Αυτο ειναι ποντικι; Εγω εχω πολλα ποντικια σπιτι μου!

Η έρευνα «Φύλο και νέες τεχνολογίες – Η περίπτωση γυναικών Ρομά στη Θράκη» που πραγματοποίησε η Κυρατσώ Γεωργιάδου στα πλαίσια της διδακτορικής της διατριβής με επιβλέποντα τον Αν. Καθηγητή κ Γεράσιμο Κέκκερη, παρουσιάστηκε στο δεύτερο διεθνές συνέδριο στην Γρανάδα, το οποίο αφορούσε θέματα κοινωνικών επιστημών και το οποίο διοργάνωσαν το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις στην Αμερική, το πανεπιστήμιο του RMIT στη Μελβούρνη σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Γρανάδας τον Ιούλιο του 2007. Η συγκεκριμένη έρευνα έγινε στην περιοχή της Κομοτηνής και, συγκεκριμένα, σε γυναίκες που συμμετείχαν σε σεμινάριο ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Στόχος της έρευνας

«Εμείς θέλαμε να δούμε πώς λειτούργησαν αυτές οι γυναίκες όταν είχαν την ευκαιρία να βρεθούν μέσα στην τάξη. Ψάξαμε να βρούμε τα προγράμματα που γίνονται στην Ελλάδα και απευθύνονται σε γυναίκες Ρομ. Βέβαια, το συγκεκριμένο ήταν από τα λίγα που γίνονται για την εκμάθηση των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας έχουν στόχους που αφορούν στην υγεία, στη φτώχεια, στις συνθήκες διαβίωσης, στη σχολική ένταξη των παιδιών. Για την έρευνα ακολουθήθηκε η μέθοδος της παρατήρησης και των ημι-δομημένων συνεντεύξεων με την μέθοδο της «ηλεκτρικής σκούπας», κατά τη διάρκεια της οποίας αφήνουμε τα άτομα να μιλήσουν και βγάζουν διάφορα συναισθήματα, λένε τα προβλήματά τους, δηλαδή η όλη διαδικασία αποτελεί τρόπο έκφρασης των προβλημάτων τους.

Στην αρχή, όταν τις πλησίασα ήταν αρνητικές. Μετά μιλήσαμε στα Τουρκικά, γιατί γνωρίζω τη γλώσσα, και αισθάνθηκαν πιο οικεία μαζί του. Επειδή τα τελευταία χρόνια γίνονται διάφορες έρευνες με τους Ρομά, άτομα αυτών των ομάδων αισθάνονται ενοχλημένοι. Κάποιος, όταν επισκέφθηκα την περιοχή που μένουν Ρομά, μου είπε «τι ήρθατε πάλι να μας ρωτήσετε; Δεν βλέπετε την κατάσταση που ζούμε; Κάντε κάτι να καλυτερέψουν οι συνθήκες ζωής μας και αφήστε τις έρευνες».

Οι άνθρωποι μου άνοιξαν τα σπίτια τους, βέβαια, αφού πρώτα εγώ άνοιξα το δικό μου. Ήθελαν να έρθουν στο σπίτι μου να δω πώς ζω, ποια είμαι. Ήρθαν στο σπίτι μου, ακούσαμε μουσική, ήπιαμε καφέ και εκεί άρχισαν να μου μιλάνε για τις εμπειρίες τους από το σεμινάριο. Έτσι μου άνοιξαν και τα σπίτια τους. Είναι εξαιρετικοί άνθρωποι, φιλόξενοι και απορώ που ακόμη δεν έχουν διαμαρτυρηθεί με άλλους τρόπους λόγω των συνθηκών που ζουν.

Το σεμινάριο

Όπως ενημερώνει η κ. Κυρατσώ Γεωργιάδου, το σεμινάριο διοργανώθηκε από το Υπουργείο Απασχόλησης και από το Τμήμα της Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης –από το ΚΕΚ Επαγγελματική Κατάρτιση του ΟΑΕΔ της Καβάλας και το Πρόγραμμα αφορούσε στις ειδικές δράσεις για κατάρτιση στη Θράκη από το 2000-2006, το οποίο παρακολούθησαν στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης πάρα πολλές γυναίκες από τη μειονότητα Το πρόγραμμα, βέβαια, δεν αφορούσε μόνο τους υπολογιστές, αλλά και άλλους τομείς. «Στη χώρα μας γενικότερα γίνονται πάρα πολλά προγράμματα και από τα στοιχεία βλέπουμε ότι τα μέλη της μειονότητας ενδιαφέρονται γι’ αυτά. Από στατιστικά στοιχεία που ζήτησα από τη Γενική Γραμματεία Ενηλίκων το 2006-2007 σε όλη τη Θράκη σε Προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων δημιουργήθηκαν 66 γκρουπ ενηλίκων τα οποία παρακολούθησαν 1.197 εκ των οποίων οι 15 ήταν Ρομ. Είναι μικρός αριθμός, αλλά ενθαρρυντικός», τονίζει η κ. Γεωργιάδου.

Το σεμινάριο που αφορούσε στη χρήση Η/Υ διήρκησε τέσσερις μήνες και πραγματοποιήθηκε στους χώρους του ΟΑΕΔ και του Γ΄ Γυμνασίου. «Ήταν επιδοτούμενο και το γεγονός αυτό αποτέλεσε κίνητρο για τις γυναίκες να παρακολουθήσουν το σεμινάριο. Οι ηλικίες των γυναικών που συμμετείχαν ήταν από 18 έως 50 ετών. Η μεγαλύτερη ήξερε ελληνικά και αυτή η διαφορά της από τις άλλες την βοήθησε πολύ. Οι γονείς της δούλευαν σε αγροτικές εργασίες σε όλη την Ελλάδα οπότε παιδάκια της γειτονιάς της έμαθαν τη γλώσσα. Είχε ευχέρεια στη γλώσσα με αποτέλεσμα να ανταποκριθεί καλύτερα στη γλώσσα και στις απαιτήσεις του σεμιναρίου και κατά κάποιο τρόπο έδειχνε και τις άλλες γυναίκες. Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του συνολικότερου πληθυσμού στο νομό μας είναι αναλφάβητοι. Μάλιστα, σε δημοσίευμα της εφημερίδας σας φιλοξενήσατε μία κοπέλα Ρομ η οποία είναι η πρώτη που πέρασε στο πανεπιστήμιο με ποσόστωση.

Οι γυναίκες ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκαν σε τάξη. Δεν ήξεραν πώς είναι το σχολείο σαν χώρος. Τώρα τους έχει δημιουργηθεί η διάθεση, γιατί με ρώτησαν πολλές φορές πώς μπορούν τα παιδιά τους να πάνε στο σχολείο για να μάθουν γραφή και ανάγνωση αλλά και για τις ίδιες. Ανέπτυξαν πολύ καλές σχέσεις μεταξύ των μελών του γκρουπ. Ήταν πολύ ευχαριστημένες από τις γυναίκες της πλειονότητας. Είχαν όλες κινητά τηλέφωνα τα οποία χρησιμοποιούσαν. Στενοχωριόντουσαν γιατί έχαναν το μάθημα της Τρίτης αλλά έπρεπε να δουλέψουν στην τοπική αγορά και αυτό είναι ένα πρόβλημα και πρέπει να το λάβουν υπόψη οι καταρτίζοντες προγράμματα. Πρέπει να λάβουν υπόψη τους τις συνθήκες δουλειάς και εργασίας τους.

Η συμμετοχή στο σεμινάριο και η ανταπόκριση ήταν ένα στοίχημα που κέρδισαν με τον εαυτό τους. Ο υπολογιστής είναι ένα εργαλείο που τους βοηθά να ανταποκριθούν. Οι ίδιες δεν ήξεραν να διαβάζουν. Όταν ξεκίνησαν να κάνουν μάθημα και οι καθηγητές τους είπαν να σβήσουν τα φώτα νόμισαν ότι θα δουν τηλεόραση. Ή όταν τους έδειξαν τα μέρη των υπολογιστών και τους μίλησαν για το ποντίκι απάντησαν «αυτό είναι ποντίκι; Αν δεις εγώ τι ποντίκια έχω στο σπίτι μου»;

Στο σεμινάριο τους έδιναν το κείμενο με τα γράμματα και προσπαθούσαν να τα βρουν στον υπολογιστή, άρχισαν να κάνουν σχέδια, να χρωματίζουν. Δεν είχαν πρόβλημα να λειτουργήσουν μάλιστα αυτή που γνώριζε ελληνικά δούλευε υποτυπωδώς, βέβαια το Εxcel. Τις ρώτησα αν τους έδιναν δουλειά στο σπίτι με υπολογιστή, γιατί πολλές γυναίκες δουλεύουν έτσι, αν και υπάρχουν αντιρρήσεις για το αν η δουλειά στο σπίτι βοηθά τις γυναίκες, – αν θα ήθελαν και απήντησαν θετικά, θα μάθαιναν δηλαδή υπολογιστή για να βρουν δουλειά. Αν και στην αρχή αντιμετώπισαν το θέμα με φόβο δηλώνουν ότι θα ξαναπήγαιναν σε σεμινάριο μάλιστα όταν τέλειωσε και πήγα να τις δω, άλλες γυναίκες της γειτονιάς, με ρωτούσαν πότε θα ξαναγίνει σεμινάριο για να πάνε. Οι καθηγητές είπαν ότι αν οι συμμετέχοντες ήταν μόνο Ρομ θα ήταν ευκολότερη η δουλειά τους και με καλύτερα αποτελέσματα , βέβαια θα έπρεπε και οι ίδιοι να είχαν την κατάρτιση διδασκαλίας σε άτομα που ανήκουν σε πολυπολιτισμικές ομάδες. Αν δεν έχεις ενημέρωση τότε αυτοσχεδιάζεις πως θα τους μάθεις κάποια πράγματα. Οι μαθήτριες μάλιστα να σημειώσω ότι ανέπτυξαν καλές σχέσεις με τους καθηγητές και μάλιστα τους πήραν και δώρα για τα Χριστούγεννα.

Μας είπαν οι γυναίκες ότι ήταν η πρώτη φορά που ήρθαν σε επαφή με υπολογιστές και αυτό τους άρεσε. Τους άρεσε που επικοινώνησαν με άλλους ανθρώπους. Είπαν ότι γι’ αυτές είναι δύσκολο να ενταχθούν στο σύλλογο των Ρομά που συνήθως είναι μέλη οι άνδρες της κοινότητάς τους. Δεν ήξεραν να διαβάζουν και να γράφουν. Πολλές είπαν ότι μετά από αυτή την εμπειρία τους θέλουν να πάνε στο δημοτικό σχολείο και να αποκτήσουν προσόντα. Όπως είπαν θέλουν να βελτιώσουν τη ζωή τους και να αποκτήσουν προσόντα».

«Γενικά μέσα από αυτή τη διαδικασία οι γυναίκες απέκτησαν τη συμπεριφορά μαθητή. Εμείς πιστεύουμε ότι στο μοντέλο διαλόγου μπορούν οι νέες τεχνολογίες να το βοηθήσουν για την ένταξη αυτών των ανθρώπων. Στόχος μας δεν πρέπει να είναι η περιθωριοποίηση ή η αφομοίωση.

Τα συμπεράσματα που εξήχθησαν από την έρευνα είναι ότι μπορούν να αποτελέσουν οι νέες τεχνολογίες το όχημα της ένταξης σε αγορά εργασίας στη μόρφωση στην εκπαίδευση και στην καλυτέρευση της οικονομικής κατάστασης αυτών των ανθρώπων. Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να γίνουν το μέσο που θα βοηθήσει αυτές τις ομάδες, ειδικά για τις μανάδες, να ωθήσουν τα παιδιά τους στη μόρφωση. Έχουν την αγωνία του μέλλοντος των παιδιών τους. Επίσης μπορεί να τους βοηθήσει να μάθουν τη μητρική τους γλώσσα, όπως και τη γλώσσα του κράτους που μένουν. Οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν αυτοπεποίθηση, βοηθούν τον άνθρωπο να αποκτήσει κοινωνικότητα, εμπειρίες ώστε να του δοθεί η ευκαιρία να αλλάξει τη ζωή του.

Όσον αφορά στις προτάσεις που καταθέσαμε αυτές αφορούν στη διοργάνωση σεμιναρίων για να μάθουν γραφή, γιατί μέσα από τον υπολογιστή διαπιστώσαμε ότι αισθάνθηκαν ότι μπαίνουν στη διαδικασία να βλέπουν τα αποτελέσματα της προσπάθειάς τους. Θα πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη ο τρόπος ζωής τους, η κουλτούρα τους και η δουλειά τους. Θα πρέπει να δημιουργηθούν κανάλια που τους παρέχουν πληροφόρηση, θα πρέπει να γίνουν σύλλογοι γυναικών, που, όπου υπάρχουν, προσφέρουν πολλά για τα μέλη των κοινοτήτων τους, και σίγουρα να διευρυνθούν οι έρευνες που αφορούν μέλη πολυπολιτισμικών κοινωνιών, προκειμένου να μαθαίνουμε ο ένας τον άλλον και να ξεπερνάμε στερεότυπες αντιλήψεις που έχουν διαμορφωθεί όλα αυτά τα χρόνια και πολλές φορές γίνονται αιτία κακών επιλογών».

Α.Π.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.