Οι αλχημειες της ζωης
Bonnie Garmus, «Μαθήματα χημείας», εκδ. Μεταίχμιο, Ιλάειρα Διονυσοπούλου (μτφρ.), Αθήνα 2022, σ. 608.
Το βιβλίο της πρωτοεμφανιζόμενης Αμερικανίδας συγγραφέως Bonnie Garmus «Μαθήματα χημείας» είναι ένα βιβλίο που ξαφνιάζει και περιέχει πολύ περισσότερες θεματικές και προεκτάσεις από ό,τι φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Και, πράγματι, αυτό που φαίνεται αρχικά είναι ότι πρόκειται για την αφήγηση της ζωής μιας γυναίκας χημικού στο επάγγελμα, η οποία κατέληξε να γίνει μία διάσημη τηλεπερσόνα εξαιτίας μίας επιτυχημένης εκπομπής μαγειρικής που παρουσίαζε.
Κι όμως, κάτω από τη φανταχτερή επιφάνεια, πρόκειται για ένα έργο με πολύ βαθύτερα νοήματα και προεκτάσεις. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα εποχής, το οποίο απεικονίζει έξοχα τη ζωή των γυναικών και τα ήθη της εποχής στην Αμερική των μέσων του 20ού αιώνα. Τότε πολλά πράγματα για τις γυναίκες ήταν ακόμη πιο δύσκολα απ’ ό,τι είναι σήμερα. Το ίδιο ίσχυε και για τους άθεους, αλλά και τους μαύρους. Και φυσικά ήταν ακόμη πιο δύσκολα για γυναίκες επιστήμονες, ιδιαίτερα εκείνες των θετικών επιστημών. Αυτές έπρεπε να εργαστούν πολλαπλά από τους άνδρες προκειμένου να αποδείξουν την αξία τους.
Η Ελίζαμπεθ Ζοτ είναι μία τέτοια γυναίκα. Δυναμική, αποφασιστική και εργασιομανής, είναι αφοσιωμένη στην έρευνά της για να αποδείξει τη θεωρία της αβιογένεσης, εργαζόμενη στο Ινστιτούτο Ερευνών Χέιστινγκς. Εκεί θα γνωρίσει την αδελφή ψυχή της, τον υποψήφιο για Νόμπελ χημικό Κάλβιν Έβανς. Αυτός δεν είναι και ο ευκολότερος άνθρωπος του κόσμου –ούτε και η Ελίζαμπεθ φυσικά–, οι δυο τους όμως θα ζήσουν έναν έρωτα έξω από τα συνηθισμένα. Παράλληλα, θα γνωρίσουν –ιδιαίτερα η Ελίζαμπεθ– τον φθόνο του κόσμου και των συναδέλφων τους από πρώτο χέρι.
—Τι απρόσμενο θα συμβεί άραγε έτσι ώστε η Ελίζαμπεθ να βρεθεί ξαφνικά ανύπαντρη μητέρα με παιδί και παρουσιάστρια της πιο επιτυχημένης μαγειρικής εκπομπής στην τηλεόραση;
—Ποια μυστικά κρύβει ο Κάλβιν Έβανς που μεγάλωσε σε ορφανοτροφείο και η πραγματική καταγωγή του παραμένει ανεξιχνίαστη;
—Και πόσο σκληρά πρέπει να παλέψει τελικά εναντίον των αντρών και της συντηρητικής αμερικανικής κοινωνίας που επιμένει να υποβαθμίζει τις γυναίκες η Ελίζαμπεθ, προκειμένου να πραγματοποιήσει την έρευνά της;
Η Garmus περιπλέκει επιδέξια όλες αυτές τις παραμέτρους και δημιουργεί ένα πολυθεματικό και πολυφωνικό μυθιστόρημα, το οποίο δεν κρύβει εύκολα την ιδιαιτερότητα και τη διαφορετικότητά του, όπως άλλωστε και η ίδια η πρωταγωνίστρια, η Ελίζαμπεθ.
Χρησιμοποιώντας την τεχνική της αναδρομής, άφθονους και ολοζώντανους διαλόγους και πολλές ανατροπές στην πλοκή του βιβλίου, η Garmus αδράχνει την ευκαιρία να δημιουργήσει ένα fiction μυθιστόρημα, το οποίο απεικονίζει τέλεια τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι εργαζόμενες γυναίκες στις ΗΠΑ αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ξεχωρίζει επίσης ο συμπαθητικότατος και πανέξυπνος σκύλος του βιβλίου και, συγχρόνως, γκεστ σταρ. Η Garmus δεν θα διστάσει, πολλές φορές, να μπει μέσα στο μυαλό του τετράποδου και να μας μεταφέρει αυτούσιες στο χαρτί τις σκέψεις που θα μπορούσε να κάνει ο καλύτερος φίλος της Ελίζαμπεθ. Πρόκειται, το δίχως άλλο, για ένα έξοχο συγγραφικό τέχνασμα, το οποίο κάνει το βιβλίο να ξεχωρίζει, όπως άλλωστε και η όλη υπόθεση του βιβλίου που σχετίζεται με τη χημεία –αλλά και τη μαγειρική.
Οπωσδήποτε, δεν έχουμε διαβάσει ποτέ κάτι παρόμοιο και αυτός είναι ένας πολύ καλός λόγος για να το διαβάσουμε. Συν τοις άλλους, οι θεματικές του βιβλίου, πέρα από τη χημεία, τη μαγειρική και τις γυναίκες, εκτείνονται και σε θέματα όπως οι μονογονεϊκές οικογένειες, το μεγάλωμα των παιδιών σε ιδρύματα, τα παιδιά-ιδιοφυΐες, η αφοσίωση στους στόχους μας, οι δυσκολίες της μητρότητας, ο ρόλος της θρησκείας στη ζωή μας, η διαφορετικότητα των ανθρώπων, ο γάμος, ο έρωτας και η σχέση μας με τα ζώα.
Πρόκειται, εν κατακλείδι, για ένα παραμύθι της σύγχρονης εποχής, με happy end, το οποίο θα μας ενημερώσει για τα ήθη της εποχής, θα μας συγκινήσει κάποιες φορές και θα μας κάνει να θυμώσουμε και να γελάσουμε άλλες τόσες, αλλά και θα μας συναρπάσει με την πλοκή του. Ένα βιβλίο τόσο όμορφο και πολύχρωμο όσο και το εξώφυλλό του, που το συνιστώ ανεπιφύλακτα.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
