Μ.Δημαση: «Καθε φορα που διαβαινα ενα κατωφλι στη ζωη μου, εβρισκα το θαρρος η το θρασος να το μοιραστω με οσους διαβαζαν τους στιχους μου»

Μετά από αρκετά χρόνια «απουσίας» η κ. Μαρία Δημάση, καθηγήτρια του τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών, επέστρεψε στον ποιητικό λόγο με την κατάθεση της νέας της ποιητικής συλλογής. Τίτλος της «Terra incognita: στίχοι (από) δόμησης – Πράξη Ι» και πρόκειται να παρουσιαστεί σήμερα και ώρα 20.00 στο καφέ-μπαρ Gecko.

Λίγο πριν την παρουσίαση της συλλογής η κ. Δημάση φιλοξενήθηκε στη συχνότητα του Ράδιο Παρατηρητής μιλώντας για τις ποιητικές αφορμές της και την ποιητική συλλογή. «Σε κάθε ποιητική συλλογή φαίνεται να έχω επηρεαστεί από ένα κομμάτι του γνωστικού μου οπλοστασίου και του αντίστοιχου λεξιλογίου που το συνοδεύει» θα εκμυστηρευτεί η ίδια κατά τη διάρκεια της συνομιλίας χωρίς να παραλείψει να αναφερθεί και στις επιρροές της αλλά και στο πώς αντιμετωπίζει η ίδια την ποίηση.

Μαρία Δημάση όμως αναλυτικά…

ΠτΘ: κ. Δημάση η σχέση σας με την ποίηση μετρά πόσα χρόνια;

Μ.Δ.: Ξεκίνησα να γράφω αρκετά παλιά, από την δεκαετία των 30 μου χρόνων και κάθε φορά αποτύπωνα σε αυτά που έγραφα ένα κομμάτι της ψυχής μου εν εξελίξει. Θεωρώ ότι ο άνθρωπος ως πρόσωπο είναι ένας θεολογικός όρος και είναι σε μια αέναη κίνηση εξέλιξης. Κάθε φορά λοιπόν που διάβαινα ένα κατώφλι στη ζωή μου, ένα κατώφλι που είχαν δημιουργήσει οι άλλοι, ένα κατώφλι που ήταν δικός μου στόχος, έβρισκα το θάρρος ή το θράσος να το μοιραστώ με κάποιους που θα διάβαζαν τους στίχους μου. Απλώς από το 2012 δεν είχα γράψει, γιατί ήταν ένας πολύ σημαντικός χρόνος για μένα, είχε πεθάνει ο δάσκαλός μου ο αείμνηστος Χρήστος Τσολάκης, τα Χριστούγεννα πέθανε η αδελφή μου η αείμνηστη Μάρθα Πύλια, τον ίδιο χρόνο γεννήθηκε η εγγονή μου, και ήμουν σε μια τέτοια έντονη κατάσταση χαρμολύπης, που δεν το πίστευα όταν το άκουγα από άλλους, αλλά είχα μπλοκάρει εντελώς. Ξεκίνησα να γράφω ξανά πέρυσι τον Ιούλιο και αυτά τα ποιήματα γράφτηκαν από τον Ιούλιο μέχρι το τέλος Αυγούστου. Ο πρώτος άνθρωπος μετά την κόρη μου που τα μοιράστηκα, ήταν η επιμελητήρια της έκδοσης κ. Τζένη Κατσαρή Βαφειάδη.

«Αυτή τη φορά έγραψα για τον πατέρα και τη μητέρα μου»

ΠτΘ: Θα μπορούσατε να περιγράψετε με λίγα λόγια τα θέματα, και τις οπτικές γωνίες τις οποίες ενδεχομένως αγγίζουν τα ποιήματα αυτά;

Μ.Δ.: Το Πράξη πρώτη καταρχάς προοιωνίζει μια Πράξη δεύτερη, έχει μια θεατρικότητα, και έτσι είναι και δομημένο, δηλαδή στις επιμέρους ενότητες, σαν πράξεις ενός θεατρικού έργου. Υπάρχουν οι αναμνήσεις. Δεν έχω πολλές μνήμες από την παιδική μου ηλικία, ίσως επειδή δεν ήταν πολύ ευτυχισμένα τα παιδικά μου χρόνια, μια περίοδος στέρησης σε ένα φτωχό θεσσαλικό χωριό, με γονείς που ήταν από τους πρώτες μετανάστες που πήγαν τότε στη δυτική Γερμανία και μεγάλωνα μόνη μου με τους παππούδες. Οπότε αυτή τη φορά ξεκλείδωσα και έγραψα για τον πατέρα και τη μητέρα μου. Αυτοί που τους ξέρουνε, θα πούνε διαβάζοντας τα ποιήματα, ότι παρότι η ζωή μου εκείνα τα χρόνια είχε ένα πολύ σκληρό περίβλημα, εγώ διάλεξα να το αγιοποιήσω, όχι εξαγνίζοντάς το, βλέποντάς το με την απόσταση του χρόνου, της συγχώρεσης και της αγάπης.

ΠτΘ: Αποδεχόμενη άρα.

Μ.Δ.: Απολύτως. Όχι συμβιβαζόμενη, αποδεχόμενη. Από κει και πέρα υπάρχουν ποιήματα στα οποία διαλέγομαι με τον εαυτό μου σε επίπεδο αυτοεξέλιξης, στον ρόλο του προσώπου, του ανθρώπου και της γυναίκας. Λέω αρκετά συχνά ότι μια γυναίκα οφείλει δια βίου να σπάει τη γυάλινη οροφή, που έτσι κι αλλιώς η κοινωνία στην οποία ζούμε έχει θέσει επάνω της. Ή τουλάχιστον να πετύχει μια μικρή ρωγμή αρχικά και αν καταφέρει να την αποδομήσει θα είναι μια πολύ ηρωική στάση ζωής. Εγώ λοιπόν συστήνομαι και ξανασυστήνομαι σε μένα αρχικά και με τον ρόλο μου της γυναίκας, παρόλο που στις 18 Μαΐου έκλεισα τα 65 και νοιώθω και πολύ ευτυχισμένη που ευλογήθηκα να ζήσω τόσα πολλά χρόνια και να είμαι υγιής.

Υπό αυτή την έννοια λοιπόν θα δανειστώ μια λέξη που για μένα είναι εμβληματική από παλαιότερη ποιητική μου συλλογή και που ανήκει στην ντοπιολαλιά της περιοχής από την οποία κατάγομαι. Είναι μια αέναη αναζήτηση της λιατέρας, αναζήτηση του ειδώλου της στον καθρέφτη των εμπειριών μου, η αναζήτηση της λιατέρας στα μάτια των άλλων απέναντί μου, αλλά κυρίως εγώ σε σχέση με στόχους που δεν θα πάψω ποτέ να θέτω. Λιατέρα είναι στη Θεσσαλία η όμορφη γυναίκα, η κόρη του ήλιου, και το θυμάμαι με αρνητικό πρόσημο, γιατί η γιαγιά μου από τη μεριά του πατέρα μου, καθόλου δεν ήταν ενθουσιασμένη με την επιλογή της μητέρας μου ως λιατέρας, γιατί τότε ήταν της μόδας οι αφράτες με άσπρη επιδερμίδα και η μητέρα μου ήταν αδύνατη, πολύ μελαχρινή, οπότε την θυμάμαι να λέει στον πατέρα μου, «χαμένε, τι νομίζεις ότι έκανες, την λιατέρα παντρεύτηκες;». Οπότε ήθελα να αποδομήσω και λέξεις με αρνητικό πρόσημο από τη ζωή μου, αλλά εκείνο που θέλω να πω είναι ότι σε όλα αυτά, νομίζω ότι στα ποιήματα υπάρχουν πολλές εικόνες, δηλαδή είναι μια αισθητηριοκεντρική προσέγγιση της ζωής μου μέχρι εδώ.

«Συστήνομαι ως πρόσωπο»

ΠτΘ: Είπατε ότι γράφετε ήδη από πολύ νεαρή ηλικία. Έχετε μπει στη διαδικασία να συγκρίνετε ενδεχομένως το τι μπορεί να άλλαξε στο πέρας αυτών των ετών, στο ίδιο όμως ταξίδι, το οποίο βρίσκεται εν εξελίξει, στο ταξίδι της συγγραφής;

Μ.Δ.: Τώρα βλέποντας το Terra incognita ολοκληρωμένο, συνειδητοποιώ την ωριμότητα της έκφρασης. Σε κάθε ποιητική συλλογή φαίνεται να έχω επηρεαστεί από ένα κομμάτι του γνωστικού μου οπλοστασίου και του αντίστοιχου λεξιλογίου που το συνοδεύει. Μια σταθερή συνιστώσα είναι το λεξιλόγιο με το οποίο εμπλούτισα την προσωπική μου γλώσσα, το γλωσσικό μου οπλοστάσιο, ως φοιτήτρια της θεολογικής και ως μελετήτρια θεολογικών κειμένων. Δηλαδή αυτό βλέπω ότι αναδύεται όταν γράφω κάτι ασυνείδητα, και βλέπω πόσο πολύ έχω επηρεαστεί στον τρόπο που εκφράζομαι, δηλαδή η θεολογική ορολογία δεν είναι απλώς ένα λεξιλόγιο, είναι μια βαθύτερη στάση ζωής. Γι’ αυτό και τοποθετήθηκα στην αρχή λέγοντας ότι συστήνομαι ως πρόσωπο. Το πρόσωπο υπό την έννοια της φθαρτής και άφθαρτης υπόστασης του ατόμου είναι μια θεολογική έννοια. Υπό αυτή την έννοια.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.