Ο Κομοτηναιος Γιαννης Στρουμπας στην «Εδεμ των λεξεων»

Ο φιλόλογος, υπ. Διδάκτωρ του ΤΕΦ/ΔΠΘ, κριτικός, συγγραφέας και ποιητής Γιάννης Στρούμπας βρέθηκε την Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου στην «Εδέμ των λέξεων», παραφράζοντας στίχο του Κουβανού ποιητή Ομάρ Πέρες. Συμμετείχε συγκεκριμένα στο 10^ο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών, που διοργάνωσε από τις 23 έως και τις 26 Σεπτεμβρίου ο Κύκλος των Ποιητών και είχε τίτλο «Γέφυρες: ποίηση τώρα περισσότερο από ποτέ». Η φετινή διοργάνωση πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, του Versopolis και του Ολλανδικού Ιδρύματος Λογοτεχνίας.

Στα της Τετάρτης 25 Σεπτεμβρίου, σε μια ιδιαίτερα ατμοσφαιρική βραδιά στον χώρο του καφέ-βιβλιοπωλείου Ζάτοπεκ, ενορχηστρώθηκε μια σειρά αναγνώσεων και ερμηνειών ποιημάτων, με «μαέστρο» τον ποιητή και δοκιμιογράφο κ. Δημήτρη Αγγελή και συμμετέχοντες τους ποιητές κ. Βαγγέλη Αλεξόπουλο, Γιάννη Στρούμπα, Γιοστ Μπάαρς, Λίνα Στεφάνου και Ομάρ Πέρες.

Ο Κομοτηναίος κ. Στρούμπας, στη δική του παρουσίαση, για να συστήσει την ιδιαίτερη γραφή του επέλεξε να αναγνώσει αρχικά δύο ποιήματα από την πρόσφατη ποιητική του συλλογή «Περίμετρος» (εκδόσεις Σμίλη, 2023), αυτά με τίτλους: «Εξαερισμός» και «Στην τζαμαρία», ενώ στη συνέχεια προχώρησε και σε απαγγελία ποιημάτων που προέχονται από συμμετοχές του σε συλλογικές εκδόσεις. Πιο συγκεκριμένα, παρουσίασε το ποίημα «Παράλληλες ρυτίδες», που φιλοξενείται στην ανθολογία «Ο χρόνος που περνά και χάνεται – Περί-συλλογή κειμένων & φωτογραφιών» (εκδ. Παρέμβαση, 2023), το ποίημα «Η απεργία», από το «Ημερολόγιο 2024 – Πλανήτης Γη» της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και, τέλος, το ποίημα «Λάσπη η γη», από το «Εβδομαδιαίο Ημερολόγιο 2024 – Όχι στη βία» του Κύκλου Ποιητών.

Οι ποιητικές του δημιουργίες, με τις έντονα κοινωνικές ανησυχίες, οδήγησαν τους παρευρισκόμενους σε ένα λυρικό ταξίδι στην ανατομία της εποχής. Ιδιαίτερα ενθουσιώδης όμως ήταν και η αντίδραση του κοινού όταν τον λόγο έλαβε ο Ολλανδός δημιουργός κ. Μπάαρς, τη μεταφρασμένη εκδοχή των ποιημάτων του οποίου ανέγνωσε η κ. Στεφάνου, ενώ ο Κουβανός κ. Πέρες, με τον οποίο έριξε αυλαία η λογοτεχνική βραδιά, δεν προχώρησε σε μια απλή ανάγνωση, αλλά με τη συνοδεία ενός αυτοσχέδιου μουσικού οργάνου-καθίσματος, εν είδει κρουστού, ερμήνευσε τα ποιήματά του, αρθρώνοντας παράλληλα ήχους και εναλλάσσοντας τη φωνητική του ένταση.

Ντίνος Σιώτης, «Σε εποχές απραξίας και απρέπειας ο ποιητής είναι με το μέρος του αδύναμου και του αδικημένου»

Το φετινό φεστιβάλ ήταν η δέκατη στη σειρά διοργάνωση του Κύκλου των ποιητών, στο οποίο φιλοξένησε πενήντα έναν ποιητές από δώδεκα χώρες: Αλβανία, Ελλάδα, ΗΠΑ, Ιταλία, Κούβα, Κύπρος, Νιγηρία, Ολλανδία, Ουκρανία, Παλαιστίνη, Πολωνία, Πορτογαλία, με εκδηλώσεις σε εννέα διαφορετικού χαρακτήρα χώρους. Το συγκεκριμένο φεστιβάλ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά γεγονότα της πρωτεύουσας, και όχι μόνο, αφού συγκεντρώνει ποιητές και δημιουργούς από όλο τον κόσμο, προβάλλει την πολυφωνία και τον πλούτο της σύγχρονης ποίησης, τοποθετώντας παράλληλα την ελληνική πνευματική δημιουργία στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη.

Ο Διευθυντής του Φεστιβάλ, ποιητής και εκδότης, κ. Ντίνος Σιώτης, με αφορμή τη φετινή διοργάνωση αναφέρει, στο εισαγωγικό σημείωμα της σχετικής έκδοσης, τα εξής για τον πολλαπλό ρόλο της ποίησης και του ποιητή στη σύγχρονη κοινωνία: «Ο Γκαίτε προέβλεψε ότι μια μέρα οι εθνικές λογοτεχνίες θα γίνουν παγκόσμια λογοτεχνία. Μπορούμε να πούμε ότι η προφητεία του έγινε πραγματικότητα, αφού φέτος τόσο πολλοί ποιητές συγκεντρώνονται, συνυπάρχουν και συναποτελούν ένα ενιαίο σύνολο, όπου η ποίηση δεν είναι ένας μονοδιάστατος θόρυβος, αλλά μια δύναμη που ακτινοβολεί πάνω απ’ την ουτοπία.

Σε εποχές απραξίας και απρέπειας ο ποιητής είναι με το μέρος του αδύναμου και του αδικημένου και μας υπενθυμίζει πως υπάρχει ένας κόσμος που αντιστέκεσαι μέσω της Ποίησης και αγωνίζεται για την ανάκτησης της συλλογικής αξιοπρέπειας».

Τα ποιήματα

Στη συνέχεια, παρατίθενται εν συνόλω τα ποιήματα με τα οποία συμμετείχε στο Φεστιβάλ ο κ. Στρούμπας, παράλληλα με την αγγλική τους μετάφραση, την οποία υπογράφει η Eleni Hall Manolaraki, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κλασικών Σπουδών στο University of South Florida.

ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ

λιγοστά στρωσίδια πάνω στη σχάρα

απ’ τα βάθη
θαλπωρή του εξαερισμού
από υπόγειες τριβές

απ’ τα ουράνια
θαλπωρή ψιλόβροχου

τσιτσιρίζει

στην πυρακτωμένη σχάρα
με τον σκύλο αγκαλιά

κι η γαλαρία εξαερίζεται

κι η πνοή εξαερώνεται

VENTILATION

sparse bedding on the grate

from the depths
warmth of ventilation
from underground frictions

from the heavens
warmth of light rain

sizzling

on the blazing grate
holding onto the dog

so the tunnel is ventilated

and the breath evaporated

[ποιητική συλλογή «Περίμετρος», Σμίλη, Αθήνα 2023, σ. 28]

❦❦

ΣΤΗN ΤΖΑΜΑΡΙΑ

Τζάμια στο τούνελ
λες, αχρείαστα
σκοτάδι πίσσα η σήραγγα
δεν έχει δα και τίποτα
να δεις απέξω

Απέξω. Τι να το κάνεις το απέξω.
Μέσα είναι η κάθε ομορφιά.
Γιαγιάδες μ’ εγγονάκια
Έφηβοι με χαμόγελα κι αστεία
Ζευγάρια ερωτευμένων νέων
Όλο υγεία και δροσιά
Να καμαρώνεις!

Να καμαρώνεις
Διακριτικά.
Ποτέ κατάματα.
Μακριά από παρεξηγήσεις.
Στην τζαμαρία να καμαρώνεις.
Στην τζαμαρία.

[ποιητική συλλογή «Περίμετρος», Σμίλη, Αθήνα 2023, σ. 48]

AGAINST THE WINDOW

Subway windows
needless, one would say, in the tunnel
pitch-dark
nothing really
to see outside

Outside. Who needs it?
Inside is where beauty lies.
Grandmothers with grandchildren
Teens smiling and joking
Young couples
All health and freshness
Enjoy!

Enjoy
Discreetly.
Never straight in the eye.
Avoid misunderstandings.
Admire at the window.
Against the window.

❦❦

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΡΥΤΙΔΕΣ

Ο δρόμος για την παιδική χαρά
δεν έπαψε ποτέ να ’ναι ευθεία
Ακόμη τον διαβαίνω
Μέσ’ από σκόνες και χορτάρια
Ευθεία προς φίλους παιδικούς
Ευθεία παράλληλη με τις γραμμές του τρένου

Οι μάνες δεν μας άφηναν στις ράγες να βαδίζουμε
μα πάντα σκαρφαλώναμε εκεί
τον δρόμο παρακάμπτοντας
στων παιδικάτων μας την άγνοια κινδύνου
Κρεμασμένοι πρώτα απ’ τη γέφυρα
να βλέπουμε τ’ αμάξια που περνούσαν από κάτω
κι έπειτα να βάζουμε στο μέταλλο τ’ αυτί
ν’ ακούσουμε αν έρχεται το τρένο

Το τρένο έχει πάψει πια να έρχεται
Ευθεία οι φίλοι ταξιδεύουν σ’ άλλα σύμπαντα
κι ο χρόνος που περνά και χάνεται
από καιρό ακινητεί ανέκφραστος στις ράγες
στις κρύες παράλληλες ρυτίδες του τοπίου

στις κρύες παράλληλες ρυτίδες
μιας εγκατάλειψης μουγκής
μιας μνήμης ξερικά χορταριασμένης

[ανθολογία «Ο χρόνος που περνά και χάνεται. Περι-συλλογή
κειμένων & φωτογραφιών», Παρέμβαση, Κοζάνη 2023, σ. 224]

PARALLEL WRINKLES

The road to the playground
never ceased to be straight
I still traverse it
Through dust and grass
Walking straight to childhood friends
A straight line parallel to the train tracks

Mothers wouldn’t let us walk on the rails
but we always climbed there
veering from the road
in our childish ignorance of danger.
We bent over the bridge
to see the cars passing below
then put our ears to on the ground
to listen if the train was coming

The train no longer comes
Friends travel straight in other universes
and time, which passes and fades
has long stood still, expressionless, on the rails
on the cold parallel wrinkles of the landscape

on the cold parallel wrinkles
of a silent abandonment
of a dry memory overgrown with grass

❦❦

ΛΑΣΠΗ Η ΓΗ

Έσκαβε. Έσκαβε σκρολάροντας
στην κινητή του οθόνη.
Έσκαβε σε στιγμές
προσωπικές των φίλων,
μοίραζε «λάικ», «τέλειο», γελάκια.
Στην κινητή του έσκαβε εξάρτηση.
Έσκαβε, μέσα του μη σκάψει
και ορθωθούν εμπρός του αμηχανίες.
Στο λάπτοπ έσκαβε, στην έξυπνη τιβί
Να εξορύσσει αχόρταγος κολτάνιο
χρυσό, λιβάνι, σμύρνα.
Ν’ ανοίγει με παιδιά
λάκκους στα έγκατα της γης
και με παιδιά πάλι μετά
τους λάκκους να μπαζώνει.
Έσκαβε για μετάλλευμα
ατσάλινα να ’χει καρφιά
παιδιά για να σταυρώνει.
Κι όσο έσκαβε
διαμάντια αναζητώντας
λάσπη ξερνούσε η γη
κόκαλα ξασπρισμένα
έντερα και χολή.

Έσκαβε. Έσκαβε σκρολάροντας
στην κινητή του οθόνη
Στο κάτοπτρο που του ’δειχνε
πως άνθρακες ο θησαυρός
και πως τα έντερα θηλιά
να σφίγγουν
τον λαιμό του.

[ανθολογία «Ημερολόγιο 2024 Πλανήτης Γη», Εταιρία Λογοτεχνών
Θεσσαλονίκης & Εκδόσεις ΑΩ, Καλύβια Αττικής 2023, σ. 118-119]

MUDDY EARTH

He dug. He dug while scrolling
on his mobile screen.
He dug into personal moments
of friends,
dispensing likes, thumbs up, smiley faces.
He dug into his mobile addiction.
He dug to avoid digging inside,
unearthing his self-consciousness.
On the laptop he dug, on the smart TV
to greedily mine coltan,
gold, frankincense, myrrh.
With other youth he opens
pits in the bowels of the earth
and with other youth again later
he fills in the pits.
He digs for ore
to make steel nails
to crucify other youth.
And as he dug
seeking diamonds
the earth vomited mud
whitened bones
guts and bile.

He dug. He dug while scrolling
on his mobile screen
On the mirror that showed him
that his treasure turned out to be coal
and that the guts were nooses
tightening
around his neck.

❦❦

Η ΑΠΕΡΓΙΑ

Τρέχαμε να κρυφτούμε στα στενά
πάνω μας πέφταν γκλομπ, μολότοφ, δακρυγόνα
μαστίγια που έβρισκαν τα σώματα, τις αντοχές
μαστίγια σε κάτεργο.

Έδειχνες το μελανιασμένο πρόσωπό σου.
Πιο φωτεινό και από φωτοστέφανο.
Κι έλεγες πως η αρβύλα που συντρίβει
και κάθε ράβδος που μαζί της πίπτει αντί του λόγου
είναι μια πτώση, μια έκπτωση,
μια στο κενό βουτιά χωρίς το αλεξίπτωτο.

Όμως το πρόσωπό σου έλαμπε
όχι απ’ τον κάδο που φλεγόταν στο οδόφραγμα
μα που μαζί σηκώναμε την απεργία,
που, μαζί, με την κουβέρτα τη θερμαίναμε
και δεν δεχόμασταν να ξεψυχά στην άσφαλτο
βιασμένη από εξουσίες κι αναρχίες
γνωρίζοντας πως πτώση έκπτωση βουτιά

φέρνουν ανάληψη Χριστού μικρομεσαίου
που ορθώνει σώμα και ψυχή
στους λακέδες κάθε ζόφου.

[ανθολογία «Εβδομαδιαίο ημερολόγιο 2024 Όχι στη Βία. 39 ποιητές
του Κύκλου Ποιητών», Κύκλος Ποιητών & Γκοβόστης, Αθήνα 2023, χ.σ.]

THE STRIKE

We ran to hide in the alleys
clubs, molotovs, tear gas raining down on us
whips that found bodies, endurance
whips in a galley.

You showed your bruised face
Brighter even than a halo.
You said every boot that kicks
and every club that falls, instead of words,
is a descent, a drop,
a dive into the void without a parachute.

Yet your face glowed
not with the light from the burning bin at the barricade
but with us raising the strike together,
holding it in a blanket together,
refusing to let it die on the asphalt
raped by powers and anarchy
knowing that descents, drops, and dives

raise the middle-class Christ
who stands up, body and soul,
to the lackeys of the night.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.