Βυζαντινο το Λουτρο που αποκαλυφθηκε στο Καστρο της Κομοτηνης

Θεωρείται πως δημιουργήθηκε κατά την εκτεταμένη Βυζαντινή ανακαίνιση που έγινε στο Κάστρο

Στα τέλη της Βυζαντινής περιόδου, και ίσως στο πρώτο μισό του 13^ου αιώνα, ανάγεται το λουτρό που αποκαλύφθηκε στην Νοτιοανατολική εσωτερική πλευρά του Κάστρου της Κομοτηνής, στο πλαίσιο των εργασιών ανάδειξης του από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ροδόπης.

Αυτό τονίστηκε κατά την διάρκεια της παρουσίασης των ανασκαφικών εργασιών στην επιστημονική συνάντηση για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, που έφεραν την υπογραφή των Σ. Ακριβοπούλου, Ά. Αδαμαντίδου, Χ. Αραμπατζή.

Ποια η δομή του Λουτρού

Όπως τόνισε η κ. Ακριβοπούλου στην παρουσίασή της, στα μέσα του 17^ου αιώνα, ο Εβλιγιά Τσελεμπή περιγράφει με ακρίβεια την Κομοτηνή, περιλαμβάνοντας και δύο λουτρά που υπάρχουν εκεί, οι θέσεις των οποίων έχουν εντοπιστεί.

Ένα άγνωστο τρίτο λουτρό εντοπίστηκε το 2015 μέσα στο κάστρο, κατά μήκος της νότιας πλευράς και κοντά στην βοηθητική του είσοδο.

Η αρχική έρευνα αποκάλυψε την δεξαμενή και μέρος του υποκείμενου υπόκαυστου χώρου, ενώ συνεχίστηκε το 2021 και έχει σχεδόν ολοκληρωθεί.

Αποκαλύφθηκαν η εξωτερική στέρνα, και τρία συνεχόμενα διαμερίσματα οργανωμένα παρατακτικά στον άξονα Ανατολής-Δύσης.

Μετά την μεγάλη στέρνα ακολουθεί η θερμαινόμενη δεξαμενή, με διαστάσεις 3,90 επί 1 μέτρο, ο θερμός χώρος, με καμπύλη στους εξωτερικούς τείχους, και ο χλιαρός χώρος, που είναι διπλάσιος της θερμαινόμενης δεξαμενής.

Τα κινητά ευρήματα σχετίζονται με την περίοδο εγκατάλειψης, από την μεταβυζαντινή εποχή αλλά και μετά από αυτή.

Ο χώρος πρέπει να ήταν εμφανής όταν εγκαταστάθηκαν οι Εβραίοι εντός του τείχους, αλλά σίγουρα δεν ήταν σε λειτουργία όταν ο Τσελεμπή επισκέφτηκε την Κομοτηνή, μιας και δεν το αναφέρει.

Η κ. Ακριβοπούλου αναφέρθηκε στα υλικά κατασκευής, και στην δομή του Λουτρού και την κατασκευή του, σημειώνοντας πως παρά το γεγονός ότι τα δάπεδα δεν σώζονται, οι στάθμες των χώρων είναι βέβαιο ότι θα πρέπει να ήταν κλιμακούμενες, με τις δύο στέρνες, που είχαν δάπεδα στο ίδιο επίπεδο, να βρίσκονται ψηλότερα από το δάπεδο του θερμού χώρου, και αυτό ψηλότερα από το δάπεδο του χλιαρού.

Στην υστεροβυζαντινή εποχή ανάγεται το λουτρό

Η χρονολόγηση του λουτρού, σημείωσε η κ. Ακριβοπούλου, δεν μπορεί να βασιστεί σε κινητά ευρήματα που εντοπίστηκαν, παρά μόνο στην τυπολογία και τα υλικά δομής.

Η παρατακτική οργάνωση των χώρων, το εσωτερικό μήκος των 9 μέτρων, οι ιδιαίτερες αίθουσες με καμπύλου τείχους και άλλα στοιχεία υποδεικνύουν πως πρόκειται για ένα λουτρό βυζαντινής περιόδου, μιας και παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες στην τυπολογία, το μέγεθος, τις αναλογίες και την οργάνωση των χώρων με τα πολύ λίγα γνωστά βυζαντινά λουτρά της Ελλάδας, όπως το εκ των υστέρων διπλό στη  οδό Θεοτοκοπούλου Θεσσαλονίκης, και της Σπάρτης, του Δερβενοσάλεσι και της μονής Καισαριανής.

Το λουτρό της Κομοτηνής έχουμε ελαφρά καμπύλους τείχους, στη Θεσσαλονίκη ορθογώνιους και στα άλλα, μάλλον αρχαΐζοντα, σαφώς προβαλλόμενες εξωτερικά κόγχες.

Σε αυτό το σημείο αναφέρθηκε πως στην Ροδόπη, στο Παπίκιο όρος, τρία χιλιόμετρα βόρεια του Μίσχου υπάρχει ακόμα ένα βυζαντινό λουτρό που ανέσκαψε ο Νικόλαος Ζήκος, που είναι ελάχιστα γνωστό, και περιλαμβάνει έξι χώρους παρατακτικά διατεταγμένους σε κάθετο άξονα, με ομοιότητες με αυτό του Κάστρου, εξηγώντας πως ένα έργο σαν το Κάστρο της Κομοτηνής, είναι βέβαιο πως δέχτηκε πολλές επισκευές, και μία τουλάχιστον εκτεταμένη βυζαντινή ανακαίνιση. Στην ανακαίνιση αυτή πρέπει να ενταχθεί και το λουτρό, που εξυπηρετούσε τις ανάγκες των διαβιούντων στο κάστρο, και αν, τόνισε η κ. Ακριβοπούλου, θέλουμε να συνδέσουμε, χωρίς ισχυρά χρονολογικά επιχειρήματα, την ανακαίνιση, και κατ’ επέκταση το λουτρό, με ιστορικά γεγονότα, θα μπορούσε να αποδοθεί στο πρώτο μισό του 13^ου αιώνα, περίοδο έντονης και καταστροφικής στρατιωτικής δραστηριότητας στη γύρω περιοχή, και ειδικά στη Μοσυνούπολη, με αποτέλεσμα την μετατροπή του Κάστρου σε οχυρωμένο οικισμό.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.