Ο Μαρωνειας Μελισσηνος (1914-1921)

Μία άγνωστη στο ευρύ κοινό προσωπικότητα που διακρίθηκε µάλιστα και στα νοµικά γράµµατα και διηκόνησε την Τοπική Εκκλησία της Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας υπήρξε ο ανατολικοθρακιώτης Μητροπολίτης Μαρωνείας Μελισσηνός.
 
Τα περί του βίου αυτού καταγράφει ο επ’ ανηψιά γαµπρός του Θρασύβουλος Πηλείδης (Ειρηνοδίκης Θάσου -και έπειτα συνταξιούχος Δικηγόρος).
 
Σύµφωνα λοιπόν µε τα γραφόµενα του αειµνήστου Πηλείδη, ο µακαριστός Μητροπολίτης Μαρωνείας Μελισσηνός ο Α΄(Χριστοδούλου) εγεννήθη την 21^η Μαρτίου του 1855 στην φηµισµένη και πολυτραγουδισµένη πόλη των Σαράντα Εκκλησιών της Ανατολικής Θράκης.  Η δε ευλαβής οικογένειά του ήταν από τις πλέον φηµισµένες στην περιοχή. 

Ο Μελισσηνός «Διδάκτωρ του Δικαίου» και η ένταξη του στον ιερό κλήρο του Οικουµενικού Πατριαρχείου

Ο αοίδιµος Μελισσηνός αφού περάτωσε την εγκύκλια παιδεία στα ελληνορθόδοξα εκπαιδευτήρια της γενέτειράς του συνέχισε τις περαιτέρω σπουδές του στην πολύφηµη Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή από την οποία όταν απεφοίτησε αριστούχος, επέστρεψε στη γενέτειρά του όπου διετέλεσε για κάποιο χρονικό διάστηµα διδάσκαλος
στα εκεί λειτουργούντα ελληνορθόδοξα εκπαιδευτήρια. Στη συνέχεια, ως ανήσυχο επιστηµονικό και φιλοµαθέστατο πνεύµα που ήταν, ενεγράφη κατόπιν επιτυχών εισαγωγικών εξετάσεων στη Νοµική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου των Αθηνών.
 
Μετά δε την ολοκλήρωση των σπουδών του ανηγορεύθη «Διδάκτωρ του Δικαίου» και για αρκετά έτη εργάστηκε ως µαχόµενος δικηγόρος στην Ανατολική Θράκη. Κατά τη χρονική αυτή περίοδο συνέγραψε αξιόλογα και εν πολλοίς πρωτότυπα ιστοριογεωγραφικού και νοµικού (αστικού δικαίου) περιεχοµένου επιστηµονικά συγγράµµατα, τα οποία καταγράφουµε λεπτοµερώς παρακάτω. Κατά το έτος 1893 και σε ώριµη ηλικία πραγµατοποίησε την παιδιόθεν ενδόµυχη επιθυµία του να ενταχθεί στον ιερό κλήρο του Οικουµενικού Πατριαρχείου. Αρχικά χειροτονήθηκε Διάκονος και µετά από σύντοµο χρονικό διάστηµα πρεσβύτερος, οπότε έλαβε και το οφφίκιο του Αρχιµανδρίτου, υπηρετήσας αρχικώς στην ιστορική Ιερά Μητρόπολη Φιλιππουπόλεως, αρχικώς, και έπειτα συνέχισε την εκκλησιαστική διακονία του στο Πατριαρχείο Αντιοχείας. Άξια µνείας είναι η ιστορική πληροφορία που διασώζει σε σχετική µελέτη του ο αοίδιµος και µεµορφωµένος Μοναχός π. Μωυσής (+2014), σύµφωνα µε τον οποίο, ο Μητροπολίτης Μελισσηνός υπήρξε αδερφός της Ιεράς Μονής Ξηροποτάµου του Αγίου Όρους. 

Ο Μελισσηνός Μητροπολίτης Μαρωνείας

Κατά το έτος 1897, κατόπιν σχετικής εισηγήσεως του Οικουµενικού Πατριάρχου Κωνσταντίνου Ε΄ προς την Ιερά Σύνοδο του Οικουµενικού Πατριαρχείου ο Μελισσηνός εχειροτονήθη Επίσκοπος Παµφίλου και διετέλεσε αρχιερατικώς προϊστάµενος Ταταούλων (Ταταύλα) Κωνσταντινουπόλεως µέχρι και το έτος 1914, οπότε του Μαρωνείας Νικολάου (1902-1914) µετατεθέντος προαγωγικώς στην πρωτόθρονη Μητρόπολη Καισαρείας, εξελέγη εκείνος νέος Μητροπολίτης Μαρωνείας.
 
Όταν όµως εξελέγη ο Μελισσηνός Μητροπολίτης Μαρωνείας η έδρα της Μητροπόλεως, η Κοµοτηνή (τότε Γκιουµουλτζίνα), καθώς και όλη η Θράκη τελούσε υπό την Βουλγαρική κατοχή (1913-1919) και γι’ αυτό ο Μελισσηνός, ουδέποτε εγκατεστάθη στην Κοµοτηνή, αλλά από της εκλογής του (1914) µέχρι και το 1919, οπότε η Θράκη ετέθη υπό διασυµµαχική διοίκηση, διέµενε στη νήσο Θάσο, η οποία µαζί µε την Σαµοθράκη κατά την εποχή εκείνη ανήκαν στην εκ-κλησιαστική δικαιοδοσία της ιστορικής Μητροπόλεως Μαρωνείας.
 
Η παραµονή του Μητροπολίτου Μελισσηνού στη Θάσο, όπου ασκούσε την ποιµαντική και αρχιερατική του µέριµνα, µαρτυρείται και εκ του γεγονότος ότι σ’ έναν διασωθέντα εκκλησιαστικό κώδικα των χωριών Κάστρο και Λιµενάρια φαίνεται ότι στο τέλος κάθε συνεδριάσεως της εφοροδηµογεροντίας και των εκκλησιατικών επιτροπών, κατά την περίοδο 1914-1919, τα πρακτικά υπογράφονται από τον ίδιον τον Μητροπολίτη Μελισσηνό (Θασιακά, 10 (2001) 742-745). 

Η παρουσία του Μητροπολίτου Μελισσηνού στην Κοµοτηνή

Είναι δε χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η µόνη γραπτή µαρτυρία της παρουσίας του Μητροπολίτου Μελισσηνού στην Κοµοτηνή είναι µια ιδιαίτερα συγκινητική αναµνηστική φωτογραφία, η οποία φέρει ηµεροµηνία (16 Δεκεµβρίου 1919), στην οποία εικονίζεται ο ιεράρχης πλαισιωµένος από τα ορφανά παιδιά στην κεντρική είσοδο της Τσανακλείου Αστικής Σχολής Κοµοτηνής, που είχε µετατραπεί την περίοδο εκείνη (1919/1920) σε ορφανοτροφείο.
 
Ο Μητροπολίτης Μελισσηνός παρέµεινε για ελάχιστον χρονικό διάστηµα στην Κοµοτηνή και επειδή ασθένησε, επέστρεψε και πάλι στη Θάσο πλησίον του επ’ ανηψιά γαµπρού του Θρασύβουλου Πηλείδη (τότε Ειρηνοδίκη Θάσου). Λίγο αργότερα απεφάσισε να εγκατασταθεί εφησυχάζων στην πεφιληµένη γενέτειρα γη του, στις Σαράντα Εκκλησιές της Ανατολικής Θράκης πλησίον της χήρας αδελφής του Ευδοξίας. Η υγεία του όµως ήταν ήδη σοβαρά κλονισµένη και τελικώς την 2α Οκτωβρίου του 1921 εκοιµήθη και ετάφη στην λατρευ τή πατρίδα του, όπου πριν από 66 έτη είχε δει για πρώτη φορά το φως της ηµέρας. 

Το συγγραφικό του έργο

Ο Μητροπολίτης Μαρωνείας Μελισσηνός, όπως προαναφέραµε, υπήρξε δεινός συγγραφέας. Τα κυριότερα έργα, τα οποία συνέγραψε και δηµοσίευσε είναι τα εξής: 1) Ιστοριογεωγραφική περιγραφή της Επαρχίας των Σαράντα Εκκλησιών (1881), Σελ. 104. 2) Πρόχειρον Νοµικόν Βιβλίον Α΄ «Τα κωλύµατα του Γάµου» (1889), Σελ. 276. 3) Πρόχειρον Νοµικόν Βιβλίον Β΄ «Η µνηστεία» (1895), Σελ. 176. 4) Η Θράκη και αι Σαράντα Εκκλησίαι. Μετά τινών διοικητι- κών εκκληστιαστικών ζητηµάτων (1897), Σελ. 304. 5). Ο ρυθµός, εν σχέσει προς τον χρόνον και την παρασηµαντικήν της ηµετέρας εκκλησιαστικής µουσικής (1900), Σελ. 32. 6) Η αρµονία εν τη εκτελέσει της Ιεράς ηµών µελωδίας (1902), Σελ. 16. 7) Τυπικόν της νεκρωσίµου ακολουθίας µετά προλεγοµένων και παραρτήµατος (1905), Σελ. 80. 8) Περί Ευδαιµονίας…. Διδακτική οµιλία (1908), Σελ. 32. 9) Τα Ταταύλα (Ιστορία Τατούλων) (1913), Σελ. 352. 10) Πρόχειρον Νοµικόν Βιβλίον Α΄«Τα κωλύµατα του Γάµου». Έκδοσις Β΄ (1938), Σελ. 431. Το τελευταίο αυτό σύγγραµµα λόγω του αιφνιδίου θανάτου του Μητροπολίτου Μελισσηνού παρέµενε σε χειρό- γραφη µορφή και ανέκδοτο µέχρι το έτος 1938, οπότε το εξέδωσε ο επ’ ανηψιά γαµπρός του, τέως δικαστής – Δικηγόρος, σε συνεργασία µε τον Εµµανουήλ Φαρλέκα, πρωτονοτάριο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, κατόπιν σχετικής εγκρίσεως του οικουµενικού Πατριαρχείου και της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Άξιο µνείας είναι το γεγονός ότι προ µικρού χρονικού διαστήµατος ανεκαλύψαµε περί τις 15 ανέκδοτες επιστολές ποικίλου περιεχοµένου του Μελισσηνού ως Μητροπολίτου Μαρωνείας και αυτές πρόκειται λίαν συντόµως να δηµοσιεύσουµε σε επιστηµονικό περιοδικό.
 
Υ.Γ.: Το παρόν άρθρο αφιερούται στον εν Θεσσαλονική συγγενή του αοιδίµου Μητροπολίτου Μαρωνείας Μελισσηνού, κ. Κωνσταντίνο Κεραµεα, Πρόεδρο του κοινωφελούς ιδρύµατος «Χαρίλαος Κεραµεύς» που τόσα πολλά µέχρι και σήµερα έχει προσφέρει στην ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισµού του ευρυτέρου γεωγραφικού χώρου της Θράκης.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.