«To πρασινο σημειωματαριο», ενα βιβλιο για την αυθεντικοτητα των ανθρωπινων σχεσεων

Clare Pooley, «To πράσινο σημειωματάριο», Βούλα Αυγουστίνου μτφ., εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα 2021, σ. 520

Το περιεχόμενο του χαριτωμένου αυτού βιβλίου, «Το πράσινο σημειωματάριο» της Clare Pooley, αποδεικνύεται ότι είναι ακριβώς όπως και το εξώφυλλό του: χαρούμενο, αισιόδοξο και πολύχρωμο. 

Ο πρωταγωνιστής στο βιβλίο αυτό δεν είναι άλλος από το ίδιο το μικρό αυτό σημειωματάριο, το οποίο προορίζεται να αλλάξει τις ζωές όσων έχουν την τύχη να το πάρουν στα χέρια τους. Πώς; Με έναν απλούστατο τρόπο, τον οποίο όλοι μας όμως τείνουμε να αποφεύγουμε, συνήθως, στις καθημερινές μας σχέσεις: με το να λέμε απλά την αλήθεια και να είμαστε ειλικρινείς στις διαπροσωπικές μας σχέσεις.

Πόσο ορθή είναι τελικά η τακτική να λέμε ψέματα και να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας; Μήπως αυτό γίνεται για να καλύψουμε τις δικές μας ανασφάλειες, ή μήπως η δικιά μας αλήθεια είναι εκείνη που μας κάνει να τρέμουμε και δεν μπορούμε να την αντέξουμε; Πόσο έχουν αλλάξει στη σημερινή εποχή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το ίντερνετ τις διαπροσωπικές μας σχέσεις; Πώς θα ήταν η ζωή μας αν αφηνόμασταν ελεύθεροι να κάναμε αυτό που θέλουμε και όχι πάντα αυτό που πρέπει; Οι αλήθειες πρέπει, άραγε, να λέγονται πάντα ή υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις όπου το ψέμα είναι προτιμότερο;

Ο ζωγράφος Τζούλιαν, λοιπόν, προσπαθώντας να απαντήσει στα ερωτήματα αυτά, ξεκινά να αφηγείται στο μικρό πράσινο σημειωματάριο, αποκαλύπτοντας εξ αρχής τις προθέσεις του:

«Πόσο καλά ξέρεις τους ανθρώπους που ζουν δίπλα σου; Πόσο καλά σε ξέρουν εκείνοι; […] Όλοι λένε ψέματα για τη ζωή τους. Τι θα γινόταν όμως αν μοιραζόσουν την  αλήθεια; Εκείνο το πράγμα που σε καθορίζει, που κάνει όλα όσα σε χαρακτηρίζουν να βγάζουν νόημα;[…] Αυτή είναι η ιστορία μου. Σου δίνω το ελεύθερο να την πετάξεις στην ανακύκλωση. Ή ίσως αποφασίσεις να πεις τη δική σου αλήθεια σε τούτες τις σελίδες και μετά να δώσεις το τετραδιάκι μου κάπου αλλού. Ίσως η εμπειρία να σου φανεί καθαρτική, όπως ήταν για μένα. Το τι θα συμβεί μετά εξαρτάται από σένα».

Το μικρό αυτό σημειωματάριο με την αλήθεια της ζωής του, το πείραμα της Αυθεντικότητας όπως αποκαλείται, θα το αφήσει ο ηλικιωμένος ζωγράφος Τζούλιαν στο καφέ της Μόνικας, της δυναμικής ιδιοκτήτριας του καφέ, η οποία, όμως, είναι πιο ευάλωτη απ’ όσο δείχνει, και όχι τόσο ευτυχισμένη όσο θα ήθελε.

Η Μόνικα θα είναι, επομένως, εκείνη που θα καταγράψει την αληθινή της ιστορία στα φύλλα του πράσινου σημειωματάριου. Θα ακολουθήσει ο Χάζαρντ, ένας άντρας εξαρτημένος από τα ναρκωτικά και το ποτό, ο Ράιλι, ένας Αυστραλός κηπουρός που λατρεύει τη ζωή, η Άλις, μία πελαγωμένη μητέρα εξαρτημένη από το κινητό της και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και η Λίζι, μία χαρούμενη εθελόντρια.

Όλοι αυτοί οι χαρακτήρες γνωρίζονται, αλληλεπιδρούν, ερωτεύονται, διαπληκτίζονται, φιλιώνουν και πάλι από την αρχή. Τις σχέσεις τους τις διέπει η καχυποψία, η κρυψίνοια, ο φθόνος, ο ανταγωνισμός, αλλά συγχρόνως και η αγάπη, η στοργή και το ειλικρινές ενδιαφέρον τού ενός για τον άλλο. Όλα αυτά χαρακτηρίζουν τις αληθινές, γνήσιες ανθρώπινες σχέσεις. Και όλοι οι χαρακτήρες αναζητούν τελικά την αυθεντικότητα. Ή μήπως την ευτυχία;

Κύριο θέμα του βιβλίου είναι οι ανθρώπινες σχέσεις και η απάντηση στο ερώτημα κατά πόσον αυτές διέπονται από ειλικρίνεια. Αναμφίβολα, πρόκειται για ένα βιβλίο που θα μας βάλει σε σκέψεις σχετικά με τις σχέσεις που διατηρούμε με τους γύρω μας, αλλά και με το κατά πόσον η εικόνα που αφήνουμε να φανεί προς τα έξω ανταποκρίνεται ή όχι σε αυτήν που έχουμε στην πραγματικότητα. Η συγγραφέας εστιάζει με μαεστρία στις σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων της, δίχως, όμως, να θυσιάζει την ενδιαφέρουσα πλοκή του βιβλίου της και χωρίς να πλατειάζει

Το βιβλίο αποτελεί το ψυχογράφημα όλων των παραπάνω χαρακτήρων, αλλά και των μεταξύ τους σχέσεων, βάζοντάς τις στο μικροσκόπιο. Κύριο θέμα του είναι οι ανθρώπινες σχέσεις και η απάντηση στο ερώτημα κατά πόσον αυτές διέπονται από ειλικρίνεια. Αναμφίβολα, πρόκειται για ένα βιβλίο που θα μας βάλει σε σκέψεις σχετικά με τις σχέσεις που διατηρούμε με τους γύρω μας, αλλά και με το κατά πόσον η εικόνα που αφήνουμε να φανεί προς τα έξω ανταποκρίνεται ή όχι σε αυτήν που έχουμε στην πραγματικότητα. Η συγγραφέας εστιάζει με μαεστρία στις σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων της, δίχως, όμως, να θυσιάζει την ενδιαφέρουσα πλοκή του βιβλίου της και χωρίς να πλατειάζει.

Γι’ αυτό και κάθε κεφάλαιο είναι αφιερωμένο σε έναν από τους χαρακτήρες, εναλλάσσοντας τις διηγήσεις τους από τη σκοπιά του καθενός. Συχνά δε υπάρχουν δύο αφηγήσεις από δύο διαφορετικές μεριές για το ίδιο γεγονός.

Η συγγραφέας θίγει με έξυπνο και ευχάριστο τρόπο σύγχρονα προβλήματα όπως τη μητρότητα, τον γάμο, τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις, την εξάρτησή μας από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την αποξένωση από τους γύρω μας, τη μοναξιά των ηλικιωμένων και τις αληθινές ανθρώπινες σχέσεις, οι οποίες, τα τελευταία χρόνια, απουσιάζουν από τη ζωή μας.

Το τέλος επιφυλάσσει μία έκπληξη για τον αναγνώστη, μία έκπληξη η οποία θα γκρεμίσει όλο το προηγούμενο οικοδόμημα… ή μήπως όχι; Το μόνο σίγουρο είναι ότι η συγγραφέας θα επιβεβαιώσει το εσφαλμένο της πρώτης εντύπωσης για μία ακόμη φορά. Η ιστορία, όμως, του σημειωματάριου δεν τελειώνει με το τέλος του βιβλίου αλλά συνεχίζεται…

Οι σελίδες του βιβλίου διαποτίζονται από άρωμα Λονδίνου, από τις αγγλικές συνήθειες και το αγγλικό τσάι, προσθέτοντας έτσι μια ευχάριστη νότα σε ένα πόνημα που θυμίζει περισσότερο θεατρικό με καρικατούρες χαρακτήρων παρά βιβλίο.

Όπως και να ’χει, πρόκειται για ένα έργο το οποίο δεν είναι, εν τέλει, όσο ανάλαφρο θέλει να δείχνει, αφού προσφέρει άφθονη τροφή για σκέψη, κρατώντας, όμως, συγχρόνως αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη με την έξυπνη πλοκή του από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.