«Για ποιον χτυπα η καμπανα;»

Δανείζομαι το χωρίο του John Donne από την εισαγωγή του μυθιστορήματος του Ernest Hemingway «Για ποιόν χτυπά η καμπάνα» (όπως και τον τίτλο άλλωστε):

«Κανένας άνθρωπος δεν είναι μόνος του ένα Νησί ακέραιο και ξεχωριστό· κάθε άνθρωπος είναι ένα κομμάτι της Ηπείρου, ένα κομμάτι της ενδοχώρας• αν η θάλασσα πάρει μαζί της ένα σβόλο χώμα, η Ευρώπη λιγοστεύει, σαν να ήταν ένα Ακρωτήρι ή σαν να ήταν ένας Πύργος, φίλων σου ή δικός σου• ο θάνατος του κάθε ανθρώπου με λιγοστεύει, γιατί ανήκω στην Ανθρωπότητα. Γι’ αυτό, μη στέλνεις ποτέ να ρωτήσεις για ποιον χτυπά η καμπάνα• για σένα χτυπά.»

Οι Donne και Hemingway έχουν απόλυτο δίκαιο σε ό,τι αφορά τον θάνατο, τον βίαιο, τον αιφνίδιο, τον απότομο θάνατο είτε στα πεδία των μαχών, είτε στα πλαίσια της πανδημίας που βιώνουμε, είτε ακόμα κι εκείνον από φυσικά αίτια. Το δυστύχημα όμως είναι ότι ο σύγχρονος άνθρωπος πεθαίνει καθημερινά πολλές φορές και μαζί με αυτόν εξαφανίζεται κάθε έννοια ανθρωπισμού και συνακόλουθα κάθε ανθρωπιστικού ιδεώδους.

Ναι, πεθαίνουμε καθημερινά την κάθε στιγμή που κάνουμε εκπτώσεις αναζητώντας παραπάνω υλικά απ’ όσα καλύπτουν τις ανάγκες μας, δεν καλλιεργούμε το πνεύμα μας, όταν καταπατούμε την ηθική συνείδηση μας, όταν κοιτούμε μόνο την προσωπική ευημερία μας αντί του κοινωνικού συνόλου, όταν αφήνουμε τις εγωιστικές μας ορμές και τάσεις να υπερισχύουν κι όταν η αγάπη μας για τον άλλο άνθρωπο είναι υστερόβουλη και βασίζεται στο πάσης φύσης κέρδος.

Κάθε φορά που δεν παραχωρούμε την θέση μας σε μια έγκυο, σε έναν ηλικιωμένο στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Κάθε φορά που δεν σταματάμε στη διάβαση για να περάσουν οι πεζοί. Κάθε φορά που λοιδορούμε, κρίνουμε, βρίζουμε, απομακρύνουμε, περιθωριοποιούμε κάποιον άλλο άνθρωπο μην γνωρίζοντας τους αγώνες και τις αγωνίες του.

Κάθε φορά που θεωρούμε ότι είναι ηθικό εκείνο, ύστερα από το οποίο νοιώθουμε τον εαυτό μας καλύτερο (όπως έλεγε κι ο Papa) κι αυτό το καλύτερο διαβαθμίζεται από το υλικό αντίκρισμα του κέρδους που αποκομίσαμε.

Κάθε φορά που το αποτέλεσμα των πράξεων μας δεν είναι κάτι άλλο παρά ένα από κείνα «τα τριάντα αργύρια» κι ό,τι αυτά συμβολίζουν, την κενοδοξία, την καύχηση, την οίηση, την φιλοδοξία, την καταγέλαση, την υποκρισία, το πείσμα, την πλεονεξία, την ανελεημοσύνη, το ψεύδος, την αδικία, την δολιότητα, την επιορκία, την καταλαλιά, την ανειλικρίνεια, την επιβουλή, την χαιρεκακία, την φιλονικία, την προδοσία, την αχαριστία, την βλασφημία, το μίσος, την μνησικακία, την ύβρη, τον διαπληκτισμό, την μικροψυχία, την νωθρότητα, την κλοπή, τον φόνο και γενικότερα την απραξία προς το «πράττειν» το καλό.

Θα μου πει κάποιος και τι ψάχνεις να βρεις το τέλειο;

Όχι, απλά ψάχνω τον άνθρωπο, εκείνο τον άνθρωπο που άκουσε τις καμπάνες του Hemingway και του Donne. Εκείνο τον άνθρωπό που ψάχνει να βρει ένα νέο ανθρωπισμό ικανό να λειτουργήσει στο επερχόμενο μέλλον όπου σχεδόν όλα θα αυτοματοποιηθούν, η εργασία όπως την γνωρίζουμε θα είναι ανύπαρκτη, οι κοινωνίες μας θα έχουν μεταμορφωθεί σε τηλε-κοινωνίες, αλλά η ανθρώπινη οντότητα θα εξακολουθεί να ρέπει προς το χρυσάφι, τον πλούτο, τον προσπορισμό της όποιας μετρικής μονάδας υλικής αξίας, μια που το κακό πάντα έρχεται πρώτο, μια που πρέπει να πάθουμε για να μάθουμε.

Ψάχνω εκείνον που θα αποτελέσει «ανάχωμα» στην εισαγωγή του «Αποκαλυπτικού ανθρώπου», το μοντέλο της νέας εποχής, που θα αντικαταστήσει τον «Βιτρούβιο άνθρωπό».

(Στην φωτογραφία πίνακας του Ιερώνυμου Μπος)

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.