόχους. Μπορούμε όμως να «χτυπήσουμε» το κομμάτι του στίγματος, το οποίο είναι καθημερινό ακόμα και στο λόγο που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας, σχηματοποιούμε και βάζουμε ταμπέλες σε κοινωνικές ομάδες, όπως είναι αυτή των αναπήρων, ανά πάρα στιγμή. Αυτό μας δίνει ανισότιμη σχέση ως πολίτες που έχουν δικαιώματα, τα οποία όμως παραβιάζονται διαχρονικά. Απλά η κρίση τα έκανε λίγο χειρότερα τα πράγματα.

«Χρησιμοποίησα την τέχνη μου ως εργαλείο για να αλλάξουμε τις νοοτροπίες και τις στρατηγικές αποκλεισμού των ανθρώπων με αναπηρία»

ΠτΘ: Μας φέρνετε κοντά σε ένα κομμάτι του αναπηρικού κινήματος που αγνοούσαμε, αυτό που αφορά τις τέχνες, τη δημοσιογραφία. Πέραν όλων των άλλων έχετε συμμετάσχει και έχετε εκπροσωπήσει την Ελλάδα σε διεθνή καλλιτεχνικά φεστιβάλ, έχετε ασχοληθεί με το χοροθέατρο, τη σκηνοθεσία, έχετε οργανώσει το Θέατρο Κωφών Ελλάδας και τα «Τα Σαββατόβραδα με νόημα». Πείτε μας για αυτή την πλευρά της κοινωνικής ομάδας των ανθρώπων με αναπηρία.
Α.Ρ.: Ως σκηνοθέτης, αλλά και ως άνθρωπος με αναπηρία, θεωρώ ότι η τέχνη είναι βαθιά πολιτική πράξη. Επειδή είμαι επίκτητος ανάπηρος, είμαι τα τελευταία 21 χρόνια, χρησιμοποίησα την τέχνη μου ούτως ώστε να την κάνω εργαλείο για να αλλάξουμε αυτές τις νοοτροπίες και αυτές τις στρατηγικές αποκλεισμού των ανθρώπων με αναπηρία. «Τα Σαββατόβραδα με νόημα», ήταν ουσιαστικά 11 Σάββατα, στα οποία παίξαμε, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, προσβάσιμες ταινίες για ανθρώπους με προβλήματα ακοής. Πρακτικά σημαίνει ότι παρακολουθήσαμε ελληνικές και ξένες ταινίες με υπότιτλους SDH, έτσι λέγονται οι υπότιτλοι για τους κωφούς. Αυτό που πετύχαμε μέσα από τη δημοσιοποίηση, μέσα από την ανάγκη δημιουργίας των Σαββατόβραδων με νόημα, είναι ότι φτάσαμε το 2015, η ταινία του Πάνου Κούτρα η «Ξενία» να είναι η πρώτη ταινία που βγήκε στους ελληνικούς κινηματογράφους, έχοντας σε όλες της τις προβολές υπότιτλους για κωφούς. Αυτό ήταν ένα τεράστιο κέρδος γιατί αντιλαμβάνεστε ότι 35.000 περίπου κωφοί που ζουν στην πατρίδα μας, δεν έχουν πρόσβαση στις ταινίες. Το ίδιο ισχύει και για την τηλεόραση. Κωφοί μπορούν να παρακολουθήσουν μόνο τα τούρκικα σήριαλ. Το αντίκτυπο που έχει ένα φεστιβάλ με θέμα την αναπηρία ευρύτερα στην κοινωνία είναι τεράστιο. Ενεργοποιεί πολίτες, ενεργοποιεί ανθρώπους και ευχαριστούμε τον Πάνο Κούτρα που ήταν ο πρώτος συνάδελφος σκηνοθέτης ο οποίος αποφάσισε να κάνει προσβάσιμη την ταινία του. Ακολούθησε βέβαια η «Τετάρτη 4:45» του Αλέξη Αλεξίου και τώρα έχουμε τον «Νοτιά» του Τάσου Μπουλμέτη, οποίος και αυτός βγάζει την ταινία του με υπότιτλους στους κινηματογράφους. Ουσιαστικά είναι η τέταρτη ταινία γιατί είχαμε κάνει και τη «Μικρά Αγγλία» του Παντελή Βούλγαρη με τον οποίο συνεργαστήκαμε και την κάναμε προσβάσιμη και σε ανθρώπους με προβλήματα όρασης, με την προσθήκη ακουστικής περιγραφής και μια εκπληκτική προβολή στην ταινιοθήκη της Ελλάδας, όπου ήταν φυσικά παρόντες τόσο ο κ. Βούλγαρης και η σεναριογράφος Ιωάννας Καρυστιάνη όσο και οι πρωταγωνιστές. Και όλοι μαζί μέσα σε έναν κινηματογράφο γεμάτο κωφούς, τυφλούς και μη αναπήρους, παρακολουθήσαμε ισότιμα μια προβολή στα 100 χρόνια του ελληνικού κινηματογράφου. Είναι μια μικρή νίκη.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.