Πρωτοτυπες εισηγησεις και νεες προσεγγισεις στο εργο του Γ. Βιζυηνου

Στην πρώτη από τις δύο αφιερωματικές εκδηλώσεις για τον σπουδαίο Θρακιώτη συγγραφέα - 120 χρόνια από τον θάνατό του και όμως ακόμη δεν τον «ανακαλύψαμε» ολοσχερώς

Η Βιζύη είναι μια παραθαλάσσια πόλη της Ανατολικής Θράκης χτισμένη πάνω στο δρόμο που ενώνει την Αδριανούπολη με την Κωνσταντινούπολη. Πέρα από τη σπουδαία ιστορία της, που χάνεται στα βάθη των αιώνων, σε συμβολικό επίπεδο η αξία της είναι εξίσου σημαντική και για τα νεοελληνικά γράμματα, αφού η Βιζύη είναι η πόλη που γέννησε και χάρισε στον Γεώργιο Σύρμα το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο. Ο λόγος φυσικά για το Γεώργιο Βιζυηνό το έργο του οποίου άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στα νεοελληνικά γράμματα, απασχολώντας ακόμα και σήμερα μελετητές και αναγνώστες.
 
Με αφορμή τη συμπλήρωση 120 χρόνων από το θάνατό του, που χρονολογείται στα 1896, οι διευθύνσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Ροδόπης δια των υπευθύνων σχολικών δραστηριοτήτων τους, υπό την αιγίδα της ΔΚΕΠΠΑΚ πραγματοποίησαν χθες στην πολιτιστική κυψέλη του δήμου Κομοτηνής την πρώτη από τις δύο αφιερωματικές εκδηλώσεις στον σπουδαίο Θρακιώτη συγγραφέα.

Νατάσα Λιβεριάδου, πρόεδρος ΔΚΕΠΠΑΚ «Το αφιέρωμα στον Βιζυηνό προετοιμαζόταν εδώ και αρκετούς μήνες»


Όπως αποκάλυψε λίγο πριν την έναρξη της πρώτης εκδήλωσης η πρόεδρος της ΔΚΕΠΠΑΚ κ. Νατάσα Λιβεριάδου το αφιέρωμα στον Βιζυηνό προετοιμαζόταν εδώ και αρκετούς μήνες, ήδη από τη λήξη του καλοκαιριού, ευχαριστώντας παράλληλα «όλους τους συμμετέχοντες και ιδιαίτερα τους καθηγητές του πανεπιστημίου μας, του ΔΠΘ. Όλους τους ηθοποιούς που θα παρουσιάσουν θεατρικές αναπαραστάσεις από έργα του Βιζυηνού. Επίσης τον κ. Σιγούρο και την κ. Σχοινά για την άριστη συνεργασία μας».

Γιάννης Σιγούρος, υπεύθυνος σχολικών δραστηριοτήτων διεύθυνσης πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Ροδόπης «Η διοργάνωση αναδεικνύει φιλολογικές και λαογραφικές πτυχές του έργου του Γ. Βιζυηνού αλλά και τις επιρροές που άσκησε ο Βιζυηνός σε σύγχρονους συγγραφείς»


«Επιλέξαμε εισηγήσεις που θα εξυπηρετούσαν τον σκοπό, κατά το δυνατόν βέβαια, της ανάδειξης όλου του συγγραφικούς φάσματος του Βιζυηνού» σημείωσε με τη σειρά του ο κ. Γιάννης Σιγούρος, υπεύθυνος σχολικών δραστηριοτήτων της διεύθυνσης πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Ροδόπης. «Παράλληλα» συνέχισε «η διοργάνωση αναδεικνύει φιλολογικές και λαογραφικές πτυχές του έργου του Γ. Βιζυηνού αλλά και τις επιρροές που άσκησε ο Βιζυηνός σε σύγχρονους συγγραφείς, όπως ο Μισέλ Φάις».

Κατερίνα Σχοινά, υπεύθυνη σχολικών δραστηριοτήτων, Διεύθυνσης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Ροδόπης «Προσπαθήσαμε να μην ακολουθήσουμε την πεπατημένη»


Στη γενεσιουργό αιτία των δύο αφιερωτικών εκδηλώσεων αναφέρθηκε σε δηλώσεις η κ. Κατερίνα Σχοινά. «Εφόσον συμπληρώνονται 120 χρόνια από τον θάνατό του» τόνισε «θεωρήσαμε χρέος μας να συμβεί κάτι τέτοιο. Αυτό καταρχάς γιατί είναι Θρακιώτης και δεύτερον γιατί είναι ένας συγγραφές που ακόμη και σήμερα έχει μεγάλη αναγνωσιμότητα και εξακολουθεί να εμπνέει». Επεσήμανε δε για τον Γ. Βιζυηνό πως «γενικώς ο Βιζυηνός θεωρείται πάρα πολύ σύγχρονος, διότι εισήγαγε καινοτόμες για την εποχή του αφηγηματικές τεχνικές και ζητήματα πλοκής. Παράλληλα στο έργο του έθεσε θέματα ταυτοτήτων, όπως είναι αυτές της εθνικής, της έμφυλης, της θρησκευτικής κ.α. Επίσης ήταν ένας αντισυμβατικός για την εποχή του συγγραφέας και υπό αυτή την έννοια θεωρείται νεωτερικός».
 
Επεξηγώντας τη θέση αυτή η κ. Σχοινά υπογράμμισε πως «το πεζογραφικό έργο του Γ. Βιζυηνού είναι στην πραγματικότητα πολύ μικρό και συμποσούται μόνο σε ελάχιστα διηγήματα. Βέβαια η κατάταξη των εν λόγω έργων του στην κατηγορία των διηγημάτων είναι με ερωτηματικό καθώς ο Βιζυηνός είναι ένας εξαιρετικά καινοτόμος συγγραφέας, που δεν μπαίνει σε στεγανά, ούτε καν υφολογικά. Τα διηγήματα του εκλαμβάνονται και ως νουβέλες. Για κάποιους μάλιστα είναι μυθιστορήματα εν σπέρματι, διότι θα μπορούσαν να αναπτυχθούν σε πολύ περισσότερες σελίδες. Το γεγονός ότι δεν τα πάει καλά με περιχαρακώσεις ο Βιζυηνός έχει να κάνει και με το ότι δεν ανήκει σε κάποιο λογοτεχνικό ρεύμα, υπό την έννοια ότι είναι και ρεαλιστής και ρομαντικός αλλά υπονομεύει και τα δύο ρεύματα, όπως επίσης εισάγει στην Ελλάδα την ηθογραφία αλλά ταυτόχρονα την υπονομεύει κι αυτήν. Εφόσον λοιπόν ο Βιζυηνός δεν μπαίνει σε όρια, ίσως γι’ αυτό είναι και τόσο σημαντικός».
 
Σε ερμηνευτικό επίπεδο βέβαια το έργο του Γ. Βιζυηνού δεν είναι «καινούργιος τόπος» στα ελληνικά γράμματα, το αντίθετο μάλιστα, αφού πλήθος ανακοινώσεων, συνεδρίων, άρθρων, αφιερωμάτων έχουν ασχοληθεί με τον Θρακιώτη συγγραφέα. «Προσπαθήσαμε σε αυτές τις αφιερωματικές εκδηλώσεις για τον Βιζυηνό να μην ακολουθήσουμε την πεπατημένη, θεωρώντας ότι σχεδόν τα πάντα έχουν γραφεί και ειπωθεί για τον Βιζυηνό» υπογράμμισε χαρακτηριστικά για το ζήτημα η κ. Σχοινά και συνέχισε «έτσι ακούγονται εντελώς καινούργια πράγματα στις δύο εκδηλώσεις μας όπως για παράδειγμα το φιλοσοφικό έργο του Βιζυηνού ή περί του λεξιλογίου που αντλεί ο Βιζυηνός από την τουρκική γλώσσα, θέμα που θα αναπτύξει η κ. Δημάση, και ο τρόπος με τον οποίο φωτίζει το έργο του».
 
«Επίσης τελείως καινοτόμος», παρατήρησε «θα πρέπει να θεωρείται και η προσέγγιση που κάνουμε στον Βιζυηνό μέσω της ματιάς άλλων ελλήνων λογοτεχνών, όπως είναι ο Θωμάς Κοροβίνης και ο «δικός μας» Μισέλ Φάις. Και ακόμα τα δύο θεατρικά δρώμενα που παρουσιάζονται στις δύο εκδηλώσεις είναι δουλειά που έγινε αποκλειστικά για αυτή την περίπτωση».
 
Τέλος η υπεύθυνη σχολικών δραστηριοτήτων της διεύθυνσης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Ροδόπης ευχαρίστησε θερμά την κ. Λιβεριάδου που «ασμένως δέχτηκε την πρόταση της από κοινού διοργάνωσης και ήταν πραγματικό δίπλα μας σε ό,τι κι αν σχεδιάζαμε» όπως και στους καθηγητές του ΔΠΘ «που για άλλη μια φορά συνεργάζονται μαζί μας». 

Μαρία Δημάση, Αν. Καθηγήτρια Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών «Ο Βιζυηνός ενδόμυχα απευθυνόταν και στις δύο κοινότητες»

Ακολούθως στο βήμα ανέβηκε η κ. Μαρία Δημάση, Αν. Καθηγήτρια στο Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του ΔΠΘ, η οποία ανέπτυξε το θέμα: «Λέξεις από την τουρκική γλώσσα στα διηγήματα του Βιζυηνού: η συμβολή τους στην αφηγηματική πλοκή και στην ενίσχυση της αναγνωστικής πρόσληψης».
 
Όπως αποκάλυψε η κ. Δημάση «ο Βιζυηνός χρησιμοποιεί 232 λέξεις, στα 4 θρακιώτικα διηγήματά του, δηλαδή «Το αμάρτημα της μητρός μου», «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον», «Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου» και «Ο Μοσκώβ Σελήμ», τις οποίες χειρίζεται με έναν τρόπο, όχι τυπικό, επειδή ήταν δίγλωσσος -ήξερε πολύ καλά την τουρκική- αλλά ουσιαστικό». «Αποδεικνύεται με μια αποδόμηση των περιεχομένων» εξήγησε «ότι μπορεί κάποιος να χαρτογραφήσει και τα τέσσερα διηγήματα βασιζόμενος μόνο στις τουρκικές λέξεις. Αυτό σημαίνει ότι για το Βιζυηνό ήταν πολύ ουσιαστικής σημασίας η συγκεκριμένη επιλογή λέξεων και μάλλον ενδόμυχα απευθυνόταν και στις δύο κοινότητες την περίοδο συγγραφής των έργων του».
 
Στη συνέχεια τον λόγο πήραν ο κ. Ιωάννης Μπακιρτζής, Λέκτορας στο Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών ο οποίος παρουσίασε στους παρευρισκόμενους τη «διαδρομή» του Γ. Βιζυηνού και ο κ. Μανώλης Σέργης, Αν. Καθηγητής στο ίδιο τμήμα που ανέλυσε τις επιρροές σε σύγχρονους συγγραφείς του έργου του Γ. Βιζυηνού και συγκεκριμένα ανέπτυξε υπό λαογραφική έποψη τις επιρροές που άσκησε ο Γ. Βιζυηνός στο πρόσφατο μυθιστόρημα του Θωμά Κοροβίνη «Το πρώτο φιλί. Ένα απόγευμα του Γεωργάκη Βιζυηνού στο χαρέμι του Αμπντούλ Αζίζ».
 
Η βραδιά έκλεισε με τη θεατρική αποτύπωση αποσπασμάτων του διηγήματος του Γ. Βιζυηνού «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον». 

Την ερχόμενη Τετάρτη το δεύτερο μέρος των εκδηλώσεων

Να θυμίσουμε ότι το επόμενο ραντεβού στην Κομοτηνή για τη δεύτερη «καταβύθιση» στο έργο του Γ. Βιζυηνού έχει οριστεί για την ερχόμενη Τετάρτη και πάλι στην Πολιτιστική Κυψέλη του Δήμου Κομοτηνής.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.