Οταν το μισος κυβερνα
Ο Ιταλός Alberto Garlini, με την τολμηρή του πένα, επιστρέφει στα ελληνικά γράμματα με το δεύτερο μυθιστόρημά του «Ο νόμος του μίσους», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις. Με το ογκώδες πολιτικό του πεζογράφημα, που ξετυλίγεται σε 720 σελίδες και έτυχε τη χαρά της μετάφρασης από τη Βασιλική Πέτσα, ο Ιταλός συγγραφέας τολμά και πραγματεύεται μια σκοτεινή εποχή για τη γείτονα χώρα, μεταφέροντάς μας με τον χείμαρρο των λέξεών του στην Ιταλία των δεκαετιών 1970 και εξής, σε μια εποχή όπου «ο νόμος του μίσους» κυβερνούσε. Ο λόγος για τα «Μολυβένια Χρόνια» όπως έμειναν γνωστά, τότε που οι τρομοκρατικές επιθέσεις και οι βίαιες αντιπαλότητες των πολιτικών άκρων ήταν καθημερινότητα.
Ο Garlini έρχεται λοιπόν να μας «ταρακουνήσει», χρησιμοποιώντας όχι απλώς ως σκηνικό εκείνη την εποχή, αλλά συνθέτοντας κι το πορτραίτο ενός εκκολαπτόμενου
φασίστα, του Στέφανο Γκουέρρα, και να θέσει προβληματισμούς γύρω από ζητήματα που ακόμη και στην Ελλάδα προτιμούμε να μην τα «αγγίζουμε», με αποτέλεσμα παρανοήσεις να διαιωνίζονται και να βρίσκουν χαραμάδες πίστης.
Ποιο το πορτραίτο όμως του Στέφανο Γκουέρρα; Ο εικοσάχρονος φοιτητής Στέφανο Γκουέρρα, λαϊκής καταγωγής και νοσταλγός του φασιστικού καθεστώτος, συμμετέχει στη Μάχη της Βάλλε Τζούλια, όπου αριστεριστές φοιτητές συγκρούονται με την αστυνομία και με νεοφασιστικές φοιτητικές οργανώσεις. Αυτό το συμβάν, που εγκαινιάζει την πολιτική αναταραχή στην Ιταλία, αποτελεί συγχρόνως το βάπτισμα του πυρός για την ολοκληρωτική στράτευση του Στέφανο στις πιο φανατικές και βίαιες νεοφασιστικές οργανώσεις, καθορίζοντας αναπόδραστα την κατοπινή του πορεία.
Ευφυής και παθιασμένος, αυθάδης και καλλιεργημένος, με κινητήρια δύναμη αλλά και αχίλλειο πτέρνα τη σκοτεινή οικογενειακή του ιστορία, μυείται ολοένα και βαθύτερα στον κόσμο της παρακρατικής βίας και έρχεται σε επαφή με μυστικούς πράκτορες και αφανή πρόσωπα-κλειδιά που κινούν τα νήματα της «στρατηγικής της έντασης», εμπλεκόμενος στα πιο τραγικά γεγονότα της εποχής. Ως αντίβαρα στη λατρεία του αίματος και στον νόμο του μίσους προβάλλουν μονάχα ο έρωτας και η λογοτεχνία.
Με αφηγηματική τόλμη και πρωτοτυπία, ο Alberto Garlini, «πλάθει» την προσωπικότητα ενός ακροδεξιού τρομοκράτη, προσεγγίζει αποσιωπημένες πτυχές της πρόσφατης ιταλικής ιστορίας και χαρτογραφεί τα εν πολλοίς άγνωστα νερά της νεοφασιστικής βίας. Συνδυάζοντας την κριτική ιστορική έρευνα με την ψυχολογική εμβάθυνση και αξιοποιώντας τον έντονα αγωνιώδη ρυθμό, μας προσφέρει ένα πολυεπίπεδο και συναρπαστικό μυθιστόρημα για την επώδυνη και ανολοκλήρωτη ενηλικίωση ενός ανθρώπου αλλά, ταυτόχρονα, και μιας ολόκληρης χώρας.
Ηλίας Καφάογλου: «Ο Garlini μάς συστήνει ένα “γοητευτικό τέρας”»
Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Ηλίας Καφάογλου, σε κείμενό του στο περιοδικό των βιβλίων “The book’s journal”, επιχειρεί να φωτίσει σταθμούς της ιταλικής ιστορίας αλλά και της δράσης του ήρωα του Garlini,Στέφανο Γκουέρρα: «Ο Garlini, στο έμμοχθο ογκώδες, αλλά σοφά δομημένο μυθιστόρημά του, που διαβάζεται, χάρη και στην κρουστή γλώσσα που έχει σμιλεύσει η Βασιλική Πέτσα, με αμείωτο ενδιαφέρον, αφού μια ολόκληρη εποχή εξεικονίζεται, αποδομεί την οπτική των νεοφασιστών μέσα από το ανάλογο εγχείρημα που έχει αναθέσει στον ήρωά του, τον Στέφανο, αυτόν που αυτός σθεναρά αυτή την οπτική υπηρέτησε.
Ο Στέφανο στρέφεται στη βία λόγω των οικογενειακών δυσλειτουργιών της παιδικής του ηλικίας, αυτές που τον έκαναν να νιώθει ταπεινωμένος και τον εξόργισαν, εκείνες που τον οδήγησαν σε μια κρίση ταυτότητας, τη διερεύνηση και απόκτηση της οποίας, ή την ανάκτησή της, αν προτιμάτε, μέσω της στράτευσης στα νεοφασιστικά ιδεώδη και τις ομότροπες πρακτικές, επιδίωξε να επιτύχει. Ο Garlini δίνει τον λόγο στον Στέφανο και στους συνοδοιπόρους του, όχι βεβαίως ούτε μία στιγμή για να τους δικαιολογήσει, αλλά για να δείξει τις θηριώδεις, εγκληματικές πρακτικές τους – ξέρουμε καλά τις αντίστοιχες στη χώρα μας.
Ο Garliniμάς συστήνει ένα “γοητευτικό τέρας”, έναν χαρακτήρα σύνθετο και ψιλοδουλεμένο –με τον έρωτα και την ποίηση να λειτουργούν τρόπον τινά αντιστιτικά στην επέλαση της φρίκης– μέσα από τα σύντομα κεφάλαια της απολογίας του στο δικαστήριο, που συνδέονται με μεγάλες φέτες ιστορίας. […] Ένα είναι σίγουρο και ο Garliniδεν αφήνει την παραμικρή αμφιβολία επ’ αυτού: η θεωρία ότι η βία “από όπου και να προέρχεται” πρέπει να αντιμετωπίζεται με τα ίδια μέτρα και σταθμά, η θεωρία “των δύο άκρων”, όπως, άλλωστε μάς έχουν δείξει η Χάννα Άρεντ και ο Ζωρζ Λαμπικά, είναι τόσο επικίνδυνη όταν νόμος γίνεται το μίσος!».
Alberto Garlini: «Ας μη σταματήσουμε ν’ αφουγκραζόμαστε»
Ο Alberto Garlini γεννήθηκε στην Πάρμα της Ιταλίας το 1969. Είναι διευθυντής του λογοτεχνικού φεστιβάλ Pordenonelegge και έχει δημοσιεύσει ποιητικές συλλογές και μυθιστορήματα. Στα ελληνικά, εκτός από το αναφερόμενο εδώ βιβλίο, κυκλοφορεί και το μυθιστόρημά του «Όλοι θέλουν να χορεύουν» (εκδ. Πόλις, Αθήνα 2021).
Ο Ιταλός συγγραφέας, με φανατικό αναγνωστικό κοινό σε διάφορες χώρες, παρακολουθεί την πορεία των λογοτεχνικών του έργων στο εξωτερικό, όπως αποδείχθηκε από την ανάρτηση που έκανε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook και κοινοποιήθηκε από τον εκδότη κ. Νίκο Γκιώνη, όπου και σχολίασε, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου βιβλίου του στην Ελλάδα, πως: «Πέρασα περίπου πέντε χρόνια στην κόλαση για να γράψω αυτό το μυθιστόρημα, κι έπειτα άλλα πέντε στο καθαρτήριο. Ελπίζω ν’ άξιζαν τον κόπο… (ως συνήθως, όμως, η μετάφραση θα είναι ανώτερη από το πρωτότυπο, έχω καλό προαίσθημα γι’ αυτό).
Όπως και να ’χει, πιστεύω ότι προσπάθησα ν’ αποδώσω τη σκοτεινή πλευρά των ιστοριών, των μυθολογιών που μας ωθούν στον θάνατο και στον φόνο, καθώς και μια εύθραυστη και συνάμα θεμελιώδη αλήθεια: επανασυνδέεται κανείς με τον ανθρωπισμό αφαιρώντας τις ιδεολογικές παρωπίδες με τις οποίες μόνος του περιόρισε τον εαυτό του, δεχόμενος εκ νέου την πολυπλοκότητα του εσωτερικού διαλόγου, ο οποίος είχε διακοπεί, αφουγκραζόμενος τις μύριες φωνές που συνθέτουν την πραγματικότητα.
Δεν κάνω λόγο περί ενσυναίσθησης, διότι τούτη είναι δίκοπο μαχαίρι. Έχω την αίσθηση ότι καθένας μπορεί να γοητευτεί από τη βία και ότι καθένας διαθέτει απεριόριστες δυνατότητες ν’ αφουγκραστεί τον άλλο. Εκεί θέλω να καταλήξω: ας μη σταματήσουμε ν’ αφουγκραζόμαστε».
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
