Marmara neden müsilaj ile doldu?

DM-T kıyı su ekosistemleri benzer olaylardan nasıl etkilenir?

Marmara Denizi’nin temizlenmesi için çalışmalar devam ediyor ve Türk makamları 11 günde dört milyon litreden fazla müsilaj temizledi.

Çevre Mühendisliği Bölümü Oşinografi Profesörü Sn. Giorgos Sileos, büyüklüğünün benzeri görülmemiş olmasına rağmen, fenomenin daha önce de gözlemlendiğini ve bunun insani faaliyetler ile birlikte, iklim değişikliğinden kaynaklanmakta olduğunu belirtti.

Kronik fenomen

İlkbahar aylarıyla birlikte, sıcaklığın ve güneş ışınlarının artması, karada olduğu gibi, deniz bitkilerinin de çiçeklenmesine neden olmaktadır ve böylelikle söz konusu fenomen her yıl meydana gelmektedir.

“Bir yandan yağış, tarlalardan gelen tüm gübre kalıntılarının süzülmesini sağlar, diğer yandan da güneş ışığı fotosentez yapmaya yardımcı olur ve böylece inorganik olan tüm bu materyaller organizmalara dönüşür.” diyen Sn. Sileos, bunun ötrofikasyona, yani denizde bulunan organizmaların aşırı büyümesine yol açan bir şey olduğunu belirtti.

“Ölmeye başlayan organizmaların deniz tabanına doğru hareket etmeleri ve oksijen tüketmeye başlamaları nedeniyle, Marmara Denizi’nde meydana gelenler ekolojik bir felaket.” ifadelerine yer veren Sn. Sileos, bunların, etraflarında bakteri toplama eğiliminde olduklarını belirtti. Böylece, insanlar ve organizmalar üzerinde yan etkileri olan toksikoz başlar. İnsanlarda gıda zehirlenmesi, dermatit görülürken, tüm bu karışım ekosistemde ciddi bir sorun yaratır.

Vistonida ve Nestos nehir ağızlarında ötrofikasyon

Profesörün açıkladığı üzere, yapılan temizlik yüzeyseldir ve ölü biyokütlenin çoğunu uzaklaştıracaktır. Bununla birlikte, deniz tabanına ulaşan kısım kolayca temizlenememektedir ve yavaş yavaş, doğal yollarla ve akımlardan uzaklaştırılarak sistem dengelenebilecektir.

Bu tür fenomenler daha öncelerde de ortaya çıkmıştır ve Akdeniz boyunca insani faaliyetler nedeniyle güçlenmiştir. Bu durum, Marmara Denizi’nde en son 2010 yılında ortaya çıkmıştı. Bölgemizde, Vistonida ve aynı zamanda Nestos’un ağzında da ötrofikasyon fenomenleri gözlenmiştir.

Mücadele ile ilgili olarak, Sn. Sileos iki noktaya odaklanmamız gerektiğini belirtti.

Birincisi ve konunun kaynağı olan birincil sektör çalışanlarının tarımsal malzemeler ve zararlı ot ilaçlarının azaltılması konusunda eğitmektir. Teknoloji, hassas tarım uygulamaları ile buna bir çözüm sağlamıştır ve çiftçiler atacakları adımları bilmektelerdir. Hatta genç çiftçilerin bu konuda daha da hassas olduğunu düşünmektedir.

Konunun kaynağından uzaklaşarak, çevre konusundaki çözümler aynı zamanda fenomenin oluştuğu alana da bağlıdır.

Vistonida ile ilgili olarak, akış iyileştirilmeli, yani denize ulaşan tüm geçitler ve lagün içi açılmalıdır.

Nestos ağzı ile ilgili olarak ise, ötrofikasyonun etkisinin azaltılması için zaman zaman barajdan büyük miktarda su akışı sağlanması ve böylelikle temizlenmesi önerisinde bulundular.

Marinomica programı tüm Akdeniz’i kucaklıyor

Sn. Sileos, ayrıca, Marinomica platformuna da atıfta bulundu. Dimokritio Üniversitesi, tüm Akdeniz’i inceleyen büyük bir Avrupa projesini, balıkçıların ve ilgili herkesin deniz koşulları hakkında bilgi sahibi olabileceği çevrimiçi bir platformla koordine ediyor.

Bu program, hava için birçok araç ve platform olduğu, ancak deniz için hiçbir şey olmadığının fark edilmesiyle ortaya çıktı. Bunun için, ODYSSEA Programı çerçevesinde Marinomica.com platformu oluşturuldu ve Dimokritio Üniversitesi, üniversiteleri, şirketleri ve araştırma merkezlerini içeren, uydu görüntülerini, matematiksel model sonuçlarını ve sistem sensör verilerini sunan çok geniş bir formata öncülük ediyor.

Tüm bunlar halka açıktır ve programın üyeleri, platformun en özel işlevleri hakkında bilgi vermek için denizde çalışan ve genel olarak deniz ortamı ile temas halinde olanlara ulaşmaya çalışmaktalardır.

Söz konusu program büyük beğeni topladı ve 2025 yılına kadar ODYSSEA’nın İLİADA ile değiştirildiği yeni programlama dönemi için fon aldı. “Önemli olan, bölgesel bir üniversite olan Dimokritio’nun bu fonları deniz alanı ve çevresine çekmesidir.” diyen profesör, Marinomica’nın belki de Akdeniz’deki kullanıcılara en çok bilgi veren tek araç olduğunu ifade etti.

Aynı zamanda, denizde yenilenebilir enerji kaynakları alanlarında faaliyet gösteren şirketler birliği ile bir program sözleşmesi imzaladıkları İtalya’da olduğu gibi, kullanıcı eğitimi de yapılmaktadır.

Profesör, “Onlar için, dalga ve rüzgar bilgileri sunuyor ve yatırım yapmaları için en iyi bölgenin nerede olabileceğini öngörüyoruz.” açıklamasına yer verdi.

Bölgemize gelince, midye yetiştiricileri ile bazı temaslarda bulundular ve su yollarının gelişimi ile ilgilenen bir şirketle görüşüyorlar. Aynı zamanda, deniz koşullarını gerçek zamanlı olarak ölçtükleri Energean’ın bir platformu, oşinografi istasyonuna dönüştürülmüştür.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.