Ενα  νουαρ αστυνομικο μυθιστορημα  με φοντο  την Αθηνα των Δεκεμβριανων

Πάνος Αμυράς, «Το φιλί του Δεκέμβρη», εκδ. Διόπτρα, Αθήνα 2022

Ο Πάνος Αμυράς ολοκληρώνει την τριλογία του για την Αθήνα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου με «Το φιλί του Δεκέμβρη», ένα βιβλίο του οποίου η υπόθεση εξελίσσεται παράλληλα με τα Δεκεμβριανά της Αθήνας, ενός από τα πιο αιματηρά και γνωστά επεισόδια του ελληνικού εμφυλίου.

Εδώ θα συναντήσουμε ξανά τον δαιμόνιο αστυνόμο Νίκο Αγραφιώτη, τον φλεγματικό ερευνητή που αποπνέει ήρεμη δύναμη και αυτοπεποίθηση, αλλά διαθέτει επίσης και την απαιτούμενη σκληρότητα την οποία πρέπει απαραιτήτως να έχει ένας ντετέκτιβ τύπου Πουαρώ και Γκούντερ προκειμένου να κινείται με άνεση στους κύκλους του υποκόσμου.

Όλα ξεκινούν όταν ο εισαγγελέας Δημήτρης Σπαθιώτης αναθέτει στον Αγραφιώτη να ανακαλύψει μία λίστα με ονόματα δωσιλόγων της Κατοχής, η οποία έχει εξαφανιστεί μαζί με έναν δικαστικό υπάλληλο ονόματι Κώστα Τσεδάρη. Ο Αγραφιώτης, ο οποίος εξιχνίασε υποθέσεις κατά τη διάρκεια της Κατοχής συνεργαζόμενος αναγκαστικά με τις γερμανικές και τις ελληνικές αστυνομικές αρχές, έχει κατηγορηθεί κι αυτός  ‒αδίκως βέβαια‒  για συνεργασία με τον κατακτητή, τώρα που η γερμανική Κατοχή ανήκει πλέον στο παρελθόν από τον Σεπτέμβρη του ’44, γι’ αυτό και το όνομά του συμπεριλαμβάνεται στην εν λόγω λίστα. Αυτό είναι και το κίνητρο που τον ωθεί να συμμετάσχει στην επικίνδυνη, όπως θα αποδειχτεί στη συνέχεια, έρευνα. 

Στη μεταπολεμική Ελλάδα πολλοί πραγματικοί δωσίλογοι, μαυραγορίτες και συνεργάτες των ναζί έμειναν ατιμώρητοι, ενώ, από την άλλη, άνθρωποι που ήταν αθώοι στην πραγματικότητα κατηγορήθηκαν πολλές φορές ως συνεργάτες των ναζί. Η επαφή με τους κατακτητές ήταν συχνά αναπόφευκτη για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Το θέμα είναι όμως ποιοι  από αυτούς ήταν σε θέση να αρνηθούν τη συνεργασία με τον κατακτητή δίχως συνέπειες και ποιοι από αυτούς προέβαιναν σε πραγματικά ανθελληνική δράση.

Την ίδια στιγμή η σχέση του με την επιζήσασα από το στρατόπεδο του Μπούχενβαλντ Έλλη Δάμογλου περνάει κρίση. Αυτή αποδοκιμάζει εντόνως τις επαφές του Νίκου με την ελληνική αστυνομική Δεξιά και θέλει απεγνωσμένα να τιμωρήσει τον αδελφό της, ο οποίος ανέπτυξε συνεργατική με τους ναζί δράση κατά τη διάρκεια της Κατοχής.

Η υπόθεση περιλαμβάνει κυριολεκτικά απ’ όλα:  τη συγκάλυψη των εγκλημάτων των δωσιλόγων και των συνεργατών του Τρίτου Ράιχ, τη δράση των κομμουνιστών και των αντιστασιακών, κακόφημα καμπαρέ, φόνους, ακόμη και ναρκωτικά. Θα καταφέρει άραγε ο δαιμόνιος αστυνόμος να βρει την άκρη του νήματος με κίνδυνο, πολλές φορές, της ίδιας του της ζωής;

Η υπόθεση είναι γρήγορη και η γραφή αρκετά περιγραφική, χωρίς όμως να πλατειάζει. Το μυστήριο συνυπάρχει αρμονικά με τη Λογοτεχνία και την Ιστορία και η έρευνα του Αμυρά για την ορθή εναργή απεικόνιση της εποχής και του εμφυλιακού διχαστικού κλίματος είναι εμφανής.

Αξίζει να σημειωθεί ακόμα ότι ο συγγραφέας δεν παραλείπει να αναφερθεί και στις ψυχολογικές επιπτώσεις της Κατοχής τόσο στους επιζώντες των στρατοπέδων συγκέντρωσης και στα θύματα του λιμού, όσο και στους ανθρώπους που βρέθηκαν στη δίνη της εμφύλιας διαμάχης. Το γεγονός αυτό είναι μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πτυχή του παρόντος λογοτεχνικού πονήματος.

Ο Αμυράς χρησιμοποιεί δεξιοτεχνικά ως φόντο της αστυνομικής του αφήγησης την Αθήνα των Δεκεμβριανών, τις συγκρούσεις και την ταραχή των δρόμων, τους τραυματίες, τις μάχες και την ανασφάλεια που επικρατούσε. Εμφανίζονται επίσης στις σελίδες του ως δευτεραγωνιστές και κάποια αληθινά ιστορικά πρόσωπα, όπως  ο Γεώργιος Παπανδρέου. 

Θύμα των εμφύλιων παθών όμως, θα κινδυνεύσει να γίνει και ο ίδιος ο Αγραφιώτης. Ίσως όμως η υπόθεση αυτή να φέρει στον δρόμο του κάτι το οποίο μπορεί να του προσφέρει την προσωπική του λύτρωση…

Εν κατακλείδι «Το φιλί του Δεκέμβρη»  είναι ένα νουάρ αστυνομικό μυθιστόρημα που σκιαγραφεί αριστοτεχνικά τόσο τους χαρακτήρες, όσο και  και την εποχή στην οποία διαδραματίζεται και προορίζεται να προσφέρει έντονες συγκινήσεις στους λάτρεις του ιστορικού αστυνομικού μυθιστορήματος.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.