Γ.Γκοζης: «Με τα γεγονοτα, τις σχεσεις των ανθρωπων που περιγραφω και τη μυθοπλασια του βιβλιου, εχω πλεον ξεχρεωσει»

Με αφορμή την σημερινή παρουσίαση του μυθιστορήματος «Θραύση Κρυστάλλων» των Εκδόσεων «Ποταμός»

Ένα και πλέον χρόνο μετά την κυκλοφορία του, που συνέπεσε με την πανδημία του κορωνοϊού που έθεσε σε παύση βιβλιοπαρουσιάσεις και λοιπές εκδηλώσεις με φυσική παρουσία, η «Θραύση Κρυστάλλων» το μυθιστόρημα του Θεσσαλονικιού συγγραφέα Γιώργου Γκόζη παρουσιάζεται σήμερα στην Κομοτηνή.

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Κομοτηνής στο πλαίσιο των δράσεων που υλοποιούνται με την ΚΟΙΝΣΕΠ «Κομοτηνή Εν Δράση», οι εκδόσεις Ποταμός, ο Παρατηρητής της Θράκης και το Δημοκρίτειο Βιβλιοπωλείο θα αποτελέσουν τους οικοδεσπότες μιας δράσης που αναμέναμε από καιρό τόσο για την παρουσία του συγγραφέα που διατηρεί άρρηκτες σχέσεις με την Θράκη – μεταξύ των συγγραφικών του πονημάτων είναι και το «Μητερικό της Θράκης: Βίοι και Μαρτύρια Αγίων και Οσίων Γυναικών της  Θράκης» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις «Παρατηρητής της Θράκης» – όσο και για το συγγραφικό του αυτό πόνημα, τη «Θραύση Κρυστάλλων» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις «Ποταμός» που αποτελεί μεν μυθιστόρημα, βασισμένο δε, σε δικά του προσωπικά βιώματα.

Ένα συγγραφικό πόνημα, επτά και πλέον ετών, όπως μαρτυρά ο ίδιος μιλώντας στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» με την αφορμή της παρουσίασης, από τις σελίδες του οποίου ξεπηδά η  πολιτική και η κοινωνική πραγματικότητα της Ελλάδας του ’90  με «Δούρειο Ίππο» όπως τονίζει ο ίδιος ένα ερωτικό γράμμα.

Ένα μυθιστόρημα, το πρώτο του ιδίου, στον χώρο της μεγάλης αφήγησης, μετά από δύο συλλογές διηγημάτων και μιας νουβέλας, με το οποίο όπως τονίζει ο ίδιος «ξεχρέωσε» με τα γεγονότα και τις σχέσεις των ανθρώπων που περιγράφει.

Γιώργος Γκόζης όμως…

ΠτΘ: «Η Θραύση Κρυστάλλων» είναι ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε εν μέσω πανδημίας του κορωνοϊού και μάλιστα το πρώτο διάστημα αυτής, που ακόμη ήμασταν αντιμέτωποι με το «άγνωστο». Έχοντας εκδοθεί εν μέσω πανδημίας και έχοντας διαγράψει μια πρώτη πορεία, εν μέσω δύσκολων στιγμών, ποιος είναι ο μέχρι τώρα απολογισμός σας;

Γ.Γ.: Το βιβλίο κυκλοφόρησε ακριβώς ένα χρόνο πριν. Ήταν η μέρα που εκδόθηκε η απόφαση του εγκλεισμού στη φυλακή των μελών της Χρυσής Αυγής. Οπότε ως συγκυρία είναι μια ημερομηνία χαρακτηριστική. Την ημέρα που μπήκαν οι ναζί στη φυλακή βγήκε το βιβλίο μου. Λίγες μέρες μετά, στα τέλη του μήνα, ανακοινώθηκε ο εγκλεισμός νούμερο 2, οπότε το βιβλίο, γενικά, σε αυτή τη δεύτερη φορά νομίζω ότι αναδείχθηκε ως ένα είδος πρώτης ανάγκης. Δεν είναι τυχαίο ότι τα βιβλιοπωλεία άνοιξαν ένα δεκαπενθήμερο πριν τα Χριστούγεννα, και όλοι οι βιβλιοπώλες από τα μεγάλα βιβλιοπωλεία – αλυσίδες, και τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία, είχαν να πουν ότι ο κόσμος έψαξε να βρει αναγνώσματα που θα τους συντρόφευαν τις ημέρες του εγκλεισμού. Στην περίπτωση του δικού μου βιβλίου δεν μπόρεσε να έχει τον βηματισμό που ήθελα εγώ, τουλάχιστον ως προς την προβολή. Κι αυτό ήταν ένα κενό το οποίο είχα, και δεν το κρύβω, γιατί όταν κάποιος είναι σκυμμένος σε μια «σπηλιά» ή στο γραφείο του, γράφει και παρουσιάζει ένα έργο μετά από τρία χρόνια ή και περισσότερο, θέλει να επικοινωνήσει με τους αναγνώστες πρόσωπο με πρόσωπο. Η αίσθηση που είχα είναι ότι δεν μπορούσα να επικοινωνήσω με κανέναν, σαν ένα μήνυμα ναυαγού σε μπουκάλι ο οποίος αναζητούσε έναν τρόπο επικοινωνίας. Κάθε βιβλίο έτσι κι αλλιώς είναι μια κραυγή επικοινωνίας και υπό αυτήν την έννοια αισθάνθηκα μοναξιά.

«Το μήνυμα που έστειλα με το βιβλίο αυτό τελικά ελήφθη»

ΠτΘ: Έφτασε όμως αυτή η ώρα να μοιραστείτε αυτή την ιστορία με το κοινό. Μια ιστορία που αποτελεί προϊόν πολλών χρόνων συγγραφής αλλά ακόμα περισσότερων ετών βιωμάτων. Νοιώθετε πλέον ανακουφισμένος;

Γ.Γ.: Θεωρώ ότι  το βιβλίο γενικά ως καταναλωτικό αγαθό δεν έχει διάρκεια τρεις μήνες, όσο δηλαδή διαρκεί περίπου ο κύκλος των δημοσίων σχέσεων. Ένα στοίχημα που έχει να κερδίσει το ίδιο είναι η αντοχή του μέσα στο χρόνο και το κυριότερο στοιχείο είναι το πώς θα μεταδοθεί ή θα επικοινωνηθεί, μεταξύ των αναγνωστών από στόμα σε στόμα. Επομένως αφού παραμένει επίκαιρο, εγώ θεωρώ ότι είναι μια επιτυχία και ως προς τον απολογισμό, από όλο τον κόσμο που το έχει διαβάσει. Είμαι πάρα πολύ ικανοποιημένος με την έννοια ότι το μήνυμα που έστειλα εγώ τελικά ελήφθη. Από κει και ύστερα είναι όντως ένα βιβλίο που μου πήρε περίπου εφτά χρόνια να το γράψω, επειδή είχε πάρα πολλά βιωματικά στοιχεία, τα οποία χρειαζόταν να επεξεργαστώ, ούτως ώστε να μην παρασυρθώ από το ρυθμό, ούτε όμως να αποστασιοποιηθώ σε σημείο ουδετερότητας. Αισθάνομαι όντως ότι είναι ένα βιβλίο ζωής, όχι απαραιτήτως της δικής μου ζωής, γιατί το αίσθημα που έχω αποκομίσει από αυτό είναι ότι ακόμα κι αν δεν γράψω ποτέ ξανά τίποτα, εμένα μου φτάνει.

«Το βιβλίο μας γυρνά σε μια άλλη Ελλάδα, έναν πλανήτης τον οποίο ναι μεν τον έχουμε κατοικήσει κάποτε, αλλά πια φαίνεται μακρινός, έχοντας ορατές μόνο κάποιες “ανταύγειες” του»

ΠτΘ: Το βιβλίο παραθέτει μια σειρά γεγονότων, της πολιτικής και κοινωνικής ζωή της χώρας μας στη δεκαετία του ’90, δια μέσου όμως μιας ερωτικής επιστολής. Πώς μια ερωτική επιστολή μπορεί να περιγράψει και να καταγράψει κοινωνικοπολιτικά φαινόμενα;

Γ.Γ.: Υπάρχει μια αφήγηση που ξεκινάει από ένα κοινό πρόσωπο με δυο αφηγηματικούς  άξονες. Το κοινό πρόσωπο είναι ο αφηγητής, φανταστείτε το κεφαλαίο γράμμα «Λ», όπου στην κορυφή εκεί που τέμνονται οι δύο πλευρές του «Λ», ο ένας άξονας καταλήγει στη Μαρία που είναι ο εφηβικός έρωτας του έρωτας. Ο αφηγητής είναι ο Άρης και ο δεύτερος αφηγηματικός άξονας είναι ο Πατέρας του, που δεν κατονομάζεται το όνομά του απλά αναφέρεται με το κεφαλαίο γράμμα «Π», όπως ακριβώς περιγράφουμε και τον Θεό, υπό την έννοια ότι στα μάτια ενός έφηβου αγοριού ο πατέρας του ήταν ήταν ο Θεός. Η πρόθεσή μου ήταν να γράψω μια ερωτική επιστολή η οποία ξεκινάει από τον Άρη και απευθύνεται προς την Μαρία, στα χρόνια πλέον της ωριμότητας, στα σαράντα χρόνια της ζωής τους, για τη σχέση τους που είχαν όταν ήταν ακόμα μαθητές του λυκείου. Μεσολάβησε ένα ενδιάμεσο κενό περίπου 25 ετών που τους έκανε να χαθούν μέσα στον στίβο της ζωής. Και επειδή οι συνθήκες τους παρόντος είναι κατ’ εξοχήν δύσκολες, μπορεί κάποιος να φανταστεί το πόσο είναι μια ζωή δομημένη κάποιου ο οποίος έχει ένα γάμο, έχει παιδιά, έχει υποχρεώσεις, κλπ, ο αφηγητής αποφασίζει να γράψει μια ηλεκτρονική επιστολή, ένα email δηλαδή, όπου μεταφέρει αυτό το ενδιάμεσο κενό των 25 ετών στη Μαρία, προβάλλοντας ταυτόχρονα και στη συνθήκη της εποχής που περιγράφει, τα τέλη του ’90. Μια άλλη Ελλάδα τότε, ένας πλανήτης ο οποίος ναι μεν τον έχουμε κατοικήσει κάποτε, αλλά πια φαίνεται μακρινός, έχοντας ορατές μόνο κάποιες «ανταύγειες» του, όπως ο θάνατος του Τσοχατζόπουλου, της Φώφης Γεννηματά, η ιστορία του Ειδικού Δικαστηρίου, το σκάνδαλο Κοσκωτά και όλα αυτά τα οποία προβάλλονται σαν απόνερα στην εποχή μας. Έχουμε λοιπόν την Ελλάδα της εποχής εκείνης ως το ιστορικό και χρονικό υπόβαρο στο οποίο όλα αυτά συντελέστηκαν, όπως ένα μουσικό χαλί σε μια ραδιοφωνική εκπομπή ή ένα υπόβαθρο αναφοράς ιστορίας σε μια κινηματογραφική ταινία. Είναι ένα αφήγημα το οποίο ακουμπάει μια περίοδο με την οποία η λογοτεχνία στην Ελλάδα δεν έχει ασχοληθεί πάρα πολύ. Έχουν γραφτεί βέβαια βιβλία για εκείνη την περίοδο, αλλά πιστεύω ότι είναι μια εξαιρετικά επίκαιρη περίοδος, ακόμη και σήμερα, ακριβώς γιατί σήμερα έχουμε την «επίγευση» εκείνης της εποχής με μια άλλη μορφή και άλλα πρόσωπα.

Ο καθένας έχει γνωρίσει αυτό που ονομάζουμε «ρωγμές», οι οποίες έχουν να κάνουν με την απώλεια, αλλά όλες αυτές οι ρωγμές εν είδει ρυτίδων, όπως μένουν πάνω στο δέρμα μας, έτσι εγγράφουν και στην ψυχή μας. Και με αυτές τις ωραίες ρωγμές πορευόμαστε και αυτές είναι ο πλούτος ο οποίος κληροδοτούμε δια της γνώσης και στους επόμενους. Είναι ένα μοίρασμα επικοινωνίας. Το μήνυμα λοιπόν είναι αισιόδοξο και είναι το ότι η ζωή συνεχίζεται.

ΠτΘ: Το χρονικό διάστημα των επτά χρόνων που αφιερώσατε στην συγγραφή του καταδεικνύει μια κάποια δυσκολία στην αποτύπωση όλων όσων είχατε μέσα σας και θέλατε να καταγράψετε; Λειτούργησε η γενναία αυτή γραφή στην συγκεκριμένη περίπτωση για εσάς λυτρωτικά;

Γ.Γ.: Η συγγραφή κάθε είδους, λογοτεχνίας, άρθρων κτλ. είναι μια δουλειά πλήρους απασχόλησης. Δεν το θεωρώ καθόλου ευεργετικό πάρεργο και αν κάποιος πιστεύει ότι ξεκινάει για να ανακαλύψει τον εαυτό του με τη μορφή ψυχολογικής «βακτηρίας», κλπ, νομίζω ότι θα ήταν καλύτερα να απευθυνθεί σε έναν ψυχολόγο, παρά να ασχοληθεί με το γράψιμο, γιατί στην ουσία το κάθε βιβλίο είναι και ένας καθρέφτης του εαυτού μας. Οπότε δεν νομίζω ότι προσφέρεται για να θεραπεύσει κανείς τα ίδια συμπτώματα τα οποία αισθάνεται πως έχει. Ακριβώς γιατί είναι μια δουλειά, μια εργασία, όπου το ταλέντο και η έμπνευση αποτελούν ένα πολύ μικρό ποσοστό κάτω από το 5% του συνολικού  αποτελέσματος. Αν ήταν γενναία η εξομολόγηση, αυτό δεν μπορώ να το κρίνω εγώ. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι όλοι μας έχουμε τις προσωπικές μας εμμονές και προτιμήσεις και σε ό,τι αφορά εμένα, με τα γεγονότα, τις σχέσεις των ανθρώπων που περιγράφω και με τη μυθοπλασία, έχω ξεχρεώσει. Αν κάποιος με ρωτούσε στο μέλλον τι έχεις να πεις  για την περίοδο τάδε, θα του έλεγα να διαβάσει το βιβλίο. Τα έχω πει, δεν έχω να πω κάτι άλλο.

«Όλοι έχουμε γνωρίσει “ρωγμές” οι οποίες έχουν να κάνουν με την απώλεια, με τις οποίες πορευόμαστε και αυτές είναι ο πλούτος ο οποίος κληροδοτούμε δια της γνώσης και στους επόμενους»

ΠτΘ: Τι «επίγευση» θα θέλατε να αφήνει η «Θραύση Κρυστάλλων»;

Γ.Γ.: H δική μου η φύση είναι αισιόδοξη, παρόλο που είναι ένα δύσκολο κείμενο με την έννοια ότι ξεβολεύει. Φαντάζομαι όμως ότι αυτός είναι και ο ρόλος της λογοτεχνίας. Πιστεύω ότι και το βιβλίο εκπληρώνει έναν λογοτεχνικό σκοπό, του να σε καθίζει στην καρέκλα και να σε «χαστουκίζει», με την έννοια ότι σε κινητοποιεί και σου λέει αλήθειες και όχι πράγματα ευχάριστα που ενδεχομένως θα ήθελες να είχες ακούσει. Κατά την προσωπική μου άποψη το βιβλίο είναι ένας ύμνος στη ζωή και μια αισιόδοξη προοπτική της, γιατί νομίζω ότι σε κάθε έκβαση της προσωπικής του ζωής ο καθένας έχει γνωρίσει αυτό που ονομάζουμε «ρωγμές», οι οποίες έχουν να κάνουν με την απώλεια, αλλά όλες αυτές οι ρωγμές εν είδει ρυτίδων, όπως μένουν πάνω στο δέρμα μας, έτσι εγγράφουν και στην ψυχή μας. Και με αυτές τις ωραίες ρωγμές πορευόμαστε και αυτές είναι ο πλούτος ο οποίος κληροδοτούμε δια της γνώσης και στους επόμενους. Είναι ένα μοίρασμα επικοινωνίας. Το μήνυμα λοιπόν είναι αισιόδοξο και είναι το ότι η ζωή συνεχίζεται.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.