Γ.Λαζαριδης: Ο ανθρωπος πισω απο την αναμορφωση των νεκροταφειων

Μετράει κοντά 9 δεκαετίες λειτουργίας, εκτείνεται σε 80 στρέμματα γης και περιλαμβάνει 5.200 τάφους με περίπου 15.000 ενταφιασμένους. Το δημοτικό νεκροταφείο της Κομοτηνής, το οποίο βρίσκεται στη νότια πλευρά της πόλης, δημιουργήθηκε άτυπα το 1928, ξεκίνησε να λειτουργεί επίσημα 4 χρόνια αργότερα, υπό τη σκέπη της τοπικής εκκλησίας, ενώ πέρασε στην αρμοδιότητα του δήμου το έτος 1948. Για πολλές δεκαετίες τα στοιχεία, που αφορούσαν στους ενταφιασμένους και στην εν γένει λειτουργία του, καταχωρούνταν-όταν καταχωρούνταν- σε έντυπα αρχεία. Πριν από λίγο καιρό ξεκίνησε μια φιλόδοξη προσπάθεια, αυτή της ψηφιοποίησης και της ηλεκτρονικής αρχειοθέτησης του συνόλου των διαθέσιμων αρχείων, με στόχο να καταστεί αποτελεσματικότερη η λειτουργία του νεκροταφείου, να διευκολυνθεί το έργο των υπαλλήλων και ταυτόχρονα να εξυπηρετούνται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι συγγενείς των ενταφιασμένων.
 
Με αφετηρία το 2016, η διαδικασία βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο καθότι στην παρούσα φάση ψηφιοποιούνται τα αρχεία του 1964. Τα διαθέσιμα αρχεία του δήμου φτάνουν στο έτος έναρξης της λειτουργίας του νεκροταφείου ως δημοτικού, στο 1948, ενώ υπάρχουν κάποια προγενέστερα, από βιβλία της περιόδου που το νεκροταφείο ανήκε στην Μητρόπολη. Η βάση που δημιουργείται περιλαμβάνει τα ονόματα, τις εξαγορές των τάφων, τις ανακομιδές και ό,τι έχει να κάνει με τη λειτουργία του δημοτικού νεκροταφείου. Η λειτουργικότητα, που αυτή η οργάνωση αποφέρει, έχει ως αποτέλεσμα να καταρτίζεται, για παράδειγμα, πρόγραμμα εκταφών και να ενημερώνονται οι συγγενείς των ενταφιασμένων για την ακριβή ημέρα και ώρα, που θα διενεργηθεί. «Αυτό γίνεται μόνο στις μεγάλες πόλεις», μας δηλώνει ο κ. Γιώργος Λαζαρίδης, διοικητικός υπάλληλος του δήμου Κομοτηνής που ανέλαβε προ τετραετίας να βάλει τάξη στο δημοτικό νεκροταφείο.
 
Ο κ. Λαζαρίδης για χρόνια πρόσφερε τις υπηρεσίες του στην αποθήκη του δήμου και κατόπιν στο τμήμα προμηθειών, στη δημαρχία, μέχρι που ο δήμαρχος, κ. Γιώργος Πετρίδης, αποφάσισε να τον μετακινήσει σε ένα απαιτητικό πόστο, αυτό του δημοτικού νεκροταφείου. Όπως φαίνεται, επελέγη ο κατάλληλος άνθρωπος για το κατάλληλο πόστο. Όχι μόνο γιατί η εικόνα των κοιμητηρίων βαίνει διαρκώς αναβαθμιζόμενη τα τελευταία χρόνια, αλλά κυρίως για το πάθος και την όρεξη που διακρίναμε ότι έχει ο κ. Λαζαρίδης για το έργο που έχει αναλάβει, κατά τη συνομιλία που είχαμε μαζί του. 

Στο 1964 και συνεχίζει η ψηφιοποίηση των αρχείων 

Με αυτό το πάθος μας μίλησε για την ψηφιοποίηση των αρχείων και για τις λοιπές παρεμβάσεις, που γίνονται στο νεκροταφείο, για τη βελτίωση της λειτουργίας του και των υπηρεσιών που προσφέρει στους συγγενείς των θανόντων. Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, προσπάθησε να κάνει ένα ξεκαθάρισμα ως προς το ποιοι τάφοι δεν ήταν αγορασμένοι, ποιοι ήταν απλήρωτοι και γενικότερα να προσαρμόσει τη λειτουργία του νεκροταφείου στα σύγχρονα δεδομένα. Για το σκοπό αυτό, έχοντας επίγνωση των ελλιπών γνώσεων που είχε γύρω από το αντικείμενο, έσπευσε να βρει καλά παραδείγματα, μεταβαίνοντας σε άλλες πόλεις, όπου λειτουργούν οργανωμένα και σύγχρονα δημοτικά κοιμητήρια. Ακολούθως έπιασε δουλειά, ξεκινώντας από τη δημιουργία ενός «χάρτη» της μεγάλης έκτασης του νεκροταφείου Κομοτηνής, που αποτελούσε την στοιχειώδη προϋπόθεση για την οργάνωση της λειτουργίας του. 

Ένας κατατοπιστικός «χάρτης» οδηγεί τους επισκέπτες 

«Εδώ δεν υπήρχαν ούτε υπολογιστές ούτε τίποτα, υπήρχαν μόνο κάποια παλιά βιβλία», μας εξήγησε, «από τα οποία δεν μπορούσα να καταλάβω και πολλά». «Καθίσαμε κάτω, μέτρησα τους τάφους», συνέχισε, «και έκανα μια δικιά μου αρίθμηση, γιατί έτσι όπως τα είχαν οι παλιοί δεν μπορούσα να καταλάβω ούτε να βρω τους τάφους για τους ανθρώπους που έρχονταν και μου ζητούσαν πληροφορίες. Βγάλαμε λοιπόν αεροφωτογραφίες από πάνω, τα χώρισα ανά τετράγωνα, έβαλα μια νέα αρίθμηση και έβαλα ταμπέλες για να προσανατολίζεται κι ο κόσμος. Χώρισα σε σειρές όλους τους τάφους και πλέον είναι πολύν εύκολο για κάποιον να προσανατολιστεί εδώ μέσα». Να σημειωθεί εδώ ότι εισερχόμενος κανείς στο χώρο του νεκροταφείου, διακρίνει ένα μεγάλο σχεδιάγραμμα δεξιά της εισόδου και στους εσωτερικούς διαδρόμους έχουν τοποθετηθεί ταμπέλες τη διευκόλυνση της αναζήτησής του.
 

Μια από τις πρώτες επίσης ενέργειες του κ. Λαζαρίδη ήταν να κάνει προβεί σε μια έρευνα γύρω από τη νομιμότητα των τίτλων κυριότητας, από όπου εντοπίστηκαν περί τις 100 περιπτώσεις όπου τάφοι είχαν διπλοπουληθεί σε ανυποψίαστους πολίτες. Η συγκεκριμένη υπόθεση είχε δει το φως της δημοσιότητας το 2013. «Υπήρχαν άνθρωποι που έρχονταν εδώ και μου έδειχναν τον ίδιο τάφο», σημείωσε ο κ. Λαζαρίδης, αναφερόμενος στην αφορμή για τη διενέργεια της παραπάνω έρευνας. Τα περισσότερα θύματα, όπως μας εξήγησε, ήταν παλιννοστούντες, «ίσως γιατί αυτοί οι άνθρωποι δεν ήξεραν να διαβάζουν τότε, όταν ήρθαν, δεν έδιναν τόσο σημασία στα γραπτά, αλλά βασίζονταν περισσότερο στην εμπιστοσύνη και κάποιοι αυτό το εκμεταλλεύτηκαν». Ο κ. Λαζαρίδης δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να υπάρχουν κι άλλες παρόμοιες περιπτώσεις, που δεν έχουν εντοπιστεί, πλην όμως εκτίμησε ότι αυτές είναι ελάχιστες και ότι κατά 90% το συγκεκριμένο θέμα έχει λυθεί.

Αναβάλλεται για 15-20 χρόνια η επέκταση των κοιμητηρίων

Απόρροια επίσης της καταγραφής και της οργάνωσης, που υφίσταται πλέον, είναι η δυνατότητα να γίνονται συστηματικά εκταφές και ανακομιδές οστών, που με τη σειρά τους περιορίζουν τις ανάγκες για άνοιγμα νέων τάφων και κατάληψης μεγαλύτερης έκτασης γης. Η συζήτηση περί ανάγκης επέκτασης των δημοτικών κοιμητηρίων, που είχε αναπτυχθεί κατά το παρελθόν, με τα νέα δεδομένα, κατά τον κ. Λαζαρίδη, δεν υφίσταται πλέον. «Αδειάζουν τάφοι και δεν πρόκειται να χρειαστεί καινούργιο νεκροταφείο», υπογράμμισε, εκφράζοντας την πεποίθηση η προοπτική της επέκτασης, εφόσον συνεχίσει να λειτουργεί οργανωμένα το νεκροταφείο, αναστέλλεται για 15 έως 20 χρόνια.
 
Πέρα από τις παραπάνω τομές, σημαντικές παρεμβάσεις- ίσως μικρές, αλλά σημαντικές για τον κόσμο που επισκέπτεται τα νεκροταφεία- έχουν ήδη ξεκινήσει και θα ολοκληρωθούν το επόμενο διάστημα. Κατά πρώτον, στον χώρο των κοιμητηρίων έχουν εγκατασταθεί 3 χημικές τουαλέτες- η μία για άτομα με αναπηρία- όπως πριν από λίγο καιρό είχε προαναγγείλει ο αντιδήμαρχος, κ. Μανώλης Ταπατζάς. Το αμέσως επόμενο διάστημα σχεδιάζεται να βγει εργολαβία για τη δημιουργία καινούργιου οστεοφυλακίου, ενώ θα κατασκευαστούν και φρεάτια στα σημεία των κοιμητηρίων όπου πολλές φορές συγκεντρώνονται τα νερά της βροχής και δημιουργούν προβλήματα. 

«Είμαστε σε έναν καλό δρόμο στη λειτουργία των κοιμητηρίων» 

Συμπερασματικά, ο κ. Λαζαρίδης εξέφρασε την πίστη ότι «είμαστε σε έναν καλό δρόμο στη λειτουργία των κοιμητηρίων», σπεύδοντας να υπενθυμίσει ωστόσο την «αχίλλειο πτέρνα» της έλλειψης προσωπικού. «Φυσικά πάντα λείπει το προσωπικό», παρατήρησε, «γιατί ένα τόσο μεγάλο νεκροταφείο, που είναι γύρω στα 80 στρέμματα, δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί από δύο υπαλλήλους».
 
Σημειώνεται ότι στην παρούσα φάση οι ταφές-εκταφές εκτελούνται από δύο άτομα, που ανήκουν σε εργολάβο, τα οποία επιμελούνται και την καθαριότητα και τον καλλωπισμό των χώρων του νεκροταφείου. Επιπλέον, στη διοικητική υποστήριξη βρίσκεται μια ακόμα κοπέλα, η κ. Μαρίνα Μολλά, που έχει αναλάβει κατά βάση την ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης των αρχείων. Ο κ. Λαζαρίδης δεν παρέλειψε να τονίσει τη συμβολή των αντιδημάρχων κ.κ. Μανώλη Ταπατζά και Ισμαήλ Λεβέντ, που όποτε χρειάζεται συνδράμουν στο έργο των παραπάνω υπαλλήλων, διαθέτοντας προσωπικό ή οτιδήποτε άλλο τους ζητηθεί.
 
Πέρα όμως από τις δυσκολίες, που αποφέρει το περιορισμένο έμψυχο δυναμικό, δυσκολίες ανακύπτουν από την ίδια φύση της δουλειάς που κάνουν οι υπάρχοντες υπάλληλοι. «Είναι δύσκολο το αντικείμενό μας», παρατήρησε ο κ. Λαζαρίδης, επισημαίνοντας ότι συχνά οι υπάλληλοι γίνονται αποδέκτες παραπόνων από συγγενείς ενταφιασμένων για ζητήματα που υπερβαίνουν των αρμοδιοτήτων και των δυνάμεών τους. Αυτό σημαίνει ότι οι υπάλληλοι πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με τεράστια υπομονή, κατανοώντας και την ψυχολογική φόρτιση των διαμαρτυρόμενων. Εντούτοις, όπως χαρακτηριστικά παρατήρησε ο κ. Λαζαρίδης, «υπάρχουν άνθρωποι που ζητούν πράγματα που δεν μπορεί κανείς να φανταστεί». «Γίνονται και κάποια λάθη φυσικά, δεν μπορούμε να τα αποφύγουμε τα λάθη», έσπευσε να αναγνωρίσει, «όμως προσπαθούμε για το καλύτερο». 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.