Κλεονικη Ρουπγιδου: Η αποδοχη και ο σεβασμος του διαφορετικου

Διαβάζοντας το «Μία Ζωή – Το ημερολόγιο δύο παιδιών» συνειδητοποίησα πόσο ανατριχιαστικά επίκαιρο είναι το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου… Μέσα σε λίγες σελίδες ο Ιωακείμ κατάφερε να αγγίξει με τρόπο γνήσιο και αποκαλυπτικό κοινωνικά φαινόμενα, όπως ο εκφοβισμός, η ομοφοβία, η σωματική και σεξουαλική κακοποίηση, οι εξαρτήσεις, η δυσκολία αποδοχής της αναπηρίας και η μοναξιά.

Με γραφή άμεση, χωρίς επιτηδεύσεις, μας κάνει αόρατους πρωταγωνιστές των ιστοριών των δύο εφήβων, γιατί ας μη γελιόμαστε ο εκφοβισμός είναι γύρω μας, έμμεσα ή άμεσα πολλοί από εμάς τον έχουμε αισθανθεί ή βιώσει σε κάποια μορφή του. Μόνο που τώρα πια περισσότερο από ποτέ έχουμε ηθική, και όχι μόνο, υποχρέωση να τον εντοπίζουμε, να τον ονομάζουμε και να τον πολεμάμε.

Ο Ιωακείμ κάνει κάτι σπουδαίο, καθώς εκτυλίσσονται οι ιστορίες θέτει το πλαίσιο, μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για το φιλικό, οικογενειακό  και σχολικό περιβάλλον των κεντρικών ηρώων, προσφέροντας στον αναγνώστη τροφή για σκέψη, προκειμένου να επιχειρήσει να απαντήσει σε ερωτήματα όπως: γιατί να συμβαίνουν τόσο άσχημες καταστάσεις σε «αθώους» και καλούς ανθρώπους; Τι θα μπορούσε να έχει γίνει διαφορετικά; Πώς θα μπορούσαν να βοηθηθούν αυτά τα παιδιά; Τι θα μπορούσα να κάνω εγώ;

Στα πρόσωπα των ηρώων καθρεφτίζονται τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις χρόνων. Οι δύο αυτοί έφηβοι γίνονται στόχοι-θύματα θυτών. Θυτών που έχουν πιθανώς κι αυτοί με τη σειρά τους βασανιστεί και, κουβαλώντας τις δικές τους πληγές, εκτονώνονται στον υποτιθέμενο εύκολο στόχο (που ποτέ δεν είναι τυχαίος), για να πάρουν την ψευδή ικανοποίηση της δύναμης και της κυριαρχίας.

Με τρόπο έμμεσο αλλά αποκαλυπτικό εμφανίζεται η αξία και η επιρροή του οικογενειακού περιβάλλοντος, που μας επιτρέπει να κάνουμε συγκρίσεις. Από τη μία βλέπουμε ένα οικογενειακό περιβάλλον «προβληματικό», με δυσκολίες αποδοχής του διαφορετικού, με έναν πατέρα δυνάστη και κακοποιητικό και μία μητέρα αδύναμη να ορθώσει το ανάστημά της και να στηρίξει τα παιδιά της. Κι από την άλλη μια οικογένεια διακριτικά υποστηρικτική, που εν τέλει –την ώρα της κρίσης– μάχεται για τη δικαίωση και αποκατάσταση του παιδιού της.

Και μας κάνει να αναρωτιόμαστε σε ποιο περιβάλλον το αίσθημα του «ανήκειν», το αίσθημα δηλαδή ότι είμαι αποδεκτός, απαραίτητος και αγαπητός είναι πιο ισχυρό; Πού ο έφηβος νιώθει ασφάλεια να μοιραστεί και να εκμυστηρευτεί; Σε ποιο περιβάλλον τελικά είναι πιθανότερο ο έφηβος να βρει κατανόηση και στήριξη όταν θα έρθει αντιμέτωπος με μια μικρή ή μεγάλη προσωπική τραγωδία;

Και έπειτα είναι το σχολείο. Οι εκπαιδευτικοί παίζουν κάποιον ρόλο; Έχουν τις γνώσεις και τα αντανακλαστικά να εντοπίσουν τους θύτες, να υποστηρίξουν τα θύματα ή ακόμα και να προλάβουν καταστάσεις; Άραγε είναι σε θέση να προάγουν την ισότητα, να διδάξουν τη διαχείριση κρίσεων, να εμφυσήσουν την αξία της διαφορετικότητας, της συμπερίληψης και εν τέλει την αποδοχή και τον σεβασμό;

Η απάντηση είναι ΝΑΙ και βέβαια μπορούν. Ωστόσο, σίγουρα υπάρχουν κάποιοι εκπαιδευτικοί (εύχομαι σε μειοψηφία) που αδυνατούν να διαχειριστούν τέτοια ζητήματα, λόγω ελλιπών γνώσεων, φόβου ανάληψης ευθύνης ή, ακόμα χειρότερα, λόγω αδιαφορίας.

Φαίνεται λοιπόν πως ο δρόμος για την άρση των στερεοτύπων και της καταπολέμησης της βίας είναι ακόμα μακρύς, και στις μικρές κοινωνίες ίσως πιο δύσβατος.

Είναι σημαντικό ωστόσο να αναφέρουμε πως, πλέον, όχι σε όλα αλλά στα περισσότερα δημόσια σχολεία όλων των βαθμίδων, τοποθετούνται Σχολικοί Ψυχολόγοι και Κοινωνικοί Λειτουργοί. Παιδιά και οικογένειες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες έχουν τη δυνατότητα να υποστηριχθούν ομαδικά ή και ατομικά, και αυτή είναι μια θετική και πολύ ελπιδοφόρα εξέλιξη που μας κάνει να αισιοδοξούμε πως κάποια παιδιά θα δεχθούν έγκαιρα υποστήριξη και δεν θα μετατρέψουν τον θυμό, τη θλίψη και την ανασφάλειά τους σε βία – και δεν θα εξελιχθούν σε θύτες. Και κάποια άλλα παιδιά, όπως η Αφροδίτη και το Αγόρι, θα καταφέρουν να «βγουν πιο γρήγορα στο φως» και να «αγκαλιάσουν τη Ζωή»! Γιατί η Ζωή είναι Μία!

*Η Κλεονίκη Ρουπγίδου είναι εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής. Το κείμενο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο ηλεκτρονικό περιοδικό Fractal H ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ στη διεύθυνση: https://www.fractalart.gr/mia-zoi-to-imerologio-dyo-paidion/

**Μπορείτε να βρείτε το ρεπορτάζ της παρουσίασης εδώ.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.