Πασχαλης Κατσικας,* «Η συλλογη του Μαριανου ακολουθει μια κυκλικη πορεια σαν τη ζωη, οδηγωντας μας διαρκως σ’ εναν επομενο σταθμο, οπου τελικα ο ποιητης αναμετραται με τον εαυτο του»

Ο Αγγελής Μαριανός κατάγεται από το Ρέθυμνο. Μεγάλωσε σε οικογένεια που ανήκε στην εργατική τάξη και, όπως οι περισσότεροι της γενιάς μας που ζούμε στην επαρχία, μεγάλωσε κοντά στη φύση, δίπλα σε ζώα και αγροκήπια. Θυμάται τον γαλατά και τους χωμάτινους δρόμους, τα ξέγνοιαστα παιδικά χρόνια με τους βόλους, το τσιλίκι, τον πετροπόλεμο. Ενώ τα αναγνώσματά του στην εφηβεία είναι Ρώσοι και Γάλλοι λογοτέχνες.

Σπούδασε διοίκηση του μάρκετινγκ και ξενοδοχειακά, και από το 2001 ζει στη Θεσσαλονίκη, που, όπως λέει σε συνέντευξή του, «τον απορρόφησε σαν ράμμα», έγινε νεότερος στα σπλάχνα της, ερωτεύθηκε και μ’ έναν φυσικό τρόπο εντάχθηκε. Δηλώνει πως ασχολήθηκε με την ποίηση γιατί οι διαρκείς εσωτερικές του αλλαγές μόνο εκεί βρίσκουν καταφύγιο. Ενώ από τα νεανικά του χρόνια περιστασιακά σκαρώνει ποιήματα, επιστολές και παραμύθια για μεγάλους, συστηματικά αρχίζει να γράφει από το 2014, όταν καταφέρνει να γράψει ποιήματα που στέκονται πέρα από εκείνον. Τα απελευθερώνει με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Αγγελής Μαριανός κι από τη στιγμή που φεύγουν από τα χέρια του παύουν να είναι προσωπικά.

Τώρα θα μου πείτε γιατί αναφέρομαι εκτενώς σε τόσα βιογραφικά στοιχεία, μα πολύ απλά γιατί η ποίηση είναι ένα διά βίου όχημα. Ο ποιητής μαθητεύει μες στη ζωή, παίρνει γνώσεις, επιμορφώνεται και μ’ αυτόν τον τρόπο προσθέτει τα απαραίτητα εργαλεία για να κατασκευάσει το εκφραστικό του πρόσημο.

Έρχεται το 2017 να μας δώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Πεζολίβαδα», αφού έχουν προηγηθεί δημοσιεύσεις ποιημάτων του σε λογοτεχνικά περιοδικά και ποιητικά μπλογκ. Όπως το υπονοεί και ο τίτλος, είναι περισσότερο ποιήματα που δανείζονται τις αρετές του πεζογραφήματος. Εκεί προβάλλονται οι σκέψεις, η ονειροπόληση και οι αγωνίες του, με τεχνική που άλλοτε θυμίζει ζωγράφο και άλλοτε σκηνοθέτη. Για να έρθει 4 χρόνια αργότερα να μας δώσει αυτήν τη 2^η συλλογή με τον τίτλο «Αντικριστά».

Είναι χωρισμένη σε έξι ενότητες, αλλά από την πρώτη ακόμη με τον τίτλο «ΑΝΑΛΟΓΙΟ» διακρίνουμε τις θεματικές γύρω από τις οποίες θα κινηθεί:

Αίφνης η αυλαία, αίφνης το φως, ο μύθος, ο άνθρωπος, ο έλεγχος και τέλος αίφνης ο θάνατος. Όλα αιφνιδίως όπως έρχονται έτσι και τελειώνουν, μας λέει ο Αγγελής.

Ανοίγει η αυλαία από το σκοτάδι στη θεατρική παράσταση που αποκαλούμε ζωή, όταν γλιστρά πάνω σε άλευρα αφήνοντας σημάδια. Αφού έρθουμε στο φως σημαδεύει ο προβολέας το θάμπος του κόσμου. Η προσπάθεια να βγούμε από το θεοσκότεινο ακρογιάλι στον καθαρτήριο αφρό είναι διαρκής. Μετά τη γέννα, επί σκηνής υψώνεται βωμός κι ο ομφάλιος λώρος στις γραμμές σπαράζει δρομολόγια. Στα τσιμέντα μιας ολόγυμνης πόλης μάς λέει ο συγγραφέας τριγυρνάμε και επιδιδόμαστε σε σκληρά αλισβερίσια. Σιμώνει το γυαλί του καθρέφτη στο στόμα μας (εξ ου ίσως και το «Αντικριστά»), γίνονται ορατά τα ίχνη της ύπαρξής μας, στο χέρι μας είναι να μην χαθεί η ανάσα στη σκιά προτού αίφνης έρθει κι ο θάνατος.

ΑΙΦΝΗΣ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ

Ανακούφιση που ξεθωριάζει

εξαερώθηκε και τον σωριάζει

αυτόπτης μάρτυρας ο γδούπος

ο τελευταίος στα σανίδια ήχος

Ο ήχος που μας ξαναγυρνά εκεί στο σκοτάδι από όπου όλα ξεκίνησαν.

Όπως γράφει κι οκοινός μας φίλος ΑντώνηςΧαριστός τούτη η ποιητική συλλογή είναι μια επιτομή στον θρίαμβο της τραγωδίας. Με έναν τόνο ελεγειακό δεν εναντιώνεται στη ζωή, αντιθέτως την υμνεί μέσα από την ολική ήττα του ανθρώπου, τον θάνατο. Δίχως αυτός να προτάσσεται σαν μειλίχιος πόθος και η ζωή απλώς ως ένα παιχνίδι εναλλαγών. Εκεί όπου διαφαίνεται η τελική πτώση έρχεται ένας στίχος όπως: «Σίμωσε το στόμα στο τζάμι/ ίχνη προσφέρει αναπνοής» για να θυμίσει πως μια νέα λάμψη ζωής μπορεί να ξεπηδήσει μέσα από τη θαμπάδα.

Ευρεία είναι η θεματική της ποιητικής συλλογής του Μαριανού. Με το προσωπικό ύφος που τον διακρίνει να γίνεται το κέντρο γύρω από το οποίο όλα αποκτούν νόημα. Με το δικό του ξεχωριστό στυλ μας προκαλεί να δούμε περισσότερο τα νοούμενα παρά το υποκείμενο που τα νοεί. Ο ποιητής με την επίγνωση του μη αναστρέψιμου, από το ον-άνθρωπος στο ον-φύση, κάνει τις επισημάνσεις του και ακουμπά έστω για λίγο όλο το άχθος της ζωής πάνω στους νόμους που διέπουν τη φύση. Στέκεται αντίκρυ (-στά) μας, ακόμη κι αν η φωνή του φαίνεται να ηχεί σε ώτα μη ακουόντων. Απογυμνώνεται σε μια εναλλακτική σκηνή καθρεφτίσματος εαυτόν και στρέφει το βλέμμα στη φύση ψάχνοντας να εντοπίσει την πηγή απ’ όπου η ζωή γεμίζει στιγμές. Στιγμές που με τη σειρά τους δίνουν αξία στον θάνατο. Η συλλογή ακολουθεί μια κυκλική πορεία σαν τη ζωή, οδηγώντας μας διαρκώς σ’ έναν επόμενο σταθμό, όπου τελικά ο ποιητής αναμετράται με τον εαυτό του. Κι όπως στην καθημερινή τριβή της σκληρής πραγματικότητας, γιατί, ας μη γελιόμαστε, το ποιητικό σύμπαν πάντα είχε ως θεμέλιο τη σκληρή πραγματικότητα, νικητής και ηττημένος είναι πάντα ο ίδιος, κι όλοι μαζί του σαν συγκρατούμενοι την εποχή μας δεχόμαστε, συμβιβασμένοι με την τραγικότητα της ύπαρξης.

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

ΕΓΕΡΤΗΡΙΟ 

Κάθε πρωί το εκτελεστικό

ετοιμάζουνε απόσπασμα·

μα μετανιώνουν, πίσω μας γυρίζουν.

Συγκρατούμενοι

δεχόμαστε δολοφονίες νέων

δίχως καθρέπτη και σκοινί

δίχως παράθυρα

δίχως μολύβι και χαρτί.

Συγκρατούμενοι

την εποχή μας δεχόμαστε.

ΜΝΗΜΕΣ

Ξύπνησα στην ίδια Χιροσίμα

είδα πολλά:

πετούσαν τα πουλιά γυμνά

φρύγανα μαδημένα.

Τυφλές οι σαύρες έπεφταν

η μια πάνω στην άλλη.

Ξύπνησα στην ίδια Χιροσίμα

με λάσπη ογδόντα και… ετών

στα βλέφαρα.

Παντέρμη σκόνη· δεν ξεκολλούσες.

Έτριψα έτριψα τα χειροτέρεψα.

Μαύρο ρετσίνι χύθηκαν

μύρο στο μαύρο αμπάρι.

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ  

Ακόμη κι οι ψιχάλες σιώπησαν.

Αδιάφορες και άδειες

δίχως ρυθμό ή μουσική

σαν να τις πήρε ο ύπνος

μετά τον έρωτα

έξω στη φύση.

ΑΨΕΝΤΙ

«Ώστε, είστε και εσείς διδάκτωρ;

—Δε θέλω να μιλήσουμε για επιστήμη απόψε

σπάταλης λέξης λούστρο.

Ξημερώνει η μέρα που ίσως δεν προφτάσουμε.

Ας κάνουμε την τελευταία ελεγεία της χρονιάς

την προμελετημένη, όσο και πρέπουσα αστοχία.

Ας μοιραστούμε το καιόμενο αψέντι

ας ταριχεύσουμε τον χρόνο.

*Ο Πασχάλης Κατσίκας είναι Βιβλιοθηκονόμος στη βιβλιοθήκη του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του ΔΠΘ και Ποιητής. Το παρόν είναι το κείμενό του στην εκδήλωση παρουσίασης της ποιητικής συλλογής του Αγγελή Μαριανού «Αντικριστά» (εκδ. Θράκα, 2021), που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 18 Δεκεμβρίου στη Λέσχη Κομοτηναίων.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.