Η ιστορια της γης… σε λιγες μονο σελιδες

Andrew H. Knoll, «Μια σύντομη ιστορία της γης», μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Ψυχογιός, Αθήνα 2022, σ. 272

Με την επιθυμία το έργο του να αποτελέσει κίνητρο για τη σωτηρία του πλανήτη, μας αφηγείται ο επιστήμονας Andrew Knoll την ιστορία της γης, σύντομα, απλά και κατανοητά για το ευρύ κοινό σε αυτό το εύληπτο και πολύ αξιόλογο βιβλίο με τίτλο «Μια σύντομη ιστορία της γης».

Ο Knoll πρεσβεύει ορθώς ότι μονάχα αν γνωρίσουμε και κατανοήσουμε την, εν πολλοίς, άγνωστη ακόμη στους περισσότερους  από εμάς ιστορία της γης μας, θα καταφέρουμε να την προστατέψουμε αποτελεσματικά. Πράγματι, η αλήθεια είναι ότι οι πιο πολλοί άνθρωποι έχουν κατά νου μία πολύ συγκεχυμένη εικόνα σχετικά με τη γεωλογική ιστορία και την εξέλιξη του πλανήτη μας.

Το βιβλίο χωρίζεται σε οκτώ κεφάλαια και συνοδεύεται από ασπρόμαυρες φωτογραφίες πετρωμάτων, απολιθωμάτων και της ίδιας της γης. Στο πρώτο κεφάλαιο εξιστορείται η δημιουργία του σύμπαντος, του ηλιακού μας συστήματος και του πλανήτη μας. Στο δεύτερο κεφάλαιο ο συγγραφέας αφηγείται τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώθηκε η επιφάνεια του πλανήτη μας και στο τρίτο το πώς ακριβώς άρχισε η ζωή στη γη. Αυτή ήταν αρχικά αναερόβια, με τα αποκαλούμενα κυανοβακτήρια να αποτελούν τους πρώτους ζωντανούς ενοίκους. Ακολούθως, ο Knoll εξιστορεί τη διαδικασία σχηματισμού του οξυγόνου στη γη, ενός γεγονότος που οδήγησε στην έκρηξη της ζωής.

Έπειτα, στο πέμπτο κεφάλαιο, ο Knoll επικεντρώνεται στην έκρηξη ζωής του Κάμβριου και στην ακόλουθη εξέλιξη της ζωής κατά τη διάρκεια του Παλαιοζωικού αιώνα. Το έκτο κεφάλαιο αφηγείται τον εποικισμό της ξηράς από τα φυτά και τα ζώα, κατά τη διάρκεια της Μεσοζωικής περιόδου. Τότε ήταν που μεσουράνησαν στη γη μας και οι δεινόσαυροι. Ο Knoll δεν παραλείπει να αναφερθεί στις πέντε  μαζικές εξαφανίσεις των ζωικών ειδών από την επιφάνεια του πλανήτη, με πιο γνωστή εκείνη στο τέλος της κρητιδικής περιόδου από την πτώση μετεωρίτη που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους. 

Το τελευταίο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην παρουσία του ανθρώπου στη γη, με τα πρώτα ανθρωποειδή να εμφανίζονται στην επιφάνεια του πλανήτη πριν από επτά περίπου εκατομμύρια χρόνια. Η εμφάνιση των Αυστραλοπιθήκων και του γένους Homo, τρία με δύο εκατομμύρια χρόνια πριν –που αποτελούν από τα γνωστότερα γεγονότα– είναι αυτά με τα οποία επιλέγει ο συγγραφέας να τερματίσει την περιήγησή του.

Δεν παραλείπει όμως να αναφερθεί στο πώς ο ίδιος ο άνθρωπος  έχει αλλάξει τη μορφή του πλανήτη που μας φιλοξενεί, με τις επιζήμιες γι’ αυτόν δραστηριότητες. Έτσι τελειώνει το βιβλίο με μία ηχηρή προειδοποίηση από μεριάς του συγγραφέα: να δράσουμε προτού να είναι αργά.

Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα θαυμάσιο πόνημα, το οποίο έρχεται να συμπληρώσει ένα μεγάλο κενό στην ελληνική βιβλιογραφία για το εν λόγω θέμα, αφού απουσίαζε ένα τέτοιο, εκλαϊκευμένο επιστημονικό έργο, που να εξηγεί παραστατικά τον τρόπο δημιουργίας και εξέλιξης του πλανήτη που μας φιλοξενεί. Και αν η γνώση συνεπάγεται δύναμη και δράση, τότε όλοι μας θα πρέπει να διαβάσουμε το εν λόγω βιβλίο, για να μάθουμε και, ακολούθως, να δράσουμε!

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.