Οι «Ταξιδιωτες του αιωνα» της Αφροδιτης Ευαγγελιδου-Τσετλακα μαγεψαν και τους Κομοτηναιους (+Gallery)

Μια από τις ωραιότερες εκδηλώσεις παρουσίασης βιβλίου είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν, την Παρασκευή το βράδυ, στο ισόγειο της Λέσχης Κομοτηναίων, με πρωτοβουλία των βιβλιοπωλείων Βαφειάδη, οι λάτρεις της φιλαναγνωσίας στην Κομοτηνή.

Ο λόγος για την παρουσίαση του νέου μυθιστορήματος της Αφροδίτης Ευαγγελίδου-Τσέτλακα με τίτλο «Ταξιδιώτες του αιώνα», που αναφέρεται σε ό,τι ακριβώς λέει ο τίτλος του. Στις περιπέτειες και τα πάθη των ανθρώπων τα τελευταία εκατό χρόνια του προηγούμενου αιώνα, του εικοστού, που σημάδεψε τις τύχες τους με επανωτούς πολέμους- μικρασιατικό, Α’ και Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, Εμφύλιο- και δοκίμασε τις ζωές τους, με τους σκοτωμούς στα πεδία των μαχών, την προσφυγιά, τον θάνατο από κακουχίες, την πείνα και τη δυστυχία. 

Tζένη Κατσαρή-Βαφειάδη «Ιδιαίτερη η αξία της λογοτεχνικής αποτύπωσης στο μυθιστόρημα ηρώων-φορέων μιας “ενοχοποιημένης” γλώσσας, των μακεδονίτικων» 

«Το βιβλίο με τίτλο “Ταξιδιώτες του αιώνα» είναι μυθιστόρημα, το καλύτερο της συγγραφέως», ανέφερε στη συνέχεια η φιλόλογος και επιμελήτρια εκδόσεων Τζένη Κατσαρή- Βαφειάδη, εκ των παρουσιαστριών του βιβλίου, «το δεύτερο μετά το «Από το αγόρι από τη γη των Κικόνων» που εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Παρατηρητής της Θράκης» και καταγράφει τους μύθους και τις παραδόσεις που μένουν απέθαντοι στο χρόνο κι αφορούν στους αρχαίους οικήτορες του τόπου, τους Κίκονες. Ένα βιβλίο οφειλή της Ροδόπης στην καταγόμενη από τον νομό Πέλλας συγγραφέα, που είναι η πρώτη που χάρισε στον τόπο λογοτεχνικές σελίδες για τη βυθισμένη πολιτεία και τις μαρμάρινες κολώνες που διακρίνουν οι ναυτικοί όταν οι Διόσκουροι χαρίζουν στην περιοχή της Μολυβωτής, νηνεμία.
 
Ευχαριστίες προς την κ.Τσέτλακα, σύζυγο του αειμνήστου εκδότη Κωνσταντίνου Τσέτλακα, οφείλει η Ροδόπη» ανέφερε ακολούθως, «και για τον τρόπο με τον οποίο έσκυψε στην ιστορία του τόπου, μελετώντας αρχεία και ταξινομώντας ιστορικό υλικό. Αποτέλεσμα έρευνας χρόνων έτσι είναι το βιβλίο με τίτλο «Η ιστορία και το έργο της Φιλοπτώχου Αδελφότητας Κομοτηνής», το οποίο και εγκαινίασε τη βαθιά σχέση φιλίας και εκτίμησης που τρέφουμε προς τη συγγραφέα.»
 

Ακολούθως, η κ.Κατσαρή εστίασε στη διακριτότητα του λογοτεχνικού έργου της συγγραφέως και τα βραβεία τα οποία έλαβε, συμμετέχοντας σε πανελλήνιους διαγωνισμούς, από έγκριτες συσσωματώσεις λογοτεχνών, όπως η Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά, από την οποία, συμμετέχοντας σε πανελλήνιο διαγωνισμό με θέμα τη μάνα, έλαβε, το 2000, έπαινο για το έργο της με τίτλο «Πέρσα μωρή».
 
Αμέσως μετά, η κ.Κατσαρή αναφέρθηκε «στην ιδιαίτερη αξία του παρουσιαζομένου μυθιστορήματος και για τον τρόπο που παρουσιάζει τις τροπές της ιστορίας μέσα από τα πάθη και τις ζωές των ηρώων της και για την αντικειμενικότητα που επιφυλάσσει στη διαπραγμάτευση ιστορικών θεμάτων, όπως ο εμφύλιος, που δίχασαν και στον χώρο της λογοτεχνίας». Επέμεινε δε «στην αξία της λογοτεχνικής αποτύπωσης ηρώων-φορέων μιας ενοχοποιημένης γλώσσας, των μακεδονίτικων, τα οποία η συγγραφέας, συνδέοντάς τα με τον μακεδονομάχο σύζυγο της μακεδονίτισσας γιαγιάς Ευφροσύνης, τα αποσυνδέει από το αρνητικό συνήθως πλαίσιο των “εθνοκαπήλων”».
 
Αμέσως μετά ο λόγος δόθηκε στη συγγραφέα Φωτεινή Ναούμ για την παρουσίαση του μυθιστορήματος.

Φωτεινή Ναούμ, συγγραφέας, Οι «Ταξιδιώτες του αιώνα» ένα έργο διαχρονικό 

Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή για μένα, να βρίσκομαι εδώ απόψε για να προσεγγίσω, όσο πιο σύντομα μπορώ το βιβλίο της κ. Τσέτλακα– Ευαγγελίδου.
 
«Ταξιδιώτες του αιώνα» λοιπόν και πώς αλλιώς, αφού η συγγραφέας ξετυλίγει με λεπτή ευαισθησία τα δεινά των ανθρώπων του περασμένου αιώνα. Άνθρωποι απλοί, καθημερινοί, βιοπαλαιστές που εξαντλούν το κάθε τους λεπτό, την κάθε τους επίγεια απόλαυση, στο βωμό της επιβίωσης.
 
Η αφήγηση είναι γραμμική. Ξεκινά από ένα χωριό της Ηπείρου και διαδοχικά, συναντούμε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Έδεσσα, Αρδέα. Η μικρή Θεοδώρα, καλείται να μεγαλώσει σε έναν τόπο πολύπαθο, όπου η Μικρασιατική Καταστροφή, αλλάζει τα ως τότε δεδομένα και ανακατεύει τους ανθρώπους. Δικτατορία του Μεταξά, ελληνοϊταλικός πόλεμος, εμφύλιος, είναι κάποια από τα κομμάτια της ιστορίας που θα συναντήσουμε αμέσως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και τη τόσο γνώριμη σε όλους μας, προσφυγιά.
 
Χαρμάνι που ανακατεύεται ο κόσμος, οι δικοί μας μοιάζουν ξένοι. Ήταν πρόσφυγες, μας λέει η συγγραφέας. Με τα χαρακτηριστικά ανατολίτικα ρούχα, την ταλαιπωρία και τη μοιρολατρεία στο πρόσωπο ζωγραφισμένη. Μερικοί ακουμπισμένοι στον τοίχο, κάθονταν βαθιά στα γόνατα.
 
Όπως καταλαβαίνετε, πρόκειται για ένα βιβλίο με κεντρικό κορμό την ιστορία. Οι άνθρωποι, σαν κλαδιά απλώνουν γύρω της πασχίζοντας να γίνουν ένα με αυτήν, γνωρίζοντας πως κανείς ωστόσο, δεν θα θυμάται στο μέλλον την τον προσωπικό τους αγώνα, τη δική τους ιστορία.
 
Οι «Ταξιδιώτες του αιώνα» είναι ένα έργο βαθειά συγκινησιακό. Χωρίς περιττές φιοριτούρες και φράσεις εντυπωσιασμού. Η συγγραφέας δείχνει να κατέχει την τέχνη της γραφής. Κάνει τις λέξεις κτήμα της και τις χρησιμοποιεί με ευγένεια, με λογοτεχνική χροιά απείρου κάλλους, προσδίδοντας σε αυτές την ίδια αγάπη που φαίνεται πως διαποτίζει την πένα της, η φύση.
 
Ένα έργο θα μπορούσε να πω, ποιμενικό, σπάνιο. Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης, νιώθει κανείς να κατακτά, να αφομοιώνεται από κάθε σπίθα γης του τόπου. Ακούς το κελάρυσμα των πουλιών, το γάργαρο νερό να κυλάει στις πηγές, το θρόισμα των δέντρων. Κι εκεί υπάρχει ο Γρίβας, που μασουλάει αργά, απολαυστικά το χόρτο του και οι αίγες μηρυκάζουν τη δική τους τροφή. Η μάνα βλέπει με ικανοποίηση το άχυρο, το σανό, το χόρτο. Όλα καλά στοιβαγμένα στον χώρο τους. Δεν θα πεινάσουν τα ζωντανά, αρκεί να μην τραβήξει σε μάκρος ο χειμώνας.
 
Ο έρωτας δεν λείπει από το έργο της Αφροδίτης Τσέτλακα. Υπάρχει εκεί. Παρά τις δυσκολίες και δεινά, βρίσκει τρόπο να φυτρώσει σαν άγριο χόρτο. Το προξενιό μεσουρανεί. Είναι παράδοση, έθιμο του τόπου, κάποιος τρίτος να ζητά το χέρι της νύφης. Έτσι γίνεται το πράγμα σωστά. Μα δεν λείπουν και οι στιγμές εκείνες οι τυχαίες, που ανταμώνουν τους δυο και θέλουν να τους φέρουν κοντά. Σε ένα άρτιο, γενναίο και συνάμα ταπεινό ένα. Έτσι λοιπόν, «Βρόντηξε η καρδιά της Ουρανίας, σαν τον είδε. Πανύψηλο κι αρρενωπό το παλικάρι και αυτή κοντά του, κοντούλα και μαζεμένη, ένιωσε ασήμαντη, σχεδόν εξαφανισμένη. Γύρισε και την κοίταξε ο Νίκος κι αντάμωσε τα μάτια της τα γατίσια, με τις παράξενες ραβδώσεις και τις σπίθες που ξεπηδούσαν απ αυτά, όμοιες με τις σπίθες που ξεπηδούν σαν χτυπήσεις δυο τσακμακόπετρες.»
 
Και ο έρωτας που ανατέλλει, καλά κρατεί και αντέχει. Και την πείνα, την κακουχία την καταφρόνια. Γιατί υπάρχει το ιδεατό. Υπάρχουν όλα εκείνα που στις μέρες μας φοβάμαι πως έχουν εκλείψει. Η αγάπη, η αφοσίωση και η υπομονή. Οι άντρες λείπουν. Ολημερίς στη δουλειά. Τα σπίτια, ένα δωμάτιο όλο και όλο συχνά, αναθρέφουν μέσα στη θαλπωρή τους τα παιδιά, συνήθως μάνες, γυναίκες γενναίες που δεν φοβούνται τη δουλειά.
 
Η ίδια αγωνία τότε και σήμερα. Ένα έργο διαχρονικό. Μεγαλώνουν οι γυναίκες, παντρεύονται και φεύγουν. Μεγαλώνουν τα αγόρια τους, φεύγουν κι αυτά. Το όνειρο, η ελπίδα στον άνθρωπο, μοιάζει να υπάρχει μέσα του από καταβολής του κόσμου. Αγωνιούν για μια καλύτερη ζωή και έτσι κάποιοι απ’ αυτούς, δεν διστάζουν να φύγουν στα ξένα. Και οι μάνες μένουν πίσω. Να αναθυμούνται, να υπομένουν μέσα από καρτ ποστάλ, την απουσία.
«Κι εκεί, μάνα και αδερφές μου αγαπημένες, εκεί, στον Σαγγάριο ποταμό, είδαμε το πανώριο όνειρο να σβήνει. Και τα αφήσαμε εκεί νεκρό, το παραχώσαμε μαζί με αμέτρητους αγαπημένους συντρόφους, που πάλεψαν σαν λιοντάρια για το όνειρο αυτό, κι αφήσαν σ αυτή τη μακρινή γη τα κοκαλάκια τους.»
 

Μα η ζωή κυλάει. Ο άνθρωπος προσπαθεί να κατακτήσει από τα μηδαμινά καθημερινά πράγματα μέχρι τα πιο σπουδαία, τα πιο επουσιώδη. Αυτά που θα του επιτρέψουν να ζήσει πιο εύκολα, να καταφέρει να δαμάσει την αρρώστια, αφού λυγάει μπροστά στον θάνατο.
«Και όμως, ο θεράπων ιατρός της ήταν ενθουσιασμένος. Προσωπική του νίκη θεωρούσε τη σωτηρία της Τίνας. Χτυπούσε στην πλάτη τον πατέρα της και του έλεγε. Η πενικιλίνη είναι σωτήριο φάρμακο. Ευτυχώς φέρατε το κορίτσι εγκαίρως.»
 
Οι ταξιδιώτες του αιώνα, είναι ένα έργο πανανθρώπινο. Η αγάπη για τον άνθρωπο, τη φύση που τον περιβάλλει, δίνεται με τρόπο λυρικό, μα συγχρόνως ρεαλιστικό. Η ατμόσφαιρα του έργου σε συνεπαίρνει από τις πρώτες αράδες. Ακολουθείς τους βίους των ηρώων, σου είναι οικείοι, έχεις ακούσει για αυτά, οι προγονοί σου τα έχουν ζήσει και σου τα μετέφεραν μέσα από την ύπαρξή τους.
 
Οι πόλεμοι, οι αρρώστιες, ο έρωτας, οι φόβοι και οι μικροχαρές. Κυρίως αυτές οι μικρές χαρές που έχουμε ξεχάσει να απολαμβάνουμε και να υποδεχόμαστε με ταπεινοφροσύνη και αγαλλίαση..
Είναι ένα βιβλίο ύμνος στη μάνα, ύμνος στη γυναίκα, με άπειρο σεβασμό στο αρσενικό. Έτσι ώστε όλα να μοιάζουν καλώς καμωμένα. Αλληλοσυμπληρωμένα.
 
Και θα μου επιτρέψετε εδώ, να κλείσω από ένα απόσπασμα από το έργο Αργώ του Γιώργου Θεοτοκά, όπου μας λέει:
«Γυρεύω από τον μυθιστοριογράφο, να μη μ’ αφήνει να πάρω την ανάσα μου, να με χτυπά δυνατά και συνεχώς στο νου, στην καρδιά, στις αισθήσεις κι όταν κλείνω το βιβλίο του να μου μένει η εντύπωση πως έζησα μερικές πλούσιες ώρες με τη συντροφιά ανθρώπων ζωντανών και διαλεχτών.»
Αυτό γυρεύω από τον μυθιστοριογράφο, λέει μεταξύ άλλων ο Θεοτοκάς και αυτό ακριβώς αισθάνθηκα διαβάζοντας τούτο το βιβλίο.
 
Κυρία Αφροδίτη, σας ευχαριστώ από καρδιάς για αυτό το υπέροχο ταξίδι.» 

Νότης Χαραλαμπίδης, Νίκος Μαθιουδάκης ανάμεσα στο κοινό 

Ακολούθησε συζήτηση και υπογραφή βιβλίων από τη συγγραφέα, ενώ άξια μνείας είναι η παρουσία του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου Κομοτηνής κ.Νότη Χαραλαμπίδη, του επιστημονικού συμβούλου των εκδόσεων Καζαντζάκη κ. Νίκου Μαθιουδάκη και της μητέρας του πρ. υπουργού Ευριπίδη Στυλιανίδη ανάμεσα στο κοινό.
 
Συγκινητική ήταν τέλος καθόλη τη διάρκεια της εκδήλωσης η παρουσία της κόρης της συγγραφέως Σούλης Τσέτλακα και η τρυφερή φροντίδα για τη μητέρα της, καθώς και του συζύγου της Στέλιου και των δυο τους παιδιών, της ωραίας Άσπας και του Κωνσταντίνου -Άγγελου.
 
Καλοτάξιδοι να είναι
οι «Ταξιδώτες του αιώνα»!!!
 
 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.