Η «ασημη» οψη της «Ιλιαδας»

Την πιο όμορφη αναδιήγηση της «Ιλιάδας» από την πλευρά του «άσημου» και «ασήμαντου» Πατρόκλου προσφέρει η ειδικευμένη στις κλασικές ελληνικές σπουδές συγγραφέας Madeline Miller στο βιβλίο της με τίτλο «Το τραγούδι του Αχιλλέα».

Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2013 και γνώρισε –δικαίως– μεγάλη επιτυχία. Σήμερα επανεκδίδεται από τις εκδόσεις Διόπτρα σε μία επετειακή έκδοση, η οποία περιλαμβάνει στο τέλος του βιβλίου και το διήγημα «Γαλάτεια» της συγγραφέως, αλλά και μία συνέντευξή της σχετικά με το έργο της. Ακόμη παρατίθεται  ένας κατατοπιστικός οδηγός ανάγνωσης για το μυθιστόρημα, αλλά και το πρώτο κεφάλαιο από ένα άλλο μυθιστόρημα της συγγραφέως σχετικά με την Ελληνική Μυθολογία, την «Κίρκη».

Εύλογα πάντως αναρωτιέται κανείς για ποιον λόγο να μπει στον κόπο να διαβάσει μία ιστορία τόσο γνωστή από την Ελληνική Μυθολογία, το τέλος της οποίας γνωρίζουμε όλοι. Γιατί επομένως γνώρισε τέτοια επιτυχία το βιβλίο αυτό και πώς καταφέρνει να καθηλώνει τους αναγνώστες;

—Φταίει άραγε ο διάχυτος ερωτισμός που περιέχει κάθε φράση της συγγραφέως η οποία αναφέρεται στον θρυλικό Αχιλλέα;

—Μήπως το γεγονός ότι προσφέρεται η γνωστή ιστορία από την πλευρά του Πατρόκλου, του «δεύτερου» της ιστορίας αυτής;

—Οι συναρπαστικές περιγραφές της Miller;

—Η εξαιρετικά καλοδουλεμένη και καθηλωτική γραφή της σε συνδυασμό με την έξοχη μετάφραση;

—Ή μήπως φταίει η έξοχη απεικόνιση των συναισθημάτων των ηρώων;

Όλοι οι παραπάνω λόγοι έχουν συντελέσει, αναντίρρητα, στην επιτυχία του βιβλίου, θεωρώ όμως ότι ο πιο σημαντικός από αυτούς είναι η πλευρά που επέλεξε η συγγραφέας προκειμένου να αφηγηθεί τα γνωστά σε όλους μας γεγονότα. Η επιλογή του Πατρόκλου για αυτόν τον σκοπό επομένως πρέπει να θεωρηθεί κάτι παραπάνω από επιτυχημένη. Άνθρωποι που οι γύρω τους έχουν την τάση να τους αγνοούν εύκολα, ενδεχομένως, θα νιώσουν έντονη ταύτιση με την ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση του Πατρόκλου, μιας χρυσής και ταπεινής μετριότητας σε σχέση με τον ολόλαμπρο και τρανό Αχιλλέα. Στο αντιθετικό αυτό ζεύγος των δύο αυτών ανδρών και στον τρόπο με τον οποίο η Miller το προβάλλει είναι κάτι που εξηγεί την επιτυχία του βιβλίου.

Η συγγραφέας δεν μένει μονάχα στα γεγονότα της «Ιλιάδας», της πολιορκίας δηλαδή της Τροίας από τους Έλληνες. Αντιθέτως, αφιερώνει μεγάλο μέρος της δικής της διήγησης στα παιδικά χρόνια του Πατρόκλου και του Αχιλλέα, δηλαδή στη γνωριμία τους, στην εξορία του Πατρόκλου στη Φθία, στη μαθητεία τους κοντά στον κένταυρο Χείρωνα και στην παραμονή τους στη Σκύρο πριν από την έναρξη του Τρωικού Πολέμου. Αναμφίβολα, θέλει να δώσει βάση στη μεταξύ τους ερωτική σχέση και το καταφέρνει, χωρίς όμως να υποτιμά τους υπόλοιπους ήρωες και τα γεγονότα του βιβλίου της. Η Θέτιδα, η θεά μητέρα του Αχιλλέα, εμφανίζεται πολλές φορές στις σελίδες του βιβλίου και παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της υπόθεσης. 

Από την άλλη, κάποια πρόσωπα, όπως η Ωραία Ελένη, η συγγραφέας επιλέγει να μην τα εμφανίσει καθόλου στο βιβλίο της, αλλά να κάνει μονάχα σε έμμεση αναφορά σε αυτά. 

Όσο για την περίφημη «αχίλλειο πτέρνα», αυτή δεν την παραδέχεται ως ομηρικό μύθο, αφού αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη στο σώμα του ομηρικού κειμένου. Ο Αχιλλέας δεν ήταν θεός, αλλά ημίθεος, και από αυτήν την άποψη θνητός όπως όλοι μας, οπότε θα πέθαινε αν ένα βέλος τον έβρισκε απευθείας στην καρδιά, όπως και συνέβη σύμφωνα με την πρωτότυπη εκδοχή της ιστορίας. Κατά τα άλλα οι περισσότερες πτυχές της ιστορίας αποδίδονται όπως εμείς τις γνωρίζουμε.

Όποιος λοιπόν δεν έχει γνωρίσει τους ήρωες της «Ιλιάδας» μέσα από την πένα της  Miller, έχει πολλούς καλούς λόγους για να το κάνει, αφού «Το τραγούδι του Αχιλλέα» είναι ένα βιβλίο στο οποίο αξίζει να αφιερώσουμε  τον χρόνο μας.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.