Αξιωμα, Νομος. Το περι Λογικης αισθημα

Όταν θέλουμε να χτίσουμε ένα λογικό οικοδόμημα, μια λογική δομή, πρέπει να γνωρίζουμε σαφώς τα πρωτογενή υλικά. Ας τα πούμε σημεία ενός επιπέδου, οι άνθρωποι μιας κοινωνίας με τις δραστηριότητές τους, τα αντικείμενα μιας επιχείρησης με το κόστος τους κλπ. Μετά, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε πώς συνδέονται αυτά τα υλικά κι αυτό γίνεται με τα «αξιώματα». «Αξίωμα» είναι μια πρόταση την οποία ‘θεωρούμε’ ως αληθινή. Δηλαδή, συμφωνούμε ότι είναι αληθινή και πάνω σε αυτή την αλήθεια θα ακολουθήσει η συζήτησή μας. Αξίωμα επομένως είναι μια πρόταση που εμείς θέτουμε ως σύμβαση, τη θεωρούμε, δηλαδή, αληθινή προκειμένου να χτίσουμε μια συγκεκριμένη λογική δομή. Εμείς, λοιπόν, την ορίζουμε ως αληθινή και λέμε, για παράδειγμα, 1+1=2 ή 1+1=1 ή 1+1=0. Στη γνωστή Γεωμετρία παίρνουμε ως αξίωμα ότι η ευθεία είναι ο συντομότερος δρόμος. Είναι αξίωμα βολικό, δηλαδή αληθινό, για σχετικά μικρές αποστάσεις. Όμως αν μετράμε μεγάλες αποστάσεις πάνω στη Γη αυτό δεν μπορούμε να το θεωρήσουμε ως αληθινό, δεν είναι βολικό. Δεν είναι ‘βολικό’ να πάμε Αθήνα-Τόκιο με ευθεία γραμμή, τρυπώντας δηλαδή την Γη! Άρα εκεί θα πάρουμε άλλα αξιώματα, θα θέσουμε άλλες συμβάσεις, βολικότερες. Η ταχύτητα που μετράμε τις μικρές αποστάσεις υπακούει στους δικούς της κανόνες, όμως αν έχουμε τεράστιες αποστάσεις τότε ο Αϊνστάιν μας δίνει άλλο νόμο-αξίωμα της φυσικής και η ταχύτητα γίνεται σταθερή! Εδώ πρέπει να παρατηρήσουμε ότι τα αξιώματα που επιλέγουμε δεν πρέπει να οδηγούν σε λογικές αντιφάσεις. Επομένως, πρέπει να είμαστε φειδωλοί στην αποδοχή των αξιωμάτων. Στην Ευκλείδεια Γεωμετρία ο Ευκλείδης, ως ευγενής μαθηματικός, ονόμασε το βασικό του Αξίωμα «Αίτημα», που πάει να πει δεν ‘αξιώνει’ να το δεχτούμε ως αληθινό αλλά μας ζητά (αιτείται) να το θεωρήσουμε αληθινό και αφού το θεωρήσουμε έτσι, τότε μπορούμε να διαβάσουμε τη Γεωμετρία του!

Η λογική, δηλαδή η οικοδόμηση, αρχίζει μετά την επιλογή-αποδοχή των αξιωμάτων. Εκεί απαιτείται εμπειρία, μαεστρία, ικανότητα αλλά πάντα με τα δεδομένα υλικά και τα επιλεγμένα αξιώματα. Τα οικοδομήματα βέβαια είναι αυτά που χρησιμοποιούμε ή όχι, τα θαυμάζουμε, τα ελέγχουμε, τα κριτικάρουμε, τα αξιολογούμε.

Επανερχόμαστε στην επιλογή των αξιωμάτων, στη Νομική Επιστήμη, στο Δίκαιο:

Ίσως πολλοί δεν συνειδητοποίησαν ότι η Νομική είναι μια Μαθηματική Επιστήμη, ή τουλάχιστο προσπαθεί να μαθηματικοποιηθεί. Ας δούμε απλά ότι ο κάθε ‘νόμος’ είναι ένα αξίωμα. Μόνο που στη Νομική έχουμε πολλά αξιώματα και ως γνωστόν «το πολύ δεν ωφελεί». Οι αποφάσεις δικαστηρίων λαμβάνονται με λογικές συνεπαγωγές οι οποίες όμως στηρίζονται στα αυθαίρετα αξιώματα. Η επιλογή των νόμων(=αξιωμάτων) είναι εντελώς αυθαίρετοι, άσχετα με την επιχειρηματολογία ψήφισής τους. Έτσι ψηφίζεται η θανατική ποινή την οποία αλλάζουμε σε ισόβια, αν θέλουμε για παράδειγμα να μπούμε στην ΕΕ. Γι’ αυτό ‘νόμος’ είναι η επιλογή κυρώσεων της ΕΕ στη Ρωσία όπως ‘νόμος’ είναι και το κλείσιμο της στρόφιγγας του φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Όσον αφορά τώρα τους νόμους περί φορολογίας: φανταστείτε οι κλίμακες φορολόγησης να αυξάνουν και να καταλήγουν στο 100% δηλαδή όλα τα κέρδη από ένα σημείο και μετά να θεωρούνται υπερκέρδη και όλα να πηγαίνουν στο κράτος… «Δίκαιος» δεν ακούγεται;

Τελευταία, κυκλοφορεί η έκφραση «το περί δικαίου αίσθημα». Τί λέτε να σημαίνει αυτή; Μα ακριβώς διαπιστώνουμε ότι κάτι δεν πάει καλά με την επιλογή των νόμων. Το περί δικαίου αίσθημα προηγείται της νομοθεσίας επομένως υποδεικνύει αλλαγές. Μια ευνομούμενη κοινωνία, είναι λοιπόν, αυτή που προσαρμόζει τους νόμους ΚΑΙ κατόπιν των επιταγών του περί δικαίου αισθήματος! Αυτή η προσαρμογή μπορεί να γίνει και με πλάγιο τρόπο λέγοντας: όταν λέμε ισόβια εννοούμε ισόβια! Αλλά και πιο ξεκάθαρα: Όταν βλέπουμε αύξηση των αδέσποτων τότε το ‘περί δικαίου αίσθημα’ υπαγορεύει την εισαγωγή του νόμου περί στείρωσης! Αν ο αριθμός των ανδρών είναι 10-πλάσιος του αριθμού των γυναικών τότε δεν πρέπει να σκεφτούμε την πολυγαμία των γυναικών; Καταλήγοντας, αν οι παιδεραστές είναι ατιμώρητοι, οι γυναικοκτονίες πολλαπλασιάζονται, οι έμποροι ναρκωτικών κυκλοφορούν ελεύθεροι, η ενδοοικογενειακή βία κάνει θραύση, κλπ, τί φταίει το «περί δικαίου αίσθημα»; Είναι απλά «το περί Λογικής αίσθημα».

*Ο Θωμάς Βουγιουκλής είναι Ομότιμος Καθηγητής Μαθηματικών

(Το άρθρο προδημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Εμπρός» της Ξάνθης)

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.