Κρυσταλλενια Μπατζιου: Απο την Κομοτηνη στο (WO)MANsion για τις γυναικες ολου του κοσμου
Κρυσταλλένια Μπάτζιου, φωτογράφος – Filmmaker
«Ο κάθε άνθρωπος φέρει και είναι ιστορίες• κάποιες φορές ο ρόλος μας είναι να τις διηγηθούμε και κάποιες απλά να τις ακούσουμε»
«Η γυναίκα στην τέχνη δεν παύει να αντιμετωπίζεται πρώτα από όλα με μια αυτόματη αμφισβήτηση και καχυποψία, ως προς τις ικανότητες, τις δεξιότητες, τα λεγόμενά της»
Ένα μεγάλο εικονικό σπίτι, φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από φωτογραφίες που απεικονίζουν τη ζωή και τα συναισθήματα 13 γυναικών φωτογράφων από διάφορες χώρες και πόλεις του κόσμου, κατά την διάρκεια της καραντίνας, είναι το project (WO)MANsion.
Μία διαδραστική και συλλογική έκθεση φωτογραφίας που συνθέτει το εικονικό αυτό σπίτι, κάθε δωμάτιο του οποίου «κατοικείται» από μία φωτογράφο, που «ντύνει» τους τοίχους, το πάτωμα και το ταβάνι του από πραγματικές φωτογραφίες που απεικονίζουν την ζωή και τα συναισθήματά της κατά την διάρκεια όλης αυτής της πρωτόγνωρης περιόδου.
Ανάμεσα στις 13 αυτές «ενοίκους» και η Κομοτηναία φωτογράφος και filmmaker Κρυσταλλένια Μπάτζιου, η οποία πλέον ζει στο Πόρτο της Πορτογαλίας.
Ξεκινώντας από την Κομοτηνή και κάνοντας τα πρώτα της βήματα στην φωτογραφία, συνεχίζοντας στην Θεσσαλονίκη με τα πρώτα της επαγγελματικά βήματα, και πλέον στην Πορτογαλία όπου και βρέθηκε λίγα χρόνια πριν στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus για να παραμείνει δουλεύοντας πλέον ως επαγγελματίας φωτογράφος μεταξύ άλλων σε corporate εκδηλώσεις του Τμήματος Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και ως freelancer.
Η Κρυσταλλένια Μπάτζιου μίλησε στον «ΠτΘ» για τη δική της πορεία ζωής, όπως άλλωστε αυτή αποτυπώνεται και στο δικό της δωμάτιο στο (WO)MANsion, την συμβολική του project, στόχος του οποίου είναι μεταξύ άλλων το δικαίωμα στην υγεία και την αναπαραγωγή των γυναικών σε όλο τον κόσμο μέσα από την ενίσχυση του μη κερδοσκοπικού οργανισμοού “Planned Parenthood” αλλά και την γυναίκα στην τέχνη, όπως αυτή συνεχίζει ακόμα και σήμερα σε όλον τον κόσμο να μην αντιμετωπίζεται με τον τρόπο που θα έπρεπε.
Ο λόγος στην ίδια και το (WO)MANsion…
ΠτΘ: Πώς ξεκίνησε το «ταξίδι» σας με την φωτογραφία;
Κ.Μ.: Ξεκίνησα στην Ελλάδα με την κάλυψη διαφόρων καλλιτεχνικών δρωμένων, όπως συναυλίες, φεστιβάλ μουσικής και θεατρικές παραστάσεις, κυρίως στην Θεσσαλονίκη. Μια ιδιαίτερα ξεχωριστή εμπειρία για μένα ήταν στο Astrocamping της Θάσου όπου για πέντε συνεχόμενα χρόνια συμμετείχα ως εθελόντρια φωτογράφος και ως ομιλήτρια σχετικά με την αστροφωτογραφία.
Στη συνέχεια, λόγω των σπουδών μου, βρέθηκα στο Πόρτο της Πορτογαλίας μέσω του προγράμματος Erasmus, όπου και ασχολήθηκα για περίπου δύο χρόνια με την φωτογραφία μικροσκοπίου ατομικής δύναμης.
Σήμερα, έξι χρόνια μετά το πέρας των σπουδών μου, δουλεύω στο Πόρτο ταξιδεύοντας – προ κι ας ελπίσουμε μετά κορωνοιού – ως freelancer στις corporate εκδηλώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και σε δικά μου ανεξάρτητα project, όλα σε σχέση με το βίντεο και την φωτογραφία. Τα πορτραίτα, όπως και οι γάμοι βρίσκονται δυστυχώς σε κατάσταση αναμονής και γι’ αυτό για την ώρα επικεντρώνομαι περισσότερο στην επεξεργασία βίντεο και την εκμάθηση νέων τεχνικών και προγραμμάτων επεξεργασίας εικόνας. Τα τελευταία χρόνια επίσης συνεργάζομαι με μία πλατφόρμα για χρήση και δημιουργία φωτογραφιών ως εξώφυλλα σε βιβλία από εκδοτικούς οίκους σε όλο τον κόσμο.
«Είναι θλιβερό όταν δεν αντιμετωπίζονται με σεβασμό οι καλλιτέχνες ή υπονοείται ότι η συνεισφορά τους στην κοινωνία δεν είναι εξίσου σημαντική με άλλα επαγγέλματα»
ΠτΘ: Πώς είναι η εργασιακή πραγματικότητα μίας καλλιτέχνιδας στην Πορτογαλία;
Κ.Μ.: Πολύ αργή, σταδιακή και αβέβαιη. Στην Πορτογαλία, όπως και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, για να δουλέψεις σε αυτόν τον κλάδο πρέπει να δικτυωθείς και να κερδίσεις σιγά, αλλά σταθερά την εμπιστοσύνη του κοινού σου ως επαγγελματίας. Να προσαρμοστείς στην εκάστοτε κουλτούρα, να μάθεις τη γλώσσα τους κ.ο.κ. Πρέπει να είσαι οπλισμένος με υπομονή και να μην εκλαμβάνεις την απόρριψη ως προσωπική αποτυχία, να έχεις θάρρος να μιλάς για τη δουλειά σου και να χτυπάς πόρτες που δεν πρόκειται να ανοίξουν από μόνες τους.
Το να δουλεύεις ως ελεύθερος επαγγελματίας με μέσο την τέχνη είναι επίσης πολλές φορές δίκοπο μαχαίρι. Ωστόσο, η τέχνη δεν παύει να είναι ένας τρόπος βιοπορισμού, γι’ αυτούς που την ασκούν και αυτό δεν θα έπρεπε να θεωρείται κακό. Άλλωστε, το ταλέντο μόνο δεν αρκεί, απαιτείται σκληρή δουλειά, επανάληψη , ρουτίνα και διαρκής εξέλιξη, όπως και σε οποιοδήποτε άλλο επάγγελμα. Είναι θλιβερό όταν δεν αντιμετωπίζονται με σεβασμό οι καλλιτέχνες ή υπονοείται ότι η συνεισφορά τους στην κοινωνία δεν είναι εξίσου σημαντική με άλλα επαγγέλματα. Πολλές φορές πρέπει να παλέψουμε για τα αυτονόητα.
ΠτΘ: Τόσο στο παρελθόν όσο και τώρα, με την πραγματικότητα της πανδημίας, εργάζεστε ως φωτογράφος από το σπίτι. Τι σημαίνει αυτό;
Κ.Μ.: Και στο παρελθόν, αλλά κυρίως τώρα. Για παράδειγμα, πολλές από τις φωτογραφίες μου που χρησιμοποιούνται ως εξώφυλλα βιβλίων έχουν δημιουργηθεί στο σπίτι, είτε ως αυτοπορτραίτα, είτε σε μικρό αυτοσχέδιο στούντιο. Το πιο σημαντικό είναι να μάθεις να χειρίζεσαι το φως, να έχεις μια καλή ιδέα και να μην πτοείσαι αν δεν έχεις το επιθυμητό αποτέλεσμα με την πρώτη ή δεύτερη προσπάθεια. Μέσα στην πανδημία βρήκα και την ευκαιρία να δουλέψω περισσότερο σε προσωπικά projects. Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζω το “December Challenge: A photo a day” (https://www.behance.net/gallery/113193793/A-photo-a-day-December-2020-Challenge αλλά και στο instagram( www.instagram.com/christiebatziou) και φυσικά, το “(WO)MANSION: Women of the world” (link: https://womansion.s3.amazonaws.com/2020/index.html) .
Το τελευταίο κατέχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά και το portfolio μου.
ΠτΘ: Τι ακριβώς είναι το (WO)MANsion;
Κ.Μ.: Πρόκειται για μία διαδραστική περιήγηση σε μία εικονική έκθεση φωτογραφίας, ένα μεγάλο σπίτι (MANSION) του οποίου τα δωμάτια κατοικούνται από γυναίκες φωτογράφους και αποτελούνται από φωτογραφίες τους τραβηγμένες μέσα στην πανδημία.
Όταν η φίλη και συνάδελφός μου Anna Gunn μου πρωτομίλησε για την ιδέα και με προσκάλεσε να συμμετάσχω, ενθουσιάστηκα και φυσικά δέχτηκα. Συνολικά, είμαστε 13 γυναίκες φωτογράφοι, κάθε μία από τη δική της γωνιά αυτού του πλανήτη – μεταξύ των οποίων ΗΠΑ, Ισπανία, Αγγλία, Νότια Αφρική, Γαλλία, Πορτογαλία, Ελλάδα κ.α. – που ενωθήκαμε και δημιουργήσαμε κάτι όμορφο και δυνατό. Μπορείς να περιηγηθείς στο (WO)MANsion, να μπεις στο δωμάτιο κάθε φωτογράφου, να κοιτάξεις τους τοίχους γύρω σου, το ταβάνι, το πάτωμα, όλα μέσα από φωτογραφίες. Μπορείς επίσης να ακούσεις και να διαβάσεις τις ιστορίες και τα βιώματά μας και με κάποιο τρόπο θα ταυτιστείς. Αυτή η πανδημία έδωσε μια κλωτσιά στους φρενήρεις ρυθμούς με τους οποίους ζούσαμε τις ζωές μας, μας έκλεισε μέσα σε τέσσερις τοίχους και μας είπε «καλή τύχη, για να σε δω τώρα».
Το αντίκτυπο στην ψυχική υγεία, στις ενδοοικογενειακές σχέσεις αλλά και στην οικονομία είναι τεράστιο. Ο καθένας σίγουρα βίωσε αυτή την πανδημία με διαφορετικό τρόπο αλλά συμμετέχοντας στο (WO)MANsion συνειδητοποίησα ότι πολλά συναισθήματα ήταν κοινά ανά τον κόσμο. Ένιωσα έντονα ότι δεν είμαι μόνη μου σε αυτό και έτσι θέλω να νιώσουν και όσοι επισκέπτονται το project μας.
Επιπλέον, το project αυτό στηρίζει τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό “Planned Parenthood” για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών σε όλο τον κόσμο.
«Αν κάτι συνειδητοποιήσαμε μέσα από το (WO)MANsion είναι το πόσο σημαντικό είναι να προσαρμόζεσαι στην εποχή σου και στα εκάστοτε εμπόδια»
ΠτΘ: Πως ήταν η συνεργασία με τις συναδέλφους σας υπό τόσο διαφορετικές συνθήκες; Ανακαλύψατε κάτι καινούργιο;
Κ.Μ.: Όλη η δουλειά έπρεπε να γίνει με βιντεοκάμερες και τακτικές συνελεύσεις της ομάδας μέσα από το Zoom/Skype/Facebook. Με όλες τις συναδέλφους συνεργαστήκαμε άψογα και παρά το διαφορετικό υπόβαθρο και ηλικία της καθεμιάς από μας, ένιωσα αμέσως μέλος μιας ομάδας που ακούει, σέβεται και μοιράζεται. Συγκινήθηκα πολύ με τις ιστορίες που μοιραστήκαμε για το πώς βίωνε η καθεμία μας την πανδημία. Αυτή είναι η ομορφιά ενός international project. Καταλαβαίνεις ότι πιο πολλά σε ενώνουν με άλλους ανθρώπους παρά σε χωρίζουν. Αν κάτι ανακαλύψαμε ή μάλλον συνειδητοποιήσαμε είναι το πόσο σημαντικό είναι να προσαρμόζεσαι στην εποχή σου και στα εκάστοτε εμπόδια. Δεν μπορούμε να βάλουμε την ομαδική έκθεσή μας σε μία γκαλερί επομένως θα την χτίσουμε online και θα βάλουμε τα έργα μας εκεί. Έτσι λοιπόν γεννήθηκε το “(WO)MANsion ”.
ΠτΘ: Πώς μπορεί να συμμετάσχει το κοινό;
Κ.Μ.: Ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για μας φέρει το «Δωμάτιο των Κεριών» (Candle Room). Πρόκειται για ένα εικονικό δωμάτιο στους τοίχους του οποίου υπάρχουν φωτογραφίες από την καθεμία από μας με ένα κερί. Η σημασία του δωματίου αυτού είναι να αποδώσει φόρο τιμής στα θύματα αυτής της πανδημίας. Πολλοί άνθρωποι επλήγησαν με τον έναν τρόπο ή τον άλλο. Υγεία σωματική και ψυχική, απώλεια αγαπημένων προσώπων, απώλεια ζωών. Αυτό το δωμάτιο είναι ανοιχτό πλέον, για συμμετοχή σε όλο το κοινό. Μπορεί ο οποιοδήποτε ή οποιαδήποτε το επιθυμεί να «ανάψει» το δικό του/της κερί, στέλνοντάς μας ή ανεβάζοντάς την φωτογραφία του/της στο instagram με το αντίστοιχο hashtag. Η φωτογραφία θα μπει στον τοίχο του «Δωματίου των Κεριών» και στόχος μας είναι να δούμε τον τοίχο να γεμίζει με τις φωτογραφίες όλων.
«Η ανισότητα, η εκμετάλλευση, ο χλευασμός των γυναικών στον χώρο της τέχνης δυστυχώς υπάρχουν ακόμα σε μεγάλο βαθμό, άσχετα αν κρύβονται ή δεν βγαίνουν πάντα προς τα έξω»
ΠτΘ: Πώς βλέπετε τη θέση της γυναίκας στην τέχνη; Έχει βελτιωθεί ή έχει παραμείνει στάσιμη και τι αλλαγές «σηκώνει»;
Κ.Μ.: Η ανισότητα, η εκμετάλλευση, ο χλευασμός των γυναικών στον χώρο της τέχνης δυστυχώς υπάρχουν ακόμα σε μεγάλο βαθμό, άσχετα αν κρύβονται ή δεν βγαίνουν πάντα προς τα έξω. Η γυναίκα δεν παύει να αντιμετωπίζεται πρώτα από όλα με μια αυτόματη αμφισβήτηση και καχυποψία, ως προς τις ικανότητες, τις δεξιότητες, τα λεγόμενά της. Βλέπουμε άλλωστε όλοι τι γίνεται στην επικαιρότητα. Με χαροποιεί ωστόσο να βλέπω όλο και περισσότερα γυναικεία πρότυπα στον χώρο της τέχνης να συμμετέχουν ενεργά στην γεφύρωση αυτού του χάσματος. Ωστόσο, η ευθύνη αυτή αφορά όλους μας.
ΠτΘ: Τι σας λείπει από την Κομοτηνή;
Κ.Μ.: Η οικογένειά μου, τα χωριά της Ροδόπης, με το φιλότιμο και τις ιστορίες των ανθρώπων τους, το φαγητό της μαμάς και της γιαγιάς μου, η μυρωδιά του φρεσκοκαβουρδισμένου καφέ στην Ερμού, το εξαιρετικό φαγητό των ταβερνακίων της Κομοτηνής, οι περίπατοι στην Νυμφαία – χωρίς τα σκουπίδια-, οι περίπατοι με θέα την οροσειρά της Ροδόπης, το ανοιχτό γηπεδάκι.
ΠτΘ: Ποιο είναι το δικό σας μήνυμα προς το αναγνωστικό μας κοινό;
Κ.Μ.: Αρχικά θα ήθελα να ευχηθώ καλή δύναμη σε όλους τους τοπικούς καλλιτέχνες, και μη, στην κρίση που αντιμετωπίζουμε. Να θυμόμαστε να διαβάζουμε, να ακούμε, να μαθαίνουμε, να είμαστε ανοιχτοί για διάλογο και να σεβόμαστε τους γύρω μας. Ο κάθε άνθρωπος φέρει και είναι ιστορίες. Κάποιες φορές ο ρόλος μας είναι να τις διηγηθούμε και κάποιες απλά να τις ακούσουμε. Εγώ ως αφηγήτρια αυτή τη φορά, θέλω να σας ευχαριστήσω για τον χρόνο που αφιερώσατε στο να ακούσετε τις ιστορίες που είχα να σας διηγηθώ με τις εικόνες μου.
Οι συμμετέχουσες
Στο project (WΟ)ΜΑΝsion συμμετέχουν 13 γυναίκες φωτογράφοι από διάφορες χώρες και πόλεις του κόσμου:
Alex Baker (Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο)
Anjali Fong (ΗΠΑ και Μαλαισία)
Anna Gunn (Πορτογαλία και Ηνωμένο Βασίλειο)
Carla McMahon (Νότιος Αφρική)
Carmen Blike (Γαλλία)
Catherine Vibert (ΗΠΑ)
Katherine Gooding (ΗΠΑ)
Κρυσταλλένια Μπάτζιου (Ελλάδα και Πορτογαλία)
Marisa S White (ΗΠΑ)
Rainie Mills (ΗΠΑ)
Sam Breach (ΗΠΑ)
Sharlea Taft (ΗΠΑ)
Sophie Benoit (Γαλλία)
Περιηγήσου στο (WΟ)ΜΑΝsion, άκου τις ιστορίες τους, μοιράσου το πρότζεκτ, μοιράσου τις δικές σου ιστορίες πανδημίας στο https://womansion.s3.amazonaws.com/2020/index.html?fbclid=IwAR1fbtjZFudZNRpdbP9Kk yn3f_iPwFqWdMTdKIO9wFMPFHXoJ2028pR6Ku0#node11,0.02,0,99.17,4
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.