Μια ιστορικη στιγμη για την Κομοτηνη η εκ νεου εγκατοικηση του Νεστορα Τσανακλη  στη ζωη της γενεθλιας πολης του

Με την αποδοχή, μετά από δώδεκα έτη, από τον Δήμο Κομοτηνής και τον δήμαρχο Γ. Γκαράνη, της δωρεάς της Συλλογής Β. Αϊβαλιώτη για τον ευφυή και διεθνούς φήμης Κομοτηναίο επιχειρηματία

Με τη δημιουργία μοναδικού στην Ελλάδα χώρου, αφιερωμένου στις δράσεις του στο κτίριο που ο ίδιος δώρισε στην ελληνική κοινότητα της πόλης επί οθωμανοκρατίας   

Στο κτίριο που δώρισε στην γενέτειρά του, παίρνοντας τη θέση που του αξίζει στην ιστορία της, θα φιλοξενείται πλέον ο Νέστορας Τσανακλής, μέσα από τη Συλλογή που δώρισε ο κ. Βασίλης Αϊβαλιώτης, και την οποία αποδέχθηκε πρόσφατα ο Δήμος Κομοτηνής.

Με την ευκαιρία αυτής της προσφοράς,  ‒το μεγάλο ταξίδι για την υλοποίηση της οποίας κράτησε πάνω από δέκα χρόνια, ξεκινώντας από την εκδήλωση «Νέστωρ Τσανακλής: Από την Κομοτηνή στην Αίγυπτο και τον κόσμο όλο», που είχαν συνδιοργανώσει ο ΠτΘ, το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΔΠΘ, το ΠΑΚΕΘΡΑ και η ΔΕΚΑΜΑΘ, υπό την αιγίδα του Κυβερνητικού Εκπροσώπου κ. Γιώργου Πεταλωτή, το 2011, κι όπου ο κ. Βασίλης Αϊβαλιώτης είχε καταθέσει δημόσια για πρώτη φορά την πρότασή του αυτή‒, ο Δήμος Κομοτηνής και η ΔΚΕΠΠΑΚ διοργάνωσαν το απόγευμα της Τετάρτης 7 Ιουνίου στον αύλειο χώρο της Τσανακλείου την πρώτη μεγάλη εκδήλωση-αφιέρωμα στον μεγάλο ευεργέτη της Κομοτηνής, Νέστορα Τσανακλή, με τίτλο «ΑντιΔωρο Μνήμης στον Νέστορα Τσανακλή». Κατά τη διάρκειά της τιμήθηκε από τον Δήμαρχο, κ. Γιάννη Γκαράνη, ο δωρητής  της συλλογής αντικειμένων και τεκμηρίων της βιομηχανικής δραστηριότητας  του Ν.Τσανακλή, κ. Αϊβαλιώτης.

Ο δωρητής προσέφερε ως αντίδωρο στο Δήμαρχο Κομοτηνής την αναμνηστική αφίσα που διανεμήθηκε τον Μάιο του 1914 στους προσκεκλημένους των εγκαινίων του Ι.Ν. Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης στο Κάιρο, ο οποίος κατασκευάστηκε με δαπάνες του Νέστορος Τσανακλή, μαζί με ένα σύγχρονο βιβλίο-ντοκουμέντο για την ιστορία του Ναού.

Το πρώτο μέρος της βραδιάς, την οποία άνοιξε και συντόνισε υποδειγματικά η φιλόλογος και αναλαβούσα να διενεργήσει τα αρμόζοντα για τη διοργάνωση και υλοποίησή της κ. Σοφία Μενεσελίδου,  διάνθισε χορωδιακά ο Εύμολπος «Φίλοι Χορωδίας Κομοτηνής», υπό τη διεύθυνση του μαέστρου, Σάκη Βαργεμτζίδη.

Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων: «Να μας αξιώνει ο Θεός να γινόμαστε μιμητές τέτοιων ή ανάλογων έργων»

Ακολούθως την εκδήλωση χαιρέτησε ο Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων, ο οποίος τόνισε πως πρόκειται για μια ιστορική ημέρα για την πόλη και μια οφειλόμενη τιμή για τον μεγάλο αυτό ευεργέτη της πόλης μας, τον οποίο θυμόμαστε κάθε μέρα, μιας και με τη δική του συμβολή φτιάχτηκε και υλοποιήθηκε η Τσανάκλειος.

Θύμισε δε ότι αυτή συνέβη το 1905, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όταν ακόμα υπήρχε ο θεσμός της Δημογεροντίας, με πρόεδρο τον εκάστοτε Μητροπολίτη. Τότε απεφάσισαν, με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Μαρωνείας, Θάσου και Σαμοθράκης Νικόλαο, να ιδρυθεί Αστική Σχολή στην Κομοτηνή, και υπέβαλαν το αίτημα στην Υψηλή Πύλη, χωρίς όμως να έχουν εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση.

Έλαβαν την έγκριση, και μετά από λίγο ο Νέστορας Τσανακλής ήταν εκείνος που ανέλαβε να υλοποιήσει το αίτημα αυτό, με τον Μητροπολίτη Νικόλαο να εισηγείται να γραφεί το όνομά του στους μεγάλους ευεργέτες της πόλης, αλλά και στις 27 Οκτωβρίου, όταν η Εκκλησία γιορτάζει τον Άγιο Νέστορα, να τιμά με δοξολογία τον μεγάλο ευεργέτη.

Ευχήθηκε τέλος να αναπαύει ο Θεός την ψυχή του Νέστορος Τσανακλή, και να μας αξιώνει ο Θεός να γινόμαστε μιμητές τέτοιων ή ανάλογων έργων, ενώ συνεχάρη τη Δημοτική Αρχή για αυτή την εκδήλωση τιμής και μνήμης, καθώς και τον κ. Αϊβαλιώτη, με τον οποίο έχει συνεργαστεί πολλές φορές για θέματα πολιτισμού κατά τη διακονία του στη Μητρόπολη Ξάνθης. «Ξέρω πόσο αγαπάει τον πολιτισμό, ξέρω πόσο αγαπάει την ιστορία της Θράκης και την πνευματική της ανάπτυξη και τον ευχαριστώ για αυτά που θα προσφέρει από το προσωπικό του αρχείο στην Τσανάκλειο Σχολή, τον φυσικό τους χώρο» κατέληξε.

Γιάννης Γκαράνης, Δήμαρχος Κομοτηνής: «Η θύμηση του Τσανακλή οφείλει να ξανάρθει ενεργά στο προσκήνιο – Και μαζί της η Κομοτηνή και το ιστορικό της κέντρο να αναδειχτούν σε χώρο πολιτιστικής και πνευματικής αναφοράς»

«Ο Νέστορας Τσανακλής γεννήθηκε στην Κομοτηνή. Παρά τις επαγγελματικές του ασχολίες, παρά τα πλούτη, παρά τις τιμές και τις διακρίσεις από μέρους του Κράτους που ζούσε, δεν ξέχασε την φτωχή του πατρίδα». Με  αυτήν την αναφορά του αείμνηστου γιατρού Αντωνιάδη στη βιογραφία του Τσανακλή, που δημοσιεύτηκε στη Θρακική Επετηρίδα της χρονιάς του 1985-1986, άνοιξε την ομιλία του ο Δήμαρχος Κομοτηνής κ. Γιάννης Γκαράνης, που μίλησε για τον Νέστορα της Κομοτηνής, «το φτωχό εκείνο παιδί, που είδε το πρώτο φως του ήλιου εδώ, στην πόλη μας και δεν λησμόνησε ποτέ τις ρίζες του».

Αυτός ο ευεργέτης, τόνισε, νοιάστηκε για τον τόπο του και τους ανθρώπους του και επένδυσε χιλιάδες χρυσές λίρες στην εκπαίδευση και στη μόρφωσή τους, μιας και συνειδητοποίησε ότι η πρόοδος μιας περιοχής μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν υπάρχουν υποδομές που θα επιτρέπουν ν’ ανθίσει η γνώση και το πνεύμα, και δεν μετακύλησε τις ευθύνες στη δημογεροντία ή σε άλλους ντόπιους εύπορους της εποχής, αλλά αποφάσισε χωρίς κανέναν δισταγμό ή αμφιβολία να κάνει πράξη της ζωής του το μεγαλείο της φιλοπατρίας.

Για αυτό και επένδυσε ένα τεράστιο χρηματικό ποσό για τη δημιουργία της Αστικής Σχολής, που πιστεύεται πως κόστισε συνολικά 10.000 χρυσές λίρες, ενώ συνέχισε να στέλνει τα απαραίτητα κονδύλια, προκειμένου να καλύπτονται τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης της Σχολής.

Το περίλαμπρο κτήριο στέγασε μεταξύ άλλων την Ιερά Μητρόπολη Μαρωνείας και Θάσου, λειτούργησε ως Ορφανοτροφείο, αλλά και τη Γενική Διοίκηση Θράκης, τη Νομαρχία Ροδόπης και την Πρυτανεία του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.

«Σήμερα στέκει μπροστά μας επιβλητικό, φωτεινό και πανέμορφο με τη νέα του χρήση. Στεγάζει τη Δημοτική μας βιβλιοθήκη, το Μουσείο Καραθεοδωρή και την Πύλη του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Νέες λειτουργίες, που, όμως, έχουν τα θεμέλιά τους στις ιστορικές διαδρομές της Τσανακλείου» σημείωσε, ενός εκπαιδευτικού και μορφωτικού φάρου του τόπου μας.

Ευτυχής συγκυρία στη διαδικασία αναγέννησης και επαναλειτουργίας του κτιρίου η συνάντηση της Δημοτική Αρχής με τον κ. Βασίλη Αϊβαλιώτη, συνταξιούχο λέκτορα της Πολυτεχνικής Σχολής ΔΠΘ, που αγάπησε και θαύμασε τον Νέστορα Τσανακλή όσο και οι Κομοτηναίοι, και συνέλεξε με γνώση και επιστημονική φροντίδα δεκάδες τεκμήρια κι ενθύμια της δραστηριότητάς του, τα οποία χωρίς ενδοιασμό αποφάσισε ολόψυχα και με πλήρη ανιδιοτέλεια να δωρίσει στην πόλη που γέννησε τον μεγάλο Τσανακλή. «Εδώ, στο σπίτι της μνήμης και της προσφοράς του, θα βρίσκονται σε μία μόνιμη έκθεση όλα όσα θα θυμίζουν το μεγαλείο της δράσης του Τσανακλή. Η Κομοτηνή είναι πραγματικά ευγνωμονούσα προς τον Βασίλη Αϊβαλιώτη» τόνισε ο κ. Γκαράνης, μιας και αποφάσισε ότι ο κόπος και οι προσωπικές δαπάνες δεκαετιών ολόκληρων θα βρουν την ωραιότερη δικαίωσή τους στο κτίριο που ανήγειρε κάποτε ο Τσανακλής.

«Τιμή  αρμόζει  σε όλους τους σπουδαίους ανθρώπους, που χωρίς να είναι γεννήματα της πόλης  την ευεργετούν αφιλοκερδώς με μεγαλείο ψυχής»

Τόνισε δε πως, ενώ κατά την εκδήλωση της Τετάρτης του απένειμε μια συμβολική πλακέτα εκτίμησης και σεβασμού, όταν ολοκληρωθεί η έκθεση των τεκμηρίων η πόλη του οφείλει τη μέγιστη τιμή του Επίτιμου Δημότη. 

«Έτσι, όπως αρμόζει σε όλους εκείνους τους σπουδαίους ανθρώπους, που χωρίς να είναι γεννήματά της την ευεργετούν αφιλοκερδώς με μεγαλείο ψυχής» ανέφερε, ενώ μαζί του θα πραγματοποιήσουν το μεγάλο συνέδριο που προγραμματίζει ο Δήμος για τον Νέστορα Τσανακλή, υλοποιώντας την ιδέα του κ. Αϊβαλιώτη να συνδέσουν την πόλη του Τσανακλή με τους Έλληνες καπνοβιομήχανους ανά τους αιώνες, που μεγαλούργησαν κι εξακολουθούν να μεγαλουργούν στην Ελλάδα και στα πέρατα του κόσμου.   

«Η θύμηση του Τσανακλή οφείλει να ξανάρθει ενεργά στο προσκήνιο. Και μαζί της η Κομοτηνή και το ιστορικό της κέντρο να αναδειχτούν σε χώρο πολιτιστικής και πνευματικής αναφοράς» ανέφερε, σε συνεργασία με τους φορείς της περιοχής, με τους οποίους θα τιμούν κάθε χρόνο στις 27 Οκτωβρίου τη μνήμη του, όπως έπραττε σύμπασα η πόλη μέχρι το 1941.

«Βασίλη Αϊβαλιώτη, αγαπημένε φίλε και μεγάλε δωρητή μας, σ’ ευχαριστούμε για όλα. Κυρίως, όμως, που μερίμνησες για τη συλλογή αυτών των τεκμηρίων που τόσα χρόνια μετά αποδεικνύουν στην πράξη το μεγαλείο του πρωτοπόρου αυτού επιχειρηματία, του Κομοτηναίου Νέστορα Τσανακλή» κατέληξε.

Βασίλης Αϊβαλιώτης: «Η αιτία που προσέγγισα συλλεκτικά τον Ν. Τσανακλή ήταν ο θαυμασμός μου για το ελληνικό παροικιακό φαινόμενο στην Αίγυπτο ‒ Η  αξία χρήσης της  Συλλογής μπορεί να αποβεί πολύ σημαντική για την Κομοτηνή»

Ο κ. Αϊβαλιώτης, με το σοφό και λεπτό του  χιούμορ, στη σύντομη ανταπάντησή του ανέφερε τα ακόλουθα περί συλλεκτικής αλλά και τους λόγους  θαυμασμού που τρέφει προς τον κομοτηναίο επιχειρηματία.

 «Μετά από 12 χρόνια μία υπόσχεσή μου προς την Κομοτηνή (Μάιος 2011, Μέγαρο Μουσικής Κομοτηνής, έκθεση και ομιλίες για τον Νέστορα Τσανακλή) πραγματοποιείται επί των ημερών σας» σημείωσε ο κ. Αϊβαλιώτης στη σύντομη ομιλία του.

Τότε είχε δεσμευτεί πως όταν ανακαινιστεί η Τσανάκλειος, η συλλογή θα δωρηθεί στην πόλη για να κοσμήσει το κτίριο.

Ο δωρητής αναφέρθηκε στην ανίατη ασθένεια της «συλλεκτίτιδας» η οποία σε ήπια ή οξεία μορφή συνοδεύει διά βίου εκατομμύρια συνανθρώπων μας ή οργανισμών.

Σε γενικές γραμμές οι ιδιώτες συλλέκτες κατατάσσονται σε τρεις ομάδες:

•τους συλλέκτες-Φαραώ (θέλουν να ταφούν με τις συλλογές τους)

•τους συλλέκτες-παγώνια(η επίδειξη των συλλογών τους αποτελεί πηγή αφάτου ικανοποιήσεως ή/και οιήσεως)

•τους συλλέκτες-σκυταλοδρόμους (στην ώριμη φάση τους παραχωρούν τα αποκτήματά τους σε μακροβιότερους οργανισμούς)

Τα αντικείμενα του πόθου των συλλεκτών δε, όπως εξήγησε, καλύπτουν ένα σχεδόν πλήρες φάσμα κινητών (δεν υπάρχουν συλλέκτες πεδιάδων ή ποταμών…) επί του πλανήτη αντικειμένων περιλαμβανομένων και όλων των μορφών έμβιων (κάποτε) όντων. Από θαλασσινά βοτσαλάκια μέχρι RollsRoyce και από φύλλα φυτών μέχρι απολιθώματα δεινοσαύρων. Γραμματόσημα, νομίσματα και καρτποστάλ κρατούν τις τρεις πρώτες θέσεις.

Αντικείμενα σε σχέση με τον καπνό (tobbaciana στη συλλεκτική ορολογία) θέλγουν πολύ λιγότερους συλλέκτες.

Αιγυπτιώτης Έλλην δεν είμαι. Καπνιστής ουδέποτε υπήρξα. Η αρχική αιτία που προσέγγισα συλλεκτικά τον Νέστορα Τσανακλή ήταν ο θαυμασμός μου για το ελληνικό παροικιακό φαινόμενο στην Αίγυπτο, το σημαντικότερο πιστεύω και από τα μακροβιότερα μεταξύ των ομοίων του» ανέφερε.

Έτσι, ήταν αναπόφευκτη η γνωριμία του με τον Τσανακλή και οι συνεχείς εκπλήξεις για τα χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες αυτού του (νεαρού αρχικά στην Αίγυπτο) Κομοτηναίου που εξελίχθηκε σε κορυφαία παγκοσμίως επιχειρηματική μορφή.

«Η αξία κτήσης της εν προκειμένω συλλογής Τσανακλή είναι μέτρια», σημείωσε, «όμως η συμβολική της αξία είναι μεγαλύτερη, και η αξία χρήσης της μπορεί να αποβεί πολύ σημαντική για την Κομοτηνή».

Δέσμευση και για δεύτερη δωρεά

Στη συνέχεια δε ένα από τα ωραιότερα στοιχεία της βραδιάς ήταν η δεύτερη δέσμευσή του ότι, μετά τη δωρεά των αντικειμένων και τεκμηρίων από τις δράσεις του Νέστορα Τσανακλή, επιθυμία του είναι να ακολουθήσει και δεύτερη δωρεά για τους Αιγυπτιώτες καπνοβιομήχανους.

Συγκεκριμένα, ανέφερε, και πάλι με χιούμορ, απευθυνόμενος στον Δήμαρχο Κομοτηνής: «Χαίρομαι για την ευκαιρία που μου δώσατε να ενταχθώ στους συλλέκτες-σκυταλοδρόμους και σας ευχαριστώ θερμά».

Με τη συλλογή στον χώρο, θα μπορέσουν να γνωρίσουν τον Τσανακλή οι μαθητές αλλά και οι φοιτητές της πόλης, να έρθουν σε επαφή και να ξεκινήσουν να ερευνούν τόσο την ιστορία του, όσο και την ιστορία των Ελλήνων καπνοβιομηχάνων στην Αίγυπτο και το εξωτερικό.

Αναφερόμενος στην πρόθεση του κ. Γκαράνη να αναδειχθεί η Κομοτηνή ως πόλος προβολής της ελληνικής καπνοβιομηχανίας στην Αίγυπτο (ίσως και ευρύτερα), δεσμεύτηκε να παραδώσει την ημέρα που θα γίνει η πρώτη σχετική εκδήλωση, το τμήμα της συλλογής του που αφορά στους Αιγυπτιώτες καπνοβιομήχανους και περί τα 200 σχετικά με τον καπνό βιβλία και τεύχη περιοδικών.

Ωραιότητα Belle Époque

Η εκδήλωση έκλεισε με μουσικό αφιέρωμα στη Ρετρό Ελλάδα με παλιά τραγούδια από τον Δαυίδ Ναχμία στο πιάνο και τον Θάνο Πολύδωρα και τη Ρένα Στρούλιου στο τραγούδι.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.