Η συμβολη της κοινωνικης εργασιας στην αντιμετωπιση του ρατσισμου

Οι Φωτεινή Κουτρουμανίδου και Φωτούλα Ζήση, ασκούμενες φοιτήτριες στο Κέντρο Νεολαίας και Εθελοντισμού “Exagono” γράφουν με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Εργασίας  που γιορτάζεται κάθε τρίτη Τρίτη του Μάρτη, φέτος στις 15 Μαρτίου, και την Παγκόσμια Ημέρα κατά Ρατσισμού στις 21 Μαρτίου, η Φωτούλα Ζήση και η Φωτεινή Κουτρουμανίδου, ως ασκούμενες φοιτήτριες του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του ΔΠΘ στο Κέντρο Νεολαίας και Εθελοντισμού – Εξάγωνο δράττουν την ευκαιρία να πραγματευτούν τον ρόλο της Κοινωνικής Εργασίας στην εξάλειψη των ρατσιστικών αντιλήψεων και συμπεριφορών και την εδραίωση της κοινωνικής Δικαιοσύνης.

Η Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Εργασίας γιορτάζεται κάθε χρόνο την τρίτη Τρίτη του μηνός Μαρτίου (φέτος στις 15 Μαρτίου 2022), με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κοινωνικών Λειτουργών (IFSW). Η Κοινωνική Εργασία είναι εφαρμοσμένο επάγγελμα, αλλά και ακαδημαϊκό πεδίο που προωθεί την κοινωνική αλλαγή και ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την ενδυνάμωση και απελευθέρωση των ανθρώπων. Οι αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της συλλογικής ευθύνης και του σεβασμού της διαφορετικότητας είναι κεντρικές στην κοινωνική εργασία, η οποία θεμελιώνεται από τις θεωρίες της κοινωνικής εργασίας, των κοινωνικών επιστημών, των ανθρωπιστικών επιστημών και τη γηγενή γνώση και συνδέει ανθρώπους και δομές για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής αλλά και να ενισχύσει την ευημερία τους (Ο ορισμός για την Κοινωνική Εργασία όπως αποφασίστηκε από την Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κοινωνικών Λειτουργών του Ιουλίου 2014).

Η καθιέρωση της 21η Μαρτίου ως παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού δίνει την ευκαιρία να γίνει σύνδεση της κοινωνικής εργασίας με την αντιμετώπιση του ρατσισμού. Η κοινωνική εργασία μάχεται τον ρατσισμό οποιασδήποτε μορφής από όπου και αν προέρχεται.  Εξ ορισμού ο χαρακτήρας, οι αρχές αλλά και η θέση των κοινωνικών λειτουργών που εργάζονται με τις πλέον ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, απαιτεί μία πρακτική που θα είναι αδιαπραγμάτευτα σε σύγκρουση με το ρατσισμό και τις διακρίσεις. Κάτω από αυτές τις συνθήκες η πρακτική της κοινωνικής εργασίας προσανατολίζεται στην αποκάλυψη της φύσης, του χαρακτήρα και των αποτελεσμάτων της ρατσιστικής βίας και των διακρίσεων. Παράλληλα αξιοποιεί πρακτικές για τον εντοπισμό και την άμβλυνση  των αιτιών της ανάπτυξης του ρατσισμού.

Τέλος, παίρνει θέση,  μάχεται και υποστηρίζει τα άτομα  και τις ομάδες που δέχονται τη βία, την  καταπίεση και τη διάκριση ως αποτέλεσμα ρατσιστικών ιδεολογιών, στερεοτύπων και προκαταλήψεων σχετικά με το φύλο, τη φυλή, την καταγωγή και τον σεξουαλικό προσανατολισμό.

Πιο συγκεκριμένα,  οι κοινωνικοί λειτουργοί  είναι σημαντικό να ενισχύουν με κάθε δυνατό τρόπο την κάλυψη των άμεσων και πιεστικών αναγκών των εξυπηρετούμενων και να επιδιώκεται η παράλληλη συνηγορία και υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους ανατρέποντας τις δομικές αιτίες των κοινωνικών προβλημάτων. Επίσης, οι εργαζόμενοι σε υπηρεσίες κοινωνικοί λειτουργοί είναι σημαντικό να δίνουν στα περιστατικά ρατσισμού που αντιμετωπίζουν, τη δέουσα σημασία και όχι να τα αποδίδουν σε συνθήκες ευρύτερης οικονομικής κρίσης (όπως περικοπή βοηθημάτων σε μετανάστες, προνοιακή βοήθεια σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες). Προς την κατεύθυνση αυτή στόχος των Κοινωνικών Λειτουργών είναι ο προσανατολισμός προς την υπεύθυνη λήψη των αποφάσεων λαμβάνοντας τα πιθανά δεοντολογικά διλήμματα που προκύπτουν κατά την πρακτική εφαρμογή της κοινωνικής εργασίας. Δεοντολογικά διλήμματα προκύπτουν όταν οι πολιτικές ή πρακτικές του φορέα/ οργάνωσης που πρέπει να εφαρμοστούν έρχονται σε σύγκρουση με τις αρχές που πρεσβεύει η κοινωνική εργασία. Τέλος οι επαγγελματίες κατευθύνονται  προς την άσκηση του λειτουργήματος τους με τρόπο αλληλέγγυο ώστε να αντιπαλεύουν τον κοινωνικό αποκλεισμό και τον στιγματισμό αποβλέποντας σε μια κοινωνία που τους εντάσσει όλους.

Εν κατακλείδι, η κοινωνική εργασία υπερασπίζεται τα δικαιώματα των καταπιεσμένων και ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού έχοντας ως κύριο στόχο την κοινωνική δικαιοσύνη και την αντιμετώπιση  των ρατσιστικών ιδεολογιών και συμπεριφορών. Για αυτό το λόγο κρίνεται αδήριτη ανάγκη οι  κοινωνικοί λειτουργοί να εμφορούνται από τις αρχές και τις αξίες που εξ ορισμού διέπουν την κοινωνική εργασία.

Πηγές

https://www.skle.gr/index.php/el/2015-01-15-06-55-22/2015-01-15-06-57-24 (Τελευταία πρόσβαση στις 09/03/2022)

https://socialworkaction.wordpress.com/2012/09/10/%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%81%CE%B1%CF%84%CF%83%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CF%83%CE%B5/ (Τελευταία πρόσβαση στις 10/03/2022)

Ιωακειμίδης, Β. (2012). Κοινωνική Εργασία για την Κοινωνική Δικαιοσύνη:  Ριζοσπαστική και Κριτική θεωρία, Πρακτική, Παραδείγματα. Αθήνα: Ίων

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.