Ενα οδοιπορικο αυτογνωσιας και αναψηλαφησης στη γη της Ιωνιας

1922-2022: Μνήμη Μικρασιατικής Καταστροφής

Όπως ο μεγάλος λογοτέχνης Γεώργιος Βιζυηνός στο διήγημά του με τίτλο «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον» βάζει τον ήρωά του να αφηγείται τη ζωή του παππού του μέσα από τις μνήμες της παιδικής του ηλικίας, έτσι και ο βραβευμένος λογοτέχνης Ηλίας Μαγκλίνης στο σχεδόν ομότιτλο με εκείνο του Βιζυηνού έργο του, μας αφηγείται από τη δική του σκοπιά την εμπειρία του παππού του στη Μικρά Ασία κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

«Το μόνο της ζωής τους ταξίδι» βέβαια δεν αποσκοπεί στο να περιγράψει μονάχα την εμπειρία του παππού του συγγραφέα, Νίκου Μαγκλίνη, αλλά όλων όσων πήγαν να σκοτώσουν και να σκοτωθούν σε μία γη μακριά από εκείνη που μεγάλωσαν και ανδρώθηκαν. Ο Μαγκλίνης επιχειρεί να εστιάσει στα συναισθήματα των Ελλήνων στρατιωτών και να μπει μέσα στο μυαλό τους προκειμένου να ανασυνθέσει την πορεία της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

Παράλληλα, ο ίδιος ο συγγραφέας στη σημερινή εποχή πραγματοποιεί το δικό του οδοιπορικό αυτογνωσίας και αναψηλάφησης της Ιστορίας στη Μικρά Ασία, έναν αιώνα σχεδόν μετά από τα τραγικά γεγονότα της Μικρασιατικής Εκστρατείας και Καταστροφής. Διαβαίνει τις ίδιες πόλεις, αντικρίζει τα ίδια μέρη και τα ίδια φυσικά τοπία και διαπιστώνει πόσο αυτά έχουν αλλάξει με τις ανθρώπινες παρεμβάσεις στο πέρασμα ενός αιώνα.

Το πολυδιάστατο αυτό βιβλίο αποτελεί κατά κάποιον τρόπο τη συνέχεια του πολυδιαβασμένου έτερου βιβλίου του συγγραφέα «Είμαι όσα έχω ξεχάσει», στο οποίο επίσης ο συγγραφέας είχε ασχοληθεί με την προσωπικότητα του παππού του και, πιο συγκεκριμένα, με τη δολοφονία του το 1944.

Το παρόν υβριδικό πόνημα όμως εστιάζει αποκλειστικά στα έτη κατά τα οποία ο παππούς του συγγραφέα βρισκόταν στη γη της Ιωνίας. Σε αυτό το βιβλίο, μάλιστα, ο εγγονός του και συγγραφέας Ηλίας Μαγκλίνης βρίσκει το θάρρος να του απευθυνθεί και στο δεύτερο ενικό πρόσωπο, κάτι που, όπως ομολογεί ο ίδιος, δεν είχε βρει το κουράγιο να κάνει στο προηγούμενο βιβλίο του.

• Πώς βίωσαν άραγε οι ίδιοι οι Έλληνες στρατιώτες τις φρικαλεότητες του πολέμου; —Πώς ακριβώς ένιωσαν τον θρίαμβο των Ελλήνων αρχικά και την καταστροφή στο τέλος της εκστρατείας;
• Τι αισθάνονταν για τους αντιπάλους τους τούς Τούρκους, τον Κεμάλ, τον ντόπιο τουρκικό, αλλά και τον ελληνικό πληθυσμό και τους συμπολεμιστές τους και πώς τους αντιμετώπιζαν;

Πρόκειται για μία εντελώς διαφορετική αναδιήγηση των γεγονότων της Μικρασιατικής Καταστροφής από αυτήν που έχουμε συνηθίσει να διαβάζουμε. Παράλληλα με το οδοιπορικό του πολέμου, ο συγγραφέας εξιστορεί και το οδοιπορικό της ειρηνικής Μικράς Ασίας και του Ερντογάν στη σημερινή εποχή, το οποίο επιχειρεί μαζί με τη γυναίκα του, ακολουθώντας την πορεία των Ελλήνων στρατιωτών: Σμύρνη, Σφιόν Καραχισάρ, Εσκί Σεχίρ, Προύσα και άλλα.

Τα κίνητρα του Μαγκλίνη για τη συγγραφή του παρόντος πονήματος ήταν, απ’ ότι φαίνεται, καθαρά συναισθηματικά και πρόθεσή του δεν ήταν να δημιουργήσει ένα απλό μυθιστόρημα, ούτε όμως και ένα ιστορικό βιβλίο το οποίο θα καταγράφει απλά τα γεγονότα. Το αποτέλεσμα όμως μας εκπλήσσει πολύ ευχάριστα, αφού οι ιστορικές αναμνήσεις και οι παρατηρήσεις του παρόντος μπλέκονται εξαίσια με την ανίχνευση των συναισθημάτων και των πεπραγμένων των Ελλήνων στρατιωτών.

Η συναισθηματική φόρτιση του συγγραφέα σε σχέση με τον παππού που ποτέ δεν γνώρισε μπορεί να ανιχνευθεί σε κάθε σελίδα του μυθιστορηματικού αυτού οδοιπορικού, το οποίο ακροβατεί ανάμεσα σε πολλά λογοτεχνικά είδη: ιστορικό, ταξιδιωτικό, δημοσιογραφικό, προσωπική εξομολόγηση και παρέχει παράλληλα στον αναγνώστη πολλά στοιχεία και για τη λαογραφία και τη γεωγραφία της Μικράς Ασίας. Όλα αυτά παρατίθενται μαζί με υπέροχες έγχρωμες φωτογραφίες από το αρχείο του ίδιου του συγγραφέα, αλλά και φωτογραφίες της εποχής.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.