«Στις πολεις εχει τζιτζικια»

Λογοτεχνικό / πολιτιστικό αποτύπωμα της Θεσσαλονίκης

Πολλές φορές βρίσκεις θησαυρούς χωρίς να το επιδιώκεις. Η πρόσφατη επίσκεψη στη συμπρωτεύουσα μού αποκάλυψε τον πολιτιστικό χώρο τέχνης στην οδό Φιλίππου 71 Alte Fablon, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Πολλές είναι οι δράσεις του. Θα περιοριστούμε σε ένα βιβλίο με τον τίτλο «Στις πόλεις έχει τζιτζίκια», Συλλογικό – Ιστορίες πόλης, 2020, έκδοση ΤΡΙ. ΕΝΑ και Alte Fablon, σελ. 155.

Αφού διάβασα τα κείμενα του έργου αυτού, τα απόλαυσα, θεώρησα απαραίτητο να πω λίγα λόγια σχετικά με αυτούς τους θησαυρούς…

 Διαβάζουμε στο Οπισθόφυλλο του κομψού τόμου:

«Οι ιστορίες πόλης αποτέλεσαν το υλικό του εργαστηρίου δημιουργικής γραφής του πολυχώρου τέχνης   Alte Fablon (2019/2020) και το αποτύπωμα της συνύπαρξης σκέψεων, λέξεων, ιδεών, γνώσεων, τεχνικών, εικόνων και συναισθημάτων όλων όσων συμμετέχουν και όλων όσων ενέπνευσαν τους συμμετέχοντες».

Εμψυχώτρια του εργαστηρίου και επιμελήτρια της έκδοσης είναι η Καλλιόπη Πασιά, για την οποία θα πω λίγα λόγια, αφού  πρώτα αναφέρω τους/τις συγγραφείς των τριάντα οχτώ  κειμένων του βιβλίου: 

Μαρίνα Αντωνοπούλου, Μαίη Βασιλικού, Ράνια Γεωργάκα, Βιβή Κατσάνου, Λαμπρινή Παπανίκου, Καλλιόπη Πασιά, Παύλος Παυλίδης, Ραμαντάνη Ελένη.

Φωτογραφίες και Σελιδοποίηση του γνωστού φωτογράφου Θανάση Κριτσωτάκη, ενώ ο σχεδιασμός εξωφύλλου του ταλαντούχου καλλιτέχνη  Χάρη Θώμου.

Τα κείμενα του βιβλίου διαιρούνται σε οχτώ κεφάλαια: Τα χειρόγραφα, Ένας αλλιώτικος άλλος, Αστικά στιγμιότυπα, Παιδική σκανταλιά, Ο ταρίφας, Αστικές περιπλανήσεις, Πανδημικά, Αντίο.

Σε κάθε κεφάλαιο προηγείται ένα εισαγωγικό κείμενο της Καλλιόπης Πασιά, μιας πολυδιάστατης προσωπικότητας, όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης και η αναγνώστριά μου στη συνέχεια.

Η Καλλιόπη Πασιά γεννήθηκε στην Αθήνα το 1976. Τα τελευταία 30 χρόνια ζει κι εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Απόφοιτος Νομικής (ΑΠΘ) – Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια, επί σειρά ετών μάχιμη δικηγόρος, με επιπλέον σπουδές στη Διαχείριση Κρίσεων και στη Διαπραγμάτευση.

Απόφοιτος Μεταπτυχιακού Τμήματος Δημιουργικής    Γραφής, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια Πολιτικής Επικοινωνίας, Τμήμα Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ (Α.Π.Θ). Εκτός από τις επαγγελματικές της δραστηριότητες, διακρίνεται σε ποικίλους εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς τομείς: Επιστημονική Συντονίστρια Εκπαιδευτικών Δράσεων σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας Καταστημάτων Κράτησης, Ιδρυτικό μέλος της «Apicco Community», ιδρυτικό μέλος – υπεύθυνη εκδοτικού τμήματος της «ΤΡΙ.ΕΝΑ  πολιτισμού», επιμελείται την οργάνωση κι εκτέλεση καλλιτεχνικών Project, την έκδοση λογοτεχνικών έργων και συντονίζει εργαστήρια δημιουργικής γραφής. Έχει εκδώσει τρία λογοτεχνικά βιβλία.

Η «ΤΡΙ.ΕΝΑ πολιτισμού» είναι Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία Πολιτισμού, με έδρα την πόλη της Θεσσαλονίκης. Καθένας από τους ιδρυτές-μέλη δραστηριοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια στον τομέα του θεάτρου, της παραγωγής θεατρικών παραστάσεων, της φωτογραφίας, της συγγραφής και της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης στη διαδικασία επανένταξης και ενδυνάμωσης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

Επανέρχομαι στις Ιστορίες πόλης «Στις πόλεις έχει τζιτζίκια». Αναρωτήθηκα για τα τζιτζίκια του τίτλου. Θυμήθηκα ένα άρθρο του αγαπητού φίλου  Ευάγγελου Αυδίκου (Εφσυν,  4/7/23) με τίτλο «Τα τζιτζίκια». Ένα απόσπασμα:

«Στις πόλεις οι παλιοί ήχοι που συνοδεύουν την αλλαγή των εποχών έχουν χαθεί. Οι ήχοι των δρόμων με τα μαρσαρίσματα είναι ένα καθημερινό φαινόμενο. Δημιουργείται ένα συνεχές μουρμουρητό των μηχανών, που ανυπομονούν να ξεφύγουν από την ακινησία, να καταπιούν τον χαμένο χρόνο και χώρο. Το καλοκαίρι που ηρεμούν οι δρόμοι από τα γδαρσίματα των ελαστικών, βρίσκει την ευκαιρία να ακουστεί ένας άλλος ήχος που ανακαλεί παιδικές μνήμες: γεμιστές μελιτζάνες, ρύζι σπυρωτό, χωρίς κιμά, καρπούζι φέτα, μουστάκι από την κόκκινη καρδιά του καρπουζιού, μπουγέλωμα και βαθύς ύπνος, μετά την κούραση στη θάλασσα. Το τζιτζίκι είναι η μόνιμη μουσική υπόκρουση. Σταθερή, χωρίς τονικές διαφορές. Εμμονικό τιτίβισμα από ένα είδος που δεν διεκδικεί δεξιότητες φωνητικές. Είναι το τζιτζίκι. Που γίνεται ένα με τη νοσταλγία των παιδικών  χρόνων».

Οι ήχοι της Θεσσαλονίκης μου ήλθαν στη μνήμη διαβάζοντας τα κείμενα του βιβλίου. Τότε που φοιτητής, 1967 – 1972, ήταν άλλοι οι ήχοι, οι μυρουδιές, τα βάσανα και οι ελπίδες. Οι νεότεροι και νεότερες που καταθέτουν τους δικούς τους «ήχους τζιτζικιών» με συγκίνησαν. Χάρηκα για τα κείμενα. Χάρηκα και για κάτι άλλο, με τη δική του σημασία.

Τα κείμενα, με σύμφωνη γνώμη των δημιουργών παραχωρήθηκαν στην Apicco KοινΣΕπ, για την παραγωγή οπτικοακουστικού ψηφιακού υλικού με στόχο τη διάχυση και διανομή του στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας που λειτουργούν σε Καταστήματα Κράτησης (φυλακές) σε όλη την Ελλάδα, σε δομές ηλικιωμένων αλλά και παιδιά σε απομακρυσμένα σχολεία όλης της χώρας. Τα κείμενα αναγνώστηκαν από ηθοποιούς και σε συνεργασία με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Ηθοποιοί – αφηγητές: Ελένη Θυμιοπούλου, Χρίστος Στυλιανού, Μάρα Τσικάρα, Δημήτρης Τσιλινίκος, Φωτεινή Τιμοθέου.

Η μελέτη και παρουσίαση του βιβλίου «Στις πόλεις έχει τζιτζίκια» άνοιξε μπροστά μας έναν πλούσιο και ποικίλο κόσμο στη Θεσσαλονίκη, τα  «τζιτζίκια» που συχνά δεν μπορούμε ή δε θέλουμε να ακούμε…

Θεσσαλονίκη, Δεκέμβριος 2023

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.