Πετρελαιο με 20 δολαρια το βαρελι…

Γράφει ο Δημήτρης Καραγκιόζης*

Από την αρχή του έτους παρατηρείται μία σημαντική πτώση της τιμής του πετρελαίου, η οποία από τα 61 δολάρια στα τέλη του 2019, έφτασε μέχρι και τα 20 δολάρια το βαρέλι τον Μάρτιο του 2020. Αυτή η σημαντική πτώση της τάξης του 65%, έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες αλλά και στις βιομηχανίες του κλάδου. Η κατρακύλα της διεθνούς τιμής του πετρελαίου ξεκίνησε από τον πόλεμο τιμών ανάμεσα στην Σαουδική Αραβία και την Ρωσία αλλά επιταχύνθηκε με την μείωση της ζήτησης λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.
           
Η παγκόσμια ημερήσια κατανάλωση ήταν στα 100 εκατομμύρια βαρέλια (προ της πανδημίας), εκ των οποίων τα 19 εκατ. βαρέλια καταναλώνονται στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και τα 13 εκατ. στην Κίνα. Οι διεθνείς οργανισμοί πλέον αναμένουν ότι η κατανάλωση θα μειωθεί από 12 έως 20 εκατ. βαρέλια, γεγονός το οποίο θα δημιουργήσει σοβαρά χρηματοοικονομικά προβλήματα στον κλάδο και όχι μόνο. Στις μεγάλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία, ο κρατικός προϋπολογισμός στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου. Οι χώρες αυτές έχουν σημαντικά συναλλαγματικά αποθέματα προκειμένου να εξυπηρετήσουν τις δαπάνες του ετήσιου προϋπολογισμού τους, αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι για πόσο χρονικό διάστημα φτάνουν τα αποθέματα αυτά για να καλύψουν τις δημοσιονομικές δαπάνες. 
 

Επίσης ένα πολύ σημαντικό θέμα είναι, ότι ακόμα και αν η ημερήσια κατανάλωση επανέλθει στα 100 εκατομμύρια βαρέλια, με την τρέχουσα διεθνή τιμή, είναι πιθανό να δημιουργηθούν προβλήματα στην παραγωγή.  Η εξόρυξη πετρελαίου δεν έχει το ίδιο κόστος για όλες τις επιχειρήσεις του κλάδου. Για παράδειγμα το κόστος ανά βαρέλι της Saudi Aramco (εταιρεία της Σαουδικής Αραβίας στην οποία συμμετέχει με πλειοψηφικό πακέτο το κράτος) είναι το χαμηλότερο παγκοσμίως φτάνοντας τα 8,98 δολάρια την στιγμή που στις διεθνείς αγορές πωλείται την τρέχουσα περίοδο μεταξύ 20-25 δολαρίων.  Για την Petrobras και την Exxon Mobil όμως, η άντληση πετρελαίου στα χωρικά ύδατα της Βραζιλίας κοστίζει 40 δολάρια το βαρέλι λόγω του ότι τα υποθαλάσσια κοιτάσματα βρίσκονται σε βάθος 1.900 με 2.400 μέτρα. Αν η διεθνής τιμή του πετρελαίου μείνει επί μακρόν στα τρέχοντα επίπεδα πολλές εταιρείες θα περικόψουν την παραγωγής τους και τα έξοδα τους προκειμένου να επιβιώσουν. Στον κλάδο απασχολούνται περίπου 4 εκατομμύρια εργαζόμενοι ενώ έμμεσα εξαρτώνται δεκαπλάσιες θέσεις εργασίες σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας (ILO). 
           
Η περικοπή της παραγωγής ενδεχομένως να δημιουργήσει προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα ενώ η παρατεταμένη μειωμένη ζήτηση θα επηρεάσει και τον ναυτιλιακό κλάδο καθώς θα μειωθούν οι διακινούμενες ποσότητες και κατ’ επέκταση τα ναύλα θα πάρουν την κατιούσα. Σημαντικές ζημιές καταγράφονται ήδη στις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές καθώς οι μετοχές του κλάδου όπως η Exxon Mobil και η Shell έχουν απολέσει τουλάχιστον τα 2/3 της χρηματιστηριακής τους αξίας. Αυτό σημαίνει υψηλές απώλειες για μεγάλο αριθμό funds τα οποία έχουν επενδύσει κεφάλαια δικά τους αλλά και των πελατών τους. Ανάμεσα σε αυτά τα funds υπάρχει και μια ιδιαίτερη κατηγορία, που είναι τα pension funds (συνταξιοδοτικά κεφάλαια) τα οποία επενδύουν τις εισφορές των εργαζομένων στις διεθνείς κεφαλαιαγορές και χρηματαγορές. Τα pension funds παραδοσιακά επενδύουν στον πετρελαϊκό κλάδο καθ’ ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις την τελευταία 20ετία δίνουν υψηλές μερισματικές αποδόσεις.
           
Κλείνοντας θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η μακροχρόνια παραμονή της τιμής στα επίπεδα των 20 δολαρίων ενδεχομένως να καταστήσει ασύμφορη και την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Βλέποντας την μεγάλη εικόνα της ενεργειακής αγοράς, μπορεί να βιώνουμε και μια τεκτονική αλλαγή, που θα σημαίνει το τέλος της πετρελαϊκής εποχής όπως την γνωρίζαμε, καθ’ ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειες κερδίζουν συνεχώς έδαφος ενώ παράλληλα τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου καλύπτουν τις ανάγκες της ανθρωπότητας μέχρι το 2047.      
 
*Ο Δημήτρης Καραγκιόζης είναι οικονομολόγος

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.