Μικρες, αλλα μεγαλης κοινωνικης αξιας, ΝΙΚΕΣ

Με αφορμή τα τεκταινόμενα σε μουσουλμανικό νεκροταφείο της περιοχής Αβδήρων

Τα προχωρήματα του πολιτισμού προς τον εξανθρωπισμό του είναι σίγουρο ότι δεν προχωρούν με βήμα ταχύ. Οι πόλεμοι είναι εξάλλου βασική συνιστώσα της ιστορίας των ισχυρών. Αυτών των ισχυρών απλήστων που αν είχε η γη τσιγκέλια θα την πουλούσαν για μεγαλύτερο κέρδος. Αυτών που κανοναρχούν τις τύχες της γης κι ό,τι πρεσβεύουν και σ’ ό,τι θύουν είναι το χρήμα και ο πλουτισμός. Ο όσο το δυνατόν μεγαλύτερος πλουτισμός.

Ετσι, στον τόπο που ζούμε τώρα, στην ελληνική Θράκη, πολλές οι κυριαρχίες που τον ενέγραψαν, πολλές οι αυτοκρατορίες που πέρασαν: αρχαία θρακική- ελληνική-ελληνιστική, ρωμαϊκή, βυζαντινή, οθωμανική, κι όλες αυτές επί των ανθρώπων κανοναρχούσαν∙ των ανθρώπων που ήταν πάντοτε μικροί μεν, αλλά έμφορτοι ιδεών και δημιουργικότητας, πραγματικοί φορείς ενός εθιμικού πολιτισμού  που θεμελίωνε τις μικρές τους κοινωνίες. Κοινωνίες επιβίωσης, εργατικές, πολύμοχθες, σε ισορροπία με τη φύση, τον χρόνο, το ολίγιστον, κοινωνίες πολυπληθείς αλλ’ αόρατες σχεδόν για τους μεγάλους επικυριάρχους, ορατές όμως πάντοτε για τον οικονομικό πλουτισμό τους, με τη φορολόγιση κάθε δραστηριότητας και κάθε παραγωγής.

Όλους αυτούς τους αιώνες αυτοί οι μικροί άνθρωποι των αυτοκρατοριών είχαν πάντοτε στήριγμα την καταφυγή στο Ιερό, στον Θεό, και γύρω από την ύπαρξή του και τη λατρεία του θεμελίωναν τη ζωή τους, είτε ήταν χριστιανοί είτε ήταν μουσουλμάνοι είτε… είτε…

Φτιάχνοντας ιερά, μνημεία αφιερωμένα στη χάρη τους, όπως ο Παρθενώνας, η Αγιά Σοφιά, το Σελιμιγιέ της Αδριανούπολης, το Ιμαρέτ της Κομοτηνής, εκ των οποίων τα δυο η Αγιά Σοφιά και το Ιμαρέτ της Κομοτηνής φέρονται ότι κτίστηκαν  επί παλαιοτέρων ναών, αφού η οριοθέτηση ενός χώρου ως ιερού, παρά τις πολιτισμικές αλλαγές που επέφεραν  οι κάθε λογής επικυρίαρχοι,  εξακολούθησε σε πολλές περιπτώσεις να διατηρεί  το  πρότερον της  ιερότητάς του.  Το Ιμαρέτ της Κομοτηνής θεωρείται έτσι ότι κτίστηκε  επί παλαιού Βυζαντινού Ναού, ή, όπως θρυλείται, στη θέση του παρεκκλησίου της Αγίας Παρασκευής προϋπήρχε ναός αφιερωμένος στη θεά Αφροδίτη.

Οι  Οθωμανοί τώρα, σύμφωνα με την ιστορία  και πριν τη δημιουργία των εθνικών κρατών, είχαν μακρά παρουσία και στον χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης, στον χώρο των Βαλκανίων, και φυσικά και στην περιοχή της μείζονος Θράκης, συμβιώνοντας με τις άλλες πληθυσμιακές, θρησκευτικές ομάδες. Κι είναι γνωστό ότι δυο τουλάχιστον από τις μονοθεϊστικές θρησκείες που λόγω βιώματος γνωρίζουμε, η χριστιανική και η μουσουλμανική, έχουν  συγκροτημένες τελετουργίες για την αποχώρηση ενός ανθρώπου από τη ζωή και την ταφή του. Και οι δυο ενταφιάζουν τους νεκρούς, άρα δημιουργούν νεκροταφεία –κοιμητήρια–, τα οποία είναι εξ υπαρχής ιεροί τόποι, άρα σεβαστοί. Και όχι μόνον.

Μια και με το πέρασμα των χρόνων,  όπως αναφέρει ο Καθηγητής κ. Αγγελος Παληκίδης, –πρώτος σήμερα που ως επιστήμονας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης δημόσια υπενθυμίζει με τη γνωστοποίηση διάλυσης μουσουλμανικού νεκροταφείου στην περιοχή των Αβδήρων τις υποχρεώσεις μας ως ευρωπαίων πολιτών απέναντι στο σύνολο της πολιτισμικής ιστορίας του τόπου μας–,

μια και με το πέρασμα των χρόνων,  όπως ο Καθηγητής  αναφέρει,  τα « “μνήματα”   γίνονται “μνημεία”, τόποι επίσκεψης, μελέτης και εκπαίδευσης», αφού «η εγκατάλειψη ενός νεκροταφείου από την ώρα που έπαψαν να τελούνται ταφές σε αυτό, σε καμιά περίπτωση δεν απομειώνει τη σημασία του ούτε δικαιολογεί την καταστροφή του. Αντίθετα, σηματοδοτεί ή τουλάχιστον οφείλει να σηματοδοτεί τη μετάβαση του χώρου από την περίοδο της  λειτουργικότητας σε μια νέα, αυτήν της ιστορικότητας».

Μια καταστροφή που στερεί όντως την περιοχή από τεκμήρια του παρελθόντος, και το ισχυριζόμαστε αυτό   με βάση την εμπειρία μας για τη χρησιμότητα σήμερα του Δημοτικού Κοιμητηρίου της πόλης μας που ήταν συντελεστικός παράγοντας τεκμηρίωσης- βασική πηγή της ιστορίας της Κομοτηνής, για τη δημιουργία τού  αφιερωματικού τόμου των Εκατόχρονων της Ενσωμάτωσης της Δυτικής Θράκης στον εθνικό κορμό  «Διαβάζοντας την πόλη: Κουμουτζηνά,  Γκιουμουλτζίνα,  Κομοτηνή  –Πρόσωπα και Κείμενα».

Όσο για το παρόν σε μια μοναδική πολυπολιτισμική Θράκη, εν ειρήνη συμβιώσα και υποδειγματική στην καθημερινότητα της διαβίωσης, είναι δυνατόν ακόμη σήμερα να χρειάζεται αγώνα το αυτονόητο; Ότι η πλούσια και μοναδική πολιτισμική ιστορία του τόπου μας  από την ισοπέδωση της Συναγωγής Κομοτηνής, που είναι το τελευταίο μνημείο που χάθηκε, οι Θρακιώτες, οι Κομοτηναίοι  με τη συνδρομή και την παρρησία πλέον μελών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου δεν θα επιτρέψουν ποτέ ξανά καταστροφή  της παραμικρής ψηφίδας από το παζλ της ιστορίας της Θράκης.

Ο εξευρωπαϊσμός, εκσυγχρονισμός, της χώρας μας εξάλλου, αυτό ακριβώς σημαίνει, ότι καταφέραμε να αποδεχτούμε και να προστατεύσουμε την ιστορία του τόπου μας, το ΣΥΝΟΛΟ της ιστορίας του τόπου μας.

Υ.γ.: Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα μεγάλη είναι η προσμονή μας για την ολοκλήρωση των εργασιών του Τζαμιού του Βιαγαζήτ  Διδυμοτείχου μετά την πυρκαγιά,  και της περαιτέρω ανάδειξης των διασήμων τεκέδων της Θράκης,  μεταξύ των οποίων κι αυτός του Κιουτουκλού Μπαμπά στην Ξάνθη, που άλλαξε πολλές φορές  θεούς και πιστούς στο πέρασμα των χρόνων. Τ.Β.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.