Γιατι η Τοπικη Αυτοδιοικηση φοβαται τη Δημοκρατια;

Τον περασμένο Νοέμβρη οι κάτοικοι του Αμβούργου σε δημοψήφισμα απέρριψαν με οριακό ποσοστό 51,6% την υποψηφιότητα της πόλης για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών αγώνων του 2024. Η εκπρόσωπος Τύπου της Γερμανίδας καγκελαρίου δήλωσε για το αποτέλεσμα ότι η κυρία Μέρκελ «έλαβε υπόψη τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας στο Αμβούργο και βρίσκει την απόφαση λυπηρή αλλά βεβαίως σέβεται την απόφαση του λαού». Η απόφαση των κατοίκων του Αμβούργου υπερίσχυσε και της κυβερνητικής επιλογής. Αλλά και το Μόναχο είχε απορρίψει με δημοψήφισμα το 2013 με ποσοστό 52,7% την υποψηφιότητα της πόλης για τη διοργάνωση των Χειμερινών Ολυμπιακών αγώνων του 2022. Στο Μόναχο επίσης ο δήμαρχος της πόλης είχε καλέσει τον Ιούνιο του 2012 τους δημότες να αποφασίσουν με την ψήφο τους για κάτι πολύ συγκεκριμένο: Να κατασκευαστεί ή όχι και τρίτος διάδρομος προσγειώσεων και απογειώσεων στο αεροδρόμιο του Mονάχου; Λίγο πριν οι δημότες της ίδιας πόλης είχαν κληθεί να απαντήσουν σε άλλο ανάλογο δίλημμα: Να αντικατασταθεί ή όχι το ταχύ «μετρό» που συνδέει το κέντρο του Mονάχου με το αεροδρόμιο, από ταχύτερο, υπερσύγχρονης τεχνολογίας τρένο; O χρόνος της διαδρομής θα μειωνόταν στο ένα τρίτο του σημερινού. Στις περιπτώσεις των δύο αυτών δημοψηφισμάτων, όπως και σε κάθε άλλη ανάλογη, η δημαρχία ενημερώνει έγκαιρα τους πολίτες για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του προτεινόμενου εγχειρήματος. Θέτει στη διάθεσή τους μελέτες κατασκευής, κοστολόγησης, πολεοδομικών και περιβαλλοντικών συνεπειών. Kαι κάθε πολίτης, από τον πιο μορφωμένο ως τον πιο απλοϊκό, θα μελετήσει, όσο μπορεί, το πληροφοριακό υλικό, θα σκεφθεί, θα κρίνει, για να καταλήξει τι θα ψηφίσει. Στις περιπτώσεις του τρίτου διαδρόμου στο αεροδρόμιο και του υπερσύγχρονου τρένου οι δημότες του Mονάχου ψήφισαν αρνητικά: απέρριψαν την πρόταση και τις μελέτες του δημάρχου όσο «γυαλιστερές» κι αν ήσαν.
 
Οι προαναφερθείσες περιπτώσεις δεν είναι οι μοναδικές. Απανταχού της Ευρώπης διενεργούνται δημοψηφίσματα για σοβαρά τοπικά θέματα: Στο Όσλο για την αποδοχή των χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, στο Αμβούργο και στο Βερολίνο για τον δημόσιο ή ιδιωτικό χαρακτήρα της ηλεκτροδότησης της πόλης, στην Ελβετία, κ.ο.κ.. Για να γίνει περισσότερο αντιληπτό το χάσμα που χωρίζει τη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πανελλήνια, αλλά και στην πόλη μας από άλλες περιοχές του πλανήτη, αναφέρω ενδεικτικά: Όπως γράφει ο Ντέιβιντ Χάρβει στις «Εξεγερμένες πόλεις», μια πόλη της Βραζιλίας (!), το Πόρτο Αλέγκρε, υπήρξε το 1988 η μήτρα του «συμμετοχικού προϋπολογισμού», σύμφωνα με τον οποίο οι απλοί κάτοικοι της πόλης συμμετέχουν άμεσα στην κατανομή τμήματος του προϋπολογισμού του δήμου μέσω μιας δημοκρατικής διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Αν μάλιστα προσθέσουμε ότι σύμφωνα με τους Τζέιμς Ρόμπινσον και Ντάρον Ατζέμογλου, καθηγητές στο Χάρβαρντ και στο ΜΙΤ αντίστοιχα, «ο συμμετοχικός προϋπολογισμός,… ένας μηχανισμός που επέτρεπε στους απλούς πολίτες να αποφασίζουν ποιες έπρεπε να είναι οι δημοσιονομικές προτεραιότητες της πόλης,… θα μετατρεπόταν σε παγκόσμιο μοντέλο για την ανταπόκριση των τοπικών αρχών στις ανάγκες των πολιτών» («Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη», σ. 474, εκδ. Λιβάνης 2013), τότε είναι εύκολο να αντιληφθούμε την αυτοδιοικητική γύμνια μας, διότι συνεχίζει να προβάλλει σε έντονο βαθμό τα φεουδαρχικά της χαρακτηριστικά. στη χώρα μας.
 
Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Πρόσφατο Δελτίο Τύπου του Δήμου Αλεξ/πολης αφού γνωστοποιούσε ότι ο Δήμαρχος της πόλης μας συναντήθηκε στην Αθήνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ Σκουρλέτη σημείωνε στη συνέχεια: «Για τη δημιουργία της επένδυσης του LNG προέκυψε απόλυτη ταύτιση απόψεων και κοινή διαπίστωση ότι το έργο πρέπει να υλοποιηθεί διότι δημιουργεί οικονομική ανάπτυξη και τοπικά και εθνικά, χωρίς προσβολή στο περιβάλλον… Ο υπουργός πιστοποίησε προς τον δήμαρχο ότι από πλευράς Κυβέρνησης δεν υπάρχει η ελάχιστη επιφύλαξη και μετά την ταύτιση της θέλησης της τοπικής κοινωνίας και της κυβέρνησης για την κατασκευή του τέρμιναλ, οι επενδυτές πρέπει να προχωρήσουν στην υλοποίηση του έργου». Όμως, πότε και πώς εκφράστηκε η «θέληση της τοπικής κοινωνίας» για την κατασκευή του τέρμιναλ του LNG και μάλιστα η ταύτισή της με την κυβέρνηση στο εν λόγω θέμα;
 
Ταυτόχρονα στην «Καθημερινή» της 3ης Φεβρουαρίου διαβάσαμε, με αφορμή τη συνάντηση που είχε ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ με τη διοίκηση της Gastrade (που ανήκει στον όμιλο Κοπελούζου), ότι σ’ αυτήν “επιβεβαιώθηκε το έντονο ενδιαφέρον της ΔΕΠΑ για την κατασκευή του έργου της Αλεξανδρούπολης”: «Ο πλωτός σταθμός της Αλεξανδρούπολης», γράφει η Καθημερινή, «έχει αδειοδοτηθεί από το 2011 γι’ αυτό και προτάθηκε από την ελληνική κυβέρνηση στην Ε.Ε. για την ένταξή του στα χρηματοδοτούμενα έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, από τα οποία αποσύρθηκε ένα αντίστοιχο project της ΔΕΠΑ στην Καβάλα, που είχε ενταχθεί αλλά δεν προχωρούσε κυρίως λόγω των αντιδράσεων από τους φορείς της περιοχής».
 
Διερωτώμαι, λοιπόν, εύλογα ως δημότης της Αλεξ/πολης: Γιατί έχουν αγνοηθεί οι δημότες της Αλεξ/πολης; Γιατί δεν ενημερώθηκαν αναλυτικά με πρωτοβουλία του Δήμου, όπως συνέβη στην Καβάλα, για τις επιπτώσεις του τερματικού σταθμού LNG; Μήπως αντιδράσουν και ακυρώσουν το έργο; Ποιος αποφασίζει τελικά στην Αλεξ/πολη για ένα θέμα που θα καθορίσει τη ζωή των κατοίκων αλλά και των μελλοντικών γενεών διαφοροποιώντας τον χαρακτήρα της πόλης; Ποιος μπορεί και ποιος δικαιούται να αναλάβει αυτή την τεράστια ευθύνη; Ο εκάστοτε Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο, δηλαδή η αρχή του ενός, αφού η πλειοψηφία είναι κάθε φορά δεδομένη, εκλέχτηκαν για να καθορίσουν δια βίου τη ζωή μας και τη ζωή των επερχόμενων γενεών ή να διαχειριστούν τη βούληση των δημοτών της Αλεξ/πολης; Η ψήφος λοιπόν στις εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι λευκή επιταγή με πενταετή ισχύ και απροσδιόριστες χρονικά συνέπειες; Έτσι ερμηνεύεται; Πότε, επιτέλους (!), στην Ελλάδα και στην πόλη μας θα υπερβούμε την οθωμανική και φεουδαρχική αντίληψη στη λήψη των αποφάσεων;
 
Προσωπικά δεν είμαι, κατ’ αρχήν, κατά της επένδυσης του LNG. Διότι πρώτα απ’ όλα, είμαι κατά της απαράδεκτης καθημερινής εικόνας της πόλης των χιλιάδων συνταξιούχων από τα 45 και πάνω να απολαμβάνουν στις καφετέριες τον πρωινό καφέ, γκρινιάζοντας μάλιστα για τις περικοπές των συντάξεων και του εφησυχασμού άλλων τόσων δημοσίων υπαλλήλων, ενώ ο παραγωγικός πληθυσμός της πόλης και η αγορά έχουν περιθωριοποιηθεί λόγω της κρίσης και πένονται. Μιας πόλης προικισμένης γεωπολιτικά και γεωοικονομικά που έχει απαξιώσει τη νεολαία της, την αγορά της και το μέλλον. Βέβαια, για να οριστικοποιήσω ή να αναιρέσω ως δημότης την αρχική μου εκτίμηση για τον τερματικό σταθμό LNG, θα πρέπει να ενημερωθώ, όπως όλοι οι δημότες, μέσα από έναν ευρύτατο δημόσιο διάλογο για τα θετικά και τα αρνητικά του έργου. Ποιος όμως θα συνθέσει τις απόψεις όσων πλειοδοτούν υπέρ της εγκατάστασης του τερματικού σταθμού LNG, με τις απόψεις των αλιέων ή των ιδιοκτητών παραλιακών ακινήτων που αντιτίθενται και των ανέργων και των λιμοκτονούντων λόγω της κρίσης που επιζητούν κάθε μορφή επένδυσης; Μόνο ένα δημοψήφισμα μπορεί να συνθέσει όλες τις απόψεις ώστε η τελική απόφαση να είναι αποδεκτή και σεβαστή από όλους στο διηνεκές μέλλον. Σε όσους θα ισχυριστούν ότι δεν έχει νομοθετηθεί ακόμη το θεσμικό πλαίσιο για την διεξαγωγή δημοψηφίσματος σε τοπικό επίπεδο, θα υπενθυμίσω ότι ο δήμαρχος Θεσ/νίκης με την ευκαιρία των ευρωεκλογών διενήργησε παράλληλα άτυπο δημοψήφισμα στο οποίο οι δημότες υπερψήφισαν με ποσοστό άνω του 90% τον δημόσιο χαρακτήρα του οργανισμού ύδρευσης της πόλης αποθαρρύνοντας κάθε σκέψη περί του αντιθέτου.
 
Ούτε βέβαια η επίκληση ειδημόνων μπορεί να υποκαταστήσει τη δημοκρατική διαδικασία ενός δημοψηφίσματος ώστε να την αποδεχόμαστε άκριτα. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης σε συνομιλία του με την Anne-Brigitte Kern που δημοσιεύτηκε στο Transversales Sciences/Culture τον Φεβρουάριο του 1991 αναφέρεται στην τεχνικιστική αυταπάτη, την «αυταπάτη της ειδημοσύνης», όπως την χαρακτηρίζει, υποστηρίζοντας ότι «είναι αναρίθμητες οι παράλογες αποφάσεις που πάρθηκαν από τους ειδήμονες ή πάρθηκαν με βάση τις γνώμες τους…. Όταν οι διευθύνοντες θέλουν μια “πραγματογνωμοσύνη” που να πηγαίνει προς μια ορισμένη κατεύθυνση, βρίσκουν πάντα ειδήμονες για να συντάξουν μια κατάλληλη έκθεση». Και συμπληρώνει: «Η τεχνολογική εξέλιξη θα επέτρεπε να τεθεί η ειδημοσύνη στην υπηρεσία της δημοκρατίας. Θα επέτρεπε την οργάνωση μεγάλων δημόσιων συζητήσεων, στις οποίες οι ειδήμονες, ελεγχόμενοι δημοκρατικά, θα υπέβαλαν παραδείγματος χάριν τις πιθανές επιλογές, τα ουσιώδη επιχειρήματα για την καθεμία, τις αντίστοιχες επιπτώσεις και συνέπειές τους. Έτσι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αποφασίσουν, εν γνώσει λόγου – αντί να βλέπουν να πέφτουν πάνω τους, όπως σήμερα, τα αποτελέσματα αποφάσεων που λήφθηκαν εν τη απουσία τους και με τη μέγιστη αδιαφάνεια».
 
Αλεξανδρούπολη, 13-2-2016

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.