Κατασκοπευοντας την πολυταραχη βασιλεια των Τυδωρ

Philippa Gregory, «Η κατάσκοπος της βασίλισσας», μτφρ. Χριστιάννα Σακελλαροπούλου, εκδ. Διόπτρα, Αθήνα 2021, σ. 752

Ένα ιστορικό μυθιστόρημα που συνδυάζει την καταιγιστική δράση με την ιστορική έρευνα

Η ιστορικός και συγγραφέας Philippa Gregory ειδικεύεται στην αγγλική ιστορία του 16ου αιώνα, και ιδιαίτερα σε εκείνη του Οίκου των Τυδώρ. Έχει γράψει ήδη τρία βιβλία, τα οποία έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά για την περίοδο αυτή, το «Η Αυλή των ψιθύρων», το«Η Ισπανίδα πριγκίπισσα» και το «Η άλλη ερωμένη του βασιλιά», με τα δύο πρώτα να κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Το βιβλίο «Η κατάσκοπος της βασίλισσας» αναφέρεται και αυτό στην περίοδο της βασιλείας των Τυδώρ στην Αγγλία. Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα το οποίο συνδυάζει την καταιγιστική δράση με την εμβριθή ιστορική έρευνα. Η συγγραφέας ακολουθεί την καλύτερη τακτική για τη συγγραφή ενός επιτυχημένου ιστορικού μυθιστορήματος: τοποθετεί ένα φανταστικό κεντρικό πρόσωπο –το οποίο θα μπορούσε κάλλιστα, όμως, να είχε υπάρξει στ’ αλήθεια– εν μέσω πολλών δευτεραγωνιστών, που είναι  πραγματικά ιστορικά πρόσωπα. Το πρόσωπο αυτό είναι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η δεκατετράχρονη Χάνα, μία Εβραία μαράνος, νεοπροσήλυτη –τουλάχιστον φαινομενικά– στον χριστιανισμό, η οποία καταφεύγει με τον πατέρα της στην Αγγλία από τη μακρινή Ισπανία, προκειμένου να γλιτώσει από τις αχόρταγες πυρές της Ιεράς Εξέτασης που κατάπιαν ήδη την άτυχη μητέρα της.

Η Χάνα δεν είναι, όμως, μια εβραιοπούλα όπως όλες οι άλλες. Καταρχήν, διαθέτει ένα σπάνιο χάρισμα, να προβλέπει δηλαδή το μέλλον, βλέποντας οράματα σε κάποιες απροσδιόριστες χρονικά στιγμές. Έπειτα, καθώς είναι κόρη τυπογράφου-βιβλιοπώλη, διαθέτει την, ασυνήθιστη για τις γυναίκες της εποχής της, ικανότητα της γραφής και της ανάγνωσης. Και σαν να μην έφταναν αυτά, διαθέτει και μια φύση ανυπότακτη και εντελώς ασύμβατη με τη γυναικεία της φύση. Μαθημένη να είναι ανεξάρτητη στη ζωή της, θα αντιδράσει στην ιδέα του να μετατραπεί σε υποχείριο του υποψήφιου μνηστήρα της και θα προτιμήσει να γίνει, χάρη σε μια τυχαία συγκυρία, η γελωτοποιός της αυλής, αρχικά του βασιλιά Εδουάρδου και κατόπιν της βασίλισσας Μαρίας.

Η Χάνα, όμως, αποδεικνύεται συγχρόνως και έξοχη διπλωμάτισσα. Γίνεται υποτακτική του λόρδου Ρόμπερτ Ντάντλεϊ, αλλά θα καταφέρει παράλληλα να κερδίσει και τη συμπάθεια της έτερης διαδόχου του θρόνου: της πριγκίπισσας διαδόχου και μελλοντικής βασίλισσας της Αγγλίας, της Ελισάβετ.

Η υπόθεση του βιβλίου διαδραματίζεται στα ταραγμένα χρόνια μεταξύ 1548 και 1558, δηλαδή στο μεσοδιάστημα από το τέλος της βασιλείας του κραταιού Ερρίκου Η΄ και της μεγάλης Ελισάβετ Α΄. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από αστάθεια και περιλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας από τον φιλάσθενο γιο του Ερρίκου Η΄, τον Εδουάρδο ΣΤ΄, τη βασίλισσα των εννέα ημερών, την Τζέιν Γκρέυ, η οποία κάθισε στον θρόνο της Αγγλίας παρά τη θέλησή της, ως υποχείριο των επίδοξων μνηστήρων του θρόνου, και την περίφημη Μαρία την Καθολική, την επονομαζόμενη και ως “Bloody Mary”, από τους πολέμιούς της, αφού ευθύνεται για τον θάνατο στην πυρά εκατοντάδων αντιφρονούντων.

Στη διάρκεια αυτής της ιδιαίτερα ταραχώδους περιόδου, η Χάνα θα μετατραπεί από πεισματάρα έφηβη σε θελκτική γυναίκα. Θα βιώσει από κοντά όλα τα μεγάλα γεγονότα της εποχής, την περίοδο της παντοδυναμίας των Ντάντλει, την περιπετειώδη ανάρρηση στον θρόνο της Μαρίας της Καθολικής, τον γάμο της με τον Φίλιππο Β΄ της Ισπανίας, την επαναφορά του καθολικισμού ως επίσημης θρησκείας στην Αγγλία και το κάψιμο στην πυρά εκατοντάδων αιρετικών, την πολιορκία του Καλαί από τους Γάλλους και την πανωλεθρία των Άγγλων εν έτει 1558 και, τέλος, τον θάνατο της Μαρίας και την ανάρρηση στον θρόνο μίας από τις μεγαλύτερες βασίλισσες της Ιστορίας: της Ελισάβετ Α΄. 

Το βιβλίο τελειώνει ακριβώς στο κομβικό αυτό σημείο της αγγλικής ιστορίας, κάνοντας τον αναγνώστη να αναμένει, ενδεχομένως, και τη συνέχεια της μυθ-ιστορίας  από τη διάσημη συγγραφέα. Η συγγραφική δεινότητα της Philippa Gregory είναι πραγματικά απαράμιλλη, αφού λέει ακριβώς όσα χρειάζεται χωρίς να πλατειάζει, σκιαγραφώντας όμως εξαιρετικά επιτυχημένα, τόσο την ψυχοσύνθεση των χαρακτήρων της, όσο και τα ήθη της εποχής και τα ιστορικά γεγονότα.

Κοντά σε όλα αυτά, η συγγραφέας μάς δίνει και τη νότα του αποκρυφισμού στο βιβλίο της, μέσω της διακριτικής παρουσίας του φίλου των Ντάντλει και διάσημου
–μετέπειτα– αστρολόγου της Ελισάβετ, Τζον Ντι, ο οποίος αποδεικνύεται, μαζί με τον φανταστικό γιατρό Ντάνιελ, τον υποψήφιο σύζυγο της Χάνας και τον έτερο αγαπητικό της καρδιάς της, τον γοητευτικό Ρόμπερτ Ντάντλει, ένας από τους πιο ενδιαφέροντες χαρακτήρες του βιβλίου.

Εν ολίγοις, πρόκειται για μία έξοχη συγγραφική απόπειρα, η υπόθεση της οποίας διαδραματίζεται σε μία εποχή ξένη και μακρινή στους Έλληνες αναγνώστες, τη μεταβατική εκείνη εποχή στο κατώφλι των Νεότερων Χρόνων, όπου ο θρόνος και το ικρίωμα ήταν αδελφές ψυχές και κανένας δεν ήξερε αν θα του χαμογελούσε τελικά η εξουσία ή ο θάνατος.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.