«Διεθνης Τρομοκρατια: Προλαμβανοντας τον «απολυτο εχθρο»;»

Ένα ενδιαφέρον σεμινάριο με θέμα «Διεθνής Τρομοκρατία: Προλαμβάνοντας τον «απόλυτο εχθρό»;», διοργάνωσε την περασμένη Παρασκευή το παράρτημα Κομοτηνής του δικτύου ELSA. Το δίκτυο της ELSA είναι η μεγαλύτερη ανεξάρτητη ένωση φοιτητών Νομικής και νέων δικηγόρων παγκοσμίως, με παρουσία σε περισσότερα από 220 πανεπιστήμια σε 44 χώρες ανά την Ευρώπη, και απαριθμεί 30.000 και πλέον μέλη. Στις ακαδημαϊκές της δραστηριότητες συμπεριλαμβάνονται διαγωνισμοί νομικού δοκιμίου, εικονικές δίκες, δημοσιεύσεις, ομάδες νομικής έρευνας και γενικότερα μια σειρά από δραστηριότητες, τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, που αποσκοπούν στη γεφύρωση του κενού μεταξύ νομικής θεωρίας και πράξης και στην καλύτερη δυνατή συνεισφορά στη νομική εκπαίδευση. Ιδρύθηκε στις 4 Μαΐου του 1981 στη Βιέννη από πέντε φοιτητές Νομικής από την Αυστρία, την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Δυτική Γερμανία. Το δίκτυο της ELSA είναι οργανωμένο πλέον σε διεθνές, εθνικό και τοπικό επίπεδο, με την ELSA International επικεφαλής με έδρα τις Βρυξέλλες, μέλη της τις εθνικές ELSA και μέλη των τελευταίων τα τοπικά παραρτήματα σε πόλεις με Νομικές Σχολές, όπου εγγράφονται τα απλά μέλη, φοιτητές και νέοι δικηγόροι. Στο προχθεσινό σεμινάριο, που έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις της Νομικής, ομιλητές ήταν οι καθηγητές του τμήματος, κ.κ. Θεοχάρης Δαλακούρας, Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος και Κωνσταντίνος Βαθιώτης.

Θεοχάρης Δαλακούρας «Το στοίχημα είναι πόση ασφάλεια θέλουμε και με τι τίμημα θέλουμε την ασφάλεια αυτή»

Στο ρευστό χαρακτήρα της έννοιας τρομοκρατία στάθηκε αρχικά ο κ. Δαλακούρας, εξηγώντας ότι «δεν μπορεί κανείς να εμπεδώσει τα όρια με απλά παραδείγματα» και σημειώνοντας ότι «όπως και η ελευθερία είναι μια έννοια ρευστή, που επιδέχεται πολλαπλών εκδοχών-ερμηνειών, έτσι και η τρομοκρατία είναι μια ομοίως ρευστή έννοια». «Βεβαίως στο δίκαιό μας επιχειρείται να οριοθετηθεί», σημείωσε, «δε γίνεται όμως πάντα με μεγάλη σαφήνεια, ούτε και περνά πάντα με τις ίδιες κλασικές μορφές». «Εξελίσσεται», επισήμανε, «έχει μυστικό χαρακτήρα κι αυτή. Το εξωστρεφές κομμάτι της τρομοκρατίας είναι αυτό που βιώνουμε ως απεχθή πράξη, ως εκδήλωση βίας άκριτης και πολλές φορές, που ξεπερνά τα ανθρώπινα όρια και τη φαντασία. Αλλά η βάση, το υπόβαθρο έχει μυστικό χαρακτήρα». «Με αυτή την έννοια είναι ρευστός και ο νομικός προσδιορισμός της», συνέχισε, «και η νομική αντιμετώπισή της περνάει μέσα από τα τεράστια στοιχήματα. Πόση ελευθερία θέλουμε; Την ίδια ώρα, πόση ασφάλεια θέλουμε; Και την ίδια ώρα στο βωμό της ασφάλειας, αντιμετωπίζεται η τρομοκρατία; Γιατί ούτε και αυτό είναι αυτόματη συνέπεια. Δηλαδή αν εφαρμόζαμε αυστηρότατα μέτρα ασφάλειας, φοβούμαι ότι δε θα εμποδίζαμε ευθέως την τρομοκρατία σε όλες τις εκφάνσεις της». «Επομένως το στοίχημα δεν είναι ελευθερία ή ασφάλεια, όπως το βιώνουμε πολλές φορές», κατέληξε, «αλλά είναι μάλλον πόση ασφάλεια θέλουμε και με τι τίμημα θέλουμε την ασφάλεια αυτή».

Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, Τρομοκρατία και δικαίωμα άμυνας των κρατών

Ο Επίκουρος Καθηγητής του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, κ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, επικέντρωσε στη σχέση της τρομοκρατίας με το δικαίωμα άμυνας, όπως αυτή καθορίζεται από το Διεθνές Δίκαιο, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται αυτή η σχέση σε πρακτικό επίπεδο από τα κράτη. Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο όταν τα κράτη δεχτούν μια ένοπλη επίθεση, ενεργοποιείται το δικαίωμα άμυνάς τους. «Το ζητούμενο», εξήγησε ο κ. Αντωνόπουλος, «είναι αν για τρομοκρατικές ενέργειες, οι οποίες προέρχονται από άτομα ή οργανώσεις, που δεν είναι ούτε όργανα του κράτους ούτε κρατικές οντότητες, νομιμοποιούνται τα κράτη να επικαλεστούν το δικαίωμα άμυνας». «Γιατί το Διεθνές Δίκαιο προβλέπει ότι αυτό το δικαίωμα ενεργοποιείται, αν ένα κράτος δεχτεί ένοπλη επίθεση που προέρχεται από ένα άλλο κράτος», σημείωσε. «Επομένως το αμφισβητούμενο ζήτημα σήμερα αν οι πράξεις τρομοκρατών είναι αυτοδίκαια πράξεις παράνομης χρήσης βίας, σα να πρόκειται δηλαδή για κρατική ένοπλη βία, ή αν θα πρέπει να αποδειχθεί πρώτα ένας σύνδεσμος των τρομοκρατών με ένα συγκεκριμένο κράτος», επισήμανε.

«Η διεύρυνση του δικαιώματος άμυνας ενέχει κινδύνους για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια»

Εστιάζοντας στην πρακτική, που ακολούθησαν τα τελευταία χρόνια το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες, μετά από την 11η Σεπτεμβρίου, διαπίστωσε πως τα κράτη αυτά θεωρούν πως και η απλή παρουσία μιας τρομοκρατικής οργάνωσης στο έδαφος ενός κράτους και η αδυναμία αυτού του κράτους να ελέγξει τη δράση της είναι αρκετά ως νομιμοποιητική βάση για να προσφύγουν σε ένοπλη βία στο έδαφος ενός άλλου κράτους, επικαλούμενοι το δικαίωμα άμυνας. «Κάτι τέτοιο θα διεύρυνε πάρα πολύ το δικαίωμα άμυνας, όπως οριοθετείται από το Διεθνές Δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών», υποστήριξε, προσθέτοντας πως η λογική αυτή «ενέχει κινδύνους για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια». «Μπορεί να εξελιχθεί σε μια διακρατική σύγκρουση», υπογράμμισε, «η οποία μπορεί να επεκταθεί αν αναμειχθούν και τρίτα κράτη, δηλαδή σύμμαχοι εκατέρωθεν των εμπλεκομένων».

Το παράδοξο στη στάση Ηνωμένων Πολιτειών, Ισραήλ και άλλων κρατών

Επίσης διαπίστωσε το εξής παράδοξο στην ως άνω πρακτική, που ακολουθείται κυρίως από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και άλλα κράτη. Παρατηρείται τα κράτη αυτά να αναγνωρίζουν μεν έμμεσα έναν βαθμό νομικής προσωπικότητας σε τρομοκρατικές οργανώσεις, που κατά το δίκαιο δεν είναι υποκείμενα δικαίου, αλλά όπως σημείωσε ο κ. Αντωνόπουλος, «θα ανέμενε κανείς ότι θα τους αναγνωριζόταν και ένα μέτρο δικαιωμάτων, σύμφωνα με το δίκαιο των ενόπλων συρράξεων». Εντούτοις, δε συμβαίνει κάτι τέτοιο. «Βλέπουμε από την πρακτική», επισήμανε, «με το Γκουαντάναμο και την αντιμετώπιση αυτών των ανθρώπων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και άλλα κράτη, ότι ενώ θεωρούν πως η βία τους κατά κάποιο τρόπο αναλογεί με κρατική βία, δεν τους αναγνωρίζουν κανένα δικαίωμα όταν πέφτουν στα χέρια τους».

«Ένας αριθμός κρατών προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τους κανόνες, που αφορούν τη χρήση βίας μεταξύ κρατών»

Καταλήγοντας, ο κ. Αντωνόπουλος εκτίμησε ότι τα κράτη πάντα προσπαθούν να συνδέσουν τη δράση μιας τρομοκρατικής οργάνωσης με ένα κράτος και διαπίστωσε ότι «ενώ το δίκαιο απαιτεί αποτελεσματικό έλεγχο ή υψηλό βαθμό ανάμειξης ενός κράτους στη δράση μια οργάνωσης, ορισμένα κράτη επικαλούνται πολύ πιο χαλαρά κριτήρια, όπως την απλή παρουσία ή την απλή διέλευση από το έδαφος ενός άλλου κράτους». «Με αυτήν την πρακτική», υποστήριξε, «ένας αριθμός κρατών προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει, να δώσει μια νέα ερμηνεία στους κανόνες, που αφορούν τη χρήση βίας μεταξύ κρατών. Αλλά η ερμηνεία που δίνουν είναι προς την κατεύθυνση της διεύρυνσης αυτών των κανόνων. Δηλαδή προς την κατεύθυνση του να έχουν τα κράτη περισσότερες ευκαιρίες να χρησιμοποιούν βία νόμιμα, σύμφωνα με το δίκαιο». «Κάτι το οποίο μακροπρόθεσμα δε συμφέρει για τη διατήρηση της ειρήνης στον κόσμο», επισήμανε.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.